Europejskie modele dot. najlepszej praktyki :

Europejskie modele dot. najlepszej praktyki: • Hamburska Konferencja Antykorupcyjna

Podział • Standardy Europejskie • Podstawy • Przegląd typóweuropejskich organów antykorupcyjnych • Zwalczanie korupcji w Hamburgu • Podstawy • Organizacja • Historia • Powstawanie Konferencji Antykorupcyjnej • Praca Konferencji Antykorupcyjnej • Działania Konferencji Antykorupcyjnej • Podsumowanie

Standardy europejskie • 20 wytycznych do walki z Korupcją • (Rada Europy 1997): • Wytyczna 3 • Należy zagwarantować, że ci, których zadaniem w ramach zwalczania korupcji jest współpraca w • zakresie prewencji i dochodzeń, oskarżanie i orzekanie, • cieszą się niezależnością i autonomią w realizacji swoich zadań • są wolni od niedopuszczalnych nacisków • dysponują skutecznymi instrumentami przeprowadzania dowodu • zapewniają ochronę osobom, które wspomagają organy władzy w ich walce z korupcją • zapewniają poufność dochodzeń.

Standardy europejskie • 20 wytycznychdo walki z korupcją • (Rada Europy 1997): • Wytyczna 7 • Należy wspierać wyspecjalizowanie jednostek bądź osób odpowiedzialnych za zwalczanie korupcji • Jednostki / osobypowinny zostać wyposażone w odpowiednie środki • Do realizacji swoich zadań powinny być odpowiednio przeszkolone

Standardy europejskie • Criminal Law Convention on Corruption • Article 20 – Specialised authorities • Każda strona umowy podejmuje takie środki, jakie są konieczne do zapewnienia odpowiedniego wyspecjalizowania osób lub jednostek do walki z korupcją. • Powinny one dysponować autonomią, która pozwala na efektywne wypełnianie funkcji niezależne od wszelkich nadmiernych nacisków. • Strona umowy zapewnia członkom takich jednostek odpowiedni trening oraz środki finansowe niezbędne do wypełniania powierzonych im zadań.

Standardy europejskie • Octopus Interface 2003 - European best practice • Podsumowanie • Wdrożenie 20 wytycznych Rady Europy i Criminal Law Convention on Corruption • Wyspecjalizowane jednostki antykorupcyjne powinny być odpowiedzialne za koordynację i realizację krajowych strategii antykorupcyjnych.

Standardy europejskie • Octopus Interface 2003 - European best practice • Podsumowanie • Krajowa strategia antykorupcyjna powinna zawierać trzy elementy:ściganie karne, prewencję i szkolenie • Elementy te są równoważne i powinny się wzajemnie uzupełniać. • Strategia antykorupcyjna powinna dotyczyć wszystkich sektorów społeczeństwa. • Włączenie społeczeństwa w walkę z korupcją ma znaczenie zasadnicze.

Standardy europejskie • Octopus Interface 2003 - European best practice • Podsumowanie • Umiejscowienie wyspecjalizowanych jednostek antykorupcyjnych w organach ścigania bezpośrednio przy ich kierownictwie • Jednostki te powinny mieć możliwość sprawdzania wszelkich doniesień, które mogą mieć związek z korupcją. • Obowiązek informacyjny administracyjnych jednostek antykorupcyjnych • Szkolenia specjalistyczne dla jednostek antykorupcyjnych

Zadania jednostek antykorupcyjnych • Dochodzenie / ściganie • Kontrole wewnętrzne • Prewencja w organach administracji publicznej / szkolenia • Zapewnienie współpracy interdyscyplinarnej / podejście multidyscyplinarne • Zbieranie informacji • Ewaluacja i rozpoznanie sytuacji korupcyjnych

Zadania jednostek antykorupcyjnych • Zbieranie i analiza wskazówek i skarg • Polepszenie współpracy między instytucjami publicznymi i sektorem prywatnym • Przyciągnięcie uwagi publicznej / wykształcenie uwrażliwienia • Wypracowanie strategii antykorupcyjnych oraz koordynacja i nadzorowanie ich wdrażania

Typy organów antykorupcyjnych • Zadanie określa typ jednostki • Jednostki ścigania karnego • Jednostki zapobiegania korupcji • Jednostki do kształtowania uwrażliwienia społecznego • Jednostki do opracowywania strategii antykorupcyjnych • Jednostki wielofunkcyjne

Podsumowanie • Większość państw europejskich posiada wyspecjalizowane jednostki antykorupcyjne • Wiele jednostek łączy w sobie różne funkcje • Nie istnieje uniwersalny model • Zadanie określa typ jednostki • W niektórych państwach europejskich istnieje kombinacja kilku metod

Podsumowanie • W wielu państwach zaniedbuje się aspekt uwrażliwienia społecznego • Dużym problemem jest częsty brak niezależności jednostek antykorupcyjnych • Osiągnięcia zależą w dużym stopniu od środków i jakości personelu oraz od kierownictwa

Hamburskie żądania • Grupa robocza utworzona z inicjatywyorganu wymiaru sprawiedliwościi Urzędu Spraw Wewnętrznychskupiająca urzędników organu wymiaru sprawiedliwości, Urzędu Spraw Wewnętrznych, organu gospodarczego, budowlanego, skarbowego, Urzędu ds. Obywatelskich, izby obrachunkoweji Wyższej Dyrekcji Skarbowejprzedkłada w swoim raporcie końcowymnastępujące wyniki i rekomendacje co do skutecznego zwalczania korupcji:

Hamburskie żądania • Budzącego zaniepokojenie wzrostu przestępstw korupcyjnych nie da się wywnioskować z policyjnych statystyk kryminalnych mimo powiększającej się znacznej szarej strefy. Dla Hamburga notują one 324 przypadkiw roku 1995. Jednak hamburska liczba przypadkóww wysokości 10% przekracza ogólny udział Hamburga w przestępczości w całej Federacji, który wynosi tylko 4%. Wyjaśnieniem tego faktu może być szczególnie wiele w skali Federacji (zainicjowanych bodźcami) czynności dochodzeniowych. I takbyło kilka – po częścispektakularnych – przypadków korupcji, w których już zapadły wyroki przed hamburskimisądami albo sprawy są jeszcze w toku.

Dynamika statystyki przypadków • Postępowania korupcyjne w Hamburgu Powstanie D.I.E.

Zwalczanie korupcji w Hamburgu Tworzenie procedur administra-cyjnych odpornych na korupcję Kształcenie uwrażliwie-nia porzez szkolenia Konsekwen-tne ściganie karne I dyscyplinar-ne wewnątrz administracji

Korruptionsbekämpfung in Hamburg Zwalczanie korupcji w Hamburgu Urząd Spraw Wewnętrznych Zgromadzenie Deputowanych Wydział Dochodzeń Wewnętrznych D.I.E. Rada Państwa Audyt wewnętrzny Urząd Administra-cji Wewnętrznej i Planowania Centralny Urząd Meldun-kowy Krajowy Urząd Statystyczny Krajowy Urząd Wywiado-wczy Straż Pożarna Policja Krajowe Przedsię- biorstwo Komunika- cyjne

Główne zadania Wydziału Dochodzeń Wewnętrznych Czyny karalne popełnione przez funkcjonariuszy policji Korupcja w administracji i w gospodarce Analiza i ocena informacji Prewencja

Organizacja Wydziału Dochodzeń Wewnętrznych Kierownictwo i reprezentanci Służba zasadnicza Analiza i służba wewnętrzna Centralne Biuro Doradcze Prewencja korupcyjna Sekcja 1 -Sprawy policyjne- Sekcja 2 -Zwalczanie korupcji- Sekcja 3 -Sprawy policyjne- Sekcja 4 -Zwalczanie korupcji- Sekcja 5 -Jednostka Operacyjna-

Żądania • Przebieg pracy zorientowany na zespół i rozproszenie zadań (zasada wielu par oczu, jasne reguły wspólnego podpisywania) • Audyty wewnętrzne • Rotacja (sterowana zmiana miejsca pracy) • Środki kontrolne w zamówieniach publicznych • Wykluczenia konkurencyjne • Centralne biuro doradztwa antykorupcyjnego (WydziałDochodzeń Wewnętrznych) • Wykształcenie i dokształcanie • Ograniczenie działalności dodatkowych

Żądania • Jasne przedstawienie regulacjizakazu przyjmowania nagród i prezentów • Coroczne sporządzanie raportów sytuacyjnych na płaszczyźnie federalnej i krajów związkowych • Poprawa ustawowych podstaw do wkraczaniaoraz regulacji prawa podatkowego • Wprowadzenie obowiązku zawiadomienia przez organy władzy • Wykluczenie / ograniczenie własnych dochodzeń przez dotknięte urzędy • Centralizacja ścigania • Poprawa współpracy interdyscyplinarnej

Żądania • Grupa robocza proponuje, aby stworzyć foruminterdyscyplinarne. Zadaniem tej „Konferencji Antykorupcyjnej“ ma być kontrolowanie wdrażania rekomendacjioraz koordynowanie niezbędnych zapotrzebowań na wyjaśnienia a także nawiązywanie przy tym kontaktu z placówkami niepublicznymi (np. zrzeszeniami zawodowymi czy izbami).

Konferencja Antykorupcyjna • Prowadzenie przez Wydział Dochodzeń Wewnętrznych • Uczestnicy (przykładowo): • Kancelaria Senatu • Jednostki audytu wewnętrznego przy organach władzy w Hamburgu • Biuro ds. przetargów i zakupów organu skarbowego • Organ wymiaru sprawiedliwości • Organ budowlany • Izba obrachunkowa • Prokuratura • Wydział przestępstw gospodarczych Krajowego Urzędu Kryminalnego • Izba Handlowa • Urzędy szczebla okręgowego • itp.

Annahme von Belohnungen und Geschenken Przyjmowanie nagród i prezentów Żaden pracownik nie może przyjmować żadnych nagród, prezentów ani innych przywilejów w związku ze sprawowanym przez niego urzędem lub czynnościami służbowymi.

Przyjmowanie nagród i prezentów Zgoda na przyjęcie korzyścimoże być wydana tylko wtedy, kiedy w danej sytuacji brak punktów zaczepienia wskazujących na to, że przyjęcie zaszkodziłoby obiektywnemu sprawowaniu urzędu przez pracownika u osób trzecich, które dowiedziałyby się o tym dotowaniu, wywołałby to wrażenie stronniczości, posługując się skalą obiektywną. albo

Przyjmowanie nagród i prezentów • Zgody nie wydaje się nawspieranieprzez osoby trzecie prywatnych imprezorganu władzy, urzędu, wydziałualbo danego pracownikapieniędzmi, towarami, usługamialbo innymi korzyściami posiadającymi wartość pieniężną oraz imprez rodzinnych poszczególnych pracowników.

Przyjmowanie nagród i prezentów • Ogólne wyjątki • Ogólnie może zostać wydana zgoda na przyjęcie niezobowiązującego w powszechnym rozumieniu upominku o niewielkiej wartości oraz niewielkich kwot pieniężnych z przeznaczeniem do wykorzystania dla pożytku wspólnego. • To samo ma zastosowanie w przypadku zwyczajowych stosownych poczęstunkówna powszechnych imprezach, w których pracownicy biorą udział w ramach sprawowanej przez nich funkcji, z polecenia służbowegoalbo z racji zobowiązań społecznych nałożonych na nich z mocy urzędu.

Przyjmowanie nagród i prezentów • Ogólne wyjątkiOgólne może zostać wydana zgoda na uczestniczenie w poczęstunkuz tytułu albo przy okazji czynności służbowych, narad, wizyt i tym podobnych, jeżeli są one w zwyczaju i są stosownealbo jeżeli ich powodów należy upatrywaćw regułach wzajemnych kontaktów i uprzejmości, których pracownicy służby publicznejnie mogą nie spełniać przy uwzględnieniu ich szczególnego zobowiązania do obiektywnego sprawowania urzędu, nie naruszając form społecznych.

Przyjmowanie nagród i prezentów • Imprezy informacyjne i prezentacyjne • Impreza informacyjna albo prezentacyjna ma miejsce wtedy, kiedy odbywa sięw miejscu sprawowania służby. • Podróż informacyjna albo prezentacyjna odbywa się poza miejscem sprawowania służby.

Przyjmowanie nagród i prezentów • Imprezy informacyjne i prezentacyjne • Uczestnictwa w imprezach informacyjnych albo prezentacyjnych organizowanych przez firmy albo inne instytucje, które przejmują za pracowników koszty związane z imprezą, należy co do zasady odmówić. • Jedynie w szczególnych wyjątkowych przypadkachprzełożony może udzielić na nie zgody.

Przyjmowanie nagród i prezentów Podróże informacyjne lub prezentacyjne Uczestnictwa w podróżach informacyjnych albo prezentacyjnychorganizowanych przez firmy albo inne instytucje, które przejmują za pracowników koszty podróży i / albozwiązane z tym koszty dodatkowe, należy odmówić w każdym przypadku.

Przyjmowanie nagród i prezentów Podróże informacyjne lub prezentacyjneZarządzenie względnie wydanie zgody na podróże służbowe jest niedopuszczalne, jeżeli firmy albo inne instytucjeprzejmują za pracowników koszty podróży, zakwaterowania, poczęstunkuitd., które w sposób widoczny wykraczają poza ramy tego, na co kierownictwo organu władzy zwykle wyraża zgodę albo co jest stosowne z okazji, do celu albo przy uwzględnieniu interesu służbowego.

Pozyskiwanie informacji / Odszkodowanie Sprawdzanie pod kątemkarnoprawnego podejrzenia początkowego Sprawdzanie pod kątemistotności w zakresie prawa pracy albo istotności dyscyplinarnej Koniec sprawdzania Decyzja kierownictwa organu władzy w spawie przekazania organom ścigania Ustaleniestanu faktycznego odnośnieuczestników, wysokości odszkodowaniaitp. Przekazanie organom ścigania Ustalają stan faktyczny odnośnieuczestników, wysokości odszkodowaniaitp. Informacja zwrotna do właściwej jednostkiorganizacyjnej w strukturach organu zatrudniającego o stanie faktycznym oraz o dokładnej wysokości odszkodowania Informacja zwrotna do zatrudniającego organu władzyo stanie faktycznym oraz o dokładnej wysokości odszkodowania Następuje zapadalność roszczenia. Rozpoczyna się bieg okresówwykluczenia.

Zobowiązanie do rotacji personelu

Zobowiązanie do rotacji • Rotacja to formasterowanej zmiany miejsca pracy. • Wykorzystuje się ją w pierwszym rzędziejako środek do rozwoju personelu. • Ponadto rotacja wchodzi w rachubę także jako środek, którego celem jestzapobieganie korupcji. • Opracowując program rotacjinależy ostrożnie rozważyć skuteczność wchodzących w rachubę zmian miejsc pracy po ustaleniu zagrożonych obszarów zadaniowych. • Stąd merytoryczne, czasowe i organizacyjne przygotowanie rotacjinie może prowadzić do nie dających się zastąpić negatywnych skutków dla funkcjonowania danego obszaru roboczego.

Obowiązki informowania/ Biura centralne • Zalecenie GRECO: • Należy umożliwić podmiotom pełniącym funkcję publiczną złożenie zawiadomienia o uzasadnionym podejrzeniu korupcji bezpośrednio na policji • Problem: • tajemnica urzędowa <-> obowiązek informowania

Obowiązki informowania/ Biura centralne • Regulacja hamburska: Przepis administracyjny o „Krokach zwalczania korupcji (w szczególnościzapobieganie korupcji)“ • Obowiązek informowaniaw przypadku podejrzenia korupcji • Wyznaczenie pełnomocników ds. antykorupcji

Obowiązki informowania/ Biura centralne • Podstawa zobowiązania do informowania: • „Poprzez ten przepis administracyjnykonkretyzacji ulegają powszechne obowiązki doradcze i wspierającenałożone już na urzędników w związku ze zobowiązaniem do zachowania dobra ogółuw odniesieniu do podejrzenia korupcji. Celem tego jest z jednej strony zapobieganie korupcji a z drugiej zapewnienie odpowiedniego zachowania i działania. • Podobne regulacje obejmują pracowników.“

Obowiązki informowania/ Biura centralne • Kiedy musi nastąpić zgłoszenie informacji? • „Jeżeli pracownicy w przypadku informacji pozyskanych w drodze służbowej w swojej osobistej ocenie dojdą do wniosku, że może tutaj chodzić o czyn korupcyjny lub czyn towarzyszący, to są obowiązani do przekazania dalej tych informacji, o ile nie stoją na przeszkodzie inne przepisy prawne.“

Obowiązki informowania/ Biura centralne • Zadania biur centralnych: • - odbiór i przekazanie dalejodpowiednich informacji - doradztwobiur • - doradztwo i opieka nad pracownikami, którzy się do nich zwracają • Organy władzy i urzędy muszą w tym zakresie zagwarantować, że biura centralne posiadają niezbędną kompetencję fachową i socjalną niezbędną do realizacji swoich zadań. Muszą one zagwarantować w szczególnościdokonanie oceny / doradztwo o podłożu prawnym oraz uwzględnić odpowiednio do sytuacji osobiste zakresy problematyczne często wiążące się ze zgłaszanymi czynami korupcyjnymi.

Obowiązki informowania/ Biura centralne • Procedura: • Podejrzenie korupcji (pracownik albo przedsiębiorstwo zewnętrzne) • Przekazanie nieformalnej informacji przełożonym albo biurom centralnym • Sprawdzenie prawdopodobieństwa • Podejrzenie słuszne -> prokuratura / DIE • Podejrzenie niesłuszne -> zniszczenie przekazanej informacji

Centralne Biuro Doradcze • Włączone w strukturę Wydziału Dochodzeń Wewnętrznych • Doradzanie pracownikom organów władzy i osobom prywatnym • w kwestiach prewencji • w kwestiach karalności • prewencja: wykłady kształtujące uwrażliwienie pracowników i przełożonych • prewencja: wykłady na temat realizacji zaleceń Konferencji Antykorupcyjnej

Grupa Dyskusyjna Korupcja • Wydział Dochodzeń Wewnętrznych • Prokuratura do przestępstw korupcyjnych • Omówienie konkretnych przypadków • Uzgodnienia co do wszczęcia ścigania • Ścisłe uzgodnienia co do poszczególnych środków dochodzeniowych

Biuro zaufania • Sektor gospodarczy • przejmujeodpowiedzialność • oferuje osobę kontaktową • chroni informatora przednieuzasadnionymi atakami • rozwija sieć ekspertów • oferuje gwarancję miejsca pracy • oferuje ochronę osobistą i anonimowość • pomaga mniejszym firmom po wystąpieniu z powiązań korupcyjnych

Biuro zaufania • bezpłatne dla świadków czy informatorów, • prowadzone przez uznanego adwokata, eksperta w dziedzinie prawa karnego • oferuje na życzenie anonimowość, • gromadzi wskazówki i informacje, • po uzgodnieniu, inicjuje zawiadomienie organów ścigania • gwarantuje informatorowi ochronęaż po rozprawę sądową.

Wzmocnienie zwalczania • Utworzenie telefonu obywatelskiego • Intensyfikacja współpracy z innymi organami władzy • Wspieranie przez administrację skarbową • Kontrole niezależnie od podejrzeń • Włączenie audytu wewnętrznego • Odciążenie pracowników chętnych do składania zeznań • Rozpowszechnienie oferty informacyjnej • Poszerzenie działań szkoleniowych

Europejskie modele dot. najlepszej praktyki :