240 likes | 474 Views
Deutsche Sprache: Plattdüütsch. Woche 15:2. Wo spricht man Platt?. Sprache?. Selbsteinschätzung der Mehrheit Literatur besteht Lange Geschichte. Dialekt?. Heterogen Keine Grammatik/Rechtschreibung Funktionale Beschränktheit Regionalsprache. Niederdeutsche Dialekte. Hanse Blütezeit.
E N D
Deutsche Sprache:Plattdüütsch Woche 15:2
Sprache? Selbsteinschätzung der Mehrheit Literatur besteht Lange Geschichte
Dialekt? • Heterogen • Keine Grammatik/Rechtschreibung • Funktionale Beschränktheit Regionalsprache
Hanse Blütezeit • Handelssprache an der Ostsee • Plattdeutsche Bibel • Mittelniederdeutsch (Stedje Kap. 13)
Ähnlichkeiten zu den nord. Spr. • Keine 2. Lautverschiebung • e statt Germ. Diph. ai (steen, hel) • Keine fnhg. Diphthongierung • Min, ny, hus
Wortschatzverlust • vindöga => fönster • våna => hoppas • spörja => fråga • bliva => varda
Plattdeutsch verdrängt • ENHG: Gemeines Deutsch bzw. Kanzleisprachen • Ausbildung, Demokratisierung, Bürokratisierung • Zuwanderungen nach dem 2. Weltkrieg
Phonologie • Water, Vader, ik, koken, dag, dat, sitten, Tied, slapen • wife-wiever, leev-leewer • smeeren, slapen, steen, Swien, spitz
Morphologie • de, dat (Nd: de, het) • Nur Nom. und Akk. • Kein Dat. • Gen= min Vadder sin Hus
Pluralbildung • dat Been – de Been • dat Huus – de Hüüs • de Dag – de Dagen • de Disch – de Dischen • dat Kleed – de Kleeder • dat Book – de Bööker • de Arm – de Arms • de Mann – de Mannslüüd
Pronomina • ik mi (mik) • du di (dik) • he em (hum, öne) • se her (höör, se) • dat dat (et) • wi us (uns, üsch) • ji ju (jo, jehre) • se jem (höhr, sik)
Zahlen een ölven twee twölf dree dörteihn veer veerteihn fief föffteihn söss sössteihn söben söbenteihn acht achteihn negen negenteihn tein twintig
Futur Ik schall na School gahn Ik gah mörgen na School to Ik waar morgen to School gahn
Perfekt kein ge- Präfix Ik hebb kööpt – ostf ekofft, dän købt Ik hebb slapen – ostf eslapen, eng slept
Perfekt Ik hebb arbeid De Tieden sünd vörbi. Se hebbt wat goodet doon. Ik heff grod mien Deern ankeken. Ich bün in’n Gaarn ween.
Perfekt Ik hebb arbeid De Tieden sünd vörbi. Se hebbt wat goodet doon. Ik heff grod mien Deern ankeken. Ich bün in’n Gaarn ween.
Plusquamperfekt Se haar’n fein Schört hatt. Ik haar’n goode Reis hatt. Ik harr mien Deern güstern seen. Ik weer in’n Gaarn ween. Ik weer na See ween.
Einfluss auf Hochdeutsch Bug Ufer (Gestade) Heck Ware (Kaufmannsgut) Kiel schmuggeln Planke verrotten Reling sacht (sanft) Fliese (Kachel) schlabbern Laken (Leintuch) schrubben Mettwurst pinkeln (pissen) Möwe Spuk
Youtube • http://www.youtube.com/watch?v=0-4KGpST5vw • http://www.youtube.com/watch?v=BYcjs5AP4qU&feature=related • http://www.youtube.com/watch?v=utgx1e2RpIM&feature=related