МОНГОЛЫН МЯНГАНЫ СОРИЛТЫН САН ЭРҮҮЛ МЭНДИЙН ТӨСӨЛ

1. МОНГОЛЫН МЯНГАНЫ СОРИЛТЫН САН ЭРҮҮЛ МЭНДИЙН ТӨСӨЛ Умайн хүзүүний скрининг умайн хүзүү, үтрээ, гадна бэлэг эрхтэний хэвийн анатоми,физиолог

2. Сэдэв1.Эмэгтэй өвчтөнг үзэх

3. Эмэгтэй өвчтөнг үзэх Доорх зүйлс: • ГБЭ харах • Үтрээ, умайн хүзүүг толиор харах • Умайн хүзүү, умай, өндгөвчийг тэмтрэх • Зарим үед шулуун гэдэсний үзлэг

4. Эмэгтэй өвчтөнг үзэх

5. Умай Умайн хүзүү Давсаг Арын хүнхрээ Урд хүнхрээ Ууц Умдаг яс Шулуун гэдэс Шээсний сүв Үтрээ Эмэгтэй шээс бэлгийн систем Source: Reprinted from Sellors and Sankaranarayanan,1 with permission.

6. Умай, умайн хүзүү, үтрээний анатоми Үрийн хоолой ёроол Умайн их бие өндгөвч Дотор амсар Гадна амсар Умайн хүзүүний суваг эктоцервикс хүнхрээ үтрээ

7. Сэдэв 2Бэлгийн уруул

8. Гадна бэлэг эрхтэн

9. Бэлгийн уруул Гадна талаас харагдах хэсгийг хамруулна. Үүнд : • Умдаг-өөхлөг хэсэг үсээр хучигдсан,умдаг ясан дээр • Бэлгийн их уруул—t2 том унжсан хэсэг, гадна дээд хэсгээрээ үсээр хучигдана • Бэлгийн бага уруул—t2 нимгэн хэсэг урд дээд хэсгээрээ хэлүүнд нийлнэ • хэлүү—жижиг сэрлийн эрхтэн

10. Бэлгийн уруул

11. Бэлгийн уруул • Бэлгийн уруулын нээгдэх хэсгийг үүдэвч гэх бөгөөд шээсний сүв, бартолин булчирхайн сүв, Skene’sбулчирхайг агуулна • Skene’sбулчирхай шээсний сүвтэй ойр байна • Бартолин булчирхайн цорго бэлгийн уруулын дотор, хошного талруу байрлана

12. Умай Умайн хүзүү Давсаг Арын хүнхрээ Урд хүнхрээ Ууц Умдаг яс Шулуун гэдэс Шээсний сүв Үтрээ Бэлгийн уруул дотор хэсэг Source: Reprinted from Sellors and Sankaranarayanan,1 with permission.

13. Сэдэв 3Үтрээ

14. Үтрээ • Үтрээ нь булчинлаг хоолой мэт эрхтэн бөгөөд гадагш үтрээтэй, арагш дээш умайн хүзүүумайтай залгана. • Умайн хүзүүтэй нийлэх хэсэгт өргөн бөгөөд гарах хэсэгтээ нарийн байна. • Урд хэсгээрээ давсагтай, хойд хэсгээрээ шулуун гэдэстэй ойр байрлана. • Ягаан өнгөтэй, олон нугалаа атираатай эрхтэн юм.

15. Үтрээ Үтрээний умайн хүзүүг тойрсон хэсгийг хүнхрээ гэж нэрлэнэ • Хажуугийн хүнхрээ-умайн хүзүү үтрээний хооронд • Урд хүнхрээ-умайн хүзүү үтрээний урд хана • Арын хүнхрээ-умайн хүзүү үтрээний ар хана

16. Сэдэв 4Умайн хүзүү

17. Умайн хүзүүний хэлбэр, хэмжээ, бүтэц • Умайн хүзүү умайд нээгдэнэ • Цилиндр хэлбэртэй 3–4 cm урт, 2.5–3.5 см диаметртэй • Умайн хүзүүний гадна амсар үтрээнд нээгдэнэ • Дотор амсар нь умайн хүзүү, умай хоёрын уулзварт байх ба үтрээнээс дээр байрлана

18. Умайн хүзүү, үтрээ, гадна бэлэг эрхтэний анатоми Үрийн хоолой ёроол Умайн их бие өндгөвч Дотор амсар Гадна амсар Умайн хүзүүний суваг эктоцервикс хүнхрээ үтрээ

19. Умайн хүзүүний хэсгүүд • Эктоцервикс гадна амсраас гадагш хэсэг ба толинд харагдах хэсэг юм • Эндоцервикс гадна амсраас дээш орших хэсэг толины үзлэгт харагдахгүй • Умайн хүзүүний суваг умайн хөндийтэй харьцах дотор амсарт хүртэлх хэсэг

20. Умайн хүзүү үтрээний анатоми Дотор амсар Гадна амсар Умайн хүзүүний гуурс Эктоцервикс Форникс Үтрээ

21. Умайн хүзүүний гадна амсар Умайн хүзүү, умайн хүзүүний гадна амсар хэмжээ нь эмэгтэйн нас,төрсөн байдал,жирэмсэн эсэх, болон дааврын байдлаас хамаарна • Төрөөгүй өсвөр насныханд цэг мэт жижиг харагдана • Төрсөн эмэгтэйд зууван хэлбэртэй том байна

22. Умайн хүзүүний гадна амсар төрөөгүй эмэгтэйд

23. Умайн хүзүүний дотор амсар төрсөн эмэгтэйд

24. Үтрээ Умайн хана Умайн хүзүү Source: Courtesy of L. Sankaranarayanan.

25. Умайн хүзүүний бүтэц Нягт фибро булчинлаг эрхтэн бөгөөд 2 төрлийн хучуур эдээр хучигдана • Олон давхраат хавтгай хучуур эд голдуу эктоцервикс хэсгийг) • Булчирхайлаг хучуур эд умайн хүзүүний сувгийг хучих ба эктоцервикст харагдаж болно энэ 2 төрлийн хучуур эд нь ХХЭ ба БХ нийлэх хэсэгт squamocolumnar junction (SCJ). заагийг үүсгэнэ

26. ХХЭ, БХЭ, энэ хоёрын уулзвар хэсгийг ол

27. Олон давхраат хавтгай хучуур эд ХХЭ нь умайн хүзүүний гадна хэсэг байрлах ба Нүдээр харахад ягаан харагдана. Насанд хүрсэн эмэгтэйд 2 янз байна: • Хэвийн ХХЭ, Жинхэнэ ХХЭураг байх үед бүрэлдэн тогтоно • Метаплазын ХХЭ, шинээр үүсэн бий болно

28. Олон давхраат хавтгай хучуур эд • Эктоцервикст байх ХХЭ давхраа нь нь 12 эсийн гүнтэй • Суурийн мембран нь ХХЭ-г доорх бүтцээс нь тусгаарлана • Нэг эгнээ бөөрөнхий суурийн эсүүд нь том хар бөөмтэй,цитоплазм багатай суурийн мембрантай зэргэлдээ байна

29. Олон давхраат ХХЭ схем Source: Courtesy of R. Sankaranarayanan.

30. Олон давхраат ХХЭ Суурийн эсүүд төлжин хуваагдаж дараагийн үеийг үүсгэнэ Суурийн давхрагаас дээд давхарга хүртэл эсүүдийн хэмжээ томорсон ч, бөөм нь жижигрэнэ

31. Олон давхраат ХХЭ схем Source: Courtesy of R. Sankaranarayanan.

32. Олон давхраат ХХЭ сорилго Source: Courtesy of R. Sankaranarayanan.

33. Цэвэршсэн эмэгтэйн умайн хүзүү ХХЭ төлжилт ялгарал нь дааврын байдлаас шалтгаална Цэвэршсэн эмэгтэйд олон давхраа байхгүй бөгөөд, ххэ нимгэрч, хатингаршина, цайвар цонхигор харагдах ба амар гэмтдэг

34. Цэвэршсэн умайн хүзүү

35. Булчирхайлаг хучуур эд Булчирхайлаг хучуур эд бортгон хучуур эд ч гэж нэрлэгдэх ба эндоцервикст, болон умайн хүзүүний сувагт байрлана Тод хараар будагдах бөөмтэй, өндөр, нэг эгнээ байрласан эсүүд

36. Булчирхайлаг хучуур эд Source: Illustration courtesy of L. Sankaranarayanan.

37. Булчирхайлаг хучуур эд Булчирхайлаг хучуур эд нь маш нимгэн Тод улаан хөвсгөр харагдана Булчирхайлаг хучуур эд нь салс ялгаруулна

38. Булчирхайлаг хучуур эд Улаан Булчирхайлаг хучуур эд нь ягаан ХХЭ нийлж SCJүүсгэнэ Эмэгтэйн нас дааврын байдлаас хамаарч эктоцервиксын ихэнх хэсэг Булчирхайлаг хучуур эд хучигдаж болох ба үүнийгэктопи (ectopy)болонэктропион (ectropion)гэх ба умайн хүзүүг улаан харагдуулна

39. ХХЭ, БХЭ, эдгээрийн заагийг ол

40. Гадагш эргэсэн EctopyболонEctropion

41. Гадагш эргэсэн EctopyболонEctropion Эктопи (эктропион) хэвийн бүтэц бөгөөд дээр үед шархлаа (erosion)буруу танилцуулагдсан байдаг Булчирхайлаг хучуур эдийн хүчиллэг үтрээнд байрласан хэсэг нь шинэ метаплазынХХЭ солигдоно

42. Гадагш эргэсэн EctopyболонEctropion Эктропион нь залуу эмэгтэйчүүд, охидод, жирэмсэн эмэгтэйд сувгийн Булчирхайлаг хучуур эд урваж гардаг Энэ нь дааврын нөлөөнөөс болдог

43. Шилжилтийн бүсийн схемTransformation Zone (TZ) Умайн хүзүүний захын амсар TZ SCJ { Эктопийн хэсэг

44. ХХЭ,БХЭ уулзвар Умайн хүзүүний хучуур эдийн уулзвар (УХХЭУ)нь ХХЭ ба БХЭ уулзвар хэсэг юм Энэ нь 2 эпителийн өндрийн ялгаа ба өнгөний өөрчлөлтөөс шалтгаалж тод харагддаг

45. Умайн хүзүүний хучуур эдийн жинхэнэ уулзвар хэсэг (SCJ) Жинхэнэ уулзвар нь ураг байх үед үүсч хүүхэд үед өсвөр үе, нөхөн үржихүйн эрт үед харагдана Энэ нь гадна амсраас гадагш алслагдсан байна

46. Шилжилтийн бүс Шилжилтийн бүс нь жинхэнэ уулзвар хэсэг, шинэ уулзвар хэсгийн хооронд байна

47. Шилжилтийн бүс Умайн хүзүүний захын амсар TZ SCJ { Эктопийн хэсэг

48. Хавтгай хучуур эдийн метаплази ХХЭ Метаплази гэдэг нь нэг төрлийн эс нөгөөгөөр солигдохыг хэлдэг. ХХЭ метаплази умайн хүзүүнд гарах хэвийн үзэгдэл бөгөөд гадна амсар ойр байх Булчирхайлаг хучуур эд нь ХХЭ аажимдаа солигдоно.

49. Хавтгай хучуур эдийн метаплази Энэ нь Булчирхайлаг хучуур эд үтрээний хүчиллэг орчинд байсннар үүсдэг.

50. ХХЭ, БХЭ уулвар хэсэг ба ХХЭ метаплазийн хөгжил Хавтгай хучуур эс SCJ Хүзүү хучуур эс Source: Reprinted from Sellors and Sankaranarayanan,1 with permission.