Luk Palmen - Menedżer projektu SEKT

1. Znaczenie praw własności intelektualnej w kontekście usprawnienia procesów komercjalizacji technologii Luk Palmen - Menedżer projektu SEKT

2. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską Przebieg prezentacji • SEKT – projektpilotażowy • Główne czynniki sukcesu modelu komercjalizacji technologii • Wyzwania • Usprawnienie procesów komercjalizacji technologii • Zalecenia końcowe

3. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską Przebieg prezentacji • SEKT – projektpilotażowy • Główne czynniki sukcesu modelu komercjalizacji technologii • Wyzwania • Usprawnienie procesów komercjalizacji technologii • Zalecenia końcowe

4. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską SEKT – projektpilotażowySieć Efektywnej Komercjalizacji Technologii • SEKT – pierwszy tego rodzaju projekt w Polsce • Zaangażowanie 40 przedstawicieli instytucji sektora badań i rozwoju,jednostek samorządu terytorialnego, inkubatorów i parków technologicznych oraz instytucji wsparcia biznesu • Konsorcjum Projektu - Miasto Gliwice (lider projektu) - Powiat Gliwice - Politechnika Śląska - Główny Instytut Górnictwa

5. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską SEKT – projektpilotażowyCztery Grupy Tematyczne Grupy • GT1: usprawnienie procesów komercjalizacji technologii • GT2: zarządzanie inkubatorami i parkami technologicznymi • GT3: rozwój klasterów technologicznych • GT4: promocja przedsiębiorczości na uczelniach wyższych Program szkoleniowy oraz coaching • październik 2005 – czerwiec 2007 • Eksperci z Belgii (Leuven) oraz z Niemiec (Aachen, Karlsruhe) • Przewodnik i narzędzia

6. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską SEKT – projektpilotażowyKomercjalizacja technologii - definicja (1) W szerszym rozumieniu, ”komercjalizacja technologii przez instytucje sektora B+R”, to sposób na zapewnienie nowych przychodów poprzez udostępnienie osobom/instytucjom trzecim (w tym na pierwszym miejscu przedsiębiorstwom) wiedzy, infrastruktury i wyników badań. Proces komercjalizacji technologii obejmuje transfer technologii, wdrożenie wyników badań na rynku oraz wzmacnianie pozycji konkurencyjności istniejących przedsiębiorstw (innowacja) i tworzenie nowych przedsiębiorstw (endogenicznie kreowanie wartości).

7. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską SEKT – projektpilotażowyKomercjalizacja technologii - definicja (2) W tym zakresie polityka komercjalizacji technologii w instytucjach sektora B+R powinna uwzględniać konkretne wizje i działania na rzecz: • Transferu technologii do istniejących przedsiębiorstw: • Badania kontraktowe i wspólne prace badawcze: • Wynajęcie laboratorium i zespołu badawczego • Doradztwo i ekspertyzy • Przygotowanie studiów wykonalności i prototypów • Współpraca długookresowa w ramach programów badawczych • Licencje: • Patenty • Baza danych, software • Materiały • Tworzenie nowych przedsiębiorstw innowacyjnych. Klastery i platformy technologiczne Fundusze zalążkowe Inkubatory i parki technologiczne

8. Produkt na rynku Przemysł Badania Dochody finansowe Rozwój i wdrożenie Projekt współfinansowany przez Unię Europejską Badania rozwojowe Ekspertyza Wyniki Własność Intelektualna Sektor badawczo-rozwojowy Wiedza publiczna SEKT – projektpilotażowyKomercjalizacja technologii - definicja (3) W gospodarce opartej na wiedzy, instytucje sektora B+R oraz przedsiębiorstwa współdziałają w pełnym cyklu rozwojowym technologii.

9. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską Przebieg prezentacji • SEKT – projektpilotażowy • Główne czynniki sukcesu modelu komercjalizacji technologii • Wyzwania • Usprawnienie procesów komercjalizacji technologii • Zalecenia końcowe

10. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską Główne czynniki sukcesu modelu komercjalizacji technologii (1) • Centrum wiedzy – Ukierunkowanie polityki badawczej na zdobycie rynku światowego. • Aktywna polityka wobec własności intelektualnej • Świadomość naukowców o korzyściach z komercjalizacji technologii • Dostęp do kapitału ludzkiego i finansowego – praca w sieciach współpracy • Sprawne ramy prawne na poziomie uczelni wyższej, jak i kraju

11. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską Główne czynniki sukcesu modelu komercjalizacji technologii (2) • Centrum wiedzy – Ukierunkowanie polityki badawczej na zdobycie rynku światowegoCentrum wiedzy to skupisko instytucji sektora badawczo-rozwojowego usytuowane w konkretnym obszarze geograficznym, cechujące się: • Osiągnięciami badawczymi na skalę światową; • Obecnością kilku tysięcy naukowców i studentów, z kraju i z zagranicy; • Szerokim zakresem współpracy z innymi instytucjami sektora B+R w świecie; • Własnością znacznej ilości patentów na skalę regionu / kraju.

12. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską Główne czynniki sukcesu modelu komercjalizacji technologii (3) • Centrum wiedzy – Ukierunkowanie polityki badawczej na zdobycie rynku światowego • W których obszarach naukowych chcemy i możemy osiągnąć uznanie w skali krajowej i międzynarodowej? • W których obszarach naukowych dysponujemy wystarczającą masą krytyczną, aby móc dążyć do czołówki w Unii Europejskiej? • W których obszarach naukowych dysponujemy unikatową infrastrukturą badawczą, która stanowi atut w procesach współpracy z przemysłem? • W których obszarach naukowych nasze rozwiązania zostały z sukcesem wdrożone w przemyśle? • W których obszarach naukowych praca w zespołach jest docenianym atutem?

13. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską Główne czynniki sukcesu modelu komercjalizacji technologii (4) • Aktywna polityka wobec własności intelektualnej Dywersyfikacja w polityce zarządzania własnością intelektualną pozwala danej instytucji na ustalenie czy w niektórych obszarach woli raczej kłaść nacisk na rozszerzenie współpracy z przemysłem czy na generowanie nowych dochodów z przemysłu.Istotnym elementem aktywnej polityki własności intelektualnej jest umiejętne zarządzanie przychodami z komercjalizacji. Oprócz wynagrodzenia naukowców za ich osiągnięcia, część pieniędzy powinna być lokowana w tzw. funduszach patentowych. Umożliwi to finansowanie procedur patentowania w skali międzynarodowej nowych perspektywicznych pod kątem rynkowym rozwiązań.

14. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską Główne czynniki sukcesu modelu komercjalizacji technologii (5)

15. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską Główne czynniki sukcesu modelu komercjalizacji technologii (6)

16. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską Główne czynniki sukcesu modelu komercjalizacji technologii (7) • Świadomość naukowców o korzyściach z komercjalizacji technologii Każda instytucja sektora B+R powinna opracować system motywacji personelu naukowego, nagradzając tych, którzy realizują wdrożenia w przemyśle. Instytucje sektora B+R powinny zwracać uwagę na rozwijanie kultury innowacyjnej, otwartą strukturę organizacyjną i otwartą mentalność naukowców. Wzorce warte do naśladowania należy wykorzystywać w kampaniach promocyjnych i w działaniach mających na celu zwiększenie świadomości wśród naukowców, studentów jak i wśród przedsiębiorców.

17. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską Główne czynniki sukcesu modelu komercjalizacji technologii (8) • Dostęp do kapitału ludzkiego i finansowego - praca w sieciach współpracy („Community thinking”, myślenie wspólnotowe) Najważniejsze składniki procesu komercjalizacji technologii to: odbiorcy, środki na inwestycje oraz utalentowane osoby. Każda instytucja powinna przeprowadzić analizę swojego otoczenia i gromadzić wokół siebie w ramach sieci współpracy najlepszych naukowców, przedsiębiorców i menedżerów rozwoju. Partnerzy w procesie komercjalizacji technologii: strategiczne przedsiębiorstwa (odbiorcy), instytucje finansowe, centra doskonałości na świecie oraz inkubatory i parki technologiczne.

18. Główne czynniki sukcesu modelu komercjalizacji technologii (9) - Otwarty model innowacji Sprzedaż WI Przychód Skrócony cykl życia produktów Nowe firmy innow. Nowe przychody Licencje * Przychody z własnego rynku Przychody z rynku własnego Przychody z własnego rynku 0 Wewnętrzne i zewnętrzne koszty prac B+R Wewnętrzne koszty prac B+R Wewnętrzne koszty prac B+R Oszczędzanie czasu i kosztów poprzez skrócenie procesu uczenia się Tradycyjny model kiedyś Tradycyjny model teraz Otwarte platformy Koszty Źródło: na bazie rysunku Chesbrough, H. (2006)

19. Strategia LizbońskaOtwarta innowacja Rynki innych firm Licencje Wewnętrzne zaplecza technologiczne Nowe firmy innowacyjne Nowe rynki Istniejący rynek Zewnętrzne zaplecza technologiczne Zewnętrzne projekty badawcze Zdobywanie licencji Zakup technologii Fundusze zalążkowe B W R Źródło: H. Chesbrough, Sloan Management Review, wiosna 2003r.

20. Główne czynniki sukcesu modelu komercjalizacji technologii (11) - Model Biznesu + Firma jako otwarta platforma integrująca otoczenie we wczesnej fazie rozwoju i wprowadzenia produktu / usługi na rynek Dochody Koszty na badania i rozwój Czas Komunikacja z otoczeniem Zaangażowanie otoczenia w procesie optymalizacji produktu / usługi - Koszty na badania i rozwój Źródło: Egils Milbergs, prezentacja multimedialna, marzec 2006

21. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską Główne czynniki sukcesu modelu komercjalizacji technologii (12) • Dostęp do kapitału ludzkiego i finansowego – praca w sieciach współpracy („Community thinking”, myślenie wspólnotowe) Młode przedsiębiorstwa innowacyjne i inne firmy innowacyjne działającew tzw. międzynarodowych platformach technologicznych - działają one często w niszach na skalę światową. Obecność małych firm innowacyjnych w pobliżu instytucji sektora B+R, sprawia, iż wysoka dynamika rozwoju w niszach rynkowych staje się atrakcyjną wartością dodaną dla firm międzynarodowych. Interakcje między dużymi i małymi firmami wpływają pozytywnie na ilość zleceń z przemysłu dla instytucji sektora B+R (klastery technologiczne).

22. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską Główne czynniki sukcesu modelu komercjalizacji technologii (13) • Sprawne ramy prawne na poziomie uczelni wyższej (jak i kraju) • Polityka motywacji naukowców (istotna jest przewidywalność i utrzymywania systemu w dłuższym okresie czasu); • Polityka własności intelektualnej; • Polityka tworzenia nowych firm innowacyjnych na bazie technologii opracowanych w instytucji; • Polityka struktur organizacyjnych ułatwiających profesjonalne postępowanie w procesie komercjalizacji wiedzy.

23. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską Przebieg prezentacji • SEKT – projekt pilotażowy • Główne czynniki sukcesu modelu komercjalizacji technologii • Wyzwania • Usprawnienie procesów komercjalizacji technologii • Zalecenia końcowe

24. Wyzwania (1) BERD: nakłady przemysłu na B+R Źródło: Innovation Strengths and Weaknesses / Policy, Indicators and Targets: Measuring the Impacts of Innovation Policies; Anthony Arundel & Hugo Hollanders; MERIT; December 19th, 2005

25. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską Wyzwania (2) • Kreowanie wiedzy z większą wartością dodaną: • Angażowanie firm podczas identyfikowania priorytetowych obszarów badawczych; • Komunikacja, benchmarking, technology watch, monitoring; • Szczególne wsparcie dla grupy naukowców, którzy odróżniają się od pozostałych nie tylko dorobkiem naukowym, ale i poziomem wdrożeń w gospodarce; • Uwzględnianie możliwości wynajęcia pomieszczeń laboratoryjnych przez firmy zewnętrzne, w szczególności przez młode innowacyjne spin-offs. • Zabezpieczenie własności intelektualnej w skali międzynarodowej: • Wizja wobec komercjalizacji technologii na poziomie kierownictwa instytucji; • Zwiększanie świadomości wśród naukowców o możliwościach, które pojawiają się przy aktywnym podejściu do komercjalizacji technologii; • Usprawnienie systemu zabezpieczenia własności intelektualnej, dzięki tworzeniu jednostki do spraw komercjalizacji technologii; • Budowanie multidyscyplinarnego zespołu specjalistów ds. kom. technologii.

26. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską Wyzwania (3) • Wdrożenie nowych rozwiązań innowacyjnych: • Udział naukowców w przyszłych dochodach związanych z komercjalizacją technologii; • Stworzenie możliwości przechodzenia, na czas określony, personelu instytucji sektora B+R do firm prywatnych; • Akceptacja płatnych zewnętrznych usług konsultingowych świadczonych przez personel instytucji sektora B+R; • Akceptacja zaangażowania się personelu instytucji sektora B+R w tworzenie nowych firm innowacyjnych; • Zapewnienie nowych form finansowania: fundusz patentowy, fundusz zalążkowy; • Integrowanie zespołów badawczych w sieciach współpracy z firmami (klastery).

27. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską Wyzwania (4) Łańcuch wartości procesu komercjalizacji technologii jest łańcuchem różnorodnych a zarazem wielo-obszarowych działań realizowanych przez różne instytucje. W procesie tym, istotne jest zrozumienie, że naukowiec nie musi być specjalistą we wszystkich obszarach, musi przede wszystkim znać się na swojej technologii. Jednocześnie powinien on otrzymać wsparcie od profesjonalistów w zakresie spraw prawnych, finansowych i rynkowych oraz prowadzenia negocjacji i zarządzania sieciami współpracy. „It is to be emphasized that university based business services have to be seen as complex managing task and should therefore not be part of the administration” - Joachim Wilke, i.con. innovation GmbH

28. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską Wyzwania (5) Kluczowe osoby Kluczowe osoby w procesach komercjalizacji technologii: Specjalista ds. Przedsiębiorczości • Doradza i udziela wsparcia w procesie tworzenia nowej firmy innowacyjnej • Monitoruje działalność nowych firm innowacyjnych • Monitoruje portfolio firm • Rozwija sieci współpracy, w tym udziela wsparcia przy inicjowaniu klastrów technologicznych na poziomie lokalnym, krajowym i międzynarodowym • Utrzymuje dobre stosunki z władzami lokalnymi, regionalnymi i krajowymi • Inicjuje nowe projekty, które pozwalają na współfinansowanie jego działalności • Dokonuje analizy trendów technologicznych i rynkowych • Inicjuje nowe narzędzia i działania wsparcia dla nowo-powstających firm innowacyjnych

29. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską Wyzwania (6) Kluczowe osoby Kluczowe osoby w procesach komercjalizacji technologii: Specjalista ds. własności intelektualnej • Organizuje działania promocyjne w celu uświadomienia osób zaangażowanych o znaczeniu własności intelektualnej dla instytucji • Udziela wsparcia w procesie zabezpieczenia praw własności intelektualnej • Określa strategię zabezpieczenia praw własności intelektualnej dla poszczególnych wynalazków • Negocjuje i uzgadnia warunki współpracy ze stronami trzecimi w zakresie dostępności do własności intelektualnej instytucji • Monitoruje wdrażanie umów pełniąc funkcję osoby do kontaktu • Udziela doradztwa dla nowych firm innowacyjnych • Monitoruje sprawy finansowe związane z wdrożeniem umów, współpracuje w tym zakresie z działem administracyjnym / księgowym. (opłaty, przychody, fundusz patentowy)

30. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską Wyzwania (7) Kluczowe osoby Kluczowe osoby w procesach komercjalizacji technologii: Specjalista ds. prawnych • Przygotowuje i akceptuje umowy i kontrakty • Bierze udział w negocjacjach ze stronami trzecimi • Przygotowuje rozwiązania dla nietypowych form współpracy ze stronami trzecimi • Nadzoruje prawidłową realizację umów i kontraktów • Analizuje umowy i kontrakty z zewnątrz pod kątem pozycji instytucji • Interweniuje w sprawach spornych, które mogą wyniknąć w procesie komercjalizacji technologii • Bierze udział w spotkaniach tematycznych w celu zapoznania się z zwyczajami w danym sektorze / obszarze badawczym.

31. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską Przebieg prezentacji • SEKT – projekt pilotażowy • Główne czynniki sukcesu modelu komercjalizacji technologii • Wyzwania • Usprawnienie procesów komercjalizacji technologii • Zalecenia końcowe

32. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską Usprawnienie procesów komercjalizacji technologii (1) Lista etapów obejmuje: • Ocena poziomu doskonałości danego obszaru badawczego oraz inicjowanie nowych projektów • Ocena prac badawczych oraz wstępna analiza wyników badań • Ocena pola poruszania się w kontekście praw własności intelektualnej • Ocena potencjału rynkowego oraz poziomu dostępności do rynku • Ocena poziomu gotowości do wdrożenia wiedzy na rynku • Opracowanie strategii komercjalizacji • Przygotowanie biznes planu • Selekcja zespołów • Przygotowanie struktury finansowej, prawnej nowopowstającej firmy innowacyjnej • Uruchomienie nowej firmy innowacyjnej

33. Doradztwo prawne Wiedza ekspercka w zakresie własności intelektualnej Umiejętność negocjacji Analiza rynku Szczegółowa analiza czystości patentowej Analiza finansowa Ocena zespołu Wstępna inwentaryzacja potencjału Szczegółowa analiza potencjału Benchmarking technologiczny Trendy rynkowe Analiza niszy rynkowych Zabezpieczenie Strategia komercjalizacji Zasoby ludzkie Usprawnienie procesów komercjalizacji technologii (2) • Co robi naukowiec / grupa badawcza ? • Co robi jednostka ds. komercjalizacji technologii? • Rekomendacje • W szczególności

34. Faza przyspieszonego rozwoju Prace badawczo-rozwojowe Nowa firma innowacyjna Faza wstępnego rozwoju Faza równoważonego rozwoju Faza dojrzałości • Pierwsza runda finansowania rozwoju Finansowanie prac badawczych, prototypów, testowania Kapitał zalążkowy • Druga runda finansowania rozwoju Kapitał rozwojowy Kapitał na zastąpienie kapitału wysokiego ryzyka Projekt współfinansowany przez Unię Europejską Fundusze publiczne Założyciele, rodzina, znajomi Przemysł Anioły Biznesu Kapitał wysokiego ryzyka Fundusze korporacyjne Nowi właściciele Giełda Usprawnienie procesów komercjalizacji technologii (3) - Źródła finansowania

35. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską Przebieg prezentacji • SEKT – projekt pilotażowy • Główne czynniki sukcesu modelu komercjalizacji technologii • Wyzwania • Usprawnienie procesów komercjalizacji technologii • Zalecenia końcowe

36. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską Zalecenia końcowe • Należy zwiększyć zatrudnienia w Urzędzie Patentowym w celu efektywnego obsługiwania wszystkich zgłoszeń w odpowiednim terminie – w kontekście strategii zabezpieczenia praw własności intelektualnej na skalę międzynarodową. • Należy wprowadzić korzystne zmiany w ustawie z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych. Zapisy art. 37 u. o f. p. stanowią bowiem, iż uczelnie publiczne (oraz inne ściśle określone jednostki sektora finansów publicznych, między innymi również jednostki badawczo-rozwojowe) nie mogą obejmować lub nabywać udziałów lub akcji w spółkach oraz nabywać obligacji emitowanych przez podmioty inne niż Skarb Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego.

37. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską Zalecenia końcowe • Należy przeprowadzić kompleksową debatę o przyszłości uczelni wyższych w następujących zakresach: • Wizja wobec trzeciego filaru; • Rola naukowców oraz rola ekonomistów, finansistów, specjalistów • Nowoczesne struktury zarządzania zasobami - uczelnie jako otwarte platformy wiedzy • Rola partnerów zewnętrznych • Fundusze strukturalne dają możliwość finansowania nowych działań (Jak przekształcić istniejące struktury w systemy z większym poziomem samofinansowania się – czyli zwiększyć poziom przychodów z rynku prywatnego, przy stopniowym zmniejszaniu przychodów ze środków publicznych?) • Zapraszam do zapoznania się z przewodnikiem

38. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską Kontakt • Lider projektu: Urząd Miasta Gliwice • Koordynator projektu: Jan Kaźmierczak • Menedżer projektu: Luk Palmen • Sieciowy Punkt Kontaktowy: Bartłomiej Świderek • tel:+48 32 231 10 01 • fax:+48 32 335 40 14 • e-mail: sekt@um.gliwice.pl