FUNGSI HATI & ANALISIS BILIRUBIN

1. FUNGSI HATI & ANALISIS BILIRUBIN KULIAH KIMIA KLINIK AAK NASIONAL SURAKARTA Dr. Lucia Sincu Gunawan

2. HATI • Terletak pada regio kanan atas abdomen • Berperan penting dalam proses metabolime • Sebagai organ detoksifikasi dan alat ekskresi berbagai macam zat • Terdiri : • Hepatosit 60% • Sel endotel (Kupffer) 30 % • Sel pembuluh darah, jaringan penyambung, saluran empedu

3. FAAL HATI • FAAL METABOLISME • KH, LIPID, PROTEIN, VITAMIN D • FAAL PENYIMPAN • Glikogen, vitamin A,D, B12, folat, besi • FAAL EKSKRESI DAN DETOKSIKASI • Pigmen empedu, kolesterol, amonia, hormon steroid • Detoksifikasi obat-obatan • FAAL RETIKULOENDOTELIAL • Sintesa protein • Sintesa kolesterol, empedu, hidroksilasi obat-obatan

4. LFT (Liver Function Test) • ALT (alanin aminotransferase) • ALP (alkali phosphatase) • AST (aspartate aminotransferase) • Bilirubin  total bilirubin, direct bilirubin • Albumin • Total protein  albumin dan protein lain termasuk antibodi • Gamma Glutamil Transferase (Gamma GT) • Lactic acid Dehidrogenase (LDH) • Protrombin time

5. BILIRUBIN • Adalah hasil produk pembongkaran hemoglobin  HEME & GLOBIN • Heme oleh makrofag lien dan sumsum tulang diubah menjadi bilirubin (indirek/ unconjugated) • Bilirubin indirek/ unconjugated diikat oleh albumin dalam sirkulasi darah • Bilirubin indirek memasuki hati. Oleh ensim glukoronic acid, diubah menjadi bilirubin direk/ conjugated, yang larut dalam air (BILIRUBIN dalam keadaan NORMAL TIDAK DITEMUKAN DALAM URINE) • Bilirubin direk dikeluarkan dalam empedu, disimpan dalam kandung empedu, dan dikeluarkan secara teratur dalam usus halus • Di dalam usus halus, oleh bakteri usus, bilirubin diubah menjadiurobilinogenyang dibuang melalui tinja dan urine, serta sebagian lagi diserap lagi untuk kemudian memasuki hati lagi (siklus enterohepatik)

6. STRUKTUR BILIRUBIN

7. METABOLISME BILIRUBIN

9. TES BILIRUBIN • Adalah tes diagnostik darah untuk mengukur level pigmen empedu pada serum penderita untuk mengevaluasi fungsi hati • Total bilirubin = bilirubin direk + bilirubin indirek • Persiapan : puasa minimal 4 jam sebelum pemeriksaan • Faktor yang berpengaruh: • Hemolisis  peningkatan palsu • Lipid dalam darah  menurunkan kadar bilirubin • Bilirubin  sensitif terhadap cahaya  segera dikerjakan

10. TEKNIK SAMPLING

11. Non invasive bilirubin analizer TRANSCUTANEUS BILIRUBIN ANALIZER

12. SPECTROPHOTOMETRY ICTERIC SERUM

13. TES BILIRUBIN • Normal Results • Direct bilirubin : 0 to 0.3 mg/dL • Total bilirubin : 0.3 to 1.9 mg/dL • At birth, a newborn's TBS is normally 1 or 2 mg/dL, peaking at 6 mg/dL in three or four days. In 10 days to two weeks, a healthy infant's TBS is expected to be less than 0.3 mg/dL.

14. JAUNDICE

15. IKTERIK

16. JAUNDICE/ IKTERIK • Adalah pewarnaan pada kulit dan sclera mata yang terjadi akibat akumulasi bilirubin dalam darah pada kadar yang lebih, kira-kira 2,5 mg/ dL • Penyebab : • Peningkatan pemecahan sel darah merah (prehepatik) • Proses pada penyakit liver (hepatik) • Obstruksi dari saluran empedu (posthepatik/ extrahepatik)

17. JAUNDICE

18. DIAGNOSIS BANDING HIPERBILIRUBINEMIA

19. PRE HEPATIK HIPERBILIRUBINEMIA Excessive breakdown RBCs Haematoma Haemolytic anaemia Spherocytosis Sickle cell

20. HEPATIK HIPERBILIRUBINEMIA • UPTAKE  SINDROMA GILBERT • KONJUGASI • PREMATUR • KERUSAKAN SEL HATI  HEPATITIS VIRUS, SIROSIS, ALKOHOLIC HEPATITIS • DEFISIENSI KONGENITAL ENZIM • SEKRESI  SIND. ROTOR & DUBIN JOHNSON

21. POST HEPATIC / OBSTRUKSIHIPERBILIRUBINEMIA Intrahepatic Primary Biliary Cirrhosis Sclerosiing cholangitis Inflammation/scarring Stenosis/ dilatation of intra hepatic ducts Extrahepatic Gallstone Carcinoma of head of pancreas /ampulla/bile duct

23. FOTO TERAPIPADA HIPERBILIRUBINEMIA NEONATUS FOTOTERAPI

24. TERIMA KASIH