Safeguards (Koruma Önlem leri) Uygulama ve Bilgilendirme Prensipleri

1. Safeguards (Koruma Önlemleri) Uygulama ve Bilgilendirme Prensipleri Halil AGAH Dünya Bankası 18Şubat 2010

2. Sunuş İçeriği • Koruma Önlemi Politikaları • Nedir ve nelerdir • Temel roller ve sorumluluklar • Uygulamalar • Çevre Değerlendirme Dokümanları • Çevre Değerlendirme Uygulamaları • Aktörler ve Roller • Çevresel İzleme Kategorileri • Yükümlülükler

3. Koruma Önlemi Politikaları NEDEN VAR? • Zarar vermemek için: insanları ve çevreyi olumsuz etkilerden korumak, • Riskleri azaltmak ve yönetmek, • Daha iyi/olumlu kararlar vermek, • İyi şeyler yapmak için: sağlıklı ve sürdürülebilir operasyonlar.

4. Koruma Önlemi Politikaları; • Çevresel ve sosyal hususların karar verme • sürecine dahil edilebilmesine yönelik • mekanizmalardır, • daha iyi kalkınmayı sağlamaya yönelik bir dizi özel • araçtır, ve • katılımı yaklaşımları ve şeffaflığı destekler =Sürdürülebilir Kalkınma

5. Koruma Önlemi Politikaları • Çevresel Politikalar • OP 4.01 Çevre Değerlendirmesi • OP 4.04 Doğal Yaşam Alanları • OP 4.09 Zararlı Yönetimi • OP 4.36 Ormancılık • OP 4.37 Baraj Güvenliği • Sosyal Politikalar • OP 4.11 Kültürel Varlıklar (taslak) • OP 4.12 Zorunlu Yeniden Yerleşim • OD 4.20 Yerli Halklar BP 17.50 Banka’nın Açıklama Politikası • Hukuki Politikalar • OP 7.60 İhtilaflı Alanlar • OP 7.50 Uluslararası Su Yolları

6. Temel Roller – Kim Ne Yapıyor? • Dünya Bankası Kurulu: Politikaları belirler. • Dünya Bankası Personeli ve Yönetimi: Her bir proje için politikaların uygulanıp uygulanmadığını yorumlar. • Borçlu (Bankalar): Çevre değerlendirmesi ve diğer çalışmalarından sorumludur. • Görev Ekipleri: Borçlu ile birlikte çalışıp tavsiyelerde bulunmak; doğrulamak. • Koruma Önlemi Personeli: Teknik yardım sağlamak, inceleme, onay ve doğrulamak.

7. İlişkiler:Değişen bir Vizyon Donörler Paydaşlar Banka ve Borçlu Sivil Toplum Medya STK’lar

8. Banka Taramayı yapar ve Çevre Değerlendirmesi (ÇD) kategorisini belirler, Borçluyu Banka’nın ÇD koşulları hakkında bilgilendirir, ÇD sürecini inceleyerek, sürecin projenin Banka tarafından finanse edilebilmesi için yeterli dayanağı sağlayıp sağlamadığını tespit eder, Raporu Infoshop yoluyla yayınlar. Borçlu ÇD’nin gerçekleştirilmesinden sorumludur, Projeden etkilenen gruplarla ve yerel STK’larla görüşür, Görüşülen gruplar tarafından anlaşılabilir ve erişilebilir bir dil ve şekilde, görüşmelerden önce ilgili bilgileri zamanında sunar. Bankanın ve Borçlunun Rolleri

9. Çevre Değerlendirmesi(OP/BP 4.01) • Banka finansmanı için önerilen projelerin çevresel ve sosyal açıdan sağlıklı ve sürdürülebilir olmasını sağlamak, • Karar vericileri, çevresel ve sosyal risklerin yapısı hakkında bilgilendirmek, • Karar verme sürecinde şeffaflığı ve karar vericilerin katılımını arttırmak.

10. Kültürel Varlıklar(OPN 11.03 ) • Amaçlar: • Dünya Bankası projelerinde fiziksel kültür varlıklarının tespit edilmesi ve korunması, • Fiziksel kültür varlıklarının korunması ile ilgili ulusal kanunlara uyulması, • Arkeolojik ve tarihsel yerleri, antik şehirleri, kutsal yerleri, mezarları ve gömüleri de kapsar. • Çevre Değerlendirmesinin bir unsuru olarak uygulanır.

11. Doğal Yaşam Alanları(OP 4.04 ) • Doğal yaşam alanlarını ve bunların biyo-çeşitliliğini korumak, • Doğal yaşam alanlarının insanlara sağladıkları hizmet ve ürünlerin sürdürülebilir olmasını sağlamaktır.

12. Zararlı Yönetimi(OP 4.09) • Zararlı Yönetimi ile ilgili faaliyetlerin, bir Entegre Zararlı Yönetimi (IPM) yaklaşımını takip etmesini sağlamak, • Zararlılara karşı kullanılan ilaçların çevreye ve sağlık üzerindeki ve tehlikelerini en aza indirgemek, • Entegre Zararlı Yönetimi uygulaması ve zararlı ilaçlarının dağıtılmasını ve kullanımını düzenlemeye ve izlemeye yönelik ulusal kapasitenin geliştirilmesine katkıda bulunmaktır.

13. Koruma Önlemi Politikalarının Uygulanması

14. Çevre Değerlendirme Kılavuzu • Kamuoyunun, projenin çevresel ve sosyal yönleri ile ilgili bilgilere erişimini sağlayarak, Bankaların ve müşterinin karar verme sürecini destekler. • İlgili politikalar : • OP 4.01 Çevre Değerlendirmesi, • OP 4.11 Fiziksel Kültürel Varlıklar, • BP 17.50 İşletim Bilgilerinin Açıklanması. • İlgili Ülkede: • Proje değerlendirmesinden önce Türkçe ve İngilizce olarak • Dünya Bankası INFO-Shop’ta: • Proje değerlendirmesinden önce İngilizce olarak • Çevre Değerlendirmesi taslak olabilir, ancak Dünya Bankası standartlarını karşılamalıdır.

15. Çevre Değerlendirme Uygulaması Uygulayıcı Kuruluşlar: • TC Ziraat Bankası, • Vakıf Bank, ve • Türkiye Kalkınma Bankası’dır. Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından 17 Temmuz 2008 tarih ve 26939 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Çevresel Etki Değerlendirme-ÇED Yönetmeliği esas alınır.

16. Banka Müşterisi TCZB Vakıfbank Bankalar - Mali AracıKurum (MAK) Koruma Önlemi Aktörleri-Eylemleri A • Alt proje kavramının Bankaya sunulması • ÇED’in düzenlenmesi ve finansmanı • Gerekli izinlerin/ruhsatların alınması • Bakanlık onayının alınması • ÇED sürecini ve uzman seçimini belgeleyen dosyaların tutulması B • İşletmelere çevre taraması ile ilgili teknik destek sağlanması • Kredi başvuru paketindeki çevre ile ilgili dokümanların incelenmesi • Tüm portföy için çevre incelemesi dokümanlarının tutulması • Müşterinin, etki azaltma planlarına uyumunun izlenmesi

17. TKB Dünya Bankası Proje Ekibi ve Koruma Önlemleri Koordinatörü Bankalar - Mali AracıKurum (MAK) Koruma Önlemi Aktörleri-Eylemleri C • İşletim El Kitaplarının MAK’lara dağıtılması • MAK’ların ÇED prosedürlerini takip ettiklerinin doğrulanması D • Denetleme • Koruma Önlemlerinin geliştirilmesi E Çevre ve Orman Bakanlığı/İl Md. • Müşterilerin/alt projelerin ulusal/yerel düzenleyici gerekliliklere göre incelenmesi ve onaylanması • İzin ve ruhsatların verilmesi

18. Çevre İzleme Kategorileri KATEGORİ III: Kolaylıkla tespit edilemeyen ve hafifletilemeyen büyük veya ciddi çevresel etkiler EYLEM: Çevresel Etki Değerlendirme KATEGORİ II: Kolaylıkla tespit edilen ve hafifletilebilen ciddi çevresel etkiler EYLEM: Çevre Analizi, Proje Tanıtım Dosyası KATEGORİ I: Proje ile ilgili çok az çevresel etki var veya hiç yok EYLEM: Değerlendirme gerekli değil

19. Çevresel İzlemeKategorileri (1) Kategori I (düşük risk): • tehlikeli madde satın alımı ve/veya kullanımını içeren işletme sermayesi kredilerini kapsamayan, yada • sağlık ve güvenlik riski arz eden ekipman/ makina alımını içermeyen yada • ÇED Yönetmeliği Ek I ya da II’de listelenmeyen projeler yer almaktadır.

20. Çevresel İzlemeKategorileri (2) Kategori II (orta derece risk ve/veya daha fazla inceleme gerektirenler): (a) tehlikeli madde satın alımı ve/veya kullanımını içeren işletme sermayesi kredileri, (b) sağlık ve güvenlik riski arz eden ekipman/ makina alımını kredileri kapsamaktadır. (c) ÇED Yönetmeliği Ek II’de yer alan projeler için, Bakanlık tarafından “ÇED Gereklidir” ya da “ÇED Gerekli Değildir” kararı alınması için detaylı çalışma yapılması gereklidir. Bakanlık, kararını banka müşterisi tarafından kendisine sunulan ilave bilgiler çerçevesinde verir.

21. Çevresel İzlemeKategorileri (3) • Kategori III (yüksek risk): Proje tanımlama sürecinde büyüklüğü tahmin edilmesi güç ciddi, olumsuz ve/veya uzun vadeli çevresel etkileri olan projeler yer alır. Bu projeler, ÇED Yönetmeliği Ek 1’de çevresel etki değerlendirme gerekli olan projeler olarak belirlenmiştir. • Kategori IV:Dünya Bankası tarafından finanse edilmeyecek malzemelerin üretim ve/veya kullanımını içeren kredileryeralır.

22. Bankaların ve Mali Aracı Kurumların Yükümlülükleri • İlgili prosedürleri uygulamak, • Müşterilerin asgari olarak ulusal çevre, sağlık ve güvenlik standartlarına uymalarını izlemek, • Her Banka ve Mali Aracı Kurum çevresel hususlardan sorumlu bir mekanizmaya/personele sahip olmak, • Çevresel dokümanları saklamak, • Periyodik-yıllık çevresel raporlama yapmaktır.

23. Teşekkür ederiz Halil Agah Kırsal Kalkınma Kıdemli Uzmanı hagah@worldbank.org www.worldbank.org