Gezonde werknemers in Vervuilde grond Sectoraanpak Grond- Weg- en Waterbouw

1. Gezonde werknemersinVervuilde grondSectoraanpak Grond- Weg- en Waterbouw • Leoniek van der Vliet, Programmaleider GWW

2. Mijnpresentatie • Sectoraanpak GWW (5 sheets) • Voorbeelden uit de (Internet-)praktijk (4 sheets) • Milieu en Arbo (4 sheets) • Wat ik u op het hart wil drukken • Vragen

3. De GWW • Bedrijven in de GWW werken • op en in de grond en • op en in het water.

4. In het kort: Sectoraanpak GWW • Het werk in de GWW is vaak onveilig. • Ernstige risico’s: • Aangereden worden, bedolven raken, verdrinken. • Het werk in de GWW is ongezond. • Meest: • Fysieke belasting. • Veelvuldige blootstelling aan verontreinigingen in de grond. Gezondheidseffecten niet zichtbaar in beschikbare data.

5. Sectoraanpak GWW 2012-2015 • Meerjarige aandacht voor de sector • Programma van activiteiten • mix van • inspecteren, voorlichting, overleg, publiciteit • Focus op drie risico’s: veilige inrichting arbeidsplaats / aanrijdgevaar fysieke belasting verontreinigde grond (ook: asbest, explosieven)

6. Activiteiten 2010-2013 Verontreinigde grond Veel voorlichting, brochure, toolboxkoffer Inspectieprojecten 2010-2013 • toxische stoffen, asbest, explosieven • 2010: 90% niet in orde • 2011: 65-70% 2013: 46% Werkzaamheden: saneringen, wegenbouw, fundering, baggeren, kabels & leidingen Opdrachtgevers Gesprekken met opdrachtgevers Rijkswaterstaat, Prorail, Waterschappen Gemeenten,ook: adviseurs Inspectieprojecten lopende projecten: 25% niet in orde 2013: in de aanbestedingsfase 100% niet in orde

7. Wie is verantwoordelijk? Focus op de keten: beheersen van risico’s begint bij de opdrachtgever hoofdaannemer is medeverantwoordelijk In ontwerpfase rekening houden met uitvoering Bouwkundige, technische en organisatorische keuzen V&G-plan ontwerpfase opstellen Activeren om V&G te verbeteren: opdrachtgevers, sociale partners, private regelgevers

8. Wat komen we zoal tegen? “De provincie bleek al jaren op de hoogte van de vervuilde grond onder de stomerijen.” “Het provinciebestuur belooft erop toe te zien dat de bodem snel en goed wordt gesaneerd.”

9. Wat komen we zoal tegen? “De verklaring voor die vertraging is in alle gevallen de kwaliteit van de grond.” “te vervuild” “het extra onderzoek, werkte vertragend.” “wie gaat dat betalen?”

10. Wat komen we zoal tegen? arbo milieu “Uit de Bus-evaluatieverslagen blijkt dat na sanering sprake is van restverontreiniging, maar dat risico’s als gevolg van contact met verontreinigde bodem in de huidige situatie zijn uitgesloten.”

11. Wat komen we zoal tegen?

12. Arbeidsomstandighedenwet Wet Bodembescherming Voorwaarden verbonden aan het verrichten van handelingen in of op de bodem. Richtlijnen bodemonderzoek en toetsing. Beschrijving van de sanerings-doelen en –criterium. Risico’s Inventariseren & Evalueren • Voorwaarden verbonden aan de bescherming van werknemers • Maatregelen aan de bron • Collectieve maatregelen • Individuele maatregelen • PBM’s Voorschriften voor het werken met CMR-stoffen Arbocatalogus Bouw&Infra/Waterbouw e.a. Waterwet

13. 5.1: Algemeen Indien vervanging van de stof technisch niet mogelijk is en blootstelling van werknemers in de praktijk wel mogelijk blijkt, dan moeten de aard, mate en duur van de blootstelling beoordeeld worden. Dit om de risico’s van de werknemers door de blootstelling te kunnen inschatten.

14. Arbocatalogi • verwijzen naar CROW 132 en 307 • Pragmatisch: • Aansluiten bij onderzoeken die voor • milieuvergunning al nodig zijn • Indeling in klassen, per klasse een • opgeschaald regime • Op locatie deskundige aanwezig: • kijken en beoordelen • Opschalen als nodig • Bescherming en maatregelen naar de klasse • Hygiëne

15. Pragmatisch, maar dan ook: • alle onderzoeken volledig doen • ook onderzoek naar explosieven WSCS-OCE • ook onderzoek naar asbest • volgens het milieu hoef je misschien niet te • saneren, maar dan moet je nog wel • beschermen (werken in of met) • milieubeschikking op onvolledig onderzoek • is voor arbo niet voldoende • spoed ≠ zonder voorbereiding • ook vervoer en opslag is van belang