230 likes | 617 Views
II svetski rat 1939-1941. I faza 1939-1941. U martu 1939.god. Hitler je otkazao pakt o nenapadanju sa Poljskom i zatražio grad Dancig (Gdanjsk), koji je bio pod upravom Društva naroda
E N D
I faza 1939-1941 • U martu 1939.god. Hitler je otkazao pakt o nenapadanju sa Poljskom i zatražio grad Dancig (Gdanjsk), koji je bio pod upravom Društva naroda • Britanija i Francuska su garantovale odbranu Poljske, tako da je Nemačkoj postalo jasno da je rat neizbežan i vojne pripreme su počele u proleće 1939.god.
Nemačka je napala Poljsku u ranu zoru 1.septembra 1939.god. • Britanija i Francuska su 3.septembra objavile rat Nemačkoj, ali nisu Poljskoj uputile vojnu pomoć. Time je rat dobio karakter svetskog. • Tehnički opremljenije nemačke trupe su u munjevitom ratu (blitz krieg) za manje od mesec dana okupirale Poljsku. • Nemački stručnjaci su ustanovili da se, imajući u vidu nemački nedostatak nafte i drugih strateških sirovina, pobeda može ostvariti jedino munjevitim ratom, uz masovnu upotrebu tenkova, mehanizovanih jedinica i avijacije
Za to vreme na zapadu je vladalo zatišje, period tzv.”lažnog rata”. • Polovinom septembra, na osnovu sporazuma Ribentrop-Molotov, Crvena armija je okupirala delove Poljske i pripojila ih Belorusiji i Ukrajini • Krajem 1939.god. SSSR je napao Finsku, nakon što su Finci odbili da predaju teritorije severno od Lenjingrada. Taj rat poznat je i kao “zimski rat”, Finska vojska je kapitulirala tek u proleće 1940.god.
U leto 1940.god. SSSR je anektirao Letoniju, Estoniju i Litvaniju, a od delova Besarabije i Bukovine (u sastavu Rumunije) formirana je Moldavija • Zimski rat je zapadnim saveznicima skrenuo pažnju na Skandinaviju, počeli su da prave planove o blokadi nemačkog snabdevanja gvoždjem iz Švedske • Uznemiren takvim planovima, Hitler je naredio da se naprave planovi za invaziju Danske i Norveške
Osim toga, norveške luke su imale veliki značaj za planirane napade na Britaniju i kontrolu Atlantika • Napad je usledio početkom aprila 1940.god. Danska je kapitulirala bez otpora, a Norveška je kapitulurala u junu 1940.god., uprkos britanske pomoći • Vodja norveških nacista Vidkun Kvisling postao je predsednik marionetske vlade, a njegovo prezime postalo je sinonim za kolaboraciju
10.maja 1940.god. počela je velika nemačka ofanziva na zapadu, napadom na Holandiju, Belgiju i Francusku • Nemci su zaobišli francusku Mažino-liniju i preko Belgije prodrli u Francusku • Holandija je nakon teškog bombardovanja Roterdama odmah kapitulirala, a ubrzo i Belgija
Vinston Čerčil (1874-1965) • Novu vladu u Britaniji je tada formirao Vinston Čerčil, odlučni protivnik fašizma
U svom prvom govoru kao britanski premijer narodu je obećao samo “krv, znoj i suze.”
Čerčil je u Francusku uputio pojačanja, ali uprkos tome nemački tenkovi su izbili na Lamanš • Savezničke trupe bile su opkoljene u luci Denkerk • U nekoliko dana preko 300.000 britanskih i francuskih vojnika evakuisano je brodovima iz Denkerka u Englesku, jedna od najspektakularnijih akcija te vrste u istoriji
Osvajanje Denkerka je Nemcima omogućilo da nesmetano napreduju prema jugu Francuske • Francuska je kapitulirala 22.juna 1940.god. • Severni i zapadni deo Francuske stavljen je pod nemačku okupaciju, nekoliko luka u južnoj Francuskoj pripalo je Italiji • Ostatak Francuske kontrolisala je vlada maršala Petena, sa centrom u gradu Višiju (Višijevska Francuska), koja je saradjivala sa Nemcima • Peten je kontrolisao i francusku flotu i francuske kolonije
Filip Peten (1856-1951) • Proslavio se odbranom Verdena 1916.god. • Smrtna kazna posle rata preinačena je u doživotnu robiju
Sa kapitulacijom se nije složio general Šarl de Gol, koji je izbegao u London i stvorio pokret “Slobodna Francuska” • On je organizovao pokret otpora nemačkoj okupaciji, kojem su se priključile i brojne kolonijalne trupe
Šarl de Gol (1890-1970) • Bio je predsednik Francuske ( 1958-1969)
Nakon kapitulacije Francuske jedini protivnik Nemačke ostala je Britanija. • Hitler je planirao invaziju na Britaniju (Operacija Morski lav), ali je preduslov za invaziju bila vazdušna nadmoć, odnosno eliminacija britanskog vazduhoplovstva (Royal Air Force-RAF) • U tom cilju u leto 1940.god. Nemačka je pokrenula veliku vazdušnu ofanzivu na Britaniju, poznata kao “Bitka za Britaniju”
Nakon nekoliko meseci teških borbi Britanci su primorali Hitlera da odustane od invazije • Pobedu u ovoj bici Britanci su dugovali kvalitetu svojih pilota i lovačke avijacije, ali i upotrebi radara • Juna 1940.god. italijanske trupe su napale Britance u severnoj Africi, ali su pretrpeli težak poraz, pa je Hitler početkom 1941.god. poslao “Afrički korpus” na čelu sa generalom Ervinom Romelom • Cilj zajedničke nemačko-italijanske ofanzive bio je potiskivanje Britanaca i zauzimanje Sueckog kanala
Ervin Romel (1891-1944) • Poznat kao “pustinjska lisica”