Projekt zmian w polskim prawie pracy

1. Projekt zmian w polskim prawie pracy Pracodawcy RP Opracowali: dr Monika Gładoch Tomasz Kuydowicz Michał Kuszyk Rafał Kalisz Andrzej Węglarz

2. Konsultacja ze związkami zawodowymi przy rozwiązywaniu umów o pracę Obecna regulacja Propozycja zmiany 1. O zamiarze wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę zawartej na czas nie określony pracodawca zawiadamia na piśmie reprezentującą pracownika zakładową organizację związkową, podając przyczynę uzasadniającą rozwiązanie umowy. Jeżeli zakładowa organizacja związkowa uważa, że wypowiedzenie byłoby nieuzasadnione, może w ciągu 5 dni od otrzymania zawiadomienia zgłosić na piśmie pracodawcy umotywowane zastrzeżenia. (art. 38 k.p.) Odpis pisma zawierającego oświadczenie woli o wypowiedzeniu pracownikowi umowy o pracę na czas nieokreślony pracodawca przesyła niezwłocznie zakładowej organizacji związkowej. W razie zgłoszenia przez zakładową organizację związkową zastrzeżeń dotyczących wypowiedzenia pracodawca jest obowiązany niezwłocznie ustosunkować się do nich na piśmie.

3. Konsultacja ze związkami zawodowymi przy rozwiązywaniu umów o pracę Obecna regulacja Propozycja zmiany Pracodawca podejmuje decyzję w sprawie rozwiązania umowy po zasięgnięciu opinii reprezentującej pracownika zakładowej organizacji związkowej, którą zawiadamia o przyczynie uzasadniającej rozwiązanie umowy. W razie zastrzeżeń co do zasadności rozwiązania umowy zakładowa organizacja związkowa wyraża swoją opinię niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 3 dni. (art. 52 i 53 k.p.) 2. Odpis pisma zawierającego oświadczenie woli o rozwiązaniu pracownikowi umowy o pracę pracodawca przesyła niezwłocznie zakładowej organizacji związkowej. W razie zgłoszenia przez zakładową organizację związkową zastrzeżeń dotyczących rozwiązania umowy pracodawca jest obowiązany niezwłocznie ustosunkować się do nich na piśmie.

4. Propozycja dotycząca reprezentatywności związku zawodowego Obecna regulacja Propozycja zmiany Reprezentatywną zakładową organizacją związkową jest organizacja związkowa: 1) będąca jednostką organizacyjną albo organizacją członkowską ponadzakładowej organizacji związkowej uznanej za reprezentatywną na podstawie art. 241 (17) § 1 pkt 1, pod warunkiem że zrzesza ona co najmniej 7% pracowników zatrudnionych u pracodawcy, lub 2) zrzeszająca co najmniej 10% pracowników zatrudnionych u pracodawcy. (art. 241 [25a] § 1 k.p.) Reprezentatywną zakładową organizacją związkową jest organizacja związkowa zrzeszająca co najmniej 20% pracowników zatrudnionych u pracodawcy.

5. Propozycja dotycząca reprezentatywności związku zawodowego Obecna regulacja Propozycja zmiany Jeżeli żadna z zakładowych organizacji związkowych nie spełnia wymogów, o których mowa w § 1, reprezentatywną zakładową organizacją związkową jest organizacja zrzeszająca największą liczbę pracowników. (art. 241 [25a] § 2 k.p.) Jeżeli żadna z zakładowych organizacji związkowych nie spełnia wymogów, o których mowa w § 1, reprezentatywną zakładową organizacją związkową jest organizacja, która uzyskała w tajnym głosowaniu poparcie największej liczby pracowników zakładu objętego jej działalnością. Przepisu nie ma zastosowania, gdy w zakładzie działa jedna organizacja związkowa. (art. 241 [25a] § 2 k.p.)

6. Propozycja dotycząca uprawnień zakładowej organizacji związkowej Obecna regulacja Propozycja zmiany Prawo do: rokowań nad zakładowym układem zbiorowym pracy, zawierania innych porozumień zbiorowych w prawie pracy, konsultacji regulaminu pracy, regulaminu wynagradzania, regulaminu zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, prowadzenia sporu zbiorowego przysługuje każdej organizacji związkowej, zrzeszającej co najmniej 10 pracowników. Prawo do: rokowań nad zakładowym układem zbiorowym pracy, zawierania innych porozumień zbiorowych w prawie pracy, konsultacji regulaminu pracy, regulaminu wynagradzania, regulaminu zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, prowadzenia sporu zbiorowego przysługuje reprezentatywnej organizacji związkowej.

7. Propozycja dotycząca zmiany ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych Obecna regulacja Propozycja zmiany ogólnikowość przedmiotu sporu zbiorowego, prawo wszczęcia i prowadzenia sporu zbiorowego przysługuje każdej organizacji związkowej, brak możliwości zbadania legalności sporu zbiorowego, w tym strajku, w trakcie jego prowadzenia, brak prawa do lokautu, brak określenia czasu trwania sporu zbiorowego, precyzyjniejsze wskazanie przedmiotu sporu zbiorowego, prawo wszczęcia i prowadzenia sporu zbiorowego przysługuje wyłącznie organizacji reprezentatywnej, prawo złożenia wniosku do sądu pracy o zbadanie legalności sporu zbiorowego na etapie przedstawienia żądań przez związki zawodowe, 4. wprowadzenie prawa do lokautu, 5. wprowadzenie terminu przedawnienia sporu zbiorowego (1 rok od wszczęcia sporu),

8. Propozycja dotycząca zmiany ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych Obecna regulacja Propozycja zmiany 6. krótki termin na udzielenie odpowiedzi na postulaty związkowe (obecnie 5 dni), możliwość skorzystania z mediacji dopiero po etapie rokowań, ogłoszenie strajku następuje co najmniej na 5 dni przed jego rozpoczęciem, 9. brak zasad dotyczących przeprowadzania referendum strajkowego, 10. niewielka skuteczność przepisów dotyczących odpowiedzialności organizatorów nielegalnego strajku lub akcji protestacyjnej. 6. wydłużenie terminu na udzielenie odpowiedzi na postulaty związkowe (do 14 dni), możliwość skorzystania z mediacji od początku sporu, ogłoszenie strajku następuje co najmniej na 10 dni przed jego rozpoczęciem, wprowadzenie zasad dotyczących przeprowadzania referendum strajkowego, 10. zwiększenie skuteczności przepisów dotyczących odpowiedzialności organizatorów nielegalnego strajku lub akcji protestacyjnej (szerszy krąg podmiotów ponoszących odpowiedzialność).

9. Propozycja dotycząca zasad oddelegowania działaczy związkowych do pracy w związku Obecna regulacja Propozycja zmiany Pracownik ma prawo do zwolnienia od pracy zawodowej z zachowaniem prawa do wynagrodzenia na czas niezbędny do wykonania doraźnej czynności wynikającej z jego funkcji związkowej, jeżeli czynność ta nie może być wykonana w czasie wolnym od pracy. (art. 31 ust. 3 ustawy zw. zaw.) Przy ustalaniu prawa do zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy uwzględnia się liczbę członków międzyzakładowej organizacji związkowej zatrudnionych u wszystkich pracodawców objętych działaniem tej organizacji. (art. 34 ust. 2 ustawy zw. zaw.) Pracownik ma prawo do zwolnienia od pracy zawodowej z zachowaniem prawa do wynagrodzenia na czas niezbędny do wykonania doraźnej czynności wynikającej z jego funkcji związkowej, jeżeli czynność ta nie może być wykonana w czasie wolnym od pracy. Liczba zwolnień w roku kalendarzowym, za które przysługuje wynagrodzenie nie może przekraczać 20 dni. 2. Przy ustalaniu prawa do zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy uwzględnia się liczbę członków międzyzakładowej organizacji związkowej zatrudnionych u wszystkich pracodawców objętych działaniem tej organizacji. Członek organizacji może być wliczany, zależnie od wyboru, do zakładowej organizacji związkowej lub do międzyzakładowej organizacji związkowej.

10. Propozycja dotycząca zasad wyłaniania przedstawicieli pracowników w przedsiębiorstwach ponadnarodowych Obecna regulacja Propozycja zmiany W przypadku gdy pracownicy są zatrudnieni w Polsce (…) członkowie specjalnego zespołu negocjacyjnego reprezentujący pracowników polskich są wyznaczani przez reprezentatywną zakładową organizację związkową, a w przypadku jej braku - wybierani przez pracowników w liczbie określonej niniejszą ustawą lub ustawą innego państwa członkowskiego. (art. 8 ustawy e.r.z.)  W przypadku gdy pracownicy podmiotu uczestniczącego, (…) są zatrudnieni w Rzeczypospolitej Polskiej u jednego pracodawcy, członków specjalnego zespołu negocjacyjnego wyznacza reprezentatywna zakładowa organizacja związkowa w rozumieniu..W przypadku braku takiej organizacji, członków specjalnego zespołu negocjacyjnego wybiera zebranie załogi (art. 41 ustawy SE) 3. W przypadku gdy pracownicy spółki uczestniczącej, (…) , są zatrudnieni w Rzeczypospolitej Polskiej u jednego pracodawcy, członków specjalnego zespołu negocjacyjnego wyznacza reprezentatywna zakładowa organizacja związkowa. W przypadku braku takiej organizacji, członków specjalnego zespołu negocjacyjnego wybiera zebranie załogi. (art. 65 ustawy e.z.i.g.) W przypadku gdy pracownicy są zatrudnieni w Polsce (…) członkowie specjalnego zespołu negocjacyjnego reprezentujący pracowników polskich są wybierani przez pracowników w liczbie określonej niniejszą ustawą lub ustawą innego państwa członkowskiego.  W przypadku gdy pracownicy podmiotu uczestniczącego, (…) są zatrudnieni w Rzeczypospolitej Polskiej u jednego pracodawcy, członków specjalnego zespołu negocjacyjnego wybiera zebranie załogi. 3. W przypadku gdy pracownicy spółki uczestniczącej, (…) , są zatrudnieni w Rzeczypospolitej Polskiej u jednego pracodawcy, członków specjalnego zespołu negocjacyjnego wybiera zebranie załogi.

11. Uwagi końcowe • Propozycje zmian są postulatami praktyków i ekspertów Pracodawców Rzeczypospolitej Polskiej, a także środowisk naukowych. • Proponowane zmiany są zgodne z prawem międzynarodowym (konwencjami Międzynarodowej Organizacji Pracy) oraz prawem wspólnotowym. • Proponowane zmiany uwzględniają problemy pojawiające się najczęściej w praktyce stosowania przepisów zbiorowego prawa pracy. • Proponowane zmiany uwzględniają piśmiennictwo prawnicze, w części zawierają propozycje zawarte w projektach Kodeksu pracy oraz Kodeksu zbiorowego prawa pracy opracowanych przez Komisję Kodyfikacyjną Prawa Pracy powołaną w 2002 r.