Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, 20-21.11.2006 r.

1. Polska Sieć Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, 20-21.11.2006 r. Rozwój obszarów zurbanizowanych w kierunku zrównoważonego wykorzystania energii RUSE – przykład wykorzystania funduszy strukturalnych UE i współpracy krajów Europy Środkowo-Wschodniej www.pnec.org.pl Maria Stankiewicz Dyrektor Biura Stowarzyszenia Gmin Polska Sieć „Energie Cités” Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r.

2. Polska Sieć Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, 20-21.11.2006 r. RUSE Redirecting Urban areas development towards Sustainable Energy Rozwój obszarów zurbanizowanych w kierunku zrównoważonego wykorzystania energii www.pnec.org.pl Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r.

3. Polska Sieć Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, 20-21.11.2006 r. KONTEKST • Od 1 stycznia 2004 r. fundusze strukturalne są dostępne w nowych krajach członkowskich UE • Staje zatem obecnie przed nami wyzwanie, jak w sposób najbardziej efektywny wykorzystać tę nową możliwość, zwłaszcza w zakresie zagadnień związanych z energią, które stanowią istotny element rozwoju regionalnego • Państwa członkowskie dysponują już w tej dziedzinie doświadczeniem, zarówno pozytyw-nym, jak i negatywnym www.pnec.org.pl Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r.

4. Polska Sieć Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, 20-21.11.2006 r. PARTNERZY www.pnec.org.pl Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r.

5. Polska Sieć Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, 20-21.11.2006 r. BUDŻET • Koszt całkowity: 1 248 000 € • Interreg III C: 755 000 € • Współfinansowanie: 493 000 € www.pnec.org.pl CZAS TRWANIA • 36 miesięcy Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r.

6. Polska Sieć Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, 20-21.11.2006 r. CELE • “Rozwój obszarów zurbanizowanych w kierunku zrównoważonego wykorzystania energii”… • …i poprawa wykorzystania funduszy strukturalnych - oraz innych źródeł finansowania - w projektach urbanistycznych przynajmniej w 4 nowych krajach członkowskich… • … w ten sposób zmierzanie w kierunku lepszej integracji zagadnień związanych z energią z ich projektami... • …także poprzez usprawnienie organizacji przedsięwzięć w sieciach miast, agencjach energetycznych, gminach i miastach... www.pnec.org.pl Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r.

7. Polska Sieć Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, 20-21.11.2006 r. PLANOWANE REZULTATY • Rozpowszechnienie dobrych praktyk i metod działania państw europejskich (w tym nowych państw członkowskich) i krajów trzecich • Udoskonalenie działania organizacji: sieci, związków, stowarzyszeń gmin, regionów czy agencji energetycznych • Intensyfikacja działań partnerów na rzecz obszarów miejskich i zurbanizowanych • Praktyczne włączenie obszarów miejskich i zurbanizowanych do projektów finansowanych z funduszy strukturalnych www.pnec.org.pl Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r.

8. Polska Sieć Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, 20-21.11.2006 r. PLANOWANE ODDZIAŁYWANIE • Pełniejsze połączenie rozwoju obszarów zurbanizowanych ze zrównoważonym zarządzaniem energią • Lepsze wykorzystanie funduszy strukturalnych na poziomach: narodowym, regionalnym i lokalnym • Aktywizowanie organizacji oraz samorządów miast i gmin w celu uwzględnienia - w możliwie jak najszerszym zakresie - zagadnień związanych z wykorzystaniem energii w planowaniu rozwoju obszarów zurbanizowanych www.pnec.org.pl Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r.

9. Polska Sieć Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, 20-21.11.2006 r. GŁÓWNE DZIAŁANIA • Wymiana doświadczeń i informacji oraz transfer wiedzy „know-how” • Stworzenie sieci ekspertów • Przygotowanie i rozpowszechnienie opisów dobrych praktyk (good practice case studies) oraz poradników • Zapewnienie informacji i porad gminom oraz zainteresowanym organizacjom • Promocja projektu www.pnec.org.pl Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r.

10. Polska Sieć Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, 20-21.11.2006 r. GŁÓWNE EFEKTY • Produkty służące komunikacji: ulotki, strony internetowe, biuletyny, plakaty, materiały wystawowe, prezentacje PPoint, poradniki rekomendacyjne, bazy danych gromadzące przykłady dobrych praktyk i dane kontaktowe, itp. • Spotkania: organizacjaseminariów i warsztatów, udział wkonferencjach, itp. • Publikacja opracowańdobrych praktyk („case studies”)z państw europejskich, nowych państw członkowskich i krajów trzecich • Działalność sieci: podróże studyjne, wymiana pracowników,punkty informacyjne („help desks”), itp. www.pnec.org.pl Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r.

11. Polska Sieć Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, 20-21.11.2006 r. PROGRAM PRACY • Komponent 1: Zarządzanie projektem i koordynacja działań • Komponent 2: Rozpowszechnianie informacji i promocja,zarówno na poziomieeuropejskim, jak i narodowym • Komponent 3: Wymiana doświadczeń • Komponent 4: Przygotowanieopisów dobrych praktyk • Komponent 5: Informacje i poradydla gmini zainteresowanych organizacji w poszczególnych krajach www.pnec.org.pl Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r.

12. Polska Sieć Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, 20-21.11.2006 r. Komponent 2: Rozpowszechnianie informacji i promocja,zarówno na poziomieeuropejskim, jak i narodowym • ulotka • plakat • biuletyn • strony www • artykuły w prasie • prezentacje na konferencjach www.pnec.org.pl Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r.

13. Polska Sieć Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, 20-21.11.2006 r. • biuletyn w wersji elektronicznej www.pnec.org.pl Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r.

14. Polska Sieć Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, 20-21.11.2006 r. • strony www.ruse-europe.org www.pnec.org.pl Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r.

15. Polska Sieć Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, 20-21.11.2006 r. Komponent 3: Wymiana doświadczeń Spotkania Komitetu Sterującego projektem oraz seminaria: www.pnec.org.pl • Bratysława,23-24 marca 2004 • Kraków,17-18 czerwca 2004 • Czeskie Budziejowice,7-10 grudnia 2004 • Kowno, 7-10 czerwca 2005 • Krakow,28 listopada - 1 grudnia 2005 • Bruksela, 9 - 10 February 2006 • Praga, 29 maja – 1 lipca 2006 • Ryga, 25-27 października 2006 Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r.

16. Polska Sieć Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, 20-21.11.2006 r. Podróże studyjne: • Utrecht-Zoetermeer-Delft,27 czerwca –1lipca 2005 • VilaaNovaadeaGaia,14-18 listopada 2005 • Monachium, 15-17 listopada 2006 www.pnec.org.pl Wymiany pracowników: • Besancon,5-9 września 2005 • Tampere, 21-24 lutego 2006 • Kirkless-Leicester, 26-28 września 2006 Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r.

17. Polska Sieć Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, 20-21.11.2006 r. Komponent 4: Przygotowanieopisów dobrych praktyk Wybór 20 dobrych praktyk z istniejącej bazy www.pnec.org.pl Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r.

18. Polska Sieć Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, 20-21.11.2006 r. • opracowanie 20 nowych dobrych praktyk www.pnec.org.pl Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r.

19. Polska Sieć Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, 20-21.11.2006 r. Biomasa SLUDGE FOR HEAT – Zadanie realizowane w ramach V Programu Ramowego UE Niepołomice ( woj. małopolskie) znajdują się około 30 km na wschód od centrum Krakowa. Powierzchnia miasta wynosi 27,1 km² a liczba mieszkańców to 7872. www.pnec.org.pl Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r.

20. Polska Sieć Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, 20-21.11.2006 r. Tło projektu Pomysł realizacji projektu powstał w wyniku analizy problematyki związanej z zagospodaro-waniem powstających w oczyszczalniach ścieków osadów. W skali poszczególnych oczyszczalni i regionów są to ilości bardzo duże. Wskaźnik powstawania osadów ściekowych wynosi ok. 0,3 kg suchej masy osadu na 1 m3 ścieków dopływających do oczyszczalni. www.pnec.org.pl Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r.

21. Polska Sieć Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, 20-21.11.2006 r. Tło projektu Wybrano rozwiązanie współspalania osadów ściekowych odwodnionych na prasie lub w wirówce wraz z biomasą (zrębami drewna). Technologią taką dysponowała firma ABM SOLD S.A. z Tarnowa oraz POLITECHNIKA KRAKOWSKA. www.pnec.org.pl Postanowiono zrealizować program badawczy pozwala-jący na adaptację technologii spalania fluidalnego dla potrzeb utylizacji osadówściekowychz jednoczesnym wykorzystaniem ciepła proce-sowego. Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r.

22. Polska Sieć Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, 20-21.11.2006 r. • Tytuł projektu: SLUDGE FOR HEAT – Zadanie realizowane w ramach V Programu Ramowego UE • Miejsce realizacji: Oczyszczalnia Ścieków w Niepołomicach • Czas realizacji: 01.01.2003 – 31.12.2005 • Koszt przedsięwzięcia: 1 140 000 EURO •   Źródła finansowania (%): Komisja Europejska 55% KBN 15% www.pnec.org.pl Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r.

23. Polska Sieć Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, 20-21.11.2006 r. Opis projektu: Zamierzeniem projektu jest rozwój i demonstracja innowacyjnych i przyjaz-nych dla środowiska technologii termicznego unieszkodliwiania w złożu fluidalnym osadów ściekowych, powsta-łych w instalacjach oczyszczalni ścieków. Celem projektu jest dostosowanie małych kotłów grzewczych ze złożem fluidalnym do termicznej utylizacji osadów z oczyszczalni ścieków. www.pnec.org.pl Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r.

24. Polska Sieć Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, 20-21.11.2006 r. Rezultaty bezpośrednie: Opracowanie technologii spalania fluidalnego odwodnionych osadów ściekowych i biomasy oraz realizacja instalacji w pełnej skali, w oczyszczalni ścieków w Niepołomicach. Korzyści ekonomiczne: Zastosowanie technologii SFH umożliwi utylizację osadów ściekowych w miejscu ich powstawania bez konieczności transportu i składowania poza terenem oczyszczalni. Instalacja będzie produkowała energię cieplną na potrzeby obiektów oczyszczalni oraz istnieje potencjalna możliwość dostarczania ciepłej wody do sąsiednich zakładów. www.pnec.org.pl Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r.

25. Polska Sieć Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, 20-21.11.2006 r. Aspekty energetyczne: Wykorzystanie ciepła produkowanego w SFH do ogrzewania obiektów oczyszczalni, pozwoli na rezygnację z dotychczasowego ogrzewania elektrycznego. Instalacja SFH będzie wykorzystywała jedynie energię odnawialną pochodzącą ze spalania osadów ściekowych i zrębków drewna (biomasy). Drewno będzie pozyskiwane z pielęgnacji terenów leśnych w rejonie Niepołomic. www.pnec.org.pl Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r.

26. Polska Sieć Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, 20-21.11.2006 r. Efekty ekologiczne: Podstawowym efektem ekologicznym jest bezpieczna dla środowiska utylizacja uciążliwego odpadu, jakim jest osad ściekowy. Dodatkowym efektem jest produkcja energii cieplnej w oparciu o odnawialne źródła energii. Zastosowanie materiału biologicznego do produkcji energii powoduje zamknięcie obiegu CO2 w środowisku. Emitowany dwutlenek węgla jest następnie przyswajany przez rośliny w procesie fotosyntezy, służy do produkcji materii białkowej, wzrostu roślin, które następnie mogą być wykorzystywane jako biomasa (paliwo). www.pnec.org.pl Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r.

27. Polska Sieć Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, 20-21.11.2006 r. Aspekty społeczne: Energetyka oparta na lokalnych paliwach skutkuje powstawaniem firm i miejsc pracy w obszarze przygotowania paliwa oraz jego energetycznego wykorzystania. Ma to zwłaszcza duże znaczenie w terenach podmiejskich i wiejskich. Realizacja Projektu SFH ma za zadanie demonstrację takiego systemu energetycznego oraz jego upowszechnienie w miejscach o podobnej charakterystyce do Niepołomic (lokalizacja, dostępność biomasy, zapotrzebowanie na energię, problem z osadami ściekowymi). www.pnec.org.pl Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r.

28. Polska Sieć Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, 20-21.11.2006 r. Komponent 5: Informacje i poradydla gmini zainteresowa-nych organizacji w poszczególnych krajach • Od stycznia 2006 uruchomiony został w biurze PNEC punkt informujący o możliwościach wykorzystania funduszy strukturalnych • Podpisano porozumienie z dwoma instytucjami: • Federacją Związków Gmin i Powiatów RP • Fundacją Promocji Gmin Polskich www.pnec.org.pl Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r.

29. Polska Sieć Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, 20-21.11.2006 r. • Promocja Punktu Informacyjnego podczas 20 seminariów we wszystkich powiatach w Małopolsce • Zacieśnienie współpracy z Urzędem Marszałkow- skim, Departamentem ds. Funduszy Strukturalnych www.pnec.org.pl • Bieżące informacje zamiesz-czone na stronach internetowych PNEC oraz wysyłane bezpo-średnio do gmin członkowskich Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r.

30. Polska Sieć Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, 20-21.11.2006 r. KONTAKT • Więcej informacji: www.ruse-europe.org Maria Stankiewicz - Dyrektor Anna Jaskuła - Kierownik Projektu biuro@pnec.org.pl www.pnec.org.pl Prezentacja powstała dzięki finansowej pomocy Komisji Europejskiej (DG REGIO w ramach unijnego programu “Interreg IIIC West Zone” / Kontrakt RUSE 2W0057N).Przedstawione tutaj poglądy Energie-Cités i jego partnerów w żadnym przypadku nie mogą być utożsamiane z oficjalną opinią Komisji Europejskiej. Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r.