380 likes | 596 Views
Doktoralı hekim olmak?. Prof. Dr. Hakan S. Orer Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi Türk Toraks Derneği 16. Yıllık Kongresi, 05.04.2013. Üniversiteler ne için vardır ?. Üniversiteler : Bilgi üretir = araştırma Bilgi depolar = kütüphaneler , veritabanları Bilgi yayar = eğitim.
E N D
Doktoralı hekim olmak? Prof. Dr. Hakan S. Orer Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi Türk Toraks Derneği 16. Yıllık Kongresi, 05.04.2013
Üniversiteler ne içinvardır? Üniversiteler: • Bilgiüretir = araştırma • Bilgidepolar = kütüphaneler, veritabanları • Bilgiyayar = eğitim
Kurt Vonnegut, Jr.(1922-2007) “New knowledge is the most valuable commodity on earth. The more truth we have to work with, the richer we become.” Breakfast of Champions (1973)
Araştırmanedir? Yenibilgiyaratmakdemektir(creating new knowledge)
Yükseköğretim Sistemi 11 Mecburi Hizmet Doktora 10 Doktora Uzmanlık (3-6 yıl) 9 Tezli/Tezsiz YL Doktora 8 MD, PhD 7 Tezli/Tezsiz YL Mecburi hizmet TUS ALES 6 Tıp Tezli/Tezsiz YL Hazırlık ALES 5 Diş Hekimliği, Eczacılık, Veteriner Hekimlik ALES 4 Hemşirelik, Fizyoterapi ve Rehabilitasyon, Beslenme ve Diyetetik, Spor Bilimleri, 4 yıllık fakülte. 3 2 1 ÖSS/ÖYS
6+4(+2)+4(+2) • Doktoralı uzman yetiştirmek: Lise+14-20 yıllık bir yatırım
Doktora eğitimi? • “Sübvansiyon” mu, yoksa “yatırım” mı?
Doktora nedir? • Doktoranınözü, araştırmayoluylaeğitimdir (araştırmaiçineğitimdeğil!)-Training by research for researchEurodoc2005
Doktoraeğitimibirüniversiteiçinüniversal (evrensel) bilimyapmagöstergesidir Önemli ve büyük üniversiteler doktora eğitimleri ve doktora öğrencisi sayıları ile değerlendirilirler
İyi üniversite=Araştırma Üniversitesi=Lisansüstü Eğitim Kaynak: The Times HigherEducation Top 200 UniversityList (2010), US News & World Report World’s Best Universities (2011), ShanghaiUniversityRanking (2010)
Özgün bir araştırma projesi (tez)’nin sonlandırılması ile: • Bilinmeyenlekarşılaşma • Bilgininsüzülüpçıkarılması, sentezedilmesi • Yaratıcıçözümlerevarmak • Karmaşıkproblemleriçözmek • Farklıperspektiftenbakışlarıbirarayagetirerekyenistratejilergeliştirmek • İletişimve « networking » • Kalite, zamanvekaynakyönetimi • Krizveriskyönetimigibi « jenerik » yeteneklerkazandırılmalıdır.
Doktoralıaraştırıcısayısı, bilimselaraştırmaverefaharasındabirilişkivardır. Türkiye’ninhedefi2007’de 28000 civarındaolandoktoralıaraştırıcısayısını2023’e kadar40000’lereçıkarmaktır. (Bu sayıya 2010 itibariyleulaşılmışolduğuaçıklandı)
Bilgi Refah • Citation intensity:Toplamatıfsayısı/GSMH • Wealth intensity: Satın alma paritesiolarakkişibaşınadüşen GSMH • 1995 Türkiyetoplam: 2686 (17517) Iran: 489 (6719) China: 13751 (87934) Kaynak: Reichert Consultants
Türkiye • Nispetengençnüfus, yükseköğretimtalebiyüksek (medyanyaş: 28) • Üniversiteleşmeoranı ~%39 (açıköğretimdahil), %25 (2005) • Bilimselyayınüretimi: Dünya 18’incisi (2009)
Türkiye’de nüfus başına düşen doktoralı sayısı düşüktür. Bu açığın kapatılması gereklidir. Türkiye’de nüfus başına düşen doktor sayısı düşüktür. Bu açığın kapatılması gereklidir.
Hem üstüntedaviyetenekleriolan, hem de henüzinsanlığınçarebulamadığıhastalıklarıtedavietmekiçinçarelerbulan, buarada da hastasınımemnunedenhekimleryetiştirmek
… hekimleryetiştirmek. The Magnificent Migrants, DulcePinzón| Foreign Policy, 2010 http://www.foreignpolicy.com/articles/2010/05/28/the_magnificent_migrants?page=0,0
TürkYüksekEğitimAlanı • ~4,3 MilyonÖğrenci • ~1,1 Milyon AÖ ve 2. öğretim-dışıLisansöğrencisi • ~168 Bin YüksekLisans • ~51 Bin Doktora • >118 Bin ÖğretimElemanı • 16 783 Profesör • 9 257 Doçent • 24 759 Y. Doçent Kaynak: ÖSYM (2012)
Doktoralımezunlaryükseköğretimdenmezunolanların%10’undan azdır. Bitirebilmeoranıdüşüktür. • Başarıoranı: Doktora en düşük • TıptaUzmanlık en yüksek
Yenikayıt-Mezundengesi Kaynak: ÖSYM
Mezun Sayısı Artmasına Rağmen, Mezunlar İçinde, Doktoralı Oranı Artmamaktadır Toplam mezun içindeki oranı (%) Ders yılı Kaynak: ÖSYM
Temel Tıp Bilimlerinde Uzmanlık Derecesi Alanlar (1980-2008)
Eğitimin artı değeri nedir? • Kariyeryolları? • Tezindeğerivarmı? • Araştırıcıistihdamediliyor mu? • Üniversiteningörevinedir? • İlladoktoraprogramıaçmakgerekli mi?
İngiliz “best practice” yönetmeliğine göre (HEFCE 2003/01): Doktora yapılan ortamda en az 5 aktif öğretim üyesi-post doktoral araştırıcı ve 10 doktora öğrencisi birarada etkileşecek şekilde çalışmalıdır Anabilim dalında tezlerin %70’i 4 yılda bitirilmiş olmalıdır Anabilim dalının araştırma performansı en az 3a/5 olmalıdır DoktoraNeredeyapılır?Doktoraöğrencileriileaktifaraştırmayapanlararasındayakınbirilişkiveetkileşimolmalıdır.
Doktora “Ekosistemi” • İnterdisipliner, • Mükemmelliyetçi araştırmaların yapıldığı, • Cazip kurumsal ortamı olan, • Endüstriyle yakın ilişki içinde, • Bilim camiasına entegre, • Aktarılabilir becerilerin kazandırıldığı, • Kalite güvencesi sisteminin kurulduğu,
Ne lazım? • Kritik kütle • Çalışma koşulları • Rekabetçi araştırma grupları • Yaratıcı fikirlerin “uçuştuğu” bir ortam Çok pahalı! AB: 1 milyon Doktora öğrencisi için 800 milyon Avro lazım...
TYUYÇ TASARIMI • ÖNERİ 1: YükseköğretimileMeslekveSanatEğitimiYeterlikleriiçinikiveyaüçayrı TYUYÇ tanımlanabilir. “Specialty training” “Doctoral education”
Temel Tıp Bilimlerinde Uzmanlık Derecesi Alanlar (1980-2008)
Hibrid Programlar • Tıp Bilim Doktoru Bütünleşik Programı • MD-PhD • Hacettepe Tıp Fakültesinde uygulanıyor • Uzmanlık+Doktora Kombine Program • ORPHEUS destekliyor • Avrupa’da (İskandinavya) 12 12
? • Akademik ortamda kalmak için doktora yapmak zorunlu olmalıdır... • Birçok ülkede bu zorunluluk vardır • Doçentlik ve profesörlük bu bakışla düzenlenmelidir... • Üniversite dışında bu unvanların anlamı yoktur • Özlük hakları ile ilgili sorunlar çözülmelidir... • Mevzuatımızda “araştırıcılık” diye bir şey yoktur!
“Araştırmakariyeri” yapmaplanı? • İlk iş: iyi “mentor” bulmak! • İyibirşehirdeçalışmak… • İyibirkurumdaçalışmak… • Kısaveuzunvadelihedeflerkoymak… • Kendigelişiminiizlemek (portfolio)…
Portfolio • Kariyerkişininkendisorumluluğundadır =mazeretaramayalım • Çıktılaradikkat! • Yayın • Ödül • İlişki (network)
Fırsatlarıkaçırmamak • Sıcakalanlarayakındur. Ama, her konuyaatlama • Başladığınişibitirverekabet et • Pro-aktifol • Network kur • Problemleriazalt
Bağımsızaraştırıcıolmak • 5 yıldanuzun post-doc olma! • Kadrolarabaşvur • Meslekkuruluşlarına (dernekveodalar) gir • Yazarlıkbecerilerinigeliştir • Projebaşvurusuyazma-başvurmabecerilerinigeliştir
Gençaraştırıcıyaöğütler • Etikilkelereinan (gerçekteninan!) • Laboratuvardançıkma! • Her konuyaatlama, işihemenbüyütme! • Networking, networking, networking... • Projedestekbaşvurularınıerken yap! • Zamanyönetiminiöğren! • Yeniverisklideneylerle “garanti” deneylerarasındakidengeyiiyikur! • Fazlagezme! (yıldabircidditoplantıyeter)