Uzależnienie od SPA w schizofrenii

1. J. Meder, K. Charzyńska, M. Sawicka Klinika Rehabilitacji PsychiatrycznejInstytut Psychiatrii i Neurologii, WarszawaKierownik Kliniki: doc. dr n. med. Joanna Meder Uzależnienie od SPA w schizofrenii

2. Współistnienie schizofrenii i nadużywanie środków psychoaktywnych jest częste. • Najbardziej zagrożeni- młodzi mężczyźni • Najczęstsze środki odurzające- alkohol, kanabinole, kokaina • Chorzy na schizofrenię preferują alkohol i środki stymulujące, a nie antypsychotycznie działające opiaty (Marsden, 2000)

3. Częstość występowania zaburzeń • W populacji ogólnej- 17% • Wśród chorych na schizofrenię-47 % • Wśród chorych na MD- 32% • Wsród chorych na zab. lękowe- 24% • Wśród chorych po próbie „S”- 71 %

4. Próba oceny rozpowszechnienia używania środków psychoaktywnych wśród pacjentów z rozpoznaniem schizofrenii (Sawicka, 2003) • 150 osób z Instytutu Psychiatrii i Neurologii • Test MAST typ używanych substancji i nasilenie problemów z tym związanych

5. Pacjenci z podwójną diagnozą: • Młodsi od pacjentów z rozpoznaniem schizofrenii 28,62/36,52 • Łączenie różnego rodzaju środków • Kobiety- większe konsekwencje społeczne i osobiste • Im starszy pacjent tym gorzej z utrzymaniem abstynencji

6. schizofrenia • 90 osób- 3 grupy uzależnienia podwójna diagnoza • Podwójna diagnoza • Zwiększona podatność na stres • Trudności z utrzymaniem abstynencji • Wysoki wskaźnik poczucia koherencji

7. Związek przyczynowo- skutkowy Nadużywanie narkotyków lub alkoholu • Mechanizm spustowy psychozy • Próba samoleczenia choroby • Próba zmniejszania objawów niepożądanych po neuroleptykach • Koincydencja dwóch zaburzeń

8. Nadużywanie alkoholu lub narkotyków przez chorych na schizofrenię • Wcześniejszy początek schizofrenii • Większa liczba hospitalizacji • Cięższy przebieg psychozy (więcej objawów paranoidalnych i halucynacji) • Większe nasilenie objawów (np. depresji) • Gorsze rokowania, brak współpracy w leczeniu • Częsta oporność na neuroleptyki i więcej późnych dyskinez • Więcej zachowań agresywnych i asocjalnych (Cuffel, 1994) • Więcej zachowań samobójczych (Bartels, 1992) • Większe narażenie na infekcję HIV (Skodol, 1999)

9. Czynniki ważne w leczeniu uzależnienia • Motywacja do leczenia • Zdolność do samokontroli • Poznawcze i behawioralne sposoby radzenia sobie • Wsparcie i nacisk społeczny

10. Terapia • Wielokierunkowa • Długoterminowa • Elastyczna

11. Modele terapii • Seryjna • Równoległa • Zintegrowana

12. Osher i Kofoeol 4 fazy leczenia • Zaangażowanie pacjenta w leczenie • Przekonanie do długoterminowego leczenia uzależnień • Techniki treningu umiejętności społecznych i rozwiązywania problemów • Zapobieganie nawrotom

13. Ogólne zasady leczenia i postępowania w DD: • Stosowanie farmakoterapii zaburzeń psychicznych oraz farmakoterapii uzależnienia • Zapobieganie nawrotom czynnego uzależnienia • Edukacja o skutkach zdrowotnych (psychicznych i somatycznych) przyjmowania substancji psychoaktywnych • Przewaga oddziaływań psychologicznych indywidualnych nad oddziaływaniami grupowymi • Powolne realizowanie etapów leczenia • Ciągłość opieki • Współpraca z rodziną

14. Cele programów psychoedukacyjnych dla pacjentów i ich rodzin • Akceptacja choroby psychicznej i konieczności leczenia farmakologicznego • Zapobieganie nawrotom choroby • Redukcja negatywnych emocji • Przejęcie części odpowiedzialności za leczenie przez pacjenta i uaktywnianie go • Uwrażliwienie na stresujące wydarzenia życiowe jako czynniki spustowe w nawrotach schizofrenii

15. Umiejętności konieczne do prawidłowego funkcjonowania w środowisku: • umiejętności prowadzenia rozmowy • aktywny udział pacjenta we własnej farmakoterapii • umiejętność rozpoznawania wczesnych objawów psychotycznych • zrozumienie objawów choroby i problemów pacjenta przez rodzinę

16. Zasady Centrum Leczenia Uzależnień „Familia” w Gliwicach • Samo uczestnictwo w AA nie jest leczeniem skutecznym • Na początku leczenia należy być mniej sztywnym i konfrontacyjnym • Spotkania terapeutyczne muszą być częste • Poszukiwanie zachęt do podjęcia walki z uzależnieniem, bo pacjent musi chcieć się wyleczyć • Udział w grupach samopomocowych • Nawroty są częste, ale nie oznaczają niepowodzenia

17. Według Liebermana atypowe neuroleptyki wywołują: • lepszy poziom uzyskanej poprawy • mniejszą ilość nawrotów • zmniejszenie skumulowanego okresu choroby • lepszą długotrwałą poprawę

18. Neuroleptyki II-giej generacji przewyższają typowe neuroleptyki bo: • Mają różnorodny sposób działania • Dają inne, mniej uciążliwe objawy uboczne • Poprawiają jakość życia • Są lepiej tolerowane • Powodują mniejszą stygmatyzację • Powodują lepszą współpracę z pacjentem

19. Stosowanie leków antypsychotycznych II generacji zmniejsza spożycie alkoholu i używanie narkotyków.

20. Gdzie leczyć? Podstawa: Długie i intensywne leczenie środowiskowe Wskazania do leczenia szpitalnego: • Detoksykacja • Zły stan somatyczny • Ryzyko samobójstwa • Silna depresja • Zaburzenia lękowe • Zaostrzenie psychotyczne

21. Niepowodzenia w leczeniu ambulatoryjnym • Nasilone objawy uzależnienia • Dożylne przyjmowanie substancji psychoaktywnych • Ryzyko zakażenia AIDS i wirusowym zapaleniem wątroby • Wziewne stosowanie narkotyków • Handlarze narkotyków • Zagrożenie aresztem • Zagrożenie utratą pracy i rodziny • ciąża

22. Hospitalizacja pełnodobowa • Nie zależy od nasilenia uzależnienia • Umożliwia kontrolę nad przyjmowaniem substancji psychoaktywnych