HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

1. TÜRKİYE’DE SEVESO –II DİREKTİFİNİ UYGULAMA KAPASİTESİNİ ARTTIRMAYA DAİR TEKNİK YARDIM PROJESİEuropeaid/130724/D/SER/TR HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

2. GİRİŞ

3. GİRİŞ

4. GİRİŞ

5. GİRİŞ

6. GİRİŞ

7. GİRİŞ İşte bu yüzden bu gün buradayız

8. Nedenler üç temel kategoriye ayrılmıştır: Operatör hatası Genel olarak; prosedürlere uymama; PTW’yi takip etme başarısızlığı Tasarım Uygun olmayan tasarım; zayıf kontrol; geçici önlemlerin tasarlanması Proses analiz/algılama eksikliği Zayıf alarm sistemleri Acil durum izolasyon eksikliği yetersiz planlama (alan seçimi) Prosedürler Üretim ve güvenlik arasındaki çelişki Yetersiz denetleme/önerilerin dikkate alınmaması Kazaların %80-100’ünün insan hatası ya da eksikliği sebebi ile gerçekleştiği görülmüştür. ÇIKARILAN DERSLER

9. TESİS YAŞAM DÖNGÜSÜ VE KAZALAR • Tesis işletimi: • Başlangıç • Normal işletim • Kapatma • Bakım • Değişiklikler • ... Tesis tasarımı Tesis inşası Tesis işletime alma süreci Tehlikeli materyaller güvenli bir şekilde kaldırılmadı mı? İnşa hatası/bozukluğu? Personel eğitimi? Doğal olarak tehlikeli olan proses tasarımı? İş prosedürlerine uyuldu mu/ihlal edilme? Denetleme hatası? Liste tamamlanmadı Ekipman hataları? Bilgi yetersizliği? Bireysel sınırlamaları? Bakım onarım hatası? Bilinmeyen proses riskleri (Risk analizi hiç yapılmamış mı) Tehlikeli değişiklikler? Uygun acil durum yanıtları verildi mi?

10. Tabi ki var! Şunları yapabiliriz: Kazalardan ders çıkarabiliriz Risklerin analizini önceden yapabiliriz Olası kaza durumlarına hazırlıklı olabiliriz Operatörler güvenlik konusuna dikkat etmelidir Toplum (devlet) daha güvenli işletimleri desteklemelidir YAPABİLECEĞİMİZ BİR ŞEY VAR MI?

11. Kuruluşun, Çevresinin ve Kuruluştaki Tesislerin Tanıtımı Kuruluşun Güvenlik Yönetim Sistemi Hakkında Bilgi Büyük Kaza Senaryoları ve Güvenlik Tedbirleri Hakkında Bilgi OPERATÖRÜN YÜKÜMLÜLÜKLERİ: GÜVENLİK RAPORU Üst tabakadaki kuruluşların operatörleri aşağıda belirtilen hususları içeren bir Güvenlik Raporu hazırlamalıdır: Son amacı da tehlikelerin fark edilip kontrol altına alındığını vetesisinçevresindeki araziyle uyumlu olduğunu göstermektir.

12. Büyük Kaza Tanımı Büyük Kaza, yönetmelik kapsamında olan herhangi bir tesisin çalışması esnasında kontrol dışı gelişen olaylar sonucunda meydana gelen ve tesis içerisinde ya da dışarısında insan ve çevre için hemen ya da gecikmeli bir ciddi tehlike teşkil eden ve bir veya birden fazla tehlikeli madde içeren büyük bir salınım, yangın ya da patlamadır.

13. BÜYÜK KAZALARLA İLGİLİ OLARAK MEVZUATIN GEÇİRDİĞİ EVRİM Avrupa’nın genişlemesi Endüstriyel Yerleşimin Planlaması, CR 1989 • SEVESO I Direktifi (82/501/EEC) • SEVESO II direktifi • 96 /82/EC Avrupa Mevzuatı 1974 1982 1996 1989 1975 1976 Kaza Beek, Hollanda Manfredonia, I Seveso, I Flixborough, İngiltere

14. BÜYÜK KAZALARLA İLGİLİ OLARAK MEVZUATIN GEÇİRDİĞİ EVRİM Avrupa’nın genişlemesi 82/501/EEC Direktifinde yapılan değişiklik (Madenciliktesisleriiçinbaşvuru kapsamınıngenişletilmesi, sivilpatlayıcılar, içinsınıflandırmadeğiştirme) (2003/105/EC) Avrupa Mevzuatı 2000 2005 2003 2001 Kaza Toulouse, Fransa Baia Mare, Romanya Buncefield, İngiltere Enschede, Hollanda Texas City, ABD

15. BÜYÜK KAZALARLA İLGİLİ OLARAK MEVZUATIN GEÇİRDİĞİ EVRİM Avrupa’nın genişlemesi • 2003/105/ EC, SEVESO direktifsinde değişiklik yapan direktif SEVESO III Direktifi (2012/18/EU) GHS için ekler CPL ile uyumlaştırıldı Avrupa Mevzuatı 2020 ??? 2013 2005 Kaza

16. KAZALARDAN ALINAN DERSLER • Büyük hasara neden olabilecek tesislerin kamusal kontrolünün önemi • Büyük hasara neden olabilecek tesislerin yerleşiminin önemi • Büyük hasara neden olabilecek tesislerin yönetiminin önemi • Tesis ve süreç modifikasyonlarının kontrolünün önemi • Envanterin sınırlandırılmasının faydaları • Etkide kalmanın sınırlandırılmasının faydaları • Güvenliğin ve üretime göreceli olarak öncelik sahibi olması • Standartların ve uygulama kodlarının kullanımının gereği • Kimyasal reaktörlerin kontrolü ve korunmasının önemi • Kimyasal süreçlerin daha güvenli şekilde tasarlanması gereği • Acil durum planlarının önemi • Ekipmanların bakımının yapılmasının önemi • Yetkili merciilerin ve kamunun bilgilendirilmesinin önemi

17. AB Mevzuatının Anahatları • Direktif’te Detaylı Şekilde Verilen Görevlerin Yerine Getirilmesi İçin Bir Yetkili Otoritenin Belirlenmesi • Belirli İşletmelerde Tehlikeli Madde Kullanımı ile ilgili Bir Bildirim Sisteminin Kurulması • Domino Etkileri • AraziKullanımPlanlaması • Risk DeğerlendirmeMetodolojisiveKazaSenaryoları 6. HalkınBilgilendirilmesi 7. BüyükEndüstriyelKazaSırasındaUygulanacakDahiliveHariciAcil Durum PlanlarınınHazırlanması, GözdenGeçirilmesi, Test EdilmesiveRevizeEdilmesi. 8. BüyükEndüstriyelKazalarınAraştırılması, RaporlanmasıveDenetimi 9. KimyasallarınSınıflandırılmasıPaketlenmesiEtiketlenmesi

18. BÜYÜK KAZALARLA İLGİLİ OLARAK TÜRK MEVZUATIN GELİŞİMİ • ÇŞB ve ÇSGB tarafından Büyük Endüstriyel • Kazaların • ÖnlenmesiVeEtkilerininAzaltılmasıHakkındaYönetmelik Büyük Endüstriyel Kazalar için Yerel Acil Durum Plan” genelgesi Türkiye’de Seveso-II Direktifinin UyumlaştırılmasıLIFE projesi , • ÇOB tarafından Büyük Endüstriyel Kazaların Kontrolü Hakkında Yönetmelik Yönetmeliğin güncellenmesi ve ilgili tebliğlerin çıkarılması beklenmekte 2015 2014 1996 2004-2006 2012 Kazalar Kayılı değil G2G SEVESO yazılımı iyileştirme çalışmaları

19. SevesoDirektifininfelsefesineaitsistematiksunum

20. Yetkili otorite Merkezi seviyede Asıl olarak ÇŞB , ÇSGB ve AFAD Yerel seviyede Valilikler, Belediyeler, ÇŞB’nınve AFAD’ın İl Müdürlükleri,

21. İlgili Yönetmelik • 30 Aralık 2013 PAZARTESİ ResmîGazeteSayı : 28867 (Mükerrer) BÜYÜK ENDÜSTRİYEL KAZALARIN ÖNLENMESİ VE ETKİLERİNİN AZALTILMASI HAKKINDA YÖNETMELİK ÇalışmaveSosyalGüvenlikBakanlığıileÇevreveŞehircilikBakanlığıncamüşterekençıkarılmıştır. • Bu yönetmeliğin 24. Maddesihükümleriçerçevesinde 18/8/2010 tarihlive 27676 sayılıResmîGazete’deyayımlananBüyükEndüstriyelKazalarınKontrolüHakkındaYönetmelikyürürlüktenkaldırılmıştır. • Ancakuygulamayayönelikönlemlerinalınmasıamacıylayönetmeliğin • 7 nci maddesi yayımı tarihinde, • 9 uncu maddesi ve 14 üncü maddenin ikinci fıkrası 1/1/2017 tarihinde, • 24 üncü maddesi 1/1/2014 tarihinde, • ç) Diğer maddeleri ise 1/1/2016 tarihinde, yürürlüğe girmesi öngörülmüştür.

22. SevesoDirektifineGöreGüvenlikRaporununAmacı • GüvenlikraporununuygulanmasıiçinbirBüyükKazaÖnlemePolitikası (BKÖP) vebirGüvenlikYönetimSistemi’nin (GYS) hazırbulunduğunu; • Büyükkazalarınbelirlendiğini; • Büyükkazalarınönlenmesivebunlarınçevreveinsanüzerindekisonuçlarınınsınırlandırılmasıiçingerekliönlemlerinalındığını; • Kuruluşiçindekibüyükkazatehlikeleriileilgiliherhangibirtesis, depolamatesisi, ekipmanveya alt yapıtasarımı, inşaatı, işletimivebakımındayeterligüvenlikveemniyetinbulunduğunu; ve • BirDahiliAcil Durum Planı’nınhazırlandığını Kanıtlamasıdır.

23. İlgili mevzuat • ÇEVRE KANUNU • AFET VE ACİL DURUM YÖNETİMİ BAŞKANLIĞININ TEŞKİLAT VE GÖREVLERİ HAKKINDA KANUN • İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU • ÇEVRE DENETİM YÖNETMELİĞİ • ÇEVRE DÜZENİ PLANLARINA DAİR YÖNETMELİK • MADDELERİN VE KARIŞIMLARIN SINIFLANDIRILMASI, ETİKETLENMESİ VE AMBALAJLANMASI HAKKINDA YÖNETMELİK • ÇALIŞANLARIN PATLAYICI ORTAMLARIN TEHLİKELERİNDEN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELİK • İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ RİSK DEĞERLENDİRMESİ YÖNETMELİĞİ • İŞYERLERİNDE ACİL DURUMLAR HAKKINDA YÖNETMELİK

24. YETKİLİ OTORİTELER Aşağıdaki Konulardan Sorumludur. Bildirim ve resmi kayıt sistemi kurmaktan, İşletmeciler tarafından BKÖP hazırlanmasını sağlamaktan, Yerel makamlar tarafından harici acil durum planlarının ve işletmeciler tarafından dahili acil durum planlarının hazırlanmasını sağlamaktan, Domino etkisi için potansiyeli olan kuruluş, gruplarının sınıflandırılması için bir sistem geliştirilmesini sağlamaktan, İşletmecilerin, büyük kaza sonrası yetkili makamlara bilgi sağlamasını teminden, Büyük kazaları inceleme prosedürlerini saptamadan, kamuya sağlanacak bilgiler için prosedürleri belirlemeden, Etkin denetleme ve uygulama/tatbik sistemini kurmadan, bir raporlama sistemini kurmadan ve raporlamanın yapılmasını sağlamaktan

25. İşletmegüvenlikraporu (GR) Bilgitalebivedüzeltme Yetersiz Formatauygun mu? ÇalışmaveSosyalGüvenlikBakanlığı Gönderildi mi? Evet Uygun Hayır İşletmeye, ÇevreveŞehircilikBakanlığıve İl AfetAcil Durum Müdürlüğü’nebildirim İşkapatılır

26. GüvenlikraporlarındaOlması gerekenler Ulusalyasalarımızdakieksikliklerinuluslararasıkritelere gore değerlendirilmesi , • Tehliketanımları, • Geliştirilmişkazasenaryoları, • Kaza etkilervesonuçları, • Risklerindeğerlendirilmesindeolasılıklarinvefrekanslarinkullanilmasi, • Riskdeğerlendirme, risk matrisi • Kabul edilebilen veriler veri tabanları yazılımlar

27. Bekra tesislerinin sorumluluklari • Tesisin tehlikelilik oranını baz alan iki gereklilik düzeyini (düşük veya yüksek tehlike düzeyi) göz önünde bulundurarak, BEKRA tesislerinin operatörlerinin yükümlülükleri şu şekilde özetlenebilir: • Tüm tesisler (düşük veya yüksek tehlike düzeyi) için ortak yükümlülükler: • Bildirim • Büyük Kaza Önleme Politikası - BEKÖP); • Domino etkisi: bilgi alışverişi • Büyük bir kaza durumunda yükümlülükler: eylem iletişim ve raporlama .

28. Bildirim • URL adresihttp://bekra.cevre.gov.tr/ • Bakanlığın merkezi kullanıcı yönetim yapısıyla entegre kullanıcı yönetiminin yeniden yapılandırılması tamamlandı.

29. Bekra Bildirim Sistemi • Kimyasal tespit ve bildirim yaklaşımının yeniden yapılandırılması -          Sınıflandırma, Ambalajlama ve Etiketleme Yönetmeliğinde tanımlı 4000 + maddeden birine referans ile giriş -          UN ADR referanslı patlayıcı madde girişi -          Amonyum Nitrat, Potasyum Nitrat girişi -          DioksinFouran girişi -          Petrol ürüneri girişi -          Diğer •   Madde girişi •   Müstahzar girişi

30. TEHLİKELİ MADDELER DİREKTİFİ Tehlike kategorileri ve kısaltmaları: • patlayıcı: E • oksitleyici: O • Aşırı alevlenebilir: F+ • Son derece alevlenebilir: F • alevlenebilir: R10 • Çok toksik: T+ • toksik: T • zararlı: Xn • aşındırıcı: C • Tahriş edici: Xi • hassaslaştırıcı: R42 ve/veya R43 • kanserojen: Carc. Cat. (duruma göre 1, 2 veya 3, ) • mutajen: Muta. Cat. (duruma göre1, 2 veya 3) • Üreme için toksik: Repr. Cat. (duruma göre 1, 2 veya 3) • Çevre için tehlikeli: N ve/veya R52, R53, R59.

31. Fiziksel tehlikeler (16 kategori) Sağlık tehlikeleri (10 kategori) Çevre tehlikeleri (2 kategori) ÜNİTE 2: BM GHS METODOLOJİSİ

32. BM GHS Sınıflandırma Sisteminin Tanıtımı (revize edilmiş dördüncü baskı, 2011) FİZİKSEL TEHLİKELER Patlayıcılar (6+1 Bölüm) Alevlenir gazlar (kimyasal olarak karasız gazlar dahil) (kategori 1&2, kategori A&B) Aerosoller (kategori 1-3) Oksitleyici gazlar (1 kategori) Basınç altındaki gazlar (4 grup) Alevlenir sıvılar (kategori 1-4) Alevlenir katılar (kategori 1-2) Kendiliğinden tepkimeye giren maddeler ve karışımlar (A-G Tipi) Kıvılcımlanan katılar (1 kategori) Kendi kendine ısınan maddeler ve karışımlar (Kategori 1-2 ve 2a/2b) Suyla temas edip alevlenir gaz yayan maddeler ve karışımlar (kategori 1-3) Oksitleyici sıvılar (kategori 1-3) Oksitleyici katılar (kategori 1-3) Organik peroksitler (tip A-G) Metalleri aşındırıcı (1 kategori) SAĞLIK TEHLİKELERİ Akut toksisite (kategori 1-5) Ciltte aşınma/tahriş (kategori 1(A/B/C/),2ve3) Ciddi göz hasarı/göz tahrişi (kategori 1,2(A/B)) Solunum veya cilt duyarlılığı (kategori 1(A/B)) Üreme hücresi mutajenisitesi (kategori 1(A/B),2) Kanser üretkenliği (kategori 1(A/B), 2, Ek) Spesifik hedef organ toksisitesi- tek sefer maruz kalma (kategori 1-3) Spesifik hedef organ toksisitesi- yinelenen maruz kalma (kategori 1,2) Aspirasyon tehlikesi (kategori 1,2) ÇEVRESEL TEHLİKELER Su ortamına tehlikeli (kategori: akut 1-3, kronik 1-4) Ozon tabakasına tehlikeli (kategori 1) Sınıflandırma nomenklatürü (adlandırması) Tehlike tipi Tehlike sınıfı (alt-bölüm/kategori/grup tipi)

33. Bildirim

34. Bekra Bildirim Sistemi Bidirim sistemi ile birlikte verilen tüm coğrafi verileri GIS kayıt edildi Google haritalarında gösterimi • Mekansal Bildirimler • Tesis sınırı • Bileşenleri • Bileşen Kimyasalları • Kaza Senaryoları kaydı • Etki haritaları kaydı

35. Bekra Bildirim Sistemi Güvenlik raporu ile verilen kaza senaryolarının kayıt ve analiz edildiği bir sistem •  Belge Yönetimi • Güvenlik Raporu (ÇSGB Onaylı) • Dahili Acil Durum Planı • Diğer ?

36. Bekra Bildirim Sistemi • Dinamik bir kamu bilgilendirme portalının geliştirilmesi • bekra.cevre.gov.tr (sevesoturkey.org) • Bilgilendirme açıklamaları •  Tesisler • Kamuoyu • Yetkililer • Seveso / Bekra terminoloji sözlüğü (vikipedi) • MultimediaTool (Türkçe isim Ör: BEKRA Simulatör (Kaza Senaryosu Risk Değerlendirme Sİmulasyonu) • Videolar • Broşür ve kılavuzlar

37. BÜYÜK KAZA ÖNLEME POLİTİKASI (BKÖP) • BKÖP aşağıdaki hususları içerir; • İşletmecinin, kuruluşta insan ve çevre için yüksek seviyede güvenlik önlemlerinin alındığını ve bu amaç için gerekli kaynakların sağlanacağını gösteren bir taahhüdünü, • Kuruluşun büyük bir kazaya yol açabilecek faaliyetlerinin tanımı ile bu tür kazaların önlenmesine yönelik yükümlülüklerini yerine getirdiğine ilişkin taahhüdünü, • Kuruluşun aşağıdaki hususları içeren bir yönetim sistemini kurmak ve sürekliliğini sağlamak için taahhüdünü; • Kuruluşun organizasyonunda, tüm seviyelerde, büyük kaza risklerinin yönetimine ilişkin görev ve sorumluluklar, • Olağan ve olağan dışı operasyonlardan kaynaklanan büyük kaza riskleri ile kaza olasılıklarının değerlendirilmesi, Bakım, onarım ve geçici durdurmaları da kapsayan düzenlemeler ve prosedürler, Değişikliklerin planlanması veya yeni tesis, proses veya depolama tesislerinin tasarımı için düzenlemeler, • Öngörülen acil durumların sistematik analizle belirlenmesi ve acil durum planlarının hazırlanması, denetlenmesi ve gözden geçirilmesi için düzenlemeler, • BKÖP ve GYS’de verilen hedeflerin karşılanmaması durumunda araştırma ve düzeltici faaliyet mekanizmalarını içeren düzenlemeler (bunlar büyük kazaları ve kazaya ramak kalma olaylarını raporlama ve bunları inceleme ve çıkarılan derslere göre takibini yapma sistemini içermelidir), • BKÖP ve GYS’nin periyodik değerlendirilmesi ve gözden geçirilmesi için düzenlemeler, • Kuruluşta çalışan tüm personelin eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi ve karşılanması için gerekli analiz, plan ve programlar.

38. DOMİNO ETKİSİ: BİLGİ ALIŞVERİŞİ • Yetkili otorite domino etkileri belirler ve işletmeciden daha fazla bilgi ister ve operatorleri bilgilendirir. • Önlemlere ilişkin bilgi sağlar ve diğer işletmeler ile bilgi alışverişinde bulunma ve işbirliğine girilir. • Güvenlik raporu ve acil eylem planlarının değerlendirilmesinde domino etkilerinin de göz önünde tutulur • Güvenlik raporunun ve tehlikeli maddeler envanterinin halkın ulaşabileceği şekilde sağlanması için bir prosedür oluşturulması ve halka büyük kaza tehlikeleri hakkında güvenlik bilgilerinin sağlanır. • Büyük bir kaza olma olasılığının ya da olumsuz sonuçlarının artabileceği kuruluşlar arasında bilgi değişimini sağlayacak prosedürler oluşturulur. • Denetim sürecinin domino etkilerini kapsayacağına dikkat edilir.

39. Yüksek Tehlike Düzeyine sahip tesislerin yükümlülükleri; • GÜVENLİK RAPORU • BÜYÜK KAZALARIN ÖNLENMESİ İÇİN GÜVENLİK YÖNETİMİ SİSTEMİNİN DENETİMİ • DÂHİLİ ACİL DURUM PLANI: HAZIRLANMASI, GÖZDEN GEÇİRİLMESİ VE GÜNCELLENMESİ • DÂHİLİ ACİL DURUM PLANI TATBİKATLARI • HARİCİ ACİL DURUM PLANININ HAZIRLANMASI İÇİN ÖĞELER: HAZIRLIK VE GÜNCELLEME • DOMİNO ETKİSİ

40. 2. GÜVENLİK YÖNETIM SİSTEMİ (GYS) 1.ORGANİZASYON VE PERSONEL • Kuruluşun organizasyon yapısı • Kuruluşun güvenlik kültürü • Güvenlikten sorumlu birim ile o birimde çalişan personelin görev, yetki ve sorumluluklari • Güvenlik ile ilgili hususların raporlanma prosedürü • Güvenlik için ayrılan kaynaklar • Güvenlik ile ilgili gelişmelerin takibi • Güvenlik bilgi alış-verişi • Eğitim ihtiyaçları • Alt yüklenici yönetimi

41. GÜVENLİK YÖNETIM SİSTEMİ (GYS) 2. BÜYÜK KAZA TEHLİKELERİNİN BELİRLENMESİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ • Metodoloji • Veri kaynakları • Tehlikelerin belirlenmesi • Risk değerlendirmesi

42. GÜVENLİK YÖNETIM SİSTEMİ (GYS) • İŞLETİM KONTROLÜ • İşletme Prosedürleri • İzleme, kontrol ve alarm sistemleri • Bakım politikası ve uygulanması • Büyük tehlikelerin yönetimine ilişkin görevlerin belirtilmesi • İşletmecinin BKÖP’nin uygulanması için gerekli olan kaynaklarını tahsisi • Büyük kaza tehlikelerini yönetiminde görev alan kişilerin faaliyetleri • Çalışanların büyük kaza tehlikelerinin kontrolünde aktif şekilde görev almasını sağlayacak sistemler • İşletmecinin, diğer kuruluşlarla iletişim ve işbirliği kurabilecek ve diğer kuruluşların işbirliğine gitmesini sağlayacak düzenlemeler

43. GÜVENLİK YÖNETIM SİSTEMİ (GYS) • İŞLETİM KONTROLÜ • İşletmecinin kendi kuruluşu içerisinde büyük kaza tehlikelerinin kontrolü için gerekli olan bilgileri başkalarına iletmek için hazırlanmiş düzenlemeler • İşletmecinin, büyük kaza tehlikelerinin kontrolü için gerekli olan iyileştirme çalışmalarını düzenlemesi ve BKÖP hedefleri konusunda öncelikleri belirlemede kullandığı bir sisteme sahip olmasi • İşletmecinin; tesisler, prosesler ve depolama mekânları üzerinde yapılacak değişiklikler ve yeni tesislerin, proseslerin ve depolama mekanlarının tasarımına ilişkin planlamalar hakkındaki prosedürleri hazırlaması ve bunları uygulaması • İşletmecinin, öngörülebilir acil durumların sistematik analizle tespit edilmesi ve acil durum planlarının hazırlanması, test edilmesi ve gözden geçirilmesine yönelik düzenlemelere sahip olması • İşletmecinin, (A) BKÖP ile belirlenen hedeflere uygunsuzluk durumunda (B) Büyük kazalar ve ramak kala kazalar ile ilgili olarak araştırmalara ve düzeltici eylemlerin yürütülmesine yönelik prosedürler • BKÖP ve GYS’nin etkinliği ve uygunluğunu sistematik ve bağimsiz şekilde değerlendirmeye yönelik bir prosedür ve (B) Performans ölçümleri ve denetimlerden elde edilen bilgileri kullanarak BKÖP ve GYS’nin gözden geçirilmesine yönelik bir prosedür hazırlanması ve uygulanması

44. GÜVENLİK YÖNETIM SİSTEMİ (GYS) • DEĞİŞİMİN YÖNETİMİ • Organizasyonel değişiklikler, • Tesislerdeki değişiklikler, • Tesisin süreli veya süresiz kapatılması, • Proses değişiklikleri, • Tehlikeli madde depolama kapasitesinde ve yöntemlerinde yapılacak değişiklikler, • Ekipman değişiklikleri, • Güvenlik ile ilgili belgelerdeki değişiklikler, • Çevresel koşullara bağlı değişiklikler.

45. DÂHİLİ ACİL DURUM PLANI • Acil durum prosedürleri • Büyük kaza durumuna müdahale organizasyonu • Tesis içi ve saha dışı kaynaklar • Büyük kazaların sonuçlarının hafifletilmesi için kullanılacak ekipmanların, hedeflenen kullanım alanlarına uygunluğu • Büyük kaza durumunda yeterli sayıda uygun kişisel koruyucu ekipmanların hazırda bulunması • Yerel ve diğer itfaiye ekiplerinin kaynakları • Toksiksalınımınkontrolu

46. KRİZ YÖNETİMİ TAHMİN ET ÖNLE ZAYIF SİNYALLER, SÜRÜCÜLER, İNHİBİTÖRLER, JOKERLER (TEHLİKELER, TEHDİTLER, RİSKLER, FIRSATLAR VE HASSASİYETLER) Çözüm EYLEM SONRASI ve DEĞERLENDİRME Kaza Çözüm UYGULA Dönüm noktası Büyüme aşaması Çözüm Dönüm noktası Büyüme aşaması Kritik kaza Kriz/Acil durum Dönüm noktası Büyüme aşaması Felaket HAZIRLAN Acil Durum Planlaması Kriz Eylem Planlaması Kriz Yönetim Konseyi/ Kaza Kumanda Sistemi Kumandanı Commander Felaket Riski Azaltma Yönetim Konsepti İlk yanıt verenler/ Olay yeri kumandanı Politik süreç / Servisler arası beklenmedik durum / Planlama süreci D. BONJOUR-2013

47. DÂHİLİ ACİL DURUM PLANI • Alıcı ortamın korunması • Çevrenin eski haline getirilmesi • İlk yardım/tıbbi desteği • Yardımcı ekipmanlar için kaynak • İşletmecinin sorumluluğunda bulunan ve acil durum yanıtlarında kullanılacak olan kaynakların ve diğer ekipmanların bakımı, muayenesi, incelenmesi ve test edilmesi için uygun düzenlemeler • Tesis içindeki bireylerin acil durum yanıtları konusunda eğitilmesi • Acil durum planlarının test edilmesi ve revizyonu • Harici acil durum planının hazırlanabilmesi için yeterli miktarda bilgi • Belirtilen alan içindeki insanlarla ilgili bilgiler

48. ACİL DURUMLARA HAZIRLIK VE YANIT PLANLARI Saha içi Planı’nın Kriz Organizasyonu • Riskler, etkiler • Yöntemler DEĞERLENDİRME • Takip edilebilirlik • Geri bildirim İDARE KARAR VERME • Tahliye • Alarm/uyarı • Saha İçi Planı/Saha Dışı Planı’nın uygulanması EYLEM • Kriz biriminin yürürlüğe konması • Herbir aktörün sorumluluk ve görevlerinin açıklanması (kontrol listesi) D. BONJOUR-2013

49. ACİL DURUMLARA HAZIRLIK VE YANIT PLANLARI Kriz Birimi Vali Merkezler KRİZ BİRİMİ Aileler Servisler Komşular Belediye başkanı BİRİMİN YÖNLENDİRMESİ D.I.O. İletişim Sekreter CU-İşletmeci Chief CU ex Lojistik İşletmeci Müdahale Gözlem Uzmanlar Kaynaklar “Müdahale” ekipleri “Müdahale” yöneticisi D. BONJOUR-2013

50.  ACİL DURUMLARA HAZIRLIK VE YANIT PLANLARI Kantitatif analiz yapılmak istenirse kaynak sisteminde bilinmesi gereken birkaç özellik bulunmaktadır. SABİT VERİLER DURUMA ÖZEL VERİLER Nominal basınç ve sıcaklık alanı Anlık basınç ve sıcaklık Kürenin hacmi 25 cl Fiili hacim Depolanan ürünün durumu Sorun anında ürünün durumu S S L S L G G Boru çapı Sorunlu yüzey ve şekil D. BONJOUR-2013