Sektor handlu i usług elektronicznych

1. Wojewódzki Urząd Pracy w Białymstoku Sektor handlu i usług elektronicznych prognozy rozwoju sektora handlu i usług elektronicznych w województwie podlaskim dr Katarzyna Dębkowska

2. Perspektywy rozwoju opracowano na podstawie: • Badań ilościowych • Badań jakościowych • Danych z GUS • Badań typu foresight Sektor handlu i usług elektronicznych

3. Ocenatendencjizmianparametrówcharakteryzującychsektor w perspektywienajbliższych 3 lat w opiniiprzedsiębiorców Źródło: opracowanie własne (n=60). Sektor handlu i usług elektronicznych

4. Kierunki planowanych inwestycji w firmach sektora handlu i usług elektronicznych w perspektywie najbliższych 3 lat Źródło: opracowanie własne (n=60) Sektor handlu i usług elektronicznych

5. Strategiczne kierunki rozwoju firm sektora handlu i usług elektronicznych w perspektywie najbliższych 3 lat Źródło: opracowanie własne (n=60) Sektor handlu i usług elektronicznych

6. Skłonnośćbadanych firm do rozszerzeniadziałalności o nowerynki w perspektywienajbliższych 3 lat Źródło: opracowanie własne (n=60) Sektor handlu i usług elektronicznych

7. Skłonnośćbadanych firm do ekspansjirynkowej w drodzeprzejęciainnych firm w perspektywienajbliższych 3 lat Źródło: opracowanie własne (n=60) Sektor handlu i usług elektronicznych

8. Przeciętnezatrudnieniepodmiotów o liczbiepracującychpowyżej 9 osób w przedsiębiorstwachwedługwybranychdziałówsekcji J PKD 2007 w województwiepodlaskim w latach 2007-2011 orazprognozynalata 2012-2014 61 – Telekomunikacja 62 – Działalność związana z oprogramowaniem i doradztwem w zakresie informatyki oraz działalność powiązana 63 – Działalność usługowa w zakresie informacji Źródło: opracowanie własne na podstawie danych US w Białymstoku. Sektor handlu i usług elektronicznych

9. Przeciętnewynagrodzeniepodmiotów o liczbiepracującychpowyżej 9 osób w przedsiębiorstwachwedługwybranychdziałówsekcji J PKD 2007 w województwiepodlaskim w latach 2007-2011 orazprognozynalata 2012-2014 61 – Telekomunikacja 62 – Działalność związana z oprogramowaniem i doradztwem w zakresie informatyki oraz działalność powiązana 63 – Działalność usługowa w zakresie informacji Źródło: opracowanie własne na podstawie danych US w Białymstoku. Sektor handlu i usług elektronicznych

10. Badania typu foresight • Analiza STEEPVL • Panele ekspertów • Burza mózgów Sektor handlu i usług elektronicznych

11. Etapy prac eksperckich w ramach analizy STEEPVL Sektor handlu i usług elektronicznych

12. Czynniki Społeczne S1 - Kult nowoczesności S2 - Dostęp społeczeństwa do nowinek cywilizacyjnych S3 - Kompetencje ICT społeczeństwa Sektor handlu i usług elektronicznych

13. Czynniki technologiczne T1 - Informatyzacja T2 - Dostępność nowych technologii w usługachelektronicznych T3 - Infrastruktura techniczna(w tym teleinformatyczna) Sektor handlu i usług elektronicznych

14. Czynniki ekonomiczne Ekon1 - Kondycja ekonomiczna przedsiębiorstw Ekon2 - Przedsiębiorczość Ekon3 - Innowacyjność przedsiębiorstw w zakresie usług elektronicznych (w tym e-handlu) Sektor handlu i usług elektronicznych

15. Czynniki ekologiczne Ekol 1 - Świadomość ekologiczną ludności Ekol 2 - Świadomość ekologiczną przedsiębiorstw Ekol 3 - Koszty ekologiczne przedsięwzięć w zakresie e-usług (w tym związane z logistyką) Sektor handlu i usług elektronicznych

16. Czynniki polityczne P1 - Polityka wspierania e‑usług P2 - Stabilność polityki podatkowej P3 - Dostępność zewnętrznych źródeł finansowania (w tym środków UE) w zakresie e-usług i e-handlu Sektor handlu i usług elektronicznych

17. Czynniki odnoszące się do wartości V1 - Konsumpcjonizm i hedonizm V2 - Migracja proinformatycznych wartości i wzorcówzachodnich V3 - Popyt na wiedzę/imperatyw wiedzy i aktualności Sektor handlu i usług elektronicznych

18. Czynniki prawne L1 - Ochrona własności intelektualnej L2 - Międzynarodowe rozwiązania prawne w zakresie handlu i usługelektronicznych L3 - Przejrzystość i spójność stanowienia prawa Sektor handlu i usług elektronicznych

19. Średnie oceny siły wpływu wszystkich grup czynników analizy STEEPVL Sektor handlu i usług elektronicznych

20. Średnie oceny siły wpływu czynników determinujących rozwój sektora handlu i usług elektronicznych Sektor handlu i usług elektronicznych

21. Średnie oceny niepewności wszystkich grup czynników analizy STEEPVL Sektor handlu i usług elektronicznych

22. Średnie oceny niepewności czynników determinujących rozwój sektora handlu i usług elektronicznych Sektor handlu i usług elektronicznych

23. Ocena czynników determinujących sektor handlu i usług elektronicznych pod względem ważności i niepewności w perspektywie roku 2017 Innowacyjność przedsiębiorstw w zakresie usług elektronicznych (w tym e-handlu) (Ekon3), Polityka wspierania e‑usług i e-handlu (P1) Dostępność zewnętrznych źródeł finansowania (w tym środków UE) w zakresie e-usług i e-handlu (P3). Finalnie, przy budowie scenariuszy rozwoju sektora czynniki P1 i P2 potraktowano łącznie (jako czynniki komplementarne). Sektor handlu i usług elektronicznych

24. Identyfikacja scenariuszy rozwoju sektora handlu i usług elektronicznych w województwie podlaskim w perspektywie roku 2017 Sektor handlu i usług elektronicznych

25. Scenariusz 1 – Innowacyjne i dofinansowane W warunkach wysokiej skłonności przedsiębiorców do podejmowania działań innowacyjnych w zakresie e-usług, przy jednoczesnej szerokiej dostępności zewnętrznych źródeł finansowania (w tym funduszy UE) spodziewany jest znaczący wzrost sektora e-handlu i e-usług. Tym samym zarówno liczba, wielkość, jak i jakość przedsięwzięć z zakresu e-commerce oraz usług elektronicznych będzie ulegała systematycznemu wzrostowi. Stymulantami rozwoju sektora w tym scenariuszu mogą być zarówno działania polityczne na szczeblu centralnym (polityka wspierania innowacyjności oraz działalności w analizowanym sektorze) jak i regionalnym (budowa warunków sprzyjających innowacyjnej przedsiębiorczości, w tym uruchomienie i wspieranie inkubatorów e‑przedsiębiorczości, parków technologicznych itp.). W ramach powyższego scenariusza znaczącemu zwiększeniu ulegnie popyt na specjalistów w zakresie wdrażania IT, technologii mobilnych, obsługi programistycznej przedsięwzięć internetowych, ale także logistyki (w tym e-logistyki), obsługi magazynowej, usług transportowych i towarzyszących. Wśród czynników warunkujących realizację scenariusza znajdują również działania polegające na budowie wizerunku oraz promocji województwa podlaskiego jako obszaru sprzyjającego rozwojowi nowoczesnych technologii informacyjnych i komunikacyjnych. Sektor handlu i usług elektronicznych

26. Scenariusz 2 – Nieinnowacyjne i niedofinansowane W warunkach niskiej innowacyjności podlaskich przedsiębiorstw w zakresie e-usług, przy jednoczesnej ograniczonej dostępności zewnętrznych źródeł finansowania (w tym funduszy UE) spodziewana jest stagnacja bądź ograniczenie rozmiaru sektora e-handlu i e-usług w regionie. Sytuacja taka przełoży się na ograniczenie zapotrzebowania na specjalistów z zakresu ICT oraz przyczyni się do wzrostu migracji osób wykształconych, chcących realizować się zawodowo w obszarze e-handlu i e‑usług. Przedsiębiorstwa, prowadzące działalność w analizowanym sektorze będą miały niewielką skalę i odgrywać będą marginalną rolę w gospodarce regionu. Ograniczona dostępność zewnętrznych źródeł finansowania będzie przyczyniała się do spowolnienia lub zahamowania rozwoju przedsiębiorstw już istniejących, a co za tym idzie do znacznego ograniczenia ich pozycji konkurencyjnej w skali kraju. Sektor handlu i usług elektronicznych

27. Scenariusz 3 - Innowacyjne i niedofinansowane W warunkach wysokiej innowacyjności podlaskich przedsiębiorstw w zakresie e-usług, przy jednoczesnym braku lub ograniczonej dostępności zewnętrznych źródeł finansowania spodziewane jest spowolnienie wzrostu (w stosunku do pozostałych regionów) sektora e-handlu i e-usług w województwie. Wysoki poziom innowacyjności, przy braku środków na wdrożenie technologii (usług) powodował będzie, iż opracowywane w regionie technologie (e-usługi) wdrażane będą poza obszarem województwa, w wyniku przejmowania przedsiębiorstw lub specjalistów z regionu przez podmioty mające siedziby w większych aglomeracjach. Zapotrzebowanie na specjalistów z zakresu e-handlu i e-usług będzie wówczas w skali regionu wzrastało, jednakże szanse na ich zatrudnienie w podlaskich przedsiębiorstwach nie ulegnie znaczącej zmianie. W warunkach powyższego scenariusza szanse na przetrwanie i rozwój będą miały w regionie te przedsiębiorstwa, które zdołają zawrzeć alianse strategiczne w zakresie wdrażania (w szczególności na zasadzie podwykonawstwa) opracowywanych technologii i e-usług z podmiotami dysponującymi środkami pozwalającymi na realizację wdrożeń. Sektor handlu i usług elektronicznych

28. Scenariusz 4 - Nieinnowacyjne i dofinansowane W warunkach niskiej skłonności podlaskich przedsiębiorstw do podejmowania działań innowacyjnych w zakresie e-usług, przy jednoczesnej szerokiej dostępności zewnętrznych źródeł finansowania (w tym funduszy UE) spodziewane jest ograniczenie tempa rozwoju sektora e-handlu i e-usług. Nowopowstające przedsiębiorstwa nie będą stanowiły znaczącej konkurencji dla podmiotów mających ustabilizowaną pozycję rynkową. Realizacja powyższego scenariusza spowoduje niską efektywność wykorzystania zewnętrznych źródeł finansowania, przejawiającą się realizacją projektów o relatywnie niskiej jakości. Przełoży się to na niską konkurencyjność realizowanych w Podlaskiem przedsięwzięć z zakresu e-handlu i e-usług. W warunkach niniejszego scenariusza zapotrzebowanie na specjalistów z zakresu e-handlu i e-usług będzie wprawdzie okresowo wzrastało (na czas realizacji dofinansowanych projektów), jednakże wzrost ten będzie miał charakter krótkotrwały i nie przełoży się na długofalowy rozwój sektora. Sektor handlu i usług elektronicznych

29. Wojewódzki Urząd Pracy w Białymstoku DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ! dr Katarzyna Dębkowska