510 likes | 1.39k Views
ARTER KAN GAZI ANALİZİNİN ORGANİZMAYA AİT YANSITTIKLARI; Klinikte AKG ne işe yarar ? . AKCİĞERLERİN PRİMER GÖREVİ GAZ ALIŞVERİŞİNİ SAĞLAMAKTIR . . AKG analizi ile. Asit – Baz dengesi Oksijenizasyon Gaz alışverişi Alveol ventilasyonu. AKG ile. paO2 paCO2 direk ölçüm pH SaO2
E N D
ARTER KAN GAZI ANALİZİNİN ORGANİZMAYA AİT YANSITTIKLARI; Klinikte AKG ne işe yarar ?
AKCİĞERLERİN PRİMER GÖREVİ GAZ ALIŞVERİŞİNİ SAĞLAMAKTIR.
AKG analizi ile • Asit – Baz dengesi • Oksijenizasyon • Gaz alışverişi • Alveol ventilasyonu
AKG ile • paO2 • paCO2 direk ölçüm • pH • SaO2 • HCO3 hesaplanan parametreler • BE
Pulmoner fonksiyonları etkileyen birçok hastalığın; • tanısı • şiddetinin belirlenmesi • tedavi kararı alınması • tedavi yönteminin belirlenmesi • tedavi yanıtının izlenmesi • prognozun değerlendirilmesi
ASİT: Solüsyon haline geldiğinde ortama H+ iyonu veren madde • BAZ: Solüsyon haline geldiğinde ortamdan H+ iyonu alan madde
Bir solüsyonun asiditesini o solüsyondaki H+ iyonu konsantrasyonu belirler. • Arter kanında: 0,00000004 mol / lt 0,4 x 10-7 mol / lt 40 nmol / lt H+ iyonu bulunur
pH SKALASI pH: - log [H+]
HÜCRESEL METABOLİZMA CO2 = 15 000 - 25 000 mmol / gün
CO2 + HO2 H2CO3 H+ + HCO3- CO2 (H2CO3) uçucu bir asittir.
Uçucu olmayan (sabit) asitler • Fosforik asit • Sülfirik asit 50-100 mEq / gün • Laktik asit
H2CO3 H + HCO3 H+ x HCO3 K = H2CO3 H+ X HCO3 K = CO2 CO2 H+ = K HCO3
CO2 log H = log K + log HCO3 HCO3 -log H = -log K + log CO2
HCO3 (24) pH (7.4) = pK (6.1) + log 0,03 x paCO2 (40) Handerson – Hasselbach denklemi
Kimyasal Tampon Sistemleri • Solumsal Ayarlama Mekanizmaları • Renal Ayarlama Mekanizmaları
Kimyasal Tampon Sistemler • Karbonik asit - Bikarbonat Tampon Sistemi • Fosfat Tampon Sistemi • Protein Tampon Sistemi
HCL + NaHCO3 H2CO3 + NaCl NaOH + H2CO3 NaHCO3 + H2O
HCO3 Böbrekler pH paCO2 Akciğerler
pH = 7 .40 Normal Aralık: 7,36 - 7,44 pH < 7,36 ASİDEMİ pH > 7,44 ALKALEMİ
ASİT- BAZ DENGE BOZUKLUKLARI • Solumsal Asidoz • Solumsal Alkoloz • Metabolik Asidoz • Metabolik Alkoloz • Tek başına • Kombinasyon halinde ( miks ) • Kompanzasyon mekanizmaları ile değiştirilmiş olarak
SOLUMSAL ASİDOZ • Alveol ventilasyonu üretilen CO2 yi vücuttan uzaklaştırmak konusunda yetersiz kalırsa oluşur. • paCO2 • pH • HCO3 (kompanzasyon sonrası )
SOLUMSAL ASİDOZ NEDENLERİ • Solunum merkezi inhibisyonu • Nöromüsküler hastalıklar (polio) • Üst havayolu obstrüksiyonu (yabancı cisim) • Gaz alışverişini bozan hastalıklar • Pnömoni • Pulmoner ödem • ARDS • Astım atağı • İAH • Göğüs Duvarı patolojileri • KOAH
SOLUMSAL ASİDOZLAR AKG’nin KLİNİK YARARLARI • Solumsal asidozun derecesi, buna neden olan hastanın şiddetini gösterir • Kompanzasyonu olup olmaması, bu tablonun akut mu kronik mi geliştiğini gösterir. • Altta yatan hastalığın tedavi yönteminin belirlenmesinde yardımcı olur
SOLUMSAL ALKALOZ • Solunum ile üretilenden fazla CO2 atılması sonucu oluşur. • paCO2 • pH • HCO3 ( kompanzasyon sonrası )
SOLUMSAL ALKALOZ NEDENLERİ • Hipoksemiye Sekonder • pnömoni • pulmoner emboli • pulmoner ödem • yüksek rakımda yaşama • İAH • Solunum Merkezinin Uyarılması • psikojenik • serebrovasküler travma, • pons tümörleri • salisilat zehirlenmesi • gebelik
METABOLİK ASİDOZ • Metabolizma sonucu aşırı miktarda organik asit oluşması • Dışarıdan asit alımı • Aşırı miktarda baz kaybı • Böbreklerden H+ atılımının bozulması • HCO3 • pH • paCO2 ( kompansazyon sonrası )
METABOLİK ALKALOZ • Kuvvetli bir asit kaybı (kusma ile HCL) • Kuvvetli bir baz artışı • HCO3 • pH • paCO2 ( kompansazyon sonrası )
OKSİJENİZASYON Tanım: Atmosferdeki O2‘nin akciğerler tarafından kana transfer edilmesi işlemidir.
P atm O2 = 159 mm Hg • P trakea O2 = 149 mm Hg • P alv O2 = 100 - 105 mm Hg • P ven O2 = 40 mm Hg • Pa O2 = 95 mm Hg
ARTER KANINDA O2 TAŞINMASI • Eriyik halde %2 0,3 ml / dl paO2‘yi oluşturur • Hemoglobine bağlı olarak %98 20 ml / dl
SATURASYON Hemoglobinin O2 ile doymuşluk oranıdır. SaO2 =%97 SvO2 =%75
PaO2 ‘nin 55 mm Hg altına düşmesi dokulara yeterli O2 nin verilemediğini gösterir.
HİPOKSEMİ • Arter kanında PaO2’nin azalmasıdır. • PaO2 60-80 mm Hg hafif 40-60 mm Hg orta < 40 mm Hg ağır
HİPOKSİ • Dokulardaki oksijen yetersizliğidir. • Hipoksemik Hipoksi • Dolaşımsal Hipoksi • Anemik Hipoksi • Histotoksik Hipoksi
HİPOKSEMİK HİPOKSİ • Havanın oksijen içeriğinin azalması • Alveoler hipoventilasyon • Ventilasyon Perfüzyon dengesizliği • Sağ - sol şant • Diffüzyon defekti
PULMONER GAZ ALIŞ VERİŞİ P (A-a) O2 PaCO2 PAO2 = FiO2 x ( Patm – PH2O ) – 0,8 P (A-a)O2 = PA02 – PaO2 Normal aralık = 5-15 mm Hg
HİPOKSEMİK HİPOKSİ • Havanın oksijen içeriğinin azalması • Alveoler hipoventilasyon • Ventilasyon Perfüzyon dengesizliği • Sağ - sol şant • Diffüzyon defekti
KOAH • Astım • Pnömoni • Pulmoner emboli • ARDS • Kardiyak ödem • İAH
HİPOKSEMİK HİPOKSİ • Havanın oksijen içeriğinin azalması • Alveoler hipoventilasyon • Ventilasyon Perfüzyon dengesizliği • Sağ - sol şant • Diffüzyon defekti
VENTİLASYON • Solunum havasının akciğerlere giriş çıkışıdır. • 6 lt / dk • TV = TD + TA
VCO2 PACO2= x 0,863 VA PACO2 = PaCO2
Venöz Kanda CO2 3 Formda Taşınır • Eriyik halde (%5) • Karbamino HB olarak (%10 - 20) • HCO3 şeklinde (%70 - 80)
Venöz Kanda CO2 3 Formda Taşınır • Eriyik halde (%5) • Karbamino HB olarak (%10-20) • HCO3 şeklinde (%70-80)
PaCO2‘yi Artıran Hastalıklar • Primer Alveoler Hipoventilasyon • Hipotiroidizm • OSAS • Narkotikler • Periferik sinir hastalıkları • Üst solunum yolu obstrüksiyonu • Toraks deformiteleri