Szkoła Podstawowa im. Wincentego Hipolita Gawareckiego w Małej Wsi

1. Szkoła Podstawowa im. Wincentego Hipolita Gawareckiegow Małej Wsi Paulina Gawinowska, Dominika Woja, Jakub Białecki, Dawid Majewski Mazowieckie grody Dorzuć swoje! Atlas zabytków militarnych

2. Wstęp W naszej gminie jest kilka interesujących zabytków, ale na ten konkurs wybraliśmy pozostałości średniowiecznych grodów z Wilkanowa i Orszymowa. Znajdują się one niedaleko naszego miejsca zamieszkania. Niestety te grody już nie istnieją , ale pozostały po nich ślady w postaci kopców i nasypów ziemnych. Niewiele osób pamięta dzisiaj, jaką funkcję pełniły one przed wiekami. Nasza grupa chciała, żeby przynajmniej uczniowie naszej szkoły wiedzieli trochę więcej o tych dwóch ważnych miejscach.

3. Skąd czerpaliśmy informacje? • Spotkania i rozmowy z mieszkańcami miejscowości, w których znajdują się grody (niektórzy z nich pamiętali jeszcze, że jako dzieci zjeżdżali na sankach z kopca w Orszymowie, inni uraczyli nas opowieściami o duchach i dziwnych zdarzeniach). • Spotkania z nauczycielem historii, który opowiedział nam o dziejach grodów i udzielił wskazówek, gdzie szukać informacji. • Najważniejsze książki, z których czerpaliśmy wiadomości:-Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, t. X, zesz. 15, 1992- Przybysz K. Mazowsze północne od VI do końca XII wieku. Uwagi o osadnictwie. Rocznik Muzeum Mazowieckiego w Płocku, zesz. 7, 1975- Gierlach B. Świt Mazowsza. Państwowe Wydawnictwo „Iskry”. Warszawa 1984- Przedpełski M. Opis kościoła i parafii Orszymowo. Dodatek do „Miesięcznika Pasterskiego”. Płock 1916

4. Grodzisko w Orszymowie • Grodzisko usytuowane jest na prawym podmokłym brzegu rzeczki Ryksy, 200 m na północ od kościoła, przez miejscowych nazywane Kopcem. Według historyków gród powstawał w XI-XII i XIII wieku. Zapewne był częścią systemu obronnego rozciągającego się wokół Wyszogrodu i wraz z kilkoma innymi grodami bronił przed najeźdźcami naszą część Mazowsza. Niestety gród książęcy w 1258 roku został zdobyty i zniszczony przez księcia Trojnata, a w 1368 roku nastąpił ponowny najazd litewski. Zniszczony gród już nigdy nie podźwignął się ze z upadku. Grodzisko stożkowe, o średnicy około 16 metrów i wysokości 6 metrów ma zachowane resztki fosy dookolnej i ślady wału. Zapewnie istniała tu drewniana wieża-stołp wzniesiona na nasypie ziemnym umocniona kamieniami. Sondażowe badania archeologiczne przeprowadzono w 1966 roku.Rok później wpisano grodzisko do rejestru zabytków.

5. Zdjęcie grodziska w Orszymowie

6. Grodzisko w Wilkanowie • Grodzisko wczesnośredniowieczne pod lasem od strony Nakwasina jest nazywane Okopem. Położone jest wśród podmokłych łąk doliny strugi Ryksy, na jej prawym brzegu. Badania archeologiczne prowadzono już w latach siedemdziesiątych XIX wieku z inicjatywy Aleksandra Przeździeckiego, później badania sondażowe przeprowadzono w latach 1957-58 i 1966. Gród obronny stożkowy, otoczony wałami i fosą, prawdopodobnie był siedziba właściciela Wilkanowa w XII lub XIII wieku. Obecnie pokrywa go zdziczała roślinność.W 1967 roku wpisano grodzisko do rejestru zabytków.

7. Zdjęcie grodziska w Wilkanowie

8. Informacje o konkursach W naszej szkole zorganizowaliśmy konkurs – pomyśleliśmy, że to dobry sposób na zainteresowanie kolegów historią grodów. Konkursy składał się z dwóch części: klasy 1-3 miały za zadanie wymyśleć i narysować jakiegoś ducha, który straszył w grodzie. Klasy 4-6 miały ułożyć legendę o przedstawionych wcześniej grodach. Wszystkie prace bardzo nam się podobały!

9. Rycerz broniący grodu w Orszymowie.

10. Groźny duch grodu w Wilkanowie według pomysłu drugoklasistki.

11. Sympatyczny duszek opuszczający gród w Orszymowie.

12. Fantastyczne straszydło.

13. Burza nad grodem w Orszymowie.

14. Najbardziej spodobała się nam ta praca. Wykonał ją nasz kolega z II klasy. Oczywiście nasze grody nie były aż tak rozbudowane.

15. Różne dziwne i bajeczne stwory.

16. Fragmenty legendy o Wilkanowie wymyślonej przez naszego kolegę z VI klasy „Dawno temu w obecnej miejscowości Wilkanowo znajdował się gród. Zamieszkiwało go plemię Wilków, ponieważ uważali te zwierzęta za swoje bóstwa. Wojownicy plemienni byli bardzo dobrze wyszkoleni w walce, a mieszkańcy zajmowali się rolnictwem i wytwarzaniem narzędzi…” „-Stój! Miecz jest mój i to ja zdobędę tron - krzyknął i rzucił się na brata. Obaj walczyli ze sobą zawzięcie. Nagle z korytarza przybiegł wilk i pomógł Geirowi wygrać z bratem.-Dalej, weź go - powiedział wilk wskazując na ostrze. Geir niepewnie podszedł do niego i podniósł go, a miecz, mimo że był wielki, ważył niewiele. Gdy chłopak się odwrócił, wilka już nie było…”

17. Modele grodów trafią do naszej izby historii i tradycji Taki model grodu wykonał nasz kolega z trzeciej klasy… …a tak Dawid z naszej grupy wyobraził sobie orszymowską warownię.

18. Projekty na przyszłość Mamy jeszcze kilka pomysłów związanych z grodami w Wilkanowie i Orszymowie. Oto propozycje : • Stworzenie małego bractwa rycerskiego. • Ustawienie tablic informacyjnych w pobliżu grodów. • Organizowanie corocznych rajdów szlakiem naszych grodów.

19. Dawid, Kuba, Paulina i Dominika

20. Na koniec - Dobre Duchy naszych grodów