Download
1 / 7
E N D
Tema:Parimet kryesore etike në biznes Nëntor,2015
Përmbajtja: 1.Parimi i dobishmërisë ( 1.1.Analiza krahasuese midis kostove dhe përfitimeve sociale 1.2.Dobishmëria tradicionale dhe keqkuptimet) 2.Fushat kryesore ku përdoret parimi i dobishmërisë ( 2.1.Avantazhet dhe disavantazhet e dobishmërisë )
1.Parimi i domosdoshmërisë Gjykimet dhe vlersimet për shumë cështje të caktuara,janë gjithmonë të lidhura me tre llojet e parimeve morale:dobishmëria,e drejta dhe drejtësia.Këto tre parime përbëjnë llojet më të rëndësishme të standardeve etike të studiuara nga filozofët.Qëllimi i këtyre tre parimeve është që t`i theksojnë ato sjellje morale që janë neglizhuar apo që nuk janë theksuar nga standardet e jetës.Parimi i dobishmërisë thekson se një veprim konsiderohet i drejtë deri në atë shkallë, kur ai ndikon në zvoglimin e kostove sociale apo në rritjen e përfitimeve sociale.
1.1.Analiza krahasuese midis kostove dhe përfitimeve sociale Dobishmëria përdoret në cdo rast kur veprimet,institucionet dhe politikat vlerësohen në bazë të analizës së kostove dhe të përfitimeve,që ia shkaktojnë shoqërisë .Që ka domethënien se një veprim,institucion apo politik është e drejt,vetëm atëherë kur siguron përfitime neto më të mëdha,ose kosto neto më të ulëta.Mirëpo,këto përfitime nuk përfshijnë vetëm shuma monetare(para) që mund të maten,por cdo të mirë të dëshirueshme(njohuri,lumturi,shë ndet,etj.),ndërsa në kosto përfshihet cdo e keqe e padëshirueshme(dhimbje,vdekje,injorancë ,etj). Parimi i domosdoshmërisë presupozon se të gjitha përfitimet dhe kostot e një veprimi të caktuar mund të maten me anë të një vlerësimi të zakonshëm numerik dhe vlerat në plus e minus i shtohen njëra-tjetrës algjebrikisht.
1.2.Dobishmëria tradicionale dhe keqkuptimet Themeluesi i dobishmërisë tradicionale është Jeremy Bentham,i cili thekson :`Nga pikë pamja etike,mënyra më e drejtë e kryerjes së një veprimi do të ishte zgjedhja e asaj politike që do të prodhonte shumën më të madhe të dobisë.` Disa nga keqkuptimet e parimit të dobishmërisë: -Edhepse parimi i dobishmërisë thekson se veprim i drejtëështë ai që prodhon më shumë dobi,kjo nuk do të thotë se veprimi i drejtë është ai që jep më shumë dobi vetëm për një individ,por ai veprim qe jep dobi për më shumë individ. - Keqkuptim tjetër është kur thuhet se veprim i drejtëështë ai kur përfitimet i tejkalojnë kostot. -Moskuptim tjetër është se ky parim kërkon të shqyrtohen vetëm pasojat direkte dhe të menjëhershme të veprimeve.
2.Fushat kryesore të përdorimit të parimit të dobishmërisë publike.Pastaj dobishmëria përshtatet edhe me kriteret intuitive.Në rastet kur njerëzit shpjegojnë se pse ata kanë detyrime morale për të kryer një veprim të caktuar,ata në mënyrë intuitive do t`i vrejnë dëmet dhe përfitimet që shkaktohen nga veprimi. Dobishmëria përshtatet në cdo aspekt,si psh.diskutimet për zgjedhjen e politikave qeveritare dhe të mirave
2.1.Avantazhet dhe disavantazhet e dobishmërisë Përvec anës pozitive,dobishmëria ka edhe anët negative(disavantazhet) të saj: -Vështirësia e matjes së dobisë,psh.në rastin e një vendi pune,me shance të barabarta për t`u fituar nga secili prej dy aplikantëve,ne nuk jemi në gjendje të themi se dobia ka qenë më e madhe për njërin apo tjetrin. -Disa përfitime dhe kosto nuk mund të parashikohen në mënyrë të besueshme,gjithashtu nuk mund të maten në mënyrë të mjaftueshme. -Paqartësia e asaj që duhet llogaritur si përfitim dhe asaj si kosto. Parimi i dobishmërisë i thekson edhe disa kritere,si: a)Dallimi ndërmjet të mirave të brendshme dhe instrumentale:Të mirat instrumentale konsiderohen të vlefshme,sepse cojnë në të mira tjera,ndërsa të mirat e brendshme janë të mira të dëshirueshme,psh.shëndeti. b)Dallimi midis nevojës dhe dëshirës:Si nevoja të njeriut mund të jenë:nevoja për ushqim,strehim egzistenc,veshje,etj.Ndërsa,kur një individ do diqka,kjo dmth.se ai e dëshiron atë. Metoda më fleksibile sasiore e matjes së përfitimeve dhe kostove, është përdorimi i ekuivalentëve monetarë,dmth.vlera që e ka një e mirë për një individ,mund të matet me anë të cmimit që ky individ është i gatshëm të paguajë për të.
