CANLILARIN TEMEL BİLEŞENLERİ

1. CANLILARIN TEMEL BİLEŞENLERİ KARBONHİDRATLAR

2. İÇİNDEKİLER • KARBONHİDARLARIN ÖZELLİKLERİ • KARBONHİDRAT ÇEŞİTLERİ • KARBONHİDRATLARIN GÖREVLERİ • KARBONHİDRAT İÇEREN BESİNLER

3. KARBONHİDRATLAR • Karbonhidrat, hem canlının yapısına katılan hem de enerji sağlayan karbon, hidrojen ve oksijen elementlerinden oluşan organik bileşiklerin genel adıdır.

4. KARBONHİDRAT • 1) Canlılarda enerji verici madde olarak kullanılır.2) Bitki mantar hücre çeperi esas maddesini oluşturur.3) DNA RNA gibi önemli organik maddelerin yapılarına katılırlar

5. KARBONHİDRATLARIN SINIFLANDIRILMASI • MONOSAKKARİTLER • DİSAKKARİTLER • POLİSAKKARİTLER

6. 1-MONOSAKKARİTLER İçerdikleri C sayısına göre 2'ye ayrılırlar. a) 5C'lu şekerler : Riboz, Deoksiriboz b) 6C'lu şekerler : Glikoz, Galaktoz, Fruktoz • Riboz  RNA'da bulunur. Deoksiriboz  DNA'da bulunur. • Glikoz  Bal,üzüm ve incirde bol bulunur. • Fruktoz  Bal ve olgun meyvelerde bol bulunur.(meyve şekeri) • Galaktoz  Süt ve süt ürünlerinde bol bulunur.(süt şekeri).

7. 2-Disakkaritler • 1-Hücre zarından geçemezler • 2-Suda çözünürlerYapısında glikozit bağı vardırÖrn:Maltoz Laktoz Sukroz Glikoz + Glikoz ----------Maltoz + SuGlikoz + Früktoz ----------Sukroz (sakkaroz) + SuGlikoz + Galaktoz ----------Laktoz + Su

8. 3- Polisakkaritler 1-Hücre zarından geçemezler2-(n)kadar glikozun birleşmesinden oluşurlar. (n-1)kadar su harcanır. Çeşitleri 1-Nişasta: 2-Glikojen 3-Selüloz: 4- Kitin

9. 1- Nişasta • Bitkilerde glikozun depo şeklidir. • Suda az çözünür.İyot ile maviye boyanır. • Bitkide depolanır.Yumru ve tohumlarda daha çok depolanır.

10. 2-Glikojen • Hayvanlarda glikozun depo şeklidir. • Suda çözünür.İyot ile kahverengiye boyanır. • En fazla karaciğer ve kaslarda bulunur,depo edilir. Enzimler tarafından çok hızlı yapılıp parçalanan glikojen, bakteriler, mantarlar ve birçok hayvandaenerji depolanmasına yarar

11. 3- Selüloz • Bitkilerde yapı maddesidir.Çeperin yapısına katılır. • Düzdür ve beta glikozit bağı ile bağlanmıştır. • suda çözünmez Selüloz bitkinin sert ve kuvvetli olmasını sağlar, otçul hayvanlar selülozu sindirebilirler bunun nedeni ise bağırsaklarında yaşayan simbiyoz bakterileri, protozoa türleri ve odun yiyen bazı böcek türlerinin salgıladıkları selülaz enzimidir. Selüloz sanayide cmc adıyla seramik yapımında, boya üretiminde üstün film yapıcılığı sayesinde ekonomik oluşuyla da tercihen kullanılmaktadır

12. 4-Kitin Eklembacaklılar tarafından dış iskeletin kurulmasında kullanılan ve Mantarların hücre çeperini oluşturan karbonhidrata kitin denir.

13. Tıp Kitin elastik ve sağlam bir madde olduğundan cerrahi ip olarak kullanıma uygundur. Yaralar iyileşirken kitin de zamanla ayrışarak uzaklaşır. Bunun yanında kitin insanlarda yaraların iyileşmesinde nadir rastlanan bazı özelliklere sahiptiar. Tarım Son çalışmalar kitinin bitkilerde savunma mekanizması için iyi bir indüktör olduğunu göstermiştir. Son olarak kitinin bitkilerde immun yanıtı geliştirmeye yardımcı bir fertilizer olabilirliği test edilmiş, sonuçta çok daha iyi verim sağlanmış ve ortalama ömür artmıştır

14. Endüstriyel Kitin birçok endüstriyel işlemde kullanılır. Suyun temizlenmesinde ve gıdalarla ilaçlarda kıvam arttırıcı ve koruyucu olarak kullanılır. Ayrıca boya, kumaş ve yapan bir polisakkariddir

15. KARBONHİDRAT İÇEREN BESİNLER • Karbonhidratlar en çok Ekmek, makarna, fasulye, patates, kepek, pirinç,tahıl ve hububat içinde bulunurlar.

16. Soru 1 • Bir hidroliz reaksiyonunda 520 molekül su kullanılmış ve 521 glikoz elde edilmiştir. Kaç glikozit bağı koparılmıştır? A) 520 B) 521 C) 522 D) 1040 E) 1100 Cevap A

17. Soru 2 • Aşağıdakilerden hangisi karbonhidratların vücuttaki ana görevidir? A) Yapıtaşı olarak kullanılırlar B) Vücudu dış etkilerden korurlar C) Enerji vericidirler D) Yapıcı ve onarıcıdırlar E) Savunma sistemini oluştururlar CEVAP C

18. Soru 3 • X + Y = Z reaksiyonunda Z bir disakkarit ise bununla ilgili aşağıdakilerden hangisi doğru değildir? A) X ve Y birer monosakkarittir B) Bu bir dehidrasyon sentezidir C) Z maddesi glikozit bağı taşır D) Z maddesi bir proteindir. E) X glikoz olabilir. CEVAP E

19. Soru 5 • Temel yapı taşları glikoz olan aşağıdaki bileşiklerden hangisi hayvansal karbonhidrattır? A) Nişasta B) Maltoz C) Sükroz D) Glikojen E) Selüloz CEVAP D

20. Soru 4 • Aşağıdakilerden hangisi çay şekerinin diğer adıdır? • A) Laktoz • B) Maltoz • C) Galaktoz • D) Sakkaroz CEVAP D

21. Soru 6 • Aşağıdakilerden hangisi monosakkarit değildir? • A) Glikoz • B) Maltoz • C) Früktoz • D) Galaktoz CEVAP B

22. Soru 7 • Aşağıdaki tablo monosakkaritleri, bunların birleşmesi ile oluşan disakkarit ve polisakkaritleri göstermektedir. Hangisi yada hangileri doğru eşleştirilmiştir? • MonosakkaritDisakkaritPolisakkarit • I. Glikoz Fruktoz Nişasta • II.Galaktoz Glikoz Glikojen • III.Glikoz Fruktoz Selüloz • IV.Glikoz Sükroz Nişasta • V. Fruktoz Galaktoz Glikoz CEVAP D

23. Soru 8 • Aşağıdakilerden hangisi yapı taşlarına hidroliz edilemez? A) Laktoz B) Nişasta C) Glikoz D) Sükroz E) Selüloz CEVAP C

24. Soru 9 • Aşağıdakilerden hangisi kısa sürede sindirilen karbonhidrat kaynağıdır? • A) Reçel • B) Kuru fasulye • C) Mercimek • D) Nohut CEVAP A

25. Soru 10 • Bir kapta bulunan sükroz, maltoz ve laktoz bileşikleri hidroliz edilirse, aşağıdaki bileşiklerden hangisinin en fazla oluşması beklenir? A) Glikoz B) Sükroz C) Galaktoz D) Fruktoz E) Pentoz CEVAP A

26. Soru 11 • Aşağıdakilerden hangisi fotosentez sırasında bitkiler tarafından sentezlenmez? A) Selüloz B) Nişasta C) Fruktoz D) Maltoz E) Gilikojen CEVAP E

27. Soru 12 • Günlük enerji ihtiyacının ne kadarı karbonhidratlardan karşılanmalıdır? • A) % 10-15’i • B) % 35-40 • C) % 50-60 • D) % 80-85 • E) % 90-95 CEVAP C

28. Genel kültür sorusu 1 • Kemik ve dişlerin gelişimi için en önemli mineral aşağıdakilerden hangisidir? • A)Kalsiyum B)Demir C)İyot D)Fülor E)Magnezyum CEVAP A

29. Genel kültür sorusu 2 • Guatr hastalığı hangi mineral eksikliğinde oluşur? A) Kalsiyum B) Fosfat C) İyot D) Bakır E) Magnezyum CEVAP C

30. Genel kültür sorusu 4 • Bitkiler güneş enerjisini hangi enerji şekline dönüştürürler? • A) Elektrik enerjisi • B) Işık enerjisi • C) Hareket enerjisi • D) Kimyasal bağ enerjisi • E) Isı enerjisi CEVAP C

31. Genel kültür sorusu 3 • Fosfat açısından en zengin besin aşağıdakilerden hangisidir? A)Süt B)Et C)Baklagiller D)Yeşil sebzeler E)Kuruyemiş CEVAP A

32. Klasik Yorum Sorusu Bugünlük ders bitti  Karbonhidratlar hakkında az veya çok iyi veya kötü bir ders dinlediniz!! Genel bir bakış açısıyla gıda kimyası dersi için veya sizin meslek hayatınızda size ne gibi artıları olabilir? Gereklilikleri nelerdir?

33. Ödev  • Günlük hayatta karşılaşılan karbonhidrat içeren tüm besinleri yazarak kendinizce sınıflandırma yapınız? NOT: Haftaya bugün ödev teslim edilecek.

34. Ders bitti…TESEKKURLER