Jak zadbać o zdrowe odżywianie dzieci i młodzieży w wieku szkolnym?

1. Jak zadbać o zdrowe odżywianie dzieci i młodzieży w wieku szkolnym? Anna Kowalczyk – Szot Agencja Rynku Rolnego Oddział Terenowy w Lublinie

2. Produkty niezbędne dla zdrowia Zgodnie z Piramidą Zdrowego Żywienia, produkty zbożowe, warzywa i owoce powinny być spożywane co najmniej 4-5 razy dziennie.

3. Piramida Zdrowia

4. Koło Żywieniowe Koło Żywienia – jak dobierać składniki pokarmowe? Celuj w sam środek, a efekt będzie najlepszy!

6. 12 Wskazówek Zdrowego Odżywiania Wskazówki zostały opracowane przez dr Witolda Klemarczyka z Zakładu Żywienia Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie.

7. Higiena - zawsze myj ręce przed posiłkiem! • 5 posiłków w ciągu dnia! • Jedz o stałych porach i nie spiesz się! • Mleko, jogurty i sery to podpora mocnych kości! • Mięso, jaja czy ryby? – możesz wybierać! • Pamiętaj o kaszach, jedz chleb a nie bułeczki! • Dzień bez świeżych warzyw i owoców to dzień stracony! • Do szkoły wychodź po śniadaniu i z II śniadaniem! • Obiad to zapas energii na aktywne popołudnie! • Kolację zjadaj wieczorem, nie tuż przed snem! • Czystą wodą gaś pragnienie! • Ruch na co dzień, słodycze od święta!

8. Otyłość jako istotny problem społeczny... Zwany „epidemia” końca XX wieku i narastającym problemem XXI wieku. Otyłość, to nie tylko defekt kosmetyczny, ale zespół wielu problemów zdrowotnych i społecznych, a także niskiej samooceny i obniżonego poczucia własnej wartości.

9. Europejska Karta Walki z Otyłością Jako odpowiedź na zagrożenie dla zdrowia, gospodarki i rozwoju cywilizacyjnego Europy, związane z narastaniem otyłości. Podpisana przez ministrów i delegatów 48 krajów Regionu Europejskiego WHO, w trakcie konferencji, w Turcji, 15-17 listopada 2006 r. Szczególnie alarmujący jest niekorzystny trend wśród dzieci i młodzieży, aktualnie ok. 22 mln dzieci z krajów Unii Europejskiej dotyka problem zbędnych kilogramów!

10. Narodowy Program Zapobiegania Nadwadze i Otyłości oraz Przewlekłym Chorobom Niezakaźnym poprzez Poprawę Żywienia i Aktywności Fizycznej POL-HEALTH 2007-2016 To odpowiedź Polski na inicjatywę WHO wyrażoną w Globalnej Strategii dot. Żywienia, Aktywności Fizycznej i Zdrowia, przyjętej na 57. Światowym Zgromadzeniu Zdrowia (Genewa, maj 2004 r.) Ujęty w Narodowym Programie Zdrowia na lata 2007-2015.

11. Jak wpływać na dietę dzieci?!Sposób na Tadka - Niejadka • Zachęcanie dzieci do wspólnego przygotowania posiłków (samodzielne przygotowanie kolorowych sałatek, surówek, owocowych deserów, sorbetów), próby doprawiania potraw, ładnego nakrycia stołu, • Wspólne spożywanie przygotowanych potraw (rodzic jako wzór, dziecko - autor jednego z dań, pozostali członkowie rodziny jako degustatorzy, aprobujący wysiłki wszystkich) • Zrezygnowanie z telewizora i komputera w czasie wspólnego posiłku – na korzyść rozmowy wciągającej dzieci do, dyskusji i do chęci wypowiadania własnych opinii. Dobry moment do łagodnego przekonania dziecka o wartości produktów które nie chce jeść.

12. Utarte stereotypy dotyczące jedzenia

13. Tłuszcze są szkodliwe dla Ciebie!

14. Niektóre rodzaje tłuszczu mogą być szkodliwe dla Ciebie ale z drugiej strony..... niektóre rodzaje tłuszczu są niezbędne dla Twojego zdrowia

15. Medialne rewelacje Mięso zabija! - Tygodnik "Wprost", Nr 1178 (03 lipca 2005) 14% mięsa w mięsie – program UWAGA TVN (5 czerwca 2008) Zwierzę w człowieku. Mroczna strona kotleta.", Polityka nr 12/2003 Mięso zawiera cholesterol! Mięso zanieczyszcza organizm Jemy napromieniowaną żywność! Zbyt duże ilości chleba szkodzą nerkom Chleb szkodzi Jajka szkodzą Mleko zabija twoje dziecko (Angora, 43, 26.X. 2003) Pij mleko będziesz kaleką (Kulisy nr 42, 16.X. 2003) Mleko cichy morderca (książka Nand Kishare Sharma) Proszę nie pij mleka ! (książka Frank Oski) Czy wiesz, co jesz? Cała prawda o nabiale! 11.09.2008r TVN Masło sprzyja miażdżycy – jedz margarynę Śmiertelnie niebezpieczne sery i mięso Tysiące dzieci zatruły się mlekiem w proszku…..17 września 2008 Bawarka szkodzi - Zdrowa herbata bez mleka Jedzenie łososi grozi zarażeniem się BSE Tłuste ryby podnoszą poziom cholesterolu Chcesz zostać ojcem, nie jedz ryb

16. Zdrowie a Nienasycone Kwasy Tłuszczowe? Stanowią budulec dla każdej komórki organizmu, w szczególności tkanki mózgowej i prawidłowej syntezy hormonów. Każdego dnia potrzebujemy 1-3 gramy kwasów omega-3. Tyle dostarcza ok. 100 g tłustych ryb morskich lub 1-2 łyżki oleju lnianego albo orzechowego. Niedobory tych kwasów tłuszczowych powodują wiele schorzeń (nowotwory, stwardnienie rozsiane), problemy hormonalne, metaboliczne, dermatologiczne, gastryczne, układu nerwowego, krążenia i odpornościowego.

17. „Jesteś tym, co jesz…”Co jemy - to widać, czyli parę słów o wyglądzie zewnętrznym Unikając: • - potraw tłustych i smażonych • - tłuszczu zwierzęcego (czerwone mięso) • - masła, serów żółtych • - żywności typu fast food • - dodatku soli i cukru do potraw • - konserw i potraw z octem, ostro przyprawionych Zwiększając spożycie: - ryb i drobiu - tłuszczów roślinnych (olejów i oliwy, najlepiej w postaci surowej-nie do smażenia) - owoców i warzyw bogatych w ß-karoten: żółtych i pomarańczowych (marchew, pomarańcze, mandarynki, morele, pomidory) oraz zielonych warzyw (brukselka, brokuły, sałata) - nasion, kiełków i produktów z pełnego ziarna – zawierają korzystnie działający na gojenie się cynk - warzyw strączkowych, orzechów zawierających witaminy z grupy B Odżywianie a skóra www.twojadieta.pl

18. Co jemy - to widać, czyli parę słów o wyglądzie zewnętrznym Zwiększając spożycie: - owoców i warzyw bogatych w ß-karoten –marchew, natka pietruszki, szpinak, papryka czerwona, dynia, brokuły, sałata, morele, brzoskwinie, borówki, śliwki, wiśnie - produktów bogatych w wit. A (tłustych ryb, jaj i produktów mlecznych) - produktów bogatych w cynk - produktów bogatych w żelazo - mięsa i produkty mleczne, grube kasze, pieczywo pełnoziarniste, warzywa strączkowe Odżywianie a włosy Odżywianie a paznokcie Zwiększając spożycie: - produktów bogatych w magnez: produktów zbożowych, płatków zbożowych, kasz, kakao - produktów bogatych w żelazo - produktów bogatych w cynk - produktów bogatych w krzem: mleka i jego przetworów www.twojadieta.pl

19. Jak jeść? • Ważne jest to co jemy i w jakiej ilości • Oddzielny posiłek – oddzielna czynność • Sposób spożywania posiłku ma także znaczenie • Szybko nie zawsze dobrze…

20. Co na pewno zaszkodzi • Unikanie warzyw i owoców, spożywanie ich jedynie w postaci przetworzonej tj. dżemów, smażonych warzyw • Jedzenie posiłków bardzo dużych lub zbyt małych, robienie przerw dłuższych niż 4 godziny • Jedzenie ostatniego posiłku krótko przed snem (<2 godzin) • Stosowanie smażenia w dużej ilości tłuszczu jako głównego sposobu przyrządzania potraw (dotyczy także potraw spożywanych poza domem) • Dodawanie do większości posiłków soli. • Dodatek cukru do wielu posiłków. Częste jedzenie słodyczy. • Stosowanie dużych ilości tłuszczu do potraw • Brak ruchu i unikanie jakichkolwiek form aktywności fizycznej Uwaga: żywność typu fastfood łączy jednocześnie kilka kryteriów: często są to potrawy smażone, z dużą ilością dodanej soli. Występują w nich sosy oparte na majonezie, w którym udział tłuszczu jest znaczny.

21. Podjadanie między posiłkami Żywność spożywana między posiłkami określa się mianem przekąsek. Najczęściej podjadanie między posiłkami dotyczy młodzieży nie spożywającej śniadania przed wyjściem do szkoły.

22. SEROTONINA - "HORMON  SZCZĘŚCIA„ - czyli chemia miłości Zakochani mają za mało serotoniny i za dużo dopaminy. Brak koncentracji spowodowany jest gwałtownym i dość drastycznym spadkiem serotoniny, brakuje nam w organizmie składnika uspokajającego serotoniny. Właściwy poziom serotoniny wpływa na zdrowy i spokojny sen, chroni przed depresją. Zakochani zatem są narażeni na bezsenność i stany depresyjne. Niedobory serotoniny łączą się ze zwiększoną ilością dopaminy, która z kolei reguluje poziom hormonów i również wpływa na nasze emocje. Tego składnika mamy za dużo, co wpływa na nasilenie emocji. To dopamina jest współodpowiedzialna za to, że kochamy „na śmierć i życie”. Zakochani wiedzą, co to huśtawka nastrojów.

23. Kochać "na śmierć i życie„ - czy zapanować nad emocjami Aby zapanować nad emocjami – potrzeba Ci: więcej serotoniny – a więc tryptofanu i kwasu glutaminowego (soja, kasza manna, mięso drobiowe, sery żółte), mniej dopaminy – a więc fenyloalaniny (mięso, jaja, ryby, mleko, ser oraz (w mniejszych ilościach) w produktach zbożowych, warzywach i owocach)

24. Metody modyfikowania masy ciała – działania nie tylko nastolatek Podejmowane działania w kierunku zmiany swojej masy ciała podzielono na kilka kategorii: działania racjonalne, działania nieracjonalne, działania ekstremalne, szkodliwe dla zdrowia (palenie tytoniu, tabletki odchudzające, przeczyszczające, prowokowanie wymiotów).

25. ANOREKSJA I BULIMIA

26. „Jedzą watę, karmią się przyspieszającymi metabolizm, lecz wyniszczającymi serce lekami, okaleczają się, głodzą ponad ludzką wyobraźnię. Zapadają na ciężkie choroby i umierają”.

27. Pojęcie zaburzeń odżywiania Anoreksja i bulimia to zaburzenia w przyjmowaniu pokarmów. Związane są z obsesją na punkcie szczupłości i odchudzania się. Zaczynają się przeważnie u nastolatek. Częściej dotykają dziewczęta niż chłopców. Bardzo tracą na wadze, a organizmowi brakuje składników odżywczych potrzebnych do normalnego rozwoju!

28. Skrajności nie są dobre! Ortoreksja jest jednostką chorobową zaliczaną do zaburzeń odżywiania o podłożu psychologicznym. Jest to obsesja na punkcie jakości przyjmowanego pokarmu! Ortorektycy stosują bardzo rygorystyczną dietę, która eliminuje coraz więcej produktów, aż w końcu pozwalają sobie na spożywanie jedynie kilku z nich, które według ich przekonań są bezpieczne. A wtedy, na skutek braku składników mineralnych i witamin, dość szybko pojawiają się problemy zdrowotne. Dieta Cud, która miała dodać siły i energii, staje się pułapką. Jednak to nie problemy zdrowia fizykalnego są najgorsze. Niedobór potasu czy wapnia można w miarę szybko nadrobić. Ale co zrobić, gdy w głowie kłębi się jedna myśl: Czy to zdrowe? Czy mogę to zjeść?

29. W jakim kierunku należy podążać? Poprawa zdrowia, samopoczucia fizykalnego i psychicznego, własnej wartości! Zadowolenie z życia! Poprawa jakości życia! Inwestycja w przyszłość!

30. Dziękuję za uwagę! Lublin 10.10.2012 r