Bilanci i pagesave

1. www.valmirnuredini.tk Bilanci i pagesave

2. Bilanci i pagesave • Me rastin e tregtisë mes Kosoves dhe vendeve të tjera, për shembull, shumë lloje të transaksioneve financiare regjistrohen në një përmbledhje që njihet si bilanci i pagesave. • Në këtë kapitull, do të shqyrtojmë aspektet monetare të tregtisë ndërkombëtare duke marrë parasysh natyrën dhe rëndësinë e bilancit të pagesave të një vendi. www.valmirnuredini.tk

3. Bilanci i pagesave • Bilanci i pagesave është regjistrimi i transaksioneve ekonomike mes banorëve të një vendi dhe vendeve të tjera të botës. • Vendet i mbajnë regjistrat e bilanceve të tyre të pagesave për një periudhë njëvjeçare. • Shtetet e Bashkuara dhe disa vende të tjera i mbajnë këto regjistra edhe në baza tremujore. www.valmirnuredini.tk

4. Transaksionet ndërkombëtare • Me transaksion ndërkombëtar nënkuptojmë këmbimin e mallrave, shërbimeve apo aseteve mes banorëve të një vendi dhe atyre të ndonjë vendi tjetër. • Por, çfarë nënkuptojmë me fjalën banor? • Banorët përfshijnë bizneset, individët dhe agjencitë qeveritare, të cilat e bëjnë vendin në fjalë vendbanimin e tyre ligjor. • Edhe pse ndonjë korporatë konsiderohet të jetë banore e një vendi në të cilin është e inkorporuar, dega e saj në një vend tjetër nuk konsiderohet si banore e atij vendi. www.valmirnuredini.tk

5. Kontabiliteti i dyfishtë • Aranzhimi i transaksioneve ndërkombëtare në llogarinë e bilancit të pagesave kërkon që çdo transaksion të regjistrohet si kreditim apo debitim. • Transaksioni kreditues është ai i cili rezulton në një arkëtim të një pagese nga të huajt. • Transaksioni debitues është ai i cili rezulton në një pagesë për të huajt. Ky dallim sqarohet atëherë kur supozojmë që transaksionet kryhen mes banorëve të SHBA-ve dhe të huajve dhe kur të gjitha pagesat financohen ose kryhen në dollarë. www.valmirnuredini.tk

6. Transaksioni kreditues • Nga perspektiva e SHBA-ve, transaksionet në vijim janë transaksione (+), të cilat rezultojnë në arkëtimin e dollarëve nga të huajt: • Eksportet e mallrave tregtare • Transaksionet dhe arkëtimet nga udhëtimet • Të ardhurat e arkëtuara nga investimet e bëra jashtë vendit • Dhuratat e pranuara nga banorët e huaj • Ndihma e dhënë nga qeveritë e huaja • Investimet në Shtetet e Bashkuara nga banorët e huaj www.valmirnuredini.tk

7. Transaksioni debitues • Në anën tjetër, transaksionet në vijim janë transaksione debituese (-) nga pikëpamja e SHBA-ve për shkak se ato përfshijnë pagesat që duhen bërë të huajve: •  Importet e mallrave tregtare • Transaksionet dhe shpenzimet e udhëtimit • Të ardhurat e paguara për investimet e të huajve • Dhuratat për banorët e huaj • Ndihma e dhënë nga qeveria e SHBA-ve • Investimet në vendet e huaja nga banorët e SHBA-ve www.valmirnuredini.tk

8. Kontabilitetit të dyfishtë • Ndonëse flasim në lidhje me transaksionet debituese dhe kredituese, çdo transaksion ndërkombëtar përfshin një këmbim të aseteve dhe në këtë mënyrë ka anën kredituese dhe atë debituese. • Çdo regjistrim kreditues balancohet nga një regjistrim debitues, dhe anasjelltas, ku regjistrimi i çdo transaksioni ndërkombëtar rezulton në dy regjistrime barazuese. • Me fjalë të tjera, llogaritë e pagesave shfrytëzojnë sistemet e kontabilitetit të dyfishtë www.valmirnuredini.tk

9. Shembulli 1 • IBM-ja i shet një importuesi gjerman kompjuterë në vlerë prej 25 milionë dollarë. • Pagesa bëhet përmes kambialit, i cili e rrit bilancin e bankave të Nju Jorkut në bankat e tyre korresponduese në Bon. • Meqenëse eksporti përfshinë transferimin e aseteve amerikane në një vend të jashtëm për të cilat do të pranohet pagesa, ai regjistrohet në bilancin e pagesave të SHBA-ve si transaksion kreditues. • Arkëtimi i pagesës nga ana e IBM që mbahet në bankën gjermane klasifikohet si lëvizje financiare afatshkurtër për shkak se janë rritur kërkesat financiare të Shteteve të Bashkuara ndaj bankës gjermane. www.valmirnuredini.tk

10. Regjistrimet në bilancin e pagesave të SHBA-ve do të dukeshin si vijon: ________________________Kredi (+) Debi (-) Eksportet e mallrave 25 millionë $ Lëvizja financiare afatshkurtër 25 millionë $ www.valmirnuredini.tk

11. Shembulli 2 • Një banor amerikan i cili posedon obligacione të emetuara nga një kompani japoneze pranon pagesa të interesit në vlerë prej 10.000 $. • Me rastin e pagesës, rriten bilancet e zotëruara nga bankat e Nju Jorkut në bankat e tyre partnere në Tokio Ndikimi i këtij transaksioni në bilancin e pagesave të SHBA-ve do të ishte si vijon: __________________________Kredi (+) Debi (-) Eksportet e shërbimeve 10.000 $ Lëvizja financiare afatshkurtër 10.000 $ www.valmirnuredini.tk

12. Bilanci i pagesave • Këta shembuj ilustrojnë se si çdo transaksion ndërkombëtar ka dy anë të barabarta, kreditin dhe debitin. • Nëse i mbledhim të gjitha kreditimet si plusa dhe debitimet si minusa, rezultati neto është zero, që nënkupton se shuma totale e kreditimit gjithmonë duhet të jetë e barabartë me shumën e debitimit. • Kjo do të thotë se llogaria totale e bilancit të pagesave duhet që të jetë gjithmonë e balancuar. Nuk ekziston një gjë e tillë si suficit apo deficit i bilancit të pagesave. www.valmirnuredini.tk

13. Bilanci i pagesave • Edhe pse i tërë bilanci i pagesave numerikisht duhet të barazohet, nukdo tethotqeduhet të barazohen edhe nënllogaritë e pasqyrës. • Për shembull, eksporti i përgjithshëm i mallrave mund të jetë apo mos jetë i balancuar me importin e përgjithshëm të mallrave. • Suficiti ndodhë kur bilanci në një nënllogari (apo në të gjitha nënllogaritë) është pozitiv, ndërsa deficiti ndodhë kur bilanci është negativ. www.valmirnuredini.tk

14. Struktura e bilancit të pagesave • Llogaria afatshkurtër (rrjedhëse) • transaksione të mallrave, • shërbimeve, rrjedhave të të ardhurave dhe • transfereve të njëanshme • Llogaria e kapitalit dhe e financave • Investimet direkte • Letrat me vlerë • Detyrimet e bankës www.valmirnuredini.tk

15. Llogaria afatshkurtër (rrjedhëse) • Tregtia e mallrave përfshin të gjitha mallrat që Shtetet e Bashkuara i eksportojnë ose importojnë, siç janë • prodhimet bujqësore, • makineria, automjetet, • karburanti, • elektronika, tekstili dhe të tjera të ngjashme. • Vlera në dollarë e eksporteve të mallrave regjistrohet si plus (kredi) dhe vlera në dollarë e mallrave të importuara regjistrohet si minus (debi). • Kombinimi i eksporteve dhe importeve të mallrave krijon bilancin tregtar të mallrave (suficitapo deficit) www.valmirnuredini.tk

16. Bilancit të pagesave dhe Bruto Prodhimit Vendor • Përveç matjes së vlerës së transfereve neto të burimeve, bilanci i mallrave dhe shërbimeve gjithashtu ofron informacione për statusin e Bruto Prodhimit Vendor (BPV) të një vendi. • Kjo bëhet për shkak se bilanci në llogarinë e mallrave dhe shërbimeve në mënyrë esenciale definohet në të njëjtën mënyrë me eksportin neto të mallrave dhe shërbimeve, e cila është pjesë e BPV-së të një vendi. www.valmirnuredini.tk

17. Bilancit të pagesave dhe Bruto Prodhimit Vendor • Në një ekonomi me tregti, BPV është e barabartë me shumën e katër llojeve të shpenzimeve në ekonomi, që janë • konsumi, • investimet bruto, • shpenzimet qeveritare dhe • eksportet neto të mallrave dhe shërbimeve. • Faktikisht, eksportet neto paraqesin vlerën e mallrave dhe shërbimeve që janë të prodhuara në vend, por që nuk janë përfshirë në konsumin vendor. • Bilanci pozitiv në llogari tregon një suficit të eksporteve karshi importeve, dhe kjo diferencë duhet t’i shtohet BPV-së

18. Llogaria e kapitalit dhe e financave • Transaksionet e kapitalit dhe të financave në bilancin e pagesave përfshijnë të gjitha blerjet dhe shitjet ndërkombëtare të aseteve. • drejta mbi patundshmëri, • aksionet dhe obligacionet e korporatës, • letrat me vlerë qeveritare dhe • depozitate zakonshme në bankat komericale. • Llogaria e kapitalit dhe ajo financiare përfshinë transaksionet e sektorit privat dhe ato zyrtare (të bankës qendrore). www.valmirnuredini.tk

19. Llogaria e kapitalit dhe e financave • Investimi direkt ndodh kur banorët e një vendi blejnë interesat kontrollues (zotërimin apo pronësinë e aksioneve prej 10% apo më tepër) në një ndërmarrje biznesore në një vend tjetër. • Letrat me vlerë janë blerje nga ana e sektorit privat të letrave me vlerë afatshkurtra dhe afatgjata të borxhit, si p.sh. aksionet e thesarit, bonot e thesarit, letrat me vlerë të thesarit dhe letrat me vlerë të ndërmarrjeve private. • Detyrimet e bankës përbëhen nga kreditë, depozitat në vendet e tjera, akceptimet, letrat e huaja komerciale, detyrimet për bankat partnere në vendet e huaja, dhe obligimet e qeverisë së huaj. www.valmirnuredini.tk

20. Çfarë nënkupton deficiti (suficiti) i llogarisë rrjedhëse? • Duke pas parasysh bilancin e pagesave, llogaria rrjedhëse dhe llogaria e kapitalit dhe e financave janë të lidhura me njëra-tjetrën, ato në mënyrë esenciale janë pasqyrime të njëra tjetrës. • Meqenëse bilanci i pagesave është një sistem i kontabilitetit të dyfishtë, shuma e përgjithshme e debive gjithmonë do të jetë e barabartë me shumën e përgjithshme të kredive. www.valmirnuredini.tk

21. Si do të financoni deficitin tuaj? • Për të kuptuar këtë nocion më mirë, supozoni se në një vit të caktuar shpenzimet tuaja janë më të mëdha se të ardhurat. • Si do të financoni deficitin tuaj?Shteti? • Përgjigja është përmes huazimit (IMF) ose shitjes së një pjese të aseteve tuaja. • Mund të likuidoni një pjesë të aseteve reale (p.sh. të shisni kompjuterin tuaj personal) ose ndoshta disa prej aseteve financiare. www.valmirnuredini.tk

22. www.valmirnuredini.tk