1 / 88

KALP-DOLASIM SISTEMI FIZYOLOJISI KARDIYOVASK LER SISTEM KVS FIZYOLOJISI

johana
Download Presentation

KALP-DOLASIM SISTEMI FIZYOLOJISI KARDIYOVASK LER SISTEM KVS FIZYOLOJISI

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


    1. KALP-DOLASIM SISTEMI FIZYOLOJISI �KARDIYOVASK�LER SISTEM (KVS) FIZYOLOJISI� DO�.DR.MITAT KOZ

    2. Kalp-dolasim sistemi(1,40)

    3. Kalbin yapisi(8,30)

    5. Kalp Kasinin Fizyolojik Anatomisi Kalp kasi b�l�nen, bir araya gelen ve tekrar ayrilan kalp kasi liflerinden olusmaktadir. Kalp kasinin tipik bir iskelet kasi gibi �izgilidir. Kalp kasinin tipik miyofibrilleri, iskelet kasindakilerin hemen hemen ayni olan aktin ve myozin filamentleri i�erirler. Bu filamentler i� i�e ge�mistir ve kasilma sirasinda iskelet kasinda oldugu gibi birbirleri �zerinde kayarlar Ancak gibi kalp kasi, baska bakimlardan iskelet kasindan olduk�a farklidir.

    6. Kalbin yapisi ve kalp kasinin �zellikleri Kalp kasi �izgili (iskelet kasi) kas yapisindadir ve ayni mekanizmalar ile �alisir, �izgili kastan farklari sunlardir; T�m kalp kasi h�creleri intercaleted diskler ile birbirine baglidir ve bu sayede fonksiyonel bir b�t�nl�k olusturur. Kalp kasi tek tip lif (yavas kasilan lif tipi) i�erir. Kalp kendi kendisine uyari dogurabilen ve bunu t�m kalp h�crelerine yayabilen �zel bir ileti sistemine (pace maker) sahiptir. Kalp herhangi bir sinirsel baglantisi olmaksizin uyari dogurabilir.

    7. Kalpte uyari olusumu ve uyari iletiminin denetlenmesi Kalp kasi uyarilmasi i�in sinirsel impulsa gereksinimi olmayan, kendi uyarilarini kendisi olusturabilme �zelligi olan bir kastir. Kalp kasi otonom sinir sisteminin etkisi altindadir, ancak bu etki kalpteki uyarilari baslatma degil, kalbin kendiliginden olusturdugu kasilmayi d�zenleyici niteliktedir.

    8. Kalbin ileti sistemi(2,0)

    9. Kalbin ileti sitemi Kalp kasinda uyarilarin baslatildigi ve iletildigi �zel bir sistem vardir. Bu sisteme kalbin uyari ve ileti sistemi denir. Kalp kasi h�crelerinin �zellesmesi ile olusan bu yapilar sunlardir. 1)���� Sinoatrial d�g�m 2)���� Atrioventrik�ler d�g�m 3)���� His demeti, His demetinin sag ve sol dali 4)���� Purkinje sistemi

    10. Sinoatrial d�g�m dakikada 70-80, atrioventrik�ler d�g�m 40-60 His demeti ve Purkinje lifleri ise daha d�s�k hizlarda (15-40 kez) kendiliginden impuls olusturma �zelligindedir. Kalbin normal �alismasinda uyarilarin �iktigi yer sinoatrial d�g�md�r, bu nedenle bu d�g�me hiz belirleyici anlamina gelen pacemaker denilir. Sinoatrial d�g�mden �ikan bir aksiyon potansiyeli �nce atriumlarin kasini uyarir sonra atrioventrik�ler d�g�me gelir.

    11. Uyari atrioventrik�ler d�g�m� ge�erken hizi biraz yavaslar, burada 0,1 saniyelik bir gecikmeye ugrar. Daha sonra uyari His demetine, His demetinin sag ve sol dallarina ge�erek sag ve sol ventrik�l kasindaki Purkinje sistemine ulasir. Uyarinin atrium kasinda yayilmasi sonucunda atrium sistol�, ventrik�l kasinda yayilmasi sonucu ventrik�l sistol� meydana gelir. Atriumlarin sistol� ile atriumlar i�lerindeki kani ventrik�llere, ventrik�l sistol� ile de ventrik�llerin i�indeki kan aort ve pulmoner arter i�ine pompalanir.

    12. Ektopik Pacemaker: Kalbin farkli b�l�mlerinde siklikla AV d�g�m� ve purkinje liflerinde sin�s d�g�m�nden daha y�ksek hizda uyari dogurabilir. SA nodu disindaki bu uyari odaklarina ektopik pacemaker denir. Ektopik uyarilar kalbin �esitli b�l�mlerinin kasilma siralamasini bozar, kalbin pompalayici etkisinin zayiflamasina yol a�ar.

    13. Kalbin Sinirsel Kontrol� Kalp �alismasi serebrum, hipotalamus, med�lla oblongata, ve otonom sinir sistemi tarafindan farkli seviyelerde d�zenlenir. Otonom sinir sisteminin kalp �zerindeki etkileri d�zenleyici tarzdadir, kalp �alismasini hizlandirici ya da yavaslatir ve kalp atimlarinin olusmasi i�in gerekli degildir. �rnegin v�cuttan �ikartilan bir kalbin dis ortamda �alismasina devam etmesi.

    14. Kalbin Sinirsel Kontrol�; Ana merkez Ana kontrol merkezi med�lla oblongatada bulunmaktadir. Bu merkez serebrum ve hipotalamustan v�cut isisi, duygular, d�s�nceler ve stres hakkinda duyusal inputlar aldigi gibi aortik ark duvarindan ve karotid arter sin�slerinde bulunan baroresept�r ve kemoresept�r-lerden de duyusal inputlar alir.

    15. Kalbin Sinirsel Kontrol�; kardiyoreg�latuvar merkez Med�lla oblongatanin �st b�l�m� kardiyoakselerat�r veya kardiyak hizlandirici merkez(khm) alt b�l�m� ise kardioinhibit�r ve kardiyak yavaslatici merkez(kym) olarak isimlendirilir. Ikisi birlikte kardiyoreg�latuvar merkez olarak isimlendirilir.

    16. Kalbin Sinirsel Kontrol�; Sempatik kontrol-etki Sempatik sinir lifleri khm den k�ken alirlar �zel yollari araciligiyla spinal kordda yol alir ve kalbin b�t�n b�l�mlerini daha yogun da ventrik�l kasini innerve ederler. Sempatik sistemin n�ral u�larindan norepinefrin salinir. Norepinefrin parasempatik sistemin tersi etkiler sergiler. Kisaca : 1-sin�s d�g�m�n�n ileti hizini artirir, 2-kalbin b�t�n b�l�mlerinde ileti hizini ve uyarilabilirlik durumunu artirir, 3-hem atrium hem de ventrik�l kasinin kasilma kuvvetini artirir. Sonu�ta sempatik uyarilma ile kalbin pompalama hizi ve g�c� artar.

    17. Kalbin Sinirsel Kontrol�; Parasempatik kontrol-etki Parasempatik kontrol vagus siniri ile ger�eklestirlir Vagal sinir u�lari kardiyoinhibit�r merkezden k�ken alir vagus siniri araciligiyla direkt olarak kalbin SA ve AV nodlarina gider, asetilkolin hormonunun salinmasina yol a�ar. Asetilkolin SA nodunun ritmini ve uyarilarin ventrik�llere ge�isini yavaslatir. Sonu�ta parasempatik uyarilma ile kalp hizini yavaslatir.

    18. Kalbin Endokrin Kontrol� Kimyasal transmitterler sinir sistemi tarafindan kalp aktivitesini d�zenlemek i�in kullanilirlar. Otonom sinir sisteminde olusan genel bir sempatik aktivite artisi b�brek�st� bezlerinin med�llar b�l�m�n� etkiler ve b�brekler de kana epinefrin ve nor epinefrin salar. Epinefrin ve nor epinefrin kalbin kasilma hizini ve g�c�n� artirir.

    19. Kalp Siklusu Kalp siklusu sistol olarak isimlendirilen atrium ve ventrik�llerin kasilmasi ve diyastol olarak isimlendirilen atrium ve ventrik�llerin gevsemesinden olusmaktadir. Bir kalp siklusu 0,8 saniye s�rer. Bunun 0,5 saniyesi diyastol, 0,3 saniyesi sistold�r. Kalp hizlandik�a bu s�reler kisalir, daha �ok ta diyastol s�res etkilenir. Insan v�cudu yaklasik 4-6 l kan ihtiva eder, fakat her bir tam siklusta bunun �ok az bir b�l�m�n� v�cuda pompalar. Agir egzersiz gibi durumlarda kalp her bir siklusta g�nderdigi kan miktarini artirabilir. Kalp k���k bir organ olmasina karsin her g�n yaklasik 7500 l (7.5 ton) kan pompalar.

    20. Kalpten kanin firlatildigi kardiyak siklus d�rt asamada ger�eklesir. 1-Atrium sistol�;her iki atriumunda kasildigi ve kanin ventrik�llere itildigi devre. 2-Ventrik�l sistol�; her iki ventrik�l�nde kasildigi ve kanin pulmoner arterler(akcigerler) ve aortaya(t�m v�cuda) itildigi devre. 3-Atrium diastol�; ventrik�llerin kasili durumda oldugu, atriumlarin b�y�k venlerden gelen kan ile dolmaya basladigi devre. 4-Ventrik�l diastol�; atriumlarin sistol� ile ventrik�llerin kan ile dolmaya basladigi devre.

    22. Kalpte kan akiminin y�n�... Tek y�nde akar ? Atriyumlar-----Ventrik�ller------Arterler

    23. Kalp Sesleri: Her bir kalp d�ng�s� sirasinda stetoskoptan normal olarak 2 ses isitilir. Ventrik�l sistol�n�n baslamasi ile mitral ve trik�spit kapaklarinin kapanmasinin sebep oldugu pes ve biraz uzun olan ses birinci sestir. Ventrik�l sistol�n�n bitiminden hemen sonra aortik ve pulmoner semilunar kapaklarin kapanmasinin sebep oldugu daha kisa ve tiz olan ses ikinci sestir.

    24. �f�r�mler: �f�r�mler ve g�r�lt�ler damar sistemini �esitli b�l�mlerinde isitilen anormal seslerdir. �f�r�mler hepsi olmamakla birlikte kalp kapak problemini g�sterir ve pek �ogunun klinik anlami yoktur. Kalp sesleri dikkatlice dinlendiginde dinlenim kalp �f�r�mleri belirlenebilir ve bu �f�r�mler kalp kapak fonksiyon bozukluklari, dogustan kalp hastaliklari, y�ksek kan basinci, ve diger ciddi problemlerin belirtisi olabilir. B�y�me d�nemindeki pek �ok bireyde g�zlenen �f�r�mler, kalp kapaklarinin �alismasi normal oldugu i�in fonksiyonel/fizyolojik �f�r�m olarak isimlendirilir

    25. EKG(0,18)

    26. EKG(elektrokardiyogram) EKG kalbin kasilmasini saglayan elektriksel akimlarin kaydedilmesidir. EKG nin yorumlanmasi �zel bilgi gerektirir ve genelde kardiyologlar tarafindan yapilir. EKG nin yorumlanmasindaki �nemli konular ; atim sayisi, ritim, eksen, hipertrofi, iskemi ve enfarkt�sd�r.

    27. EKG Kalpteki elektriksel akimlarin seyri nasildir ? Kalp atimi i�in uyari normalde sinoatrial d�g�mden (SA nodu)(pacemaker) baslar ve kalp kasi i�ine yayilir (atiyumlara). Yayilan bu uyari dalgasini kasilma takip eder. Bu arada uyari atriyumlar ile ventrik�ller arasinda bulunan atriyoventrik�ler d�g�me (AV nodu) ulasir ve burada ge�ici olarak bir duraklama olur. Daha sonra uyari AV nodundan his h�zmesi ve purkinje sistemi araciligiyla ventrik�l kaslarina kadar ge�er ve kasilma ger�eklesir.

    30. EKG SA noddan baslayan uyarilarin atriyumda yayilmasiyla EKG de P dalgasi olusur. P dalgasi atriyumlarin depolarizasyonunu yansitir. Atriyumlarin kasilmasi esnasinda elektriksel uyari AV noduna, his demeti ve purkinje liflerine iletilir.

    33. Kardiyak Output (Kardiyak �ikis): Kardiyak output(KO) her bir ventrik�l�n bir dakikada pompaladigi kan miktaridir. Genellikle sol ventrik�l�n pompaladigi kan miktari �l��l�r ve KO sol ventrik�l fonksiyonunun bir g�stergesi olarak kabul edilir. KO kalp atim hizi ile atim hacminin �arpimina esittir.

    34. Atim hacmi Atim hacmi (stroke volume) herbir ventrik�ler kasilmada(herbir kalp atiminda) pompalanan kan miktaridir. Atim hacmi diyastol sonu hacim(dolus hacmi) ile sistol sonu hacim(bosalma hacmi) arasindaki farktir. Bu durumda Atim Hacmi= diyastol sonu hacim-sistol sonu hacim dir.

    35. Atim hacmi Kalp her bir atimda(atim hacmi) yaklasik 75 ml kan pompalar ve dakikada da yaklasik 70 atim yapar. Bu durumda kardiyak output= 70*0.075=5.25 litre olur. Yani kalp 1 dakikada 5.25 litre, bir saatte 315 litre, bir g�nde 7560 litre, bir yilda ise 2759000 litre kan pompalar. Fakat kalp egzersiz ve stresli durumlarda bundan �ok daha fazla miktarlarda kan pompalayabilir, buna kardiyak rezerv denir.

    36. Kardiyak rezerv Kardiyak rezerv kalbin kan pompalama potansiyelinin bir �l��s�yken Kardiyak output yapilan ger�ek istir. �rnegin normal gen� bir birey % 300-400 oranlarinda kardiyak rezerve sahipken, antrenmanli bir sporcu % 500-600 oranlarinda kardiyak rezerve sahiptir. Kisilerin bu kardiyak rezerv degerlerine nasil ulastiklari yani KO bu oranlarda nasil artirabildikleri Egzersiz Fizyolojisinin temel konularinda birisidir

    37. Kardiyak Output un D�zenlenmesi: KO nun hesaplanmasindaki form�lde de g�r�lecegi gibi KAH ve AH dan herhangi birsinin veya ikisi birden degismesiyle KO degisebilmektedir. KAH ve AH ise kisinin i�inde bulundugu fizyolojik duruma g�re degisebilmektedir.

    39. KAH nin Kontrol�: Normal KAH SA nodunda olusan potansiyeller tarafindan d�zenlenir. SA nodu dolayisiyla da KAH otonom sinir sisteminin ve bazi hormonlarin kontrol� altindadir. Sempatik stim�lasyon KAH ni artirirken parasempatik uyarilma yavaslatir. Az da olsa ayrica kan isisi, pH, iyon konsantrasyonlari, hormonlar, sinirlilik, agri, egzersiz, ates gibi otonomik kontrol�n disindaki fakt�rlerinde KAH �zerine etkileri vardir.

    40. KAH na etki eden fakt�rler Yas ve cinsiyet: yasla giderek azalir. Dogumda 130, yetiskinde 70-80, kadinda erkekten 5-10 atim/dakika daha y�ksek. Post�r: Yatar poz,isyonda ve uykuda en d�s�k, dik pozisyona ge�iste artar. Fiziksel Aktivite/egzersiz: Egzersizin baslangicindan hemen �nce veya egzersiz baslar baslamaz artar.

    41. AH Kontrol�-1 Atim hacmi 3 fakt�re bagli olarak degisir. Sistol�n baslangicinda ventrik�l�n i�erdigi kan miktari (diyastol sonu vol�m) Ventrik�llerin kasilma g�c� (sistol sonu vol�m) Ortalama aortik basin�.

    42. AH Kontrol�-2 Bu durumda; Atim Hacmi= diyastol sonu hacim-sistol sonu hacim, form�l�ne g�re ventrik�l�n her bir kontraksiyon �ncesi ve sonrasi hacminin degistirilmesi ile AH ve dolayisiyla da KO degistirilebilir. AH kasilma g�c�n�n artirilmasi veya azaltilmasiyla degistirilebilir. Kasilma g�c�ndeki degisiklikler 2 ana fizyolojik fakt�r ile ger�eklestirilir; 1-Diyastol sonu vol�m�n degistirilmesi, 2-Ventrik�llerin sempatik uyarilmasinin degistirilmesi.

    43. Diyastol Sonu vol�m Kalp kasi liflerinin dinlenim uzunluklari ile kasilma g�c� arasinda bir iliski vardir. Bu iliski ilk olarak 1895 yilinda O.Z. Frank ve daha sonrada E.H.Starling tarafindan �l��lm�st�r. Frank ve Starling diyastol sonu vol�m� belirleyen ana fakt�r�n kalbe d�nen kan miktari oldugunu bulmuslardir ve bu olay g�n�m�zde de Frank-Starling kanunu yada Frank-Starling kalp yasasi olarak bilinmektedir.

    44. Kisaca Frank-Starling yasasi; Fizyolojik sinirlar i�erisinde diyastol esnasinda kalp ne kadar kanla dolarsa(kalbe ne kadar gelirse), sistolde de o oranda fazla miktarda kan pompalanir. Yani kisaca kalbe ne kadar kan gelirse kalp o kadar kan pompalar. Frank-Starling yasasinin altinda yatan temel mekanizma kalp kasi liflerinin gerildiklerinde kasilma g��lerini artirmalari yatmaktadir(�rnegin lastigin gerildikten sonra birakilmasi gibi). Kalbe ven�z d�n�steki herhangi bir artis diyastol sonu hacmi artirir, bu artis ventrik�lleri genisletir, kalp kasi liflerini gerer, atim hacmini sonu�ta da KO u artirir.

    46. Ayrica sempatik uyarilmanin artmasi ventrik�l kasinin kasilma g�c�n� artirir, b�ylece ventrik�ller sistolde daha fazla kan firlatirlar ve sistol sonu vol�m azalir. Normalde her bir sistolde ventrik�l i�eriginin % 40 ventrik�lde kalir. Egzersiz gibi sempatik uyarilmanin arttigi durumlarda ventrik�llerin kasilma g�c� artar ve daha fazla kan firlatilir, sonu�ta ventrik�lde kalan kan miktari azalir.

    47. Ven�z d�n�s Ven�z d�n�s� ve basinci etkileyen fakt�rler ayni zamanda diyastol sonu vol�m ve atim hacmi �zerine de direkt etkilidirler. Ven�z d�n�s� 4 fakt�r etkiler; Bacak venlerinin refleks vazokonstruksiyonu Iskelet kaslarinin pompalayici etkisi Ven�z kapaklar Solunum pompasi

    48. Ven�z d�n�s Bacak venlerinin refleks vazokonstruksiyonu ve Ven�z kapaklar Venler arterlerden daha fazla genisleyebilir olduklarindan, gerektiginde kan deposu gibi islev g�rebilirler. Ven�z kan depolari ven duvarindaki d�z kaslarin kasilmasiyla aktif olarak mobilize edilebilir. Alt ekstremitedeki b�y�k venlerde bulunan kapaklar kanin tek y�nde akisini saglarlar Sempatik uyarilma venlerde bu t�r bir daralmaya(ven�z tonus) yol a�ar, bu da ven�z basinci ve dolayisiyla da diyastol sonu vol�m� artirir.

    49. Iskelet kasi kasilmalarinin olusturdugu ritmik basin�lar venlerdeki kani kalbe dogru iter, iskelet kaslarinin bu etkisi iskelet kasi pompasi olarak bilinir.

    51. Ven�z d�n�s Solunum Pompasi Ven�z d�n�s solunum pompasi olarak isimlendirilen mekanizma araciligiyla solunum esnasinda da solunum olaylarindan etkilenir. Inspirasyon esnasinda g�g�s boslugu basincindaki d�sme, karin i�i basincindaki y�kselme ven�z basinci artirarak kani abdominal b�lgeden kalbe dogru y�nlendirir.

    52. Dolasim sisteminin b�l�mleri AORT VE B�Y�K ARTERLER K���K ARTERLER VE ARTERIOLLER KAPILLER DAMARLAR VEN�LLER ve VENLER

    53. AORT VE B�Y�K ARTERLER Bu damarlardaki basin� normalde 80-120 mm Hg arasindadir. Aort ve diger b�y�k damarlar kalpten gelen basin�li kana karsi koyabilmek i�in �ok miktarda bag dokusu ve elastik doku i�erirler. Normal basin� altinda bu damarlarin duvarlarinda bulunan elastin ve kollajen lifleri gerilerek damarlara gergin bir g�r�n�m verirken, d�s�k basin�larda damarlar sarkik g�r�l�r. B�y�k damarlarin elastikiyeti y�ksek basin� deposu olarak �alismalari i�in sarttir. Bu damarlar b�y�k olduklari i�in k���k arterler ve arteriollerin tersine, kan akisina karsi fazla diren� g�stermezler.

    54. K���K ARTERLER VE ARTERIOLLER Dolasim sisteminin bu kisminda, kan k���k arterlere girerken kan basinci aortik basincin biraz altindadir Bu damarlarda kan basinci hizlica d�ser. Bu damarlarda kan akimina diren� �ok daha fazladir, ��nk� bu damarlar aort ve b�y�k damarlardan �ok daha dardir. Kalp tarafindan kana verilen potansiyel ve kinetik enerjinin b�y�k b�l�m� dolasim sisteminin bu b�l�m�nde kaybolur.

    55. K���K ARTERLER VE ARTERIOLLER-2 Bu damarlar her organa gidecek kanin miktarini ayarlarlar. Bu damarlarin �aplari duvarlarindaki d�z kaslar tarafindan tayin edilir. Bu kaslarin kasilma durumu ise sempatik sinir sistemi tarafindan salinan transmitterler tarafindan tayin edilir. K���k arterlerler ve arterioller aort ve b�y�k arterlerden daha fazla d�z kas i�erirler. Bu damarlar �aplarini �ok b�y�k �l��de degistirebilirler, �rnegin, arteriyoller kuvvetlice uyarildiklari zaman hemen hemen tamamen kapanabilirler. Kan hacminin yaklasik % 20 si dolasim sisteminin arteriyel kisminda bulunur.

    57. KAPILLER DAMARLAR Besin maddelerinin, atik maddelerin, kristaloidlerin ve suyun degisimi esas olarak bu damarlarda ger�eklesir. Aslinda kapiller damar dedigimiz sey, d�z kaslari olmadigi i�in �aplarini aktif olarak degistiremeyen basit endotelyal t�plerdir. Endotelyal tabaka �ok ince (yaklasik 1 mikron) oldugu i�in kan besledigi h�crelere �ok yakindir, Bu da kanla doku arasinda madde degisimini saglayan diff�zyon isleminin etkili olmasini saglar. Kan hacminin yalnizca % 5 i kapiller damarlarda bulunur.

    59. VEN�LLER ve VENLER Ven�ller kani kapiller damarlardan toplar ve b�y�k venlere tasirlar, buradan da kalbe d�ner. Ven�ller ve venler dolasim sisteminin arteryel kismindaki karsiliklarindan �ok daha genistirler ve kan hacminin % 75 i bu damarlardadir. Bu damarlarin duvarlari arteriyel damarlarin duvarlarindan daha incedir ve maruz kaldiklari basin� da arterlerinkinden daha azdir. Bu damarlardaki basin� az olmasina ragmen diyastol sirasinda kalbin kanla dolmasini saglamaya yeterlidir.

    60. Dolasimdaki kanin dagilimi Kanin % 75 ven ve ven�llerde % 5 kapillerllerlede % 20 si arter ve arteriyollerde %13 arterlerde % 7 arteriyollerde Bulunur.

    61. Dolasimin degisik b�l�mlerinde enine kesit alanlar... En b�y�k alan kapillerlerdedir, En k���k alan ise aortada g�r�l�r, Venler arterlerden daha b�y�k enine kesit alana sahiptir.

    62. Dolasim sisteminin degisik b�l�mlerinde basin�lar... Kan dolasim sisteminde kalbin olusturdugu basin� sayesinde dolasir. Dolasim sisteminin degisik b�l�mlerinde basin�lar farklidir. Kan kalpten 120 mmHg lik basin�la aortaya firlatilir, bu sistemdeki en y�ksek basin�tir. Daha sonra aortadaki basin� diastol esnasinda 80 mmHg ya d�ser. Buna g�re aortadaki basin� ortalama 100 mmHg dir, buna ortalama arter basinci denir. Ortalama arter basinci sol ventrik�l�n yenmek zorunda olduklari basin�tir.

    64. Dolasim sisteminin degisik b�l�mlerinde basin�lar; Ortalama arter basinci Ortalama arter basinci 120 mmHg lik sistolik basin� ile 80 mmHg lik diyastolik basin�larin ortalamasidir. Hesaplanmasi : �diyastolik basin� + 1/3 nabiz basincidir� Nabiz basinci= Sistolik Bas. � Diyastolik bas. Kan sistemik dolasimda ilerledik�e sistemde olusan diren� nedeniyle basin� d�ser. Sag atriyuma ulastiginda 0 mmHg ya iner.

    65. Basin�-akim-diren� arasindaki iliskiler... Bir damardaki kan akimi 2 fakt�re baglidir; Damarin iki ucu arasindaki basin� farki Damar direnci Akim basin� farki ile dogru orantili diren� ile ters orantilidir. Kan akimi (Q) = Basin� farki(P)/Diren� ( R ) P = Kan akimi (Q) X Diren� ( R )

    66. Total periferik diren�... Sistemik dolasimda kan akimina karsi olusan diren� total periferik diren� olarak ta adlandirilir. Periferik diren� damar uzunlugu ve kanin viskozitesiile ilskili olmakla birlikte direncin belirlenmesinde en �nemli rol� damar �api oynar. ��nk� diren� yari�apin d�rd�nc� kuvveti ile ters orantilidir. Damar �api arttik�a (vazodilatasyon) diren� d�ser basin� ve akim artar. Damar uzunlugu (l) x Kanin viskozitesi Damar yari �api (r )4

    68. Arteriyollerin etkisi Arteriyoller �aplarini 4 kati kadar artirip azaltabilirler. Sistemik dolasimda direncin 2/3 � k���k arteriyollerce olusturulur. �rnegin damar �apinda 4 katlik bir artis oldugunda kan akimi teorik olarak 256 kati bir artis olusur.

    69. Kan basinci; Sistolik ve diyastolik basin�lar Sistolik basin� ventrik�llerin kani firlatma asamasinda (sistol ani) ulasilan en y�ksek basinci g�sterir. 120 mmHg dir Diyatolik basin� ise ventrik�llerin kani firlatmaya basladiklari andaki (diyastol ani) en d�s�k basinci g�sterir. 80 mmHg dir. Normal gen� yetiskin bireylerde kan basinci 120/80 mmHg dir. Kan basinci yasa g�re degisebilir. Yeni doganda sitolik basin� 40 mmHg, 1 ay sonra 80 mmHg B�y�me d�neminde 100 den 120 ye dogru artabilir. Yaslandik�a artabilir.

    70. Kan basincinin d�zenlenmesi; Kontrol� Sistemik arterlerdeki kanin basinci homeostazisi bozacak y�ksek ve al�ak basinlarin �nlendigi dar bir sinir i�erisinde tutulmalidir. Bu d�zenlemede vazomotor merkez ve kardiyoregulatuvar merkezler, baroresept�rler ve kemoresept�rler, �st beyin merkezler ve d�s�nceler, hormonlar ve kimyasal maddeler �nemli rol oynar.

    71. Kan basincinin d�zenlenmesi; Vazomotor merkez Beyin sapinin alt b�l�mlerinde bulunur. G�revi kan damarlarinin �zellikle de arteriyollerin �apini d�zenlemektir. Buradan �ikan sempatik sinir dallari kan damarlarinda bulunan d�z kaslar �zerinde etki g�sterirler. Bu d�z kaslarin daima belirli d�zeyde kasilmasini saglayarak vazomotor tonusu olusturur ve b�ylece de normal arteriyel basincin olusumunu saglarlar. Vazomotor merkezin aktivitesinin artmasi kan basincini artirir. Vazomotor merkez �esitli hormonlar ve CO2 tarafindan uyarilir Vazomotor merkez kvs ile ilgili �zel resept�rlerden, �st beyin merkezlerinden ve diger b�lgelerden gelen uyarilardan da etkilenir.

    72. Kan basincinin d�zenlenmesi; Kardiyoreg�latuvar merkez Med�lla oblongatanin �st b�l�m� kardiyoakselerat�r veya kardiyak hizlandirici merkez(khm) alt b�l�m� ise kardioinhibit�r ve kardiyak yavaslatici merkez(kym) olarak isimlendirilir. Ikisi birlikte kardiyoreg�latuvar merkez olarak isimlendirilir. Kardiyoregulatuvar merkez kardiyak outputu etkileyerek kan basincini etkiler. �alismasi Vazomotor merkezi etkileyen benzer fakt�rlerce d�zenlenir.

    73. Kan basincinin d�zenlenmesi; Baroresept�rler Aortik ark, karotid arter, boyun ve toraks b�lgesindeki arterlerin duvarlarinda basinca duyarli resept�rler bulunur. Bunlara baroresept�rler denir. Baroresept�rler arter basinci hakkinda beyin sapindaki merkezlere �zel sinir dallariyla s�rekli bilgi g�nderirler

    75. Kan basincinin d�zenlenmesi; Baroresept�rler Arter basinci y�kseldiginde baroresept�rler gerilir ve uyari olusur, beyin sapinda bulunan kardiyak yavaslatici merkez uyarilir, kardiyak hizlandirici merkez inhibe edilir. Sonu�ta kardiyak output azalir, arteriyoller genisler ve kan basinci d�ser. Arter basinci d�st�g�nde tersi olaylar ile arter basinci y�kseltilir

    76. Kan basincinin d�zenlenmesi; Kemoresept�rler Baroresept�rlerin yakininda d�s�k oksijen, y�ksek CO2 ve hidrojen iyon konsantrasyonlarina duyarli kemoresept�r adi verilen �zel resept�rler de bulunur. O2 konsantrasyonu d�serse veya CO2 ve H iyon konsantrasyonlari y�kselirse arteriyel basin� d�s�r�l�r ve kemoresept�rler uyarilir. Buradan kalkan uyarilar vazomotor merkeze g�nderilir, vazomotor merkez uyarilir. B�ylece kan damarlari vazokonstruksiyona ugrar, arteriyel kan basinci artar. Kan basincinin artmasiyla kan akimi da artar.

    77. Kan basincinin d�zenlenmesi; �st beyin merkezleri ve d�s�nceler Kan basincini etkilerler, �rnegin korku ve hiddet gibi sempatik sinir sitemini uyaran d�s�nceler vazomotor merkezleri de uyarir, buda arteriyollerin vazokonstruksiyonuna sonu�ta da kan basincinin y�kselmesine yol a�ar.

    78. Kan basincinin d�zenlenmesi; hormonlar ve kimyasal maddeler Pek �ok hormon kan basincini etkiler, �rnegin renin-anjiyotensin sistemi birka� saat i�erisinde kan basincini degistirebilir.

    79. Renin-anjiyotensin sitemi B�breklere giden kan miktari azaldiginda, B�breklerden salinan renin hormonunun salgisi artar, Renin anjiyotensinojenden anjiyotensin I i oluturur, Anjiyotensin I kan yoluyla akcigerlerden ge�erken konverting enzim tarafindan anjiyotensin II ye d�n�st�r�l�r, Anjiyotensin II kisa s�re etkili g��l� bir vazokosntrukt�rd�r. Ayrica anjiyotensin II b�breklerden aldosteron adi verilen bir baska hormonu da salgilatir. Aldosteron b�breklerden suyun geri emilimini artirarak kan miktarinin, kan akiminin ve kan basincinin artirilmasina katkida bulunur.

    80. B�breklerin rol� Bu hormonal ayarlamanin yaninda b�brekler kan vol�m�n� ayarlayarakta kan basincinin d�zenlenmesine katkida bulunurlar. Eger kan basinci artarsa b�brekler daha fazla kani filtre ederler ve bu da sonu�ta idrarla daha fazla sivi ve madde atilimina neden olur.

    83. Hipertansiyon Kisilerin sistolik ve diyastolik kan basincinin 3 farkli �l��mde 140/95 mmHg nin �zerinde �l��m� hipertansif olarak degerlendirilir. Hipertansiyon nasil olusur ? Kalbin pompaladigi kan miktari artmis olabilir. Periferik damar direnci artmis olabilir. Daha �ok periferik damar direncinin artmasi yoluyla olusur..

    84. Hipertansiyon nedenleri... Nedeni bilinmeyen-esansiyel hipertansiyon Renal hipertansiyon-b�breklerdeki bir bozukluk N�rojenik hipertansiyon-sinirsel kaynakli, siddet, heyecan, psikolojik stresi baski

    85. Kan basincinin �l��m� Sistolik ve diyastolik basin�lar osk�ltasyon y�ntemiyle indirekt olarak �l��l�r. �l��m sirasinda steteskopta duyulan seslere Korotkoff sesleri denir. Nedeni sikistirilmis bir b�lgeden ge�en kanin olusturdugu t�rb�lans ile damar �eperine �arpip titrestirmesidir. Ilk duyulan ses esansinda �l��len basin� sistolik basinci, sesin kayboldugu anda �l��len basin� ise diyastolik basinci g�sterir.

    86. OTONOM SINIR SISTEMININ KVS �ZERINE ETKILERI Otonom Sinir sistemi kardiyovask�ler sistemin bilesenlerinin neredeyse tamaminin fonksiyonunu d�zenler. Kalbin basin� olusturma yetisini ve bunu hangi siklikla yapacagini d�zenler. Venlerin ve arteriollerin fonksiyonunu degistirerek dolasimdaki akisin dagilimini d�zenler. Bu d�zenlemeyi, dolasim sisteminin kritik noktalarindaki kemoresept�rlerle kanin kimyasal bilesimini ve baroresept�rlerle kanin basincini s�rekli izleyerek yapar.

    87. Lenfatik dolasim Tek sira epitel h�crelerinden yapilmis dolasim sistemidir. Kan kapillerlerinden dokular arasina ge�en plazma proteinlerinin % 95 kadari lenf dolasimina girer ve bu yolla tekrar kan dolasimina katilir. Periferdeki lenf damarlari birleserek b�y�k lenf damarlarini olusturur. Bunlar duktus torasikus ve duktus lenfatikustur. Bu b�y�k damarlar vena jugularise bosalirlar. Lenfatik dolasim kandan dokuya ge�en proteinlerin ve sivinin dokudan uzaklastirilmasinda son derce �nemlidir. Lenfatik sistem �alismadigi durumlarda sislik-�dem olusur.

    88. Ateriyoskleroz ve Kalp krizi(3,30)

More Related