Mięsień sercowy Poprzecznie prążkowany Syncytium – komórki są połączone (działa jako całość)

1. Mięsień sercowy • Poprzecznie prążkowany • Syncytium – komórki są połączone (działa jako całość) • Metabolizm wyłącznie tlenowy • Automatyzm • Unerwienie autonomiczne

2. Budowa mięśnia sercowego

3. Budowa mięśnia sercowego

4. AUTOMATYZM SERCA LEWA PRAWA Węzeł zatokowo-przedsionkowy Węzeł przedsionkowo-komorowy Odnogi pęczka Pęczek przedsionkowo-komorowy Włókna Purkinjego

5. Unerwienie serca • Pobudzenie współczulne: • Wzrost tempa pracy serca • Pobudzenie przywspółczulne: • Zmniejszenie tempa pracy serca

6. Unerwienie serca Nerwy przywspółczulne Działanie układu wegetatywnego na pracę serca Błędny Błędny Nerwy współczulne Nerwy współczulne Automatyzm Brak pobudzenia współczulnego Max pobudzenie przywspółczulne Przepływ krwi [l/min] Max pobudzenie współczulne

7. Budowa serca Tętnica płucna Żyła główna Tętnica płucna Żyły płucne

8. Układ krwionośny

9. Cykl pracy serca 1. PAUZA - napływ krwi do przedsionków i komór 2. SKURCZ PRZEDSIONKÓW - szybki przepływ krwi do komór 3. SKURCZ KOMÓR - wyrzut krwi z komór Czas trwania jednego cyklu pracy serca: ok. 0,8 s

10. Objętość wyrzutowa i minutowa Objętość wyrzutowa = objętość krwi wyrzucana z obu komór w czasie jednego skurczu = 50-150 cm3 Objętość minutowa = objętość wyrzutowa x liczba skurczów na minutę = 3-30 dm3

11. Elektrokardiografia Rejestracja zmian potencjałów serca (depolaryzacji i repolaryzacji przedsionków i komór) Potencjały te mierzy się jako różnice napięcia elektrycznego między punktami na powierzchni ciała

12. P - czas przewodzenia depolaryzacji w przedsionkach - 0,1 s PQ - czas przewodzenia depolaryzacji od węzła zatokowo-przedsionkowego do komór - 0,15 s QRS - czas rozprzestrzeniania się depolaryzacji w komorach - 0,09 s T - czas szybkiej repolaryzacji komór - 0,12 s ST - całkowity czas repolaryzacji komór - 0,28 s Elektrokardiogram Zapis czynności bioelektrycznej serca

13. Metabolizm energetyczny mięśnia sercowego Metabolizm serca jest WYŁĄCZNIE TLENOWY Substraty energetyczne: glukoza wolne kwasy tłuszczowe kwas mlekowy ciała ketonowe i ketokwasy Są one utleniane do CO2 i H2O

14. Naczynia wieńcowe Wg Muzeum Przyrodnicze BiNoZ UMK w Toruniu

15. Krążenie wieńcowe • Zaopatruje serce w krew proporcjonalnie do jego • zapotrzebowania na tlen • Przepływ przez naczynia wieńcowe - proporcjonalny • do ciśnienia w tętnicach wieńcowych i ich średnicy • Wzrost przepływu - rozszerzenie małych tętniczek • w odpowiedzi na: • wzrost poziomu CO2 • zakwaszenie (wzrost poziomu H+)

16. Wpływ diety i trybu życia na układ krążenia Choroby układu krążenia: zwężenie światła naczyń krwionośnych (miażdżyca)  zmniejszenie przepływu krwi niedokrwienie mięśnia sercowego, mózgu lub innych narządów Rozwojowi miażdżycy sprzyjają: nadmiar tłuszczów zwierzęcych, brak ruchu, otyłość, palenie, stres Przed miażdżycą chronią: tłuszcze roślinne i rybi, przeciwutleniacze zawarte w warzywach i owocach (polifenole, antocyjany, witamina C i E), ruch

17. Miażdżyca tętnic i zawał serca

18. TYPY NACZYŃ KRWIONOŚNYCH • Tętnica • Żyła • Naczynie włosowate (kapilara)

19. BUDOWA NACZYŃ KRWIONOŚNYCH Tkanka łączna włóknista Mięśnie gładkie Tkanka łączna sprężysta Śródbłonek TĘTNICA ŻYŁA

20. Zastawki żylne BUDOWA NACZYŃ KRWIONOŚNYCH www.uoguelph.ca

21. Cienkościenny nabłonek kapilary (przepuszczalny) Ściana tętnicy (nieprzepuszczalna) Ściana żyły (nieprzepuszczalna) BUDOWA NACZYŃ KRWIONOŚNYCH

22. UKŁAD NACZYŃ WŁOSOWATYCH (MIKROKRĄŻENIE) Zapewnia wymianę substancji (woda, gazy, substancje odżywcze, jony, metabolity) między krwią a tkankami - stałą odnowę składu środowiska wewnętrznego organizmu i utrzymanie homeostazy Wymiana zachodzi na drodze dyfuzji i filtracji

23. NACZYNIA WŁOSOWATE

24. WYMIANA O2 I CO2 MIĘDZY KRWIĄ A TKANKAMI W UKŁADZIE NACZYŃ WŁOSOWATYCH nabłonek kapilary erytrocyty O2 O2 O2 O2 O2 O2 O2 CO2 CO2 CO2 CO2 O2 CO2 CO2 CO2 O2 O2 CO2 O2 CO2 CO2 O2 CO2 CO2 CO2 O2 komórki narządów

25. Filtracja i reabsorpcja w naczyniach włosowatych 41,3 mm Hg Filtracja (-13,3 mmHg) Reabsorpcja (+6,7 mm Hg) 41,3 mm Hg Biegun żylny naczynia włosowatego 21,3 mm Hg Biegun tętniczy naczynia włosowatego 28 mm Hg 28 mm Hg 28 mm Hg

26. NACZYNIA LIMFATYCZNE

27. KRĄŻENIE CIECZY W ORGANIZMIE Ujście do układu krwionośnego OSOCZE UKŁAD KRWIONOŚNY LIMFA UKŁAD LIMFATYCZNY Filtracja Wnikanie do otwartych naczyń limfatycznych Reabsorpcja PŁYN TKANKOWY PRZESTRZEŃ MIĘDZYKOMÓRKOWA

28. Przepływ krwi przez narządy w spoczynku i podczas wysiłku [l/min]

29. Przepływ krwi Tętnice Szerokość: średnia Prędkość: duża Kapilary Szerokość: mała Prędkość: średnia Żyły Szerokość: duża Prędkość: mała Ciśnienie: wysokie Ciśnienie: średnie Ciśnienie: niskie