Prof. Jerzy Buzek Poseł do Parlamentu Europejskiego,

1. Wspólna Inicjatywa Technologiczna dla Czystego Węgla. Instrumenty finansowania UE wspierające rozwój inicjatyw technologicznych Czyste Technologie Węgla w 7 Programie Ramowym Prof. Jerzy Buzek Poseł do Parlamentu Europejskiego, Członek Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii Sprawozdawca 7. Programu Ramowego Warszawa, 23 marca 2007 r.

2. Wizja bezpieczeństwa energetycznego Europy Ochrona środowiska Bezpieczeństwo dostaw koszty, konkurencyjność

3. Wizja bezpieczeństwa energetycznego Europy Pierwotne źródła: • Odnawialne • Węgiel • Ropa }przyczyna kryzysu • Gaz • Nuklearna Przeciwdziałanie kryzysom: • Nowe źródła dostaw lub • Zastąpienie ropy i gazu

4. Wizja bezpieczeństwa energetycznego Europy Mieszanka energetyczna dla Europy • Jak wiele odnawialnych i za jaką cenę? • Co z odpadami promieniotwórczymi i z uranem? • Jak ograniczyć efekt cieplarniany stosując węgiel?

5. Wizja bezpieczeństwa energetycznego Europy Dlaczego węgiel? • rosnące w skali świata zapotrzebowanie na energie elektryczną, - wzrost szacowany jest na 2-3 % rocznie; • światowe zapotrzebowanie na energię elektryczną z nowych elektrowni wg Międzynarodowej Agencji Energii przekroczy 4500 GW w 2030 r. • węgiel jest obecnie w skali światowej jedynym surowcem energetycznym pozwalającym na w miarę stabilne zaspokojenie potrzeb w perspektywie czasowej 200 lat. (rozproszona lokalizacja zasobów poza regionami konfliktów i stabilne, w miarę wolno rosnące ceny); • odmienna sytuacja – dla gazu ziemnego i ropy naftowej, których zasoby ulegną wyczerpaniu odpowiednio za 60 i 45 lat.

6. Dzięki węglowi: 1. Polska – najbardziej niezależny i bezpieczny energetycznie członek Unii Europejskiej 2. Zagrożenie: efekt cieplarniany i inne niepożądane skutki ekologiczne

7. Siódmy Program Ramowy Współpraca pomysły ludzie możliwości JRC

8. Rosnący budżet programów ramowych

9. Efektywność energetyczna i energooszczędność Wytwarzanie energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych Technologie wychwytywania i składowania dwutlenku węgla w celu bezemisyjnego wytwarzania energii Produkcja paliw odnawialnych Czyste technologie węglowe Paliwa odnawialne wykorzystywane do ogrzewania i chłodzenia Inteligentne sieci energetyczne Wiedza na rzecz polityki energetycznej 7 PR„Energia” - priorytety tematyczne Wodór i ogniwa paliwowe

10. 7PR – Czyste technologie węglowe • Badania, rozwój i demonstracja w zakresie technologii służących znacznej poprawie wydajności elektrowni, ich niezawodności oraz kosztów produkcji poprzez rozwój i demonstrację technologii czystej konwersji energetycznej opartej na wykorzystaniu węgla i innych paliw kopalnych, w tym procesów chemicznych, oraz produkcja wtórnych nośników energii (w tym wodoru) i płynnych bądź gazowych paliw. Działania będą związane z technologiami wychwytywania i składowania dwutlenku węgla lub współspalaniem biomasy.

11. Europejska Platforma Technologiczna„Zero Emission Fossil Fuel Power Plants” • Priorytet zaproponowany przez Parlament Europejski do FP7 - czyste technologie węglowe; idea „Near Zero Emission Power Generation”, czyli wytwarzania energii przy prawie zerowej emisji gazów spalinowych do atmosfery. • Cel działania Platformy: identyfikacja i usunięcie przeszkód w budowie wysokosprawnych elektrowni zasilanych paliwami kopalnymi, w tym w szczególności gazem ziemnym, węglem brunatnym i węglem kamiennym. • Warunek powrotu do węgla, (istotny surowiec energetyczny i chemiczny) - wymóg powiązania technologii wykorzystujących węgiel z radykalnym zmniejszeniem emisji dwutlenku węgla do atmosfery. • Technologie zero emisyjne: • zakładają opracowanie nowoczesnych systemówwydzielania z gazów spalinowych i składowania w głębokich układach geologicznych (solanki, skały osadowe i nie nadające się do bezpośredniej eksploatacji głębokie pokłady węgla) dwutlenku węgla. • niska emisja gazów powinna być osiągnięta przy jednoczesnym radykalnym podniesieniu wydajności i sprawności wytwarzania energii, oraz obniżeniu kosztów jej wytwarzania.

12. Europejska Platforma Technologiczna„Zero Emission Fossil Fuel Power Plants” • Platformę tworzą głównie wielcy europejscy producenci energii i systemów do jej wytwarzania: Vattenfall, Shell, RWE, Alstom i Foster-Wheeler ; • Forum do forsowania rozwiązań sprzyjających najsilniejszym państwom i grupom przemysłowym Europy. • przykładem - koncentracja Komitetu Doradczego na zagadnieniach energetyki gazowej, przy przesunięciu problematyki rozwoju energetyki węglowej do dłuższej, czyli 50-letniej skali czasowej. • Odwrócenie tego trendu rozwojowego - pokazanie wartości węgla kamiennego, • nie tylko jako nośnika energii – przedmiotu międzynarodowego handlu, ale również • jako cennego surowca do syntez chemicznych w tym, w bardziej odległej przyszłości podstawowej europejskiej bazy surowcowej do produkcji wodoru i syntetycznego gazu ziemnego.

13. Europejskie kierunki prac • skojarzone systemy produkcji energii, ciepła i surowców chemicznych (gazu syntezowego ), • technologie wydzielania i sprężania dwutlenku węgla zawartego w gazach spalinowych, • technologie wytwarzania nowych materiałów dla potrzeb budowy infrastruktury do transportu dwutlenku węgla • separacja i oczyszczanie gazów przemysłowych, • syntezy chemiczne wykorzystujące produkty zgazowania i pirolizy węgla, • technologie przygotowania paliw stałych, • nowe metody i instalacje do energetycznego wykorzystania zwłaszcza węgli niskiej jakości

14. Kierunki rozwoju czystych technologii węglowych • wprowadzenie technologii „czystego” spalania węgla jako technologii pomostowych, • prowadzących do układów opartych na technologiach „zero emisyjnych” lub „prawie zero emisyjnych”, • które oparte będą zasadniczo na zaawansowanych technologicznie procesach zgazowania.

15. Systemy konwersji paliw Technologie zaawansowane Technologie pomostowe

16. Rozwój karbo-energo-chemii • W okresie 1980 – 2000 - dwukrotny przyrost światowej produkcji gazu pozyskiwanego na tej drodze (z około 20 GW do około 40 GW energii chemicznej w gazie). • Kolejny dwukrotny przyrost ilości produkowanego gazu ze zgazowania paliw ma nastąpić przed 2010r. • Rozwój technologii zgazowania związany jest z koniecznością podniesienia efektywności energetycznej wykorzystania paliw oraz z wymogami ekologicznymi stawianymi przed producentami energii. • Obecnie - działa 128 zakładów zgazowania, wykorzystujących 366 różnych gazogeneratorów.

17. Nowe cele • zmniejszenie kosztów inwestycyjnych instalacji zgazowania, • zwiększenie skali, • zwiększenie sprawności energetycznej, • zwiększenie skuteczności odpylania gorących gazów poreakcyjnych,

18. Schemat ideowy zintegrowanego zgazowania węgla z wytwarzaniem energii elektrycznej i produktów chemicznych gaz syntezowy gaz procesowy WĘGIEL silnikowe paliwa płynne i surowce chemiczne czysty wodór dla ogniw paliwowych Schemat technologiczny układu zgazowania i wytwarzania metanolu z reaktorem jednokrotnego przejścia gazu i syntezy metanolu

19. Klastry • systemy innowacyjne, których głównym zadaniem jest transfer wiedzy i technologii w oparciu o bezpośrednie kontakty firm i jednostek naukowych zajmujących się określoną dziedziną wiedzy.

20. Regionalne Strategie Innowacji Klastry Innowacyjne samorząd Regionalna Strategia Innowacji firmy nauka ZŁOTY TRÓJKĄT

21. Klastry Innowacyjne Regiony Wiedzy i Innowacji • Koordynacja klastrów poprzez • POLSKIE PLATFORMY • TECHNOLOGICZNE lub • WSPÓLNE INICJATYWY • TECHNOLOGICZNE

22. Szczyt Unii Europejskiej, 8-9 marca 2007rokuKonkluzje prezydencji, Załącznik I, p. V 10. Rada Europejska: - z zadowoleniem przyjmuje zasygnalizowany przez Komisję zamiar utworzenia mechanizmu zachęt do budowy i eksploatacji przed rokiem 2015 nawet 12 elektrowni pokazowych, wykorzystujących w komercyjnej produkcji energii zrównoważone technologie paliw kopalnych.

23. PRZEDSIĘ- BIORSTWA RIS - tematy wyłonione SEKTOR PUBLICZNY SEKTOR B+R Koncepcja Klastera na Śląsku, 2005 Klaster otwarty na kolejnych uczestników

24. Wspólna Inicjatywa Technologiczna dla Czystego Węgla. Instrumenty finansowania UE wspierające rozwój inicjatyw technologicznych DZIĘKUJĘZA UWAGĘ Czyste Technologie Węgla w 7 Programie Ramowym Jerzy Buzek, Poseł do Parlamentu Europejskiego Sprawozdawca ds. 7 Programu Ramowego UE Członek Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii Warszawa, 23 marca 2007 r.