590 likes | 1.24k Views
МОНГОЛЫН МЯНГАНЫ СОРИЛТЫН САН ЭРҮҮЛ МЭНДИЙН ТӨСӨЛ. Хөхний рентген -маммографи оношлогоо. АУ- ны доктор , профессор Рамишийн Асай Т.Серикжан дүрс оношлогооны эмч. Оршил.
E N D
МОНГОЛЫН МЯНГАНЫ СОРИЛТЫН САН ЭРҮҮЛ МЭНДИЙН ТӨСӨЛ Хөхний рентген-маммографионошлогоо АУ-ныдоктор, профессорРамишийнАсай Т.Серикжандүрсоношлогооныэмч
Оршил • ХөхнийөмөнньбаруунЕвропынболонхойтАмерикийнорнуудын 100000 эмэгтэйдстандартчилсанүзүүлэлтээр 87 -100 байна. • Дэлхийджилбүр 1 саягаруйэмэгтэйдхөхнийөмөноношлогдож, 400000 гаруйэмэгтэйнасбардаг. • Америктхөхнийөмөн 1960 оноосхойш 1-2% - иарнэмэгдэж, 75% нь 50- иасдээшнасныхандтохиолдожбайна. • Хөхнийголомтотөвчнүүдөсчбайгааучраасбагажитшинжилгээгээрэртоношлохньэмчилгээнийалсынүрдүнгсайжруулахадачхолбогдолтой.
Оршил Монголулсад 1995-1999 онуудадхортхавдар оноштогтоогдсон 7132 өвчтөнөөс • эрэгтэй 2 хүнхөхнийөмөнгөөрөвчилсөнньхортхавдраарөвчилсөннийтэрэгтэйчүүдийнөвчлөлийнбүтцэд 0.02%-ийгэзлэжбайгааба • эмэгтэй 6021 өвчтөнөөс 330 хүнхөхнийөмөнгөөрөвчилсөннь 5.4% болжээ .
Оршил ХавдарСудлалынТөвд 1997-1998 онуудадхөхний өмөнөвчнөөрхэвтэнэмчилүүлсэннийт 119 өвчтөнийг өвчнийүешатаарангилахад: • 1.68% нь 1-р үедээ, • 21% нь 2-р үед, • 71.42% нь 3-р үед, • 5.88% ньөвчнийхөө 4-р үедхэвтэнэмчлүүлжээ. Үүнээс: • 74.78% ньмэсзаслын, • 5.88% ньтуяаны, • 3.36% ньхавсарсан, • 10.08% ньбүрдмэл, харин • 5.88% ньшинжтэмдгийнэмчилгээхийлгэжээ.
Скринингрентген-маммографи • Хөхнийөмөнгэртүедньилрүүлэноношлохүндсэнарганьскринингрентген-маммографиюм. • Хөхийгрентгенээршинжлэханхныоролдлогобүр 1913 оноосэхэлсэн. • 1970 ондНью-Йоркхотодхөхнийөмөнгийнэмнэлзүйнрентгенскринингхөтөлбөрийгболовсруулж, улмаар 40-64 насны 62000 эмэгтэйгхамруулсан. • Рентген-маммографиарилэрсэнхөхнийөмөнтэйэмэгтэйчүүдийн 75%-д үсэрхийлэлогтилрээгүйболовчхяналтынбүлэгтхамрагдагсдын 45%-д үсэрхийлэлилэрчбайв.
Скринингрентген-маммографи • Хөхнийголомтотөвчнүүдийгэртилрүүлэноношлоходрентген -маммографийнаргаөндөрачхолбогдолтойболовчзаримдутагдалтайталтайбайдаг. Үүнд: • хөхнийөвчнүүдийгрентгенээроношлохмагадлал 78,5-90%, • хөхнийрентген-маммографийнсөрөгхуурамчүнэлэлтнь 1.8-6.8% баэерэгхуурамчүнэлэлтнь 9-17% байдаг. • хавдрынхэмжээхэдийчинээбагабайхтусамсөрөгбаэерэгхуурамчүнэлэлтнэмэгдэхмагадлалөндөрбайдаг. • 0.5 смхүртэл хэмжээнийхөхнийөмөнгилрүүлэхдүрслэлоношлогооныхамгийнболомжтойарганьрентген-маммографиюм.
Скринингрентген-маммографи • Рентген-маммографийнаргапрактиктнэвтэрснээсхойш 5- 7 жилдхөхнийөмөнгөөрнасбарахнь 2 дахинбуурсан. • Үлтэмтрэгдэххавдрыгрентгенээрилрүүлэноношлосноорэмчилгээнийүрдүнэрссайжирч, эмчлүүлэгчдийн 92% хүртэлнь 20 жиламьдарсанамжилтандхүрчээ.
Компьютерттомографи (КТ) • Компьютерттомографиньхөхнийөвчнүүдийгоношлохнэмэлтмэдээлэлавахадсайнталтайболовч, рентгенмаммографийгорложчадахгүй. • Спираль КТ-ньердийн КТ-иасхурдихтэйучиршинжилгээнийхугацаагбогиносгож, туяаныачаалалыгбууруулахачхолбогдолтой. • Нягтбүтэцтэйрентген-маммографиарилрүүлжчадаагүйхөхнийөмөнгилрүүлэх, түүнийхяналтандоорхөхнөөсэдийншинжилгээавах, өмөнгийнүешатыгтогтоохзэрэгдавууталуудтай.
Термографи • Хөхнийальнэгэнэмгэгөөрчлөлтийгилрүүлжцаашидгүнзгийрүүлэншинжлэхзорилгоортермографыншинжилгээгтуршинхэрэглэхэдүнэнбодитмагадлалнь 51,6-61,4% байдгаасугшинжилгээодоохүртэлклиникийнпрактикттөдийлөннэвтэрччадсангүй. • Мэсзасалчбахавдарсудлаач Raymond Lawson 1950 -иадоныдундууртермографийгхөхнийөмөнгилрүүлэхэдашиглажболохталаарсанаадэвшүүлж, 1959 онданхнытермографийншинжилгээгхийжээ. • 1982 ондАмерикттермографийншинжилгээгхөхнийскринингэд ашиглахыгалбанёсоорзөвшөөрчээ.
Хэт авиан шинжилгээ • Заримсудлаачидхүмүүсийнэрүүлмэндэдаюулгүйгээсгаднахөхийгшинжлэхэдбагахугацаазарцуулагддаг (3-5 минут) хэтавианоношлогоондихээхэннайдвартавьжбайна. • Хөхнийжижигхэмжээнийөмөнгхэтавианшинжилгээгээр 75% хүртэлоношлоно. • Гэвч хөхнийөмөнгрентгенээрилрүүлэхболомж 83%-иас дээшбайдаг. • Хэтавианшинжилгээнийхуурамчэерэгүрдүннь 36% байдгийгзаримсудлаачидтогтоосонбайна. • Хэтавианшинжилгээгээрхөхнийуйланхайгилүүсайнилрүүлдэгболовчжижигшохойжилт, жижиг хэмжээний өмөнгилрүүлжоношлоходүрдүнтөдийлөнсайнбусбайдаг.
Соронзон Резонанст Томографи СоронзонРезонанстТомографи (СРТ) хөхнийэмгэгүүдийгилрүүлэхэдашиглах болсон. Энэнь: • хиймэлбуюусиликонхөхөндүнэлэлтөгөх, • хөхнийанхдагчөмөнгийнолонголомтоттөвүүдболонтархсанбайдлыгтогтооход, • хавдрынудамшилбүхийөмөнгийнөндөрэрсдэлтэйэмэгтэйчүүдэдскринингээрхэрэглэхэдихээхэначхолбогдолтойбайдаг.
Скринингрентген-маммографи Эрүүлэмэгтэйчүүдийнхөхийгрентгеншинжилгээнд илрэхшинжүүдээрнь 4 ангилсан.Үүнд : • Өөхдавамгайлсанхөхбуюу N1 шинжийнхөх. • Хөхний 1/4-тэй тэнцэххэмжээнийсувганцаруудынзураглалихэссэнхөхбуюу Р1 шинжийнхөх. • Хөхний 1/4-тэй тэнцэххэмжээнийсувганцаруудньзузаарчхатуурсанхөхбуюу Р2 шинжийнхөх. • Хөхнийэдүүднэлэнхүйдээжигдхатуурсанхөхбуюу DV шинжийнхөх • N1, Р1, Р2 хэвшинжийнхөхтэйэмэгтэйчүүдийнхөхнийрентгендинамикөөрчлөлтүүдтогтвортойбайхад, • DV хэвшинжтэйхөхнийрентгендинамикньтогтворгүйбайнгаөөрчлөгдөжбайдгийгтогтоосон ба энэньихэвчлэн 30- 50 насандилүүтохиолддоггэсэндүгнэлтэндхүрчээ.
Скринингрентген-маммографи Barth баPrechtelнар\1991\ эмэгтэйчүүдийн хөхийг Наслалт болон физиологийн үйл ажиллагаатай нь холбож 4 үешатболгонангилж, тэдгээрийнрентген маммограммийнзураглалынялгаагтодорхойлсон. Үүнд : 1. Залуу үеийн эмэгтэйчүүд (20 -30 нас). Маммограммд нэгэнжигдөндөрнягтбүхийсүүдэржилттэйбайна. 2. Ахимаг нас (30-50 нас) Маммограммдхөхнийсүүнийбулчирхайнуудбаарьсан доорхиөөхлөг, түүнийдэвсгэртКуперынхолбоосболонсудсууд тод харагдах. 3. Жирэмсэнбахөхүүлүеийнхөх - өндөрнягтбүхийнэвчдэсийгсанагдуулахаартомхэлбэрийнголомтотэсвэлүүсгэвэрмэт сүүдэржилтүүдтэй. 4. Настай эмэгтэйчүүд 50 дээш насныүеийнхөхний маммограммдөөхлөгэддавамгайлсаннэлэнхүйдээцайваржилттай.
Хөхнийөмөнгийнэсзүйншинжилгээ • Цоргодоторхнэвчрэлгүйөмөн • Хэлтэнцрийнбайранөмөн • Цоргодоторхбүтэцдавамгайлсаннэвчрэлтэйцоргоныөмөн • Нэвчрэлтэйхэлтэнцрийнөмөн
Зураг 2. Эгцбайрлал а. б. в.
Зураг 3. Гаднахажуубайрлал а. б. в.
Зураг 4. Доторхажуубайрлал а. б. в.
Зураг 5. Хэвийнэрүүлхөхниймамографийнтодролын 4 зэрэглэл а. б. в. г.
Зураг 6. Булчирхайлагэддавамгайлсанхөхниймаммографи Зураг 6. Шинжлүүлэгч П.Д. 21 настайгаднахажуубайрлалааравсанэмэгтэйнрентген
Зураг 7. Нэгэнжигдөндөртодролтоймаммографи Зураг 7. Шинжлүүлэгч Г.Ш. 20настайхажуубайрлалаархарьцууланавсанхоёр хөхний маммограммд нэгэнжигднягтсүүдэржилт илэрсэн.
Зураг 8. Шинжлүүлэгч И.М. 49 настайтөрөөгүйэмэгтэйндотор
Зураг 9. Хөхүүлэмэгтэйнхарьцууланавсан рентген-маммограммднягт ихтэй “цагаан үүл” мэт сүүдэржилт.
Зураг 10. Шинжлүүлэгч Ц.Ш 58 настай, эмэгтэйн хажуубайрлалын харьцуулан авсан рентген-маммограммд өөхлөг давамгайлсан цайвар дэвсгэр дээр хөхний судас бахолбоосууд тод илэрсэн.
Зураг 11. Шинжлүүлэгч Р.Ү.35 настайтөрсөн эмэгтэйндоторташуурентген-маммогроаммд, өөхлөг эд давамгайлан цайвартажхарагдана.
Зураг 12. Шинжлүүлэгч Ю.О. 42 настайэмэгтэйнэгцээравсанрентген-маммограмдөөхлөгэдийнцайвартсандэвсгэрдээрКуперовынхолбоосынсэртэнгүүдзурвасшигбайна.
Зураг 13. Өвчтөн Л.Д 51 настай ташуу байрлалын рентген маммограмд хөхний өмөнгийн зангилаат зууван хэлбэрийн үед өмөнгийн сүүдэржилт тод зах хязгаар нь цацарсан ба эрүүл эд рүү нэвчиж ургасан шинжтэй байна.
Зураг 14. Өвчтөн С.М. 50 настайэгцбайрлалааравсанрентген-маммограммдхөхнийөмөнгийннэвчдэстхэлбэрньнэгэнжигдсүүдэржилттэй байна.
Хөхнийөмөнгийнүндсэншинжүүд Өмөнгийнсүүдрийнхэлбэрийншинжүүд • Одлог • Дэлбээлэг • Зууван • Дугуй Өмөнгийнсүүдрийнзаххязгаарыншинжүүд • Цацарсан • Арсгар • Балархай • Дугуйрсан • Тодбус
ӨмөнгийнсүүдрийнтодролтыншинжүүдӨмөнгийнсүүдрийнтодролтыншинжүүд • Ихтодролттой • Дундтодролттой • Багатодролттой • Султодролттой Өмөнгийншохойжилтыншинжүүд • Цацагдсаннунтагдавс • Нарийханзурвасшигшохойжилтууд • Тодорхойхэлбэргүйшохойжилтууд
Зураг 15. Өвчтөн С.Т. 41 настай эмэгтэйн эгц байрлалын рентген-маммограммд хөхний өмөнгийн одлог хэлбэр
Зураг 16. Өвчтөн О.Т 20 настай эмэгтэйн эгц байрлалын рентген-маммограммд хөхний өмөнгийн зууван хэлбэр .
Зураг 17. Өвчтөн Д. Б 40 настайэмэгтэйнэгцбайрлалынрентген-маммограммдхөхнийөмөнгийндэлбээлэгхэлбэр
Зураг 18. Өвчтөн Д.Х 66 настайэгцбайрлалааравсанрентген-маммограммдцацарсанзаххязгаартайхатуушохойжилттойхөхнийөмөнгийнзураглал
Зураг19. Өвчтөн М.Б. 56 настайэмэгтэйнэгцбайрлалынрентген-маммограммдхөхнийөмөнгийнтодролттөвхэсэгтилүүбайхаасгаднатөвөөсөөгадагшаацацарсанмэтбайдлааряваандаанарийссан, нэгтөрлийнбуссудлуудилэрсэнтодролтихтэйхөхнийөмөнгийнзураг
Зураг 20. Өвчтөн П.Н. 59 настайэгцбайрлалынрентген-маммограммдхөхнийөмөнгийншохойжилтньгаднадээддөрвөлжинбайрласан нь
Хөхнийөмөнгийнрентген-маммограммдахьтуслахшинжүүдХөхнийөмөнгийнрентген-маммограммдахьтуслахшинжүүд • Хөхнийхэвийнбүтцийнзураглалынөөрчлөлт • Арьстатагдалт • Арьснызузааралт • Хөхний товчийнтатагдалт
ХураагуурсудаснызураглалынбайрлалХураагуурсудаснызураглалынбайрлал • Хэвийн • Өргөссөн • Ихэссэн • Нийт • Хөхнийарынзайнзураглал • Хэвийн • Өөрчлөгдсөн
Зураг 21а,б. Өвчтөн Д.Г. 57 настай. а.хөхнийөмөнбайрлажбайгаатөвийнхэсгийнхураагуурсудаснызураглалөргөссөн. б. хөхнийөмөнбайрлажбайгаатөвийнхэсгийнхураагуурсудаснызураглалихэссэн
Зураг 22. Харьцууланавсанташуубайрлалынзурагтхөхнийарынзайнзураглалөөрчлөгдсөн
Зураг23. Өвчтөн Р.Б. 58 настай ташуу байрлалын харьцуулан авсан рентген-маммограммдхөхнийөмөнбайрлажбайгаадөрвөлжингийнарьстатагдаж, хураагуурсудаснызураглалихэссэнбайв.
Зураг24. ӨвчтөнР.М.53 настайдоторташуубайрлалынрентген-маммограммдхөхнийтовчбатэрхэсгийнарьстатагдсанзураглалилэрсэн.
Зураг25. Өвчтөн Ц.Х. 58 настайхарьцууланавсанэгцбайрлалынрентген-маммограммдбаруунхөхнийтовчбаөмөнгийнсүүдэрхооронд “дамжуур”-ыншинжилэрчээ
Зураг 26.Өвчтөн М.П. 35 настай эгцбайрлалын рентген-маммограммд хөхний нэвчдэст өмөн их тодролттой, дугуйрсан зах хязгаартай, судасжилт ихэссэн.
Зураг27.ӨвчтөнО.Н. 47 настайхажуубайрлалынрентген-маммограммд, хөхний нэвчдэст өмөн их тодролтой, цацарсан зах хязгаартай ба арьс нь зузаарч, хөхний товч татагдсан.
Зураг28. В.Т. 49 настайхарьцууланавсанрентген-маммограммдхөхөндэхтомбажижигхэмжээнийшохойжилтуудыгхаруулжээ.
Зураг29. Өвчтөн Д.Э. 54 настай.Ташуубайрлалаархарьцууланавсанрентген-маммограммд баруунхөхнийгаднадээддөрвөлжингийнжижигшохойжилттойхөхнийцоргосныбайранөмөн. Зураг 30. Хөхний цоргоны байран өмөн. Х 300.Гемотоксилин-эозин .
Зураг 31. Өвчтөн С.Т 27 настайдоторхажуубайрлалынрентген-маммограммдхөхнийөмөнбайрлажбайгаагаднадээддөрвөлжинджижигхэмжээнийсүүдэржилтхөхнийхэлтэнцэрийнбайранөмөн. Х 300. Гемотоксилин-эозин.
Зураг 32. Хөхний цорго доторхибүтэцдавамгайлсаннэвчрэлтэйөмөн. х 100. Гемотоксилин-эозин
Зураг 33. Нэвчрэл бүхий хэлтэнцрийнөмөн. х 400. Гемотоксилин-эозин.