1 / 12

JOSÉ ORTEGA Y GASSET

JOSÉ ORTEGA Y GASSET. HASIERAKO ZENBAIT GALDERA. Bizi zaren kulturak errealitateari buruzko ikuskera ematen dizu? Adibiderik? Ikuskera hori gainditu ahal da? Nola? Dena da erlatiboa?. Pentsamenduaren aldiak. Objektibismoa.

aren
Download Presentation

JOSÉ ORTEGA Y GASSET

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. JOSÉ ORTEGA Y GASSET

  2. HASIERAKO ZENBAIT GALDERA • Bizi zaren kulturak errealitateari buruzko ikuskera ematen dizu? • Adibiderik? • Ikuskera hori gainditu ahal da? Nola? • Dena da erlatiboa?

  3. Pentsamenduaren aldiak

  4. Objektibismoa • Gauzek dute azkeneko hitza; ez, ordea, beraien gaineko gure hizketek edo hipotesiek. • Gure ahalmen teorikoari esker, gizakiok gauzak berreraiki behar ditugu pentsamenaren bitartez • Gizartearen gainbehera dator gizakien bikaintasun zaletasunik ez dagoenean. Herrialde bat desegiten da masak ez duenean masa izan nahi • Herrialde bat halakoa izateko masa antolatua izan behar da gutxiengo aukeratu batek zuzenduta

  5. Perspektibismoa • Errealitateari «so egiten dion bakoitzak» bere ikuspuntutik begiratzen dio • Norberaren ikuspuntua edo perspektiba errealitatearen beharrezko osagaia da. • Perspektibismoaren teoria horrek, hortaz, errealitatearen gaineko ikuspuntuen aniztasuna aldarrikatzen du. • Egia, letra larriez, hortaz, arian-arian erdietsiko da, ikuspuntuetatiko irudiak bateratu ahala • Bestearen ikuspuntuak onartzeko behar den jarrera tolerantea azpimarratzen du Ortegak

  6. Raziobitalismoa • Bitalismoa gainditzea • Razionalismoa gainditzea

  7. Bitalismoa gainditu • Ortegaren doktrinaren araberako filosofia-bitalismoak bizitzaren lehentasunari ekin behar dio, baina, irrazionalismo arinegi bati eusteagatik, ez ditu ahaztu behar arrazoimenaren laguntzaz sustatutako behin betiko lorpenak. • Ortegak sustraizko errealitatea edo «errealitate erradikala» erabateko, funtsezko errealitateari deitzen dio, zeinetan beste gainerako errealitate guztiak baitautza, azkeneko hauei funtsapena, justifikazioa ematen dietelarik: giza bizitza • Giza bizitza etengabeko aritze hutsa da, zeregin hutsa • Giza bizitza, hortaz, ni bakoitza den proiektua betetzean —zertzean, gauzatzean— datza, zirkunstantziari begira • Lehendabizi jardutea da, eta ondoren, gogoetatzea

  8. Nia • Gizaki bakoitzaren nia proiektu bat da, izatea irrikatzen duen zerbait, baina oraindik ere ez dena. Gizakiaren izana oraindik ez den hori (irrikatzen duena) izatean datza, izateko nahia edo lehia da • Aukeratzen duena aukeratzen duela ere, bere hautaketa justifikatu egin behar du. • Giza izaera ez da ez gorputza ez arima. Horiek biak gizakiaren zirkunstantziaren osagai dira.

  9. Zirkunstantziak • «Zirkunstantzia» hitzak nia ez den beste guztia ematen du aditzera, hots, inguruko mundu fisikoa, kultura, historia, gizartea • Ez daukagu zirkunstantzia aukeratzerik

  10. NIAREN ETA ZIRKUNSTANTZIAREN ARTEKO ELKARREKINTZA:«ERREALISMOA-IDEALISMOA» ANTINOMIAREN GAINDITZEA • Niaren eta zirkunstantziaren elkarrekintzaren emaitza den bizitza indibiduala, alegia—, gainditzen du «errealismo» eta «idealismoaren» arteko ohiko kontrajartzea. • Ez niak ez gauzek ez dute bizitzatik aparteko errealitaterik

  11. Razionalismoa gainditu Ortegaren iritziz, ostera, halako arrazoimen abstraktuak -denboraz gaindikoa- ezin atzeman dezake bizitzari darion errealitate konkretua, berau, izatez, ezegonkorra, denborazkoa eta historikoa baita. Hortaz, Ortegak bizi arrazoimena proposatzen du eta jarraiko ezaugarriak ditu: • Historikoa • Belaunaldikoa • Eduki zehatzez osaturikoa • Egiazkotasuna: Moral arloan: benetako bizitza Zientzia arloan: behin behineko egiak

  12. Ideiak-sinesmenak eta zalantzak • “Ideiak” gizakiak munduan nora jo behar duen jakiteko baliatzen dituen koordenadak dira. • Sinesteak gure ondoan berez aurkitzen ditugun usteak dira • Zalantzak eta sineskerak berdinak dira zentzu batean: bietan egoten gara • Zalantzan egon bagaude, baina ziurtasun faltarekin. Sineskeretan, aldiz, ziurtasunarekin

More Related