540 likes | 1.01k Views
KOAH. Dr.Adem TALİ ÜEAH Acil Tıp Kliniği. Birleşik Devletler Milli Kalp, Akciğer ve Kan Enstitüsü ve Dünya Sağlık Örgütü ‘nün Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı için Küresel Girişimi (GOLD) .
E N D
KOAH Dr.Adem TALİ ÜEAH Acil Tıp Kliniği
Birleşik Devletler Milli Kalp, Akciğer ve Kan Enstitüsü ve Dünya Sağlık Örgütü ‘nün Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı için Küresel Girişimi (GOLD)
GOLD’ a göre KOAH geri dönüşümü tamamen olmayan havayolu kısıtlılığı ile karakterizedir. KOAH ilerleyici ve zararlı partiküllerin veya zararlı gazların yapmış olduğu anormal inflamatuar cevap ile ilişkilidir. • GOLD KoAH kronik bronşit +amfizem+bronşektazi+astım
Koahhastalarının %85’ i kronik bronşit, %15 inde ise amfizem vardır.
Kronik bronşit: Birbirini izleyen iki yıl içerisinde bir başka nedene bağlanamayan ve en az 3 ay süren kronik öksürük olarak tanımlanır. • Klinik bir tanımdır.
Amfizem: Bronşiol ve alveollerin hasar görmesi sonucunda oluşur
PATOFİZYOLOJİ • Sigara major risk faktörü ama içenlerin %15 inde koah gelişir. • Mesleki tozlar,kimyasal maruziyet , kirli hava diğer risk faktörlerini oluşturmakta. • a-1 antitripsin eksikliği koah hastaların sadece %1 inden sorumludur.
Bu 10 yıllar içerisinde sinisce gelişir. • Sonuç küçük bronş ve bronşiollerin direncinin artması veya çapının daralması nedeniyle ekspratuar hava akımına direnç oluşmasıdır.
Havayolu sekresyonları artış, mukozal ödem, bronkospazm, bronkokonstriksiyon-------hava akımı obstrüksiyonu Toplam dakika ventilasyonu azalır * ve solunum çabasında artış
AMFİZEM Alveoller ve kapillerin yüzey bozulur ve hasar görür. Alveoller hipoventilasyon ve V/Q uyumsuzluğuna neden olur. Hipoksemi ve hiperkarbi ile sonuçlanır….. Pulmoner HT Sağ kalp yetmezliği Sağ ventrikülhipertrofisi
KLİNİK ÖZELLİKLER • KOAH ın başlıca semptomları efor dispnesi ve öksürüktür. • Hemoptizi(bronşektazi ve kr.bronşit), AC CA?. • Takipne,yardımcı solunum kaslarının kullanılması,dudak büzme
Bronşit baskın olduğu hastalarda sekretuar kaba raller • Amfizem baskın hastalarda solunum sesleri azalmış, zayıf vücutlu
KOAH ilerledikçe hipoksemi ve hiperkarbiye bağlı titreme,uyku hali,konfüzyon • Gelişen polisitemiye bağlı yüzdeki vasküler yapılarında belirginleşme, • Sağ kalp yetmezliği bulguları gelişir
TANI • KOAH tanısı spirometre ile doğrulanır. • Bronkodilatörsonrası FEV1< %80 olması ve FEV1/FVC <0.7 olması tanıyı doğrular
Bronşit baskın olduğu hastalık bronşektazi olmadıkça radyografik bulgu vermez. • Amfizem baskın ise AP göğüs çapında artış, diyaframda düzleşme, parankim şeffaflığında artış, pulmoner arter vasküler gölgelerde azalma gibi havalanma artışı bulguları ve ek tanıları bulmada yardımcı olabilir(pnömotorax, pnömoni, tm, plevralefüzyon…)**
Kalp yetmezliği ile koah ayrımı bazen zor olabilir B- tipi natriürietikpeptid kullanımı ile yapılabilir. • EKG çekimi ile aritmi, iskemiyisaptamada yardımcı olabilir.
TEDAVİ • Oksijen • Farmakolojik • Mukus salgını azaltmak • Ek önlemler (sigara bırakma ..) • Pulmonerrehabilitasyonu içerir
O2 • Uzun dönem hedef Po2>60 mmHg So2>%90 e çıkarmak • Uzun dönem O2 tedavi kriteri Po2<55 mmHg, So2<%88 olması veya pulmoner HT ,kor-pulmonale veya polisitemi varlığında Po2 nin 56-59 mmHg olmasıdır
İLAÇ • Kısa ve uzun etkili B2 agonistler. * • Antikolinerjikler * • Kortikosteroid? oral +*
DİĞER • Bol oral sıvı alımı • Oda havasının nemlendirilmesi • Antihistaminik, antitusif ve dekonjestan kullanımını kısıtlanması. • Ekspektoranlarınbir faydası bulunamamış • Sigaranın bırakılması ve pulmoner rehabilitasyonu • Pnömokokaşısı önerilmekte
KOAH AKUT ALEVLENMESİ • Genellikle araya giren enfeksiyon veya solunumsal irritan maddelerden dolayı olmaktadır • Ayrıca hipoksi, soğuk hava, b-bloker, NSAİ ve hipnotik-sedatif ajanlarda nedenler arasında sayılabilir.
İnflamatuarmediatörlerin salınmasına neden olur. • Bronkokonstriksiyon, pulmonervazokonstriksiyon ve mukus sekresyonundaartış • Havayolunda daralma • V/Q uyumsuzluğunda kötüleşme ** • Hipoksi • Solunum işi artar • Fazla çalışan solunum kasları CO2 üretimini artırır • Hiperkarbi
KLİNİK ÖZELLİKLER • Hasta hipoksemik ve SO2< %90 olması hayatı tehdit edebilir. • Hipoksemibulguları takipne, taşikardi, sistemik HT, siyanozve mental durum değişikliğidir • Ayırıcı tanı yapılmalı (pnömoni, px, PE, KKY, astım,aks )
TANI • Hikaye • FM ve vitaller • AKZ* • Yatakbaşıpulmoner fonksiyon testi**
Oksijenasyonuve asit- baz durumunu değerlendir • Hipoksi(pulseoksimetre) • Hiperkarbi(AKZ)
PaO2<60 mmHg veya So2 <%90 olması solunum yetmezliğini gösterir. • PCO2>44 mmHg olması RA • Ph<7,35 olması akut ve dekompanse RA veya MA komponentini göstermekte
Yatakbaşıpulmoner fonksiyon testi** • Balgam rengini sorgula antibiyotik başla
Yardımcı testler • Radyografi (pnömoni, Kky…) • EKG(MAP,MI,Kor-pulmunale,iskemi) • BNP • D-dimer • Toraksa BT
TEDAVİ HEDEF • Oksijenasyonusağlamak • Bronkospazmı hafifletmek • Altta yatan sebebi tedavi etmek
Acil serviste tedaviyi etkileyen faktörler • -Hastanın mental durumu • -Geri döndürülebilir bronkospazmın derecesi • - Son kullanılan ilaçlar ve potansiyel toksisiteleri • - Daha önceki alevlenmeler,yatış ve entübasyon dönemleri • -Herhangi bir ilaç veya ilaç grubuna karşı kontraendikasyon varlığı • - Alevlenme ile ilgili özel nedenler ve komplikasyonlar
PaO2 >60 mmHg veya So2> %90 olacak şekilde O2 verilmeli. • PaCO2 retansiyonu tespiti için arteryel kan gazı takibi • Yeterli oksijenasyon sağlanamaması ve respiratuarasidoz gelişmesi halinde entübasyon düşün.
B2-adrenerjikajanlar ilk seçenek tedavilerdir.(Albuterol 2,5mg-5 mg ) • Her 30-60 dakikada bir verilebilir. • 20 dakika ara ile verilecekse kardiyak monitörizasyon gerekli ( çarpınti yapabilir)
Antikolinerjikleretkileri B2- agonistlere benzer (Ipratropiumbromide 0,5 mg) • Kombine olarak verilmeleri etkinliklerini artırır. • Kortikosteroidkullanımı kısa süreli tedavide etkili. Metilprednizolon125 mg IV veya prednizon 60 mg PO verilmesi uygundur ** • 60 mg dan fazla prednizon verme. • Pürülanbalgam tarifliyorsa antibiyotik kullanılmalı. • Metilkantinler?
Verilen tedaviye cevap vermeyen hipoksemi • Respiratuvarasidoz gelişmesi • Solunum kaslarının yorulması • Mental durum bozulması varsa -----------İnvazif mekanik ventilasyonendikasyonu var demektir.
Non-invazifmekanik ventilasyonu • CBAP ve BiPAP etkinlikleri eşit , tercih meselesi • Avantaj ve dezavantajları mevcut
CIBAP • Bir solunum döngüsü boyunca sürekli sabit bir pozitif basınç uygular ve bu mekanik ventilasyondaki pozitif eksprium sonu basıncına eşdeğer. • Ortalama hava basıncını yükseltir. • FRK arttırır. • Az havalanan ve çökmüş alveolleri açarak solunum mekaniğini düzeltir. • Maksimum 15cmHo2kadar titre edilir.