CZYNNIKI WYBORU DROGI EDUKACYJNO-ZAWODOWEJ

1. Inicjator OTK: Stowarzyszenie Doradców Szkolnych i Zawodowych Rzeczypospolitej Polskiej CZYNNIKI WYBORU DROGI EDUKACYJNO-ZAWODOWEJ Cieszyn, 18.10.2012r.

2. Od 01.09.2012 Zespół Poradni Psychologiczno-Pedagogicznych w Cieszynie Na mocy uchwały nr XXII/177/12 Rady Powiatu Cieszyńskiego Zespół Poradni Psychologiczno-Pedagogicznych w Cieszynie

3. ZDANIA PORADNI Z ZAKRESU DORADZTWA ZAWODOWEGO Rozporządzenie MEN i S z dnia 11 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych §1. 1. Publiczne poradnie psychologiczno-pedagogiczne, w tym publiczne poradnie specjalistyczne, zwane dalej „poradniami”, udzielają dzieciom (w wieku od urodzenia) i młodzieży pomocy psychologiczno-pedagogicznej, w tym pomocy logopedycznej, pomocy w wyborze kierunku kształcenia i zawodu, a także udzielają rodzicom i nauczycielom pomocy psychologiczno-pedagogicznej związanej z wychowywaniem i kształceniem dzieci i młodzieży. Zespół Poradni Psychologiczno-Pedagogicznych w Cieszynie

4. ZDANIA PORADNI Z ZAKRESU DORADZTWA ZAWODOWEGO Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 stycznia 2003r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno- pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach § 2 1. Pomoc psychologiczno-pedagogiczna polega w szczególności na: 2) rozpoznawaniu potencjalnych możliwości oraz indywidualnych potrzeb ucznia i umożliwianiu ich zaspokojenia; 8) wspieraniu uczniów, metodami aktywnymi, w dokonywaniu wyboru kierunku dalszego kształcenia, zawodu i planowaniu kariery zawodowej oraz udzielaniu informacji w tym zakresie; 9) wspieraniu nauczycieli w organizowaniu wewnątrzszkolnego systemu doradztwa oraz zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu Zespół Poradni Psychologiczno-Pedagogicznych w Cieszynie

5. SPOSÓB REALIZACJI • Pomoc uczniom w wyborze kierunku kształcenia, zawodu i planowaniu kariery zawodowej oraz udzielaniu informacji w tym zakresie • Wspieranie rodziców • Wspieranie nauczycieli w organizowaniu wewnątrzszkolnego systemu doradztwa oraz zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu. Zespół Poradni Psychologiczno-Pedagogicznych w Cieszynie

6. FORMY PRACY Z UCZNIAMI • Porady indywidualne • Warsztaty, zajęcia • Prelekcje Miejsce realizacji - poradnia, szkoły Zespół Poradni Psychologiczno-Pedagogicznych w Cieszynie

7. UCZNIOWIE • Uczniowie gimnazjum • Uczniowie szkół ponadgimnazjalnych Zespół Poradni Psychologiczno-Pedagogicznych w Cieszynie

8. CZYNNIKI WYBORU– CO NALEŻY BRAĆ POD UWAGĘ INFORMACJA!!! • Czynniki wewnętrzne (informacje o sobie) • Czynniki zewnętrzne (niezależne od nas) Zespół Poradni Psychologiczno-Pedagogicznych w Cieszynie

9. Czynniki wewnętrzne(Preferencje i predyspozycje zawodowe) • posiadane i potencjalne umiejętności, • zainteresowania, zajęcia wykonywane w czasie wolnym, • uzdolnienia, • cechy charakteru, • cele, motywację, • wykształcenie, dodatkowe zajęcia pozaszkolne, • ewentualne doświadczenie zawodowe, • wartości związane z pracą, • możliwości intelektualne, fizyczne i psychiczne, • zdrowie • preferowane warunki pracy itd. ▼ MOCNE I SŁABE STRONY Zespół Poradni Psychologiczno-Pedagogicznych w Cieszynie

10. Diagnoza preferencji i predyspozycji zawodowych • Dzięki analizie swoich preferencji i predyspozycji zawodowych uczniowie mają szansę odkryć- jakie czynności mogą dobrze wykonywać, jakie zdolności mogą wykorzystać, w co im się będzie łatwiej wdrożyć itp., jak również, czego unikać. • To w konsekwencji ułatwi określenie ścieżki kariery i jej etapów (edukacja, praca, dokształcanie się) Zespół Poradni Psychologiczno-Pedagogicznych w Cieszynie

11. Samoświadomość preferencji i predyspozycji zawodowych: • Pomaga uczniom w podjęciu najefektywniejszych decyzji dotyczących wyboru dalszej drogi kształcenia, a później drogi zawodowej • Zwiększa świadomość podejmowanych przez nich decyzji • Zwiększa ich szanse na rynku pracy – szukanie adekwatnej pracy, lepsze „sprzedanie się” pracodawcy w czasie rozmowy kwalifikacyjnej itd. • Pomaga w przypadku zmian, jakie mogą ich spotkać w trakcie kariery szkolnej i zawodowej • Zwiększa poczucie własnej wartości i pewności siebie • Pozwala przezwyciężyć obawy i bezradność, które mogą się pojawić w trakcie nauki szkolnej czy w związku z trudną sytuacją na rynku pracy. Zespół Poradni Psychologiczno-Pedagogicznych w Cieszynie

12. Samoświadomość preferencji i predyspozycji zawodowych: • Młodzi ludzie będą w swojej karierze zawodowej zmieniali kilka razy zawód, nie mówiąc już o miejscach pracy. • Dlatego samopoznanie poprzez diagnozę predyspozycji zawodowych nabiera tu już bardziej szerokiego i wychodzącego w przyszłość aspektu. W dzisiejszych czasach ważna jest bowiem umiejętność mobilności zawodowej, która jest tym bardziej skuteczna, im bardziej dana osoba zna swoje predyspozycje zawodowe. Zespół Poradni Psychologiczno-Pedagogicznych w Cieszynie

13. Czynniki zewnętrzne • Informacje o zawodach • Informacje o ścieżkach kształcenia • Informacje o rynku pracy Zespół Poradni Psychologiczno-Pedagogicznych w Cieszynie

14. Informacje o zawodach • świat zawodów i ich podział • opisy zawodów • warunki; środowisko pracy • zadania i czynności zawodowe • narzędzia pracy • predyspozycje i przeciwwskazania do zawodów • perspektywy płacy i zatrudnienia Zespół Poradni Psychologiczno-Pedagogicznych w Cieszynie

15. Informacje o ścieżkach kształcenia • typy szkół • sieć szkół • kryteria przyjęć i warunki naboru • przebieg kształcenia w szkole /zawodzie • kwalifikacje absolwenta • możliwości kontynuowania nauki i podnoszenia kwalifikacji • kursy, szkolenia uzupełniające Zespół Poradni Psychologiczno-Pedagogicznych w Cieszynie

16. Informacje o rynku pracy trendy na rynku pracy wskaźniki bezrobocia i zatrudnienia sposoby poszukiwania pracy wymagania pracodawców potrzebne umiejętności i kwalifikacje zawodowe oferty pracy Zespół Poradni Psychologiczno-Pedagogicznych w Cieszynie

17. I CO POTEM? Konfrontacji tych dwóch czynników Zespół Poradni Psychologiczno-Pedagogicznych w Cieszynie

18. Planowanie kariery Przemyślane planowanie własnej kariery zawodowej składa się więc z kilku etapów: Poznania siebie (czynniki wewnętrzne), Poznania informacji o zawodów, ścieżkach kształcenia, rynku pracy (czynniki zewnętrzne), Konfrontacji tych dwóch czynników, Właściwego zaplanowania kariery- określenia drogi rozwoju zawodowego, w tym znalezienia ścieżek kształcenia prowadzących do wybranego zawodu (grupy zawodów). Zespół Poradni Psychologiczno-Pedagogicznych w Cieszynie

19. OKRES GIMNAZJUM Inspirować do samopoznania poprzez analizowanie osiągnięć szkolnych, analizę umiejętności, zdolności, sposobu spędzania wolnego czasu Inicjować myślenia o przyszłości w kontekście przyszłej kariery. Dostarczać informacji (stopniowo, ale systematycznie) Można łączyć umiejętności czy ich brak z zawodami, np. „Mógłbym być…, ponieważ potrafię…, jestem…. Nie mógłbym być…. bo nie potrafię…”. Rozpocząć wstępne planowanie ścieżki kariery- omawianie ścieżek kształcenia, przekazywanie informacji edukacyjnych, np. dot. szkół ponadgimnazjalnych i informacji dot. świata zawodów. Należy motywować do podejmowania decyzji, uczyć konsekwencji własnych wyborów, (pierwszą ważną decyzję pod koniec trzeciej klasy). Zespół Poradni Psychologiczno-Pedagogicznych w Cieszynie

20. Szkoła ponadgimnazjalne Okres, który kończy się podjęciem ważnych decyzji – praca, dalsza nauka. W tym okresie: Uczniowie poszerzają swoje umiejętności, poznają siebie w różnych rolach społecznych, zdobywają nowe doświadczenia w tym leżące na pograniczu przyszłych obowiązków zawodowych – akcje charytatywne, wolontariat, podejmowanie pierwszych prac zarobkowych itp. Wzrasta znaczenia grupy rówieśników, która staje się „lustrem”, (kształtowanie się samoświadomość i samoocena.) Zespół Poradni Psychologiczno-Pedagogicznych w Cieszynie

21. Szkoła ponadgimnazjalne Należy: Poszerzyć diagnoza preferencji i predyspozycji zawodowych o wartości związane z pracą, preferowane warunki pracy itp. Wspierać samodzielne decyzje, kształcić umiejętności z zakresu wyznaczania celu, planowania oraz kłaść nacisk na budowanie przez młodzież odpowiedzialności za swoje życie. Analizować możliwe drogi budowania kariery zawodowej i uświadamiać konieczności kształcenia ustawicznego. Zespół Poradni Psychologiczno-Pedagogicznych w Cieszynie

22. Szkoła ponadgimnazjalne Wyposażać w wiedzę z zakresu szeroko pojętego rynku pracy- metod szukania pracy, przygotowania się do rozmowy kwalifikacyjnej, przygotowania dokumentów aplikacyjnych itp. Wyposażać w informacje z zakresu możliwości kontynuowania nauki, Rozwijać umiejętności dostrzegania zmiany i jej akceptowania, Zwracać uwagę na konieczność mobilności zawodowej, co na obecnym rynku pracy jest koniecznością. Zespół Poradni Psychologiczno-Pedagogicznych w Cieszynie

23. Dodatkowo w każdym okresie, a szczególnie począwszy od gimnazjum istotne jest rozwijanie tzw. umiejętności miękkich, które są istotne i konieczne w przyszłym życiu zawodowych. Istotne jest również wyrobienie pozytywnego stosunku do pracy zawodowej Zespół Poradni Psychologiczno-Pedagogicznych w Cieszynie

24. Zespół Poradni Psychologiczno-Pedagogicznychw Cieszynie Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna w Cieszynie ul. Plac Wolności 6 43-400 Cieszyn tel. 033/ 8522433 e-mail: cnppp@wp.pl www: ppp.cieszyn.pl Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Skoczowie ul. Górecka 65a 43-430 Skoczów tel. (033) 853-25-54e-mail: pppwskoczowie@wp.pl www: pppskoczow.ox.pl

25. DZIĘKUJĘ Izabela Baszczyńska Doradca zawodowy Zespół Poradni Psychologiczno-Pedagogicznych w Cieszynie