Prof. Dr. Durmuş KAYA Kocaeli Üniversitesi Teknoloji Fakültesi

1. Sanayide Enerji Verimliliği Arttırıcı Önlemler ve Enerji Verimliliği Etüdü “SanayideEnerjiVerimliliğiProjeÖrnekleri” Prof. Dr. Durmuş KAYA Kocaeli Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü Kocaeli Sanayi Odası 23 Haziran 2014

2. Enerji Verimliliğinde Çalışmaları : Amaç • Enerjinin etkin kullanılması, • Enerji tasarruf imkanlarının belirlenmesi, • Enerji maliyetlerinin işletme bütçesi üzerindeki yükünün hafifletilmesidir. • Mevcut durumda verimlilik arttırıcı • projelerin belirlenmesi, • Yapılan etütle birlikte çevrenin korunması Bu projelerde sağlanan tasarruf ile üretimin geliştirilmesi ve/veya yatırıma aktarılması amaçlanmaktadır.

3. Proje Adı: Kuvvet Santralı 3 Adet OPG Buhar Kazanı VerimlilikÇalışmaları Proje kapsamında 3 Adet OPG Kazanında Enerji Verimliliği Ölçüm ve Etüdü yapılmış, potansiyel tasarruf alanları belirlenmiş ve iyileştirme projeleri önerilmiştir. Örnek olarak bir kazandaki tasarruf opsiyonları: Toplam Belirlenen Tasarruf Potansiyeli: 1, 2 ve 3 nolu kazanlar için bu tasarrufların toplam parasal değeri ise1.351.646 USD/yıl olarak hesaplanmıştır. Yatırım yapılmaksızın sağlanan tasarruf: Hesaplanan bu tasarrufun yaklaşık 390.000 USD/yıl kısmı yatırıma gerek kalmadan geri kazanılmıştır.

4. Proje Adı: OPG Kazan Döner Hava Isıtıcısı Değişimi Verimlilik Arttırıcı Projesi • Proje kapsamında yapılan çalışmalarda Kazan Döner Hava ısıtıcılarında önemli oranda sızdırma problemi tespit edilmiştir. • Yapılan değerlendirmede bu kazana ait döner hava ısıtıcısının değişimi kararı alınmıştır. • Bu nedenle yatırım miktarının %30’a varan oranda hibe desteği alabilmek amacıyla Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğüne Verimlilik Arttırıcı Proje sunulmuştur. • Proje kabul edilmiş ve uygulamaya geçilmiştir. • Proje uygulama sonucu yıllık tasarruf miktarı 237.559 TL, yatırım miktarı 877.909 Tl dir. Yatırımın yaklaşık %30 kısmı YEGM tarafından karşılanacaktır. • Bu durumda yatırımın geri ödeme süresi 2,6 yıl olacaktır.

5. Proje Adı: Pompalarda verimlilik Çalışması Proje kapsamında; Bir işletmede mevcut pompalarda Enerji Verimliliği Ölçüm ve Etüdü yapılmış, potansiyel tasarruf alanları belirlenmiş ve iyileştirme projeleri önerilmiştir. -Mevcut düşük verimli pompa ve elektrik motorlarının yenileri ile değiştirilmesi, -Verimi belli oranda düşen pompaların bakımdan geçirilmesi, -Yüksek güçte seçilmiş olan elektrik motorlarının uygun güçte olanlarla değiştirilmesi, -Yüksek verimli elektrik motorlarının kullanılması, -Genel sistemde yapılabilecek iyileştirmeler.

6. En ekonomik tasarruf opsiyonları

7. Proje Adı: Basınçlı Hava Sisteminde Enerji Verimliliği Çalışması Fabrika genelinde çalışmakta olan kompresörlerden 100 kW ve üzeri motor güçlerinde olmak üzere, 15 ad. kompresör ve hatlarında kompresör ve motor verimlerinin belirlenmesi, hava hatlarında sızıntı ve kaçakların tesbit edilmesi çalışması yapılmıştır. Yatırım gerekmeksizin elde edilen tasarruf: Basınçlı hava hatlarında elde edilecek toplam elektrik enerjisi tasarruf imkanı 509.662 kWh/yıl’dır. Bu tasarrufların toplam parasal değeri ise 35.693 USD/yıl olarak hesaplanmıştır. Yatırım yapılarak elde edilen tasarruf: Elde edilecek toplam tasarruf 105.772 USD, gerekli yatırım 112.741 USD ve ortalama basit geri ödeme süresi 9,6 aydır.

8. Proje Adı: Yüksek Fırın Enerji Verimliliği Etüdü ve Tasarruf İmkanlarının Belirlenmesi” Bir Demirçelik Fabrikasına Ait Yüksek fırında detay enerji verimliliği çalışması yapılmış. Potansiyel tasarruf alanları belirlenmiş. İyileştirme projeleri önerilmiştir. Önerilen 18 adet iyileştirme çalışmasının, işletme şartları elverdiği ölçüde, gerçekleştirilmesi halinde, teorik olarak 30 Milyon TL’nin üzerinde tasarruf imkanları görünmektedir.

9. TÜBİTAK TEYDEB Destekli “Ray Profil Haddehanesi Tav Fırınında Yakıt Optimizasyonu Yapmak, Atık Isıdan Maksimum Yararlanmak Amacıyla Yeni Bir Reküperatör ile Ekonomizer Tasarımı ve Sisteme Entegrasyonunun Yapılması” • Ray Profil HH Tav Fırını verimliliğinin artırılması önerileri, bir Ar-Ge uygulama projesine dönüştürülmüş ve TÜBİTAK’a sunulmuştur. Proje, yapılan yoğun değerlendirmeler neticesinde TÜBİTAK tarafından, hibe desteği almak üzere kabul edilmiştir.

10. PROJE YATIRIM MALİYETİ VE GERİ ÖDEME SÜRESİ Yukarıda belirtilen yatırımın yaklaşık 600.000 TL’si TÜBİTAK TEYDEB’den sağlanmış olup, KARDEMİR tarafından yapılan yatırım yaklaşık 1.000.000 TL olup bu durumda KARDEMİR için geri ödeme süresi yaklaşık 3 aydır.

11. Kompresör Soğutma Suyu Atık Isısı Kullanımı Kompresör soğutma suyundan açığa çıkan ısıyı atmosfere atmak yerine, 90-100˚C de sıcak su elde edilebilir!

12. Toplam KazançKompresör Soğutma Suyu Yatırım Maliyeti :150.000 TL Yıllık parasal tasarruf : 301.996 TL/yıl Geri Ödeme Süresi : 6 ay

13. PROJE ADI: ELEKTRİK PANO ODALARI VE EĞİTİM MERKEZİNİN ATIK ISI KAYNAKLI SICAK SU KULLANAN ABSORBSİYONLU CHİLLER KULLANILARAK SOĞUTMA İHTİYACININ KARŞILANMASI

14. Projenin Tanımı • Bir işletmede proses bacaları atık ısısından faydalanılarak elektrik pano odaları ve eğitim merkezinin soğutma ihtiyacının karşılanması hedeflenmektedir. • Bu amaçla iki adet atık ısı kaynaklı sıcak su kullanan absorbsiyonlu chiller sistemi kurulacak. • Sistemdeki soğuk su hatların yalıtılacak. • Soğutma kulesi tesis edilecek. • Soğutulması planlanan mahalle fancoil kurulumu yapılacaktır.

15. Kurulacak Sistemin Basit Geri Ödeme Süresi Basit Geri Ödeme Süresi: İlk Yatırım Giderleri/ Yıllık Net Gelir Basit Geri Ödeme Süresi:1.127,316/ (608.000-30.070) 1.127,316TL / 577.930 = 1.95 yıl

16. PROJE ADI: EKSİK VE ZAYIF İZOLASYONLARIN GİDERİLMESİ Tasarruf Potansiyeli Özet Tablosu Isıl Güç Kaybı : 1.145 kWth Mali tasarruf : 706.284TL/yıl Yatırım maliyeti: 933.203 TL

17. YENİ YAYIN DUYURUSU UMUTTEPE YAYINLARI

18. Kitaptaki konuların ana başlıkları: • 1. ENERJİ • 2. ENERJİ YÖNETİMİ • 3. ENERJİ ETÜDÜ • 4. ENERJİ VERİMLİLİĞİ • 5. ENERJİ KİMLİK BELGESİ • 6. ENERJİ VERİMLİLİĞİ HİZMET SEKTÖRÜ • 7. ÖLÇME TEKNİĞİ VE ÖLÇME ALETLERİ • 8. YAKITLAR VE YANMA • 9. KAZANLARDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ • 10. FIRINLARDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ • 11. POMPALARDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ • 12. ELEKTRİK MOTORLARINDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ • 13. BASINÇLI HAVA SİSTEMLERİNDE VERİMLİLİK • 14. FANLARDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ • 15. DEĞİŞKEN HIZLI SÜRÜCÜ UYGULAMALARI İLE ENERJİ TASARRUFU • 16. ISI YALITIMI İLE ENERJİ TASARRUFU • 17. ATIK ISI GERİ KAZANIMI • 18. SU ISITMA-DAĞITMA-BASINÇLANDIRMA SİSTEMLERİNDE ENERJİ VERİMLİLİĞİ • 19. AYDINLATMADA ENERJİ VERİMLİLİĞİ • 20. KONUTLARDA ENERJİ TASARRUFU

19. TEŞEKKÜRLER…