Download
1 / 33
330 likes | 530 Views
WARTOŚCI ZDROWOTNE ŻYWNOŚCI EKOLOGICZNEJ. Maria Śmiechowska. Seminarium ZYSK Z NATURY – Tczew 2 czerwca 2011 r. Co to jest zdrowie?. Światowa Organizacja Zdrowia definiuje zdrowie jako : „Stan pełnego, dobrego samopoczucia fizycznego, psychicznego i społecznego” Zdrowie fizyczne
E N D
WARTOŚCI ZDROWOTNE ŻYWNOŚCI EKOLOGICZNEJ Maria Śmiechowska Seminarium ZYSK Z NATURY – Tczew 2 czerwca 2011 r.
Co to jest zdrowie? Światowa Organizacja Zdrowia definiuje zdrowie jako : „Stan pełnego, dobrego samopoczucia fizycznego, psychicznego i społecznego” • Zdrowie fizyczne • Zdrowie psychiczne - zdrowie emocjonalne - zdrowie umysłowe • Zdrowie społeczne • Zdrowie duchowe
Czynniki wpływające na zdrowie Zachowanie 50% 20% 10% Czynniki genetyczne Ochrona zdrowia Zdrowie 20% Środowisko Czynniki kulturowe Czynniki socjoekonomiczne
Znaczenie żywności dla organizmu człowieka odżywcza zdrowotna Rola żywności psychiczna behawioralna energetyczna budulcowa Źródło: opracowanie własne
CHOROBY CYWILIZACYJNE CZYNNIKI RYZYKA • choroby nowotworowe, • miadżyca, • choroba wieńcowa, • nadciśnienie tętnicze, • cukrzyca, • otyłość, • próchnica zębów • i osteoporoza, • alergie, • depresje • stres, • hałas, • tytoń, • alkohol, • dieta, • infekcje, • inne
Czynniki determinujące dietę • środowiskowe • biologiczne, • geograficzne, • demograficzne • społeczne • ekonomiczne, • kulturowe, • grupa społeczna • psychologiczne • osobowość, • nawyki, • styl życia
Zagrożenia dla środowiska i żywności pochodzą z emisji: • przemysłowych • komunikacyjnych • rolniczych • komunalnych
Współczesne zagrożenia dla środowiska przyrodniczego i pozyskiwanej żywności • maksymalizacja wielkości produkcji rolniczej • likwidowania cennych przyrodniczo obszarów • wyjałowienie, przesuszenie i erozja • niewłaściwe użytkowanie gleb • źle prowadzone zabiegi rolnicze • nadmierne stosowanie nawozów sztucznych • i środków ochrony roślin
Przenikanie zagrożeń w łańcuchu pokarmowym człowiek produkt żywnościowy zwierzęta rośliny powietrze woda gleba emisje zanieczyszczeń ze źródeł komunalnych, rolniczych, komunikacyjnych, przemysłowych
Wybrane związki toksyczne w żywności • metale ciężkie • azotany (V) i (III) • pozostałości pestycydów • substancje hamujące (środki myjące) • antybiotyki i inne farmaceutyki
Nowe zagrożenia dla środowiska i żywności • nitrozoaminy, polichlorowane bifenyle, dioksyny, • substancje dodawane w trakcie przetwarzania żywności celem poprawy jej właściwości sensorycznych, konsystencji i tekstury orazprzedłużające trwałość wyprodukowanej żywności • toksyczne związki migrujące z mogilników • pojawienie się epidemii BSE • kontrowersje wokół żywności modyfikowanej • genetycznie
Ekologiczne uwarunkowania rozwoju rolnictwa • Kryzys ekologiczny • Zmiana postaw w stosunku do przyrody • Narodziny ekofilozofii • – koncepcja ekorozwoju równoważącego • cele ekonomiczne, ekologiczne i społeczne • – środowisko przyrodnicze a ekorozwój • – ekorozwój rolnictwa i obszarów • wiejskich
Powstanie i rozwój ekofilozofii • Za najwybitniejszych przedstawicieliekofilozofii, • a zarazem jej twórców, uchodzą: • Arne Naess - ekozofia i ekologia głęboka. • Henryk Skolimowski- humanizm ekologiczny • Eco-philosophy, 1981 • Filozofii żyjącej, 1994 • Założenia ekofilozofii Skolimowskiego: • ewolucyjna kosmologia, • krytyka współczesnej techniki, • panteizująca duchowość.
Rolnictwo ekologiczne – idea ekologii w praktyce • Rolnictwo ekologiczneto system produkcji rolnej oparty na systemie równoważącym cele ekonomiczne, ekologiczne i społeczne, dostarczający żywności o wysokiej jakości, zgodnie z przyjętym standardem.
ekologizacja = ekorozwójbez ekologizacji nie ma ekorozwoju.
rolnictwo konwencjonalne rolnictwo integrowane rolnictwoekologiczne
Zakaz stosowania (m.in.): • łatwo rozpuszczalnych, wytrawionych,aktywnych, chemicznie przygotowanych syntetycznych nawozów oraz środków wspomagających dla roślin • chemiczno-syntetycznych środków ochrony roślin • hormonów, substancji wzrostowych dla upraw i chowu
Uregulowania prawne rolnictwa ekologicznego • ROZPORZĄDZENIE RADY (WE) nr 834/2007 z dnia 28 czerwca 2007 r. • w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych • i uchylające rozporządzenie (EWG) nr 2092/9 • Rozporządzenie stosuje się od dnia 1 stycznia 2009 r. • ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (WE) nr 889/2008 z dnia 5 września • 2008 r. ustanawiające szczegółowe zasady wdrażania rozporządzenia • Rady (WE) nr 834/2007 w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania • produktów ekologicznych w odniesieniu do produkcji ekologicznej, • znakowania i kontroli • Ustawa o rolnictwie ekologicznym Dz.U. nr 116, poz. 975 z dnia • 25 czerwca 2009 r.
Rolnictwo ekologiczne jakość żywności troska o środowisko ROLNICTWO EKOLOGICZNE bezpieczeństwo pracy czystsza technologia
Jakość żywności ekologicznej można rozpatrywać w różnych aspektach: • wartość zdrowotną, • wartość odżywczą, • wartość sensoryczną, • zawartość zanieczyszczeń, • nieobecność chemicznych środkówkonserwujących.
Dopuszczalne zanieczyszczenie azotanami (V) warzyw i ziemniaków Źródło: Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 13 stycznia 2003r.[Dz.U.Nr37,poz.326]
Dopuszczalna zawartość ołowiu Źródło: ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (WE) NR 1881/2006 z dnia 19 grudnia 2006 r.
Dopuszczalna zawartość kadmu Źródło: ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (WE) NR 1881/2006 z dnia 19 grudnia 2006 r.
Różnice w zawartości składników pomiędzy organicznymi i konwencjonalnymi uprawami ziemiopłdów Źródło: Virginia Worthington, 2001, J. Alt. Compl. Med., 7(2).
W roślinach z upraw ekologicznych stwierdzono więcej: Substancje te należą do antyoksydantów posiadających mechanizmy ochronne przeciwdziałające powstawaniu reaktywnych form tlenu i reaktywnych form azotu.
Zmiany w składzie chemicznym ziemniaka przy różnych stężeniach środka chwastobójczego
Wartości zdrowotne mleka z ekologicznej produkcji Jednocześnie mamy wiele informacji, że spożywanie mleka chroni przed chorobami cywilizacyjnymi. • Wokół spożycia mleka narosło wiele kontrowersji na skutek różnych publikacji jak np. „Mleko - cichy morderca” Nando Sharma. • Mleko ekologiczne charakteryzuje się wyższą zawartością kwasów wielonienasyconych, w tym kwasów z rodziny n-3. • W mleku ekologicznym jest również korzystniejszy stosunekkwasów n-6:n-3, co wynika głównie zesposobu żywienia.
W mleku ekologicznym stwierdzono wyższą zawartość kwasu LA – linolowego oraz alfa-tokoferolu i karotenoidów. Wartości zdrowotne mleka z ekologicznej produkcji • W mleku ekologicznym występuje też koncentracja sprzężonego kwasulinolowego CLA we właściwej konfiguracji cis-9 trans-11, który zapobiega wielu chorobom cywilizacyjnym. • Wartość stosunku CLA/LA jest niemal dwukrotnie wyższa w mleku ekologicznym, co pozwala na odróżnienie od mleka pozyskiwanegoz innych systemów hodowli. • W badaniach wykazano, że wśród bydła z hodowli ekologicznej rzadziej występuje mastitis.
Wiele związków chemicznych występujących w środowisku istotnie wpływa na powstawanie wolnych rodników, a te z kolei mogą odgrywać rolę w powstawaniu wielu chorób Pojęcie „bezpiecznego” czy też dopuszczalnego” stężenia substancji toksycznych jest fikcją. „Przestrojenie” układu immunologicznego przez substancje chemiczne nie powstaje w związku z ich stężeniem, a jedynie z częstotliwością ekspozycji. Wiliam J. Rea (1995)
