VENÖZ YETMEZLİKTEN KORUNMA SAĞLAYABİLİRMİYİZ?

1. VENÖZ YETMEZLİKTEN KORUNMA SAĞLAYABİLİRMİYİZ? Prof. Dr. Turan EGE Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi, Edirne

2. VENÖZ YETMEZLİK NEDİR? Semptom ve bulgular Venöz hipertansiyon Reflü - Obstrüksiyon Ven duvarlarının ve kapakların primer bozuklukları Geçirilmiş trombozlar

3. Fizyoloji • Normal kişide (A) • İstirahatte ayak venöz basıncı 80-90 mmHg • Egzersiz ile basınç 20-30 mmHg (>%50) • Egzersiz sonrası basıncın normale dönüşü > 20 sn • Derin venöz yetmezlik (B) • Egzersiz ile basınç azalması <%50 • Egzersiz sonrası basıncın normale dönüşü < 20 sn

5. Venöz hipertansiyon • Lökosit-endotel etkileşimi • Shear stress • Kronik inflamasyon • Dolaşan lökositlerin endotel adezyonu • Lökositler endotel bariyerini geçerek ven duvarı ve kapaklardaki parankime ulaşır • Makrofajlardan salınan matriks metalloproteazlar elastin ve kollojeni parçalarlar • Bunun sonucu ven duvarı uzar ve kıvrımlı olur • Ven kapakları perfore olur, yapısı bozulur • Bu değişiklikler makroskobik ve anjioskobik görülebilir

6. Fizyopatoloji

10. Venöz hipetansiyonun oluşturduğu kronik inflamasyon bulguları önemlidir

11. KORUNMA NASIL OLMALIDIR? • Etiyolojik faktörlere göre

12. Hastanın yaşı Cinsiyeti (Kadın) Mesleği Daha önceden geçirdiği hastalıklar OKS kullanımı Menapoz durumu Aile öyküsü Geçirilmiş DVT Obezite Fizik inaktivite Sigara Gebelik Bacaklarda injury Kronik konstipasyon Sürekli oturma veya ayakta durma Sürekli dar kıyafetler giyme alışkanlığı ETİYOLOJİK FAKTÖRLER

13. KRONİK VENÖZ YETMEZLİK SEKONDER PRİMER %90 %66 %10 %34 VENÖZ HİPERTANSİYON

14. SEKONDER VENÖZ YETMEZLİK DVT RİSK FAKTÖRLERİNİN ANALİZİ DVT PROFLAKSİSİ ÖNLENEBİLİR KORUNMA

15. Hastanın yaşı Cinsiyeti Menapoz durumu Aile öyküsü Gebelik Mesleği Bacaklarda injury Sürekli oturma veya ayakta durma Sürekli dar kıyafetler giyme alışkanlığı Fizik inaktivite OKS kullanımı Obezite Sigara Kronik konstipasyon PRİMER VENÖZ YETMEZLİK • Yaşlılarda daha sık • Kadınlarda daha sık • Gebelikte daha sık • Multipar kadınlarda daha sıktır ÖNLENEMEZ ÖNLENEBİLİR

16. NASIL KORUNABİLİRİZ? • Kompresyon uygulayarak korunma • Yaşam tarzı değişiklikleri • Giyim tarzı değişiklikleri • Spor • İlaçlar

17. 1- KOMPRESYON TEDAVİSİ • Elastik destek • En önemli noktadır • Bandaj veya varis çorabı • Genişleyen venlerin çaplarını daraltarak kapak fonksiyonlarını düzeltir • Mikrosirkülasyonu düzelterek ödemi azaltır • 20 mmHg’lık basınç • Kan akım hızı %79 artar

18. Elastik Bandaj Ne kadar dikkatle sarılırsa sarılsın, baskı bacağın tümünde tam dengeli olarak ayarlanamaz Ayrıca sargılar hareketle kısa zamanda kayarak ve şekil değiştirerek dolaşımı bozabilirler Genelde hastane ortamında tercih edilirler

19. Varis Çorabı • Genişlemiş yüzeysel venleri baskılar, basıncı azaltır, kanı sağlam venlere yönlendirir • Kas pompa fonksiyonuna yardımcı olur • Ödemi azaltır • Yakınmalar azalır veya kaybolur • VÇ sabah yataktan çıkmadan giyilmesi en uygunudur • VÇ yatarken giyilmesine gerek yoktur • Genelde orta basınçlı (20-30 mmHG) tercih edilir

20. Aralıklı Pnömotik Kompresyon • Ülser, ödem veya her ikisinde • Massif ödem veya morbid obez durumlarında faydalı • Kompresyon uzunlamasına aralıklı olarak bölgesel basınç uygulama prensibi • Basınç kademeli olarak ilerler • Özellikle kontrol edilemeyen dirençli ülserler

21. 2- YAŞAM TARZI DEĞİŞİKLİKLERİ • Uzun süre sabit ayakta kalmaması • Uzun süre sandalyede oturmaması • Sıcaktan kaçınması (sıcak hava, sıcak banyo, kaplıca) • Banyo sonrası bacaklara soğuk duş uygulaması • Bacakların sık sık eleve edilerek dinlendirilmesi • Sigara bırakılmalı

22. Elevasyon • Günde 3-4 kez, 30 dakika • Egzersiz • Anti staz egzersizleri • Parmak ucunda • Topuklar üzerinde • Yürüyüş • Her gün en az 30 dakika • Plantar toplayıcı venlerin kompresyonu • Cilt bakımı • Kremler ile cilt bakımı • Ülser gelişimini önleme

23. DİYET • OBEZİTE Kadınlarda; BMI>30 ise variköz venler 3 kat artar • Karbonhidrat ve az lifli gıda alımı KVY’i arttırır • Barsak pasajı için lifli gıda alımı • Doymuş yağlar ve trans yağlar, serbest radikal oluşumuna neden olur ve inflamasyonu tetikler • Sodyum alımı azaltılmalıdır (sıvı tutulumu ve ödemi arttırır)

24. 3- GİYİM • Alçak topuklu ayakkabı (<3 cm) • Dar ve sıkı kıyafetler giyilmemeli • Sıkı iç çamaşırı giyilmemeli • Solunumu kısıtlayıcı giysiler giyilmemeli

25. 4- SPOR Baldır kas pompa fonksiyonu

26. Uygun olan spor Ayak bileği, baldırda ritmik hareketler Derin inspirasyon Yüzme Uygun olmayan spor Karın içi basıncı arttıranlar Ani akselerasyon- deselerasyon gerektirenler (Tenis, Top oyunları) Varis çorabı ile yapılabilir

27. 5- MEDİKAL KORUNMA? MEDİKAL TEDAVİ?

28. VENÖZ YETMEZLİK KRONİK İNFLAMASYON İNFLAMASYONU AZALTICI ÖZELLİKLERİ MEVCUT

29. Diosmin • İnflamatuvar reaksiyonları inhibe eder • Lökosit-endotel etkileşimini azaltarak vasküler geçirgenliği azaltır • Bradikinin’in oluşturduğu kapiller permeabileteyi azaltır

30. Kalsiyum dobesilat • Serbest oksijen radikallerini azaltır • Endotel hücrelerinin deskuamasyonunu azlatır • Kapiller fonksiyon bozukluklarını düzeltir

31. Okserutin • Endotel hasarını düzeltir • Nötrofillerin hasarlı endotele yapışmasını önler • Lenfositlerin salgıladığı oksidan maddeleri ortadan kaldırır • Mikrovasküler permeabiliteyi azaltır Kronik venöz yetmezlikte hasarlı endotel (üstte). Okseutin sayesinde hasarı onarılmış endotel (altta).

32. Tedavi zamanlaması

33. Sonuç olarak; • KVY’de venöz hipertansiyon esastır • Kronik inflamasyon bulguların oluşumunda önemlidir • Mikrovasküler disfonksiyon vardır • Bunun sonucu ekstremitede sıvı artışı vardır

34. Sonuç olarak; • Korunmada ise; • DVT proflaksisi • Kompresyon uygulamaları • Yaşam tarzı değişiklikleri • Giyim tarzı değişiklikleri • Spor aktivite • Medikal korunma ile hastalığın ilerleyişi yavaşlatılabilir

35. SABRINIZ İÇİNTEŞEKKÜRLER