VERTİGO’ da FİZİK TEDAVİ ve REHABİLİTASYON

1. VERTİGO’ da FİZİK TEDAVİ ve REHABİLİTASYON

2. DENGENİN SAĞLANMASINDA ROL OYNAYAN SİSTEMLER • Somatosensoriel Sistem • Vizüel Sistem • Vestibüler Sistem

3. VESTİBÜLER SİSTEM • Periferik Vestibüler Sistem • Santral Vestibüler Sistem

5. Vestibüler Sistem; Denge duyusunun oluşması ve korunmasını sağlar.

6. 1. Vestibülo-oküler Refleks 2. Vestibülo-spinal Refleks VESTİBÜLER REFKLESLER

7. VERTİGO (baş dönmesi) Duyu organının fizyolojik olarak uyarımı olmadan duyulan subjektif dönme duyusudur.

8. VERTİGO’nun NEDENLERİ • Duyu organlarından yetersiz ve yanlış bilgi gelmesi, • Bu bilgilerin santral sinir sisteminde birbirleri ile ilişkilendirilmemesi, • Daha önce hiç karşılaşılmamış olması.

9. Anormal Duyu Algılama - vizüel bozukluklar - vestibüler bozukluklar - proprioseptif bozukluklar İntegrasyon Bozukluğu ve Bilinç Bulanıklığı - tümörler - vasküler - infeksiyonlar - posttravmatik - psikosomatik - endokrin - ilaç intoksikasyonları - epilepsi VERTİGO‘ya YOL AÇAN FİZYOPATOLOJİK FAKTÖRLER

10. PERİFERİK Meniere Hastalığı Labirentit Vestibüler Nörinit Benign Paroksismal Pozisyonel Vertigo (BPPV) Perilenfatik Fistül Otoimmun Vestibülopati SANTRAL Migren Vertebro-basiller Yetersizlik MS Lateral Medüller Sendrom Lateral Pontomedüller Sendrom Serebellar İnfarkt Vasküler Loop Sendromu MMS Tümörleri VESTÜBÜLER SİSTEM HASTALIKLARI

11. PERİFERİK HASTALIKLAR • MENİERE HASTALIĞI; Epizodik vertigo atakları, kulakta basınç hissi, tinnitus ve sensörinöral işitme kaybı ile karakterizedir. • LAİRENTİT; Viral üst solunum yolu enfeksiyonu ya da gastrointestinal sistem enfeksiyonu sonrasında başlar. • VESTİBÜLER NÖRİNİT; Vestibüler fonksiyonların ani, unilateral kaybına bağlı olarak vertigo, bulantı, kusma ve nistagmusla karakterize, koklear fonksiyonların normal olduğu bir hastalıktır. .

12. PERİFERİK HASTALIKLAR-2 • BPPV; Baş dönmesinin en sık sebeplerinden biridir ve belirli bir baş pozisyonu ile oluşan, torsiyonel, vertical veya horizontal nistagmusun eşlik ettiği vertijinöz hastalık durumudur. • PERİLENFATİK FİSTÜL; Labirenti çevreleyen membranın bozulmasıdır. • OTOİMMUN VESTİBÜLPATİ; Genellikle bilateral vestibüler fonksiyon kaybı, progresif bilateral sensorinöral işitme kaybı ile karakterizedir.

13. Vertigo yakınmasına yol açan santral nörolojik nedenler şöyle sıralanabilir: • Beyin sapı iskemi ve infarktlar • Demiyelinizan hastalıklar; MS, post-infeksiyöz demiyelinizasyon • Serebello- pontin köşe tümörleri, akustik nörinoma, meningioma, metastatik tümör ya da tümörlerin uzak etkileri • Kranial nöropati, 8. sinirin tutulumu • İntrensek beyin sapı lezyonları; tümör, arteriovenöz malformasyon, tarvma • Diğer posterior fossa lezyonları; hematom, metastatk tümör, serebellar infarkt • Epilepsi; özellikle temporal tip nöbetler • Heredofamilial hastalıklar; spinoserebellar dejenerasyon

14. SANTRAL HASTALIKLAR • MİGREN; Enönemli bulgusu baş ağrısı olan vasküler kaynaklı bir hastalıktır. • VERTEBRO-BASİLLER YETERSİZLİK ; Vertigo, bulantı-kusma, görme bozuklukları ve baş ağrısı belirtileridir. • MS; Etyolojisi bilinmeyen, genellikle 3 veya 4. dekatta başlayan demiyelinizasyona yol açan bir hastalıktır.

15. VERTİGO’ lu HASTANIN DEĞERLENDİRİLMESİ • Acil müdahale gerektiren durumları mümkün olduğunca erken ortaya çıkarmak, • Tüm vücutta sistemik olarak, santral veya periferal vestibüler semptomlara neden olan lezyonun yerini tayin etmek, • Semptomlara neden olan spesifik patolojiyi ortaya çıkarmak, • Değerlendirme sürerken semptomları kontrol altına almaktır.

16. VESTİBÜLER SİSTEM MUAYENESİ 1. Anamnez 2. Otolojik Muayene 3.Nörolojik Muayene a. Kranial Sinirler b. Serebellar Test c. Postüral Test 4. Genel Sistem Muayenesi 5. Odyolojik Muayene 6. Spontan Göz Hareketlerinin İncelenmesi 7. Provakasyonla Ortaya Çıkan Göz Hareketlerinin İncelenmesi a. Pozisyon Testi b. Angüle Lineer Test c. Kalorik Testler

17. Postüral Testler • Rumberg Test • Unterberger Test • Gait (yürüyüş)

18. Nistagmus Tipleri • sıçrama (jerk)-spontan • vestibüler • vertikal • peryodik alternan • rebound • latent • konjenital • pendüler • tahtaravalli • disosiye • bidireksiyonel • istemli • gaze-evoked

19. Pozisyon Testleri • Dix Hallpike Menavrası • Angüler Lineer Testler • Kalorik Testler

20. Dix Hallpike Manevrası

21. Periferik ile Santral Pozisyonel Nistagmus arasında pozisyon testinde görülen farklar:

22. DİNAMİK POSTÜROGRAFİ Duyu ve denge kontrolü etkileşimi için uygulanır.

24. ELEKTRONİSTAGMOGRAFİ(ENG) Vestibüler testler esnasında oluşan nistagmusları kaydedip değerlendirmeye yarayan bir aygıttır

25. VESTİBÜLER SİSTEM REHABİLİTASYONU Amacı; Akut ve geriye dönüştürülebilen defisitleri çözmek, geriye dönüştürülemeyen defisitleri ise kompanse etmek, kronik olanların ise hareket kabiliyetini arttırmaktır.

26. Konsantrasyon ve dikkati geliştirme stratejileriyle birlikte hasta eğitimi ve psikolojik destek, VESTİBÜLERREHABİLİTASYONuncan alıcı yönüdür.

27. BENİGN PAROKSİSMAL POZİSYONEL VERTİGO İÇİN SPESİFİK EGZERSİZLER • Epley Maneverası • Brandt-Daroff Egzersizi • Semont Manevrası

28. EPLEY MANEVRASI

30. BRANDT- DAROFF EGZERSİZİ

31. SEMONT MANEVRASI

32. Düzeltici Yanıt Egzersizleri - ayak bileği yanıtı - uyluk yanıtı - kasılma yanıtı - dengeye karşı yanıt Koruyucu Yanıt Egzersizleri - adım atma yanıtı - eksternal yanıt kapma - kurtarma yanıtı POSTÜRAL YANIT STRATEJİLERİNDE GELİŞTİRİLEN EGZERSİZLER

33. POSTÜRAL YANIT STRATEJİLERİNDE GELİŞTİRİLEN EGZERSİZLER

34. GÖZ BAŞ KOORDİNASYON EGZERSİZLERİ 1) Sabit hedef üzerinde görsel fiksasyon

35. 2) İki sabit hedef arasında aktif göz-baş hareketleri

36. 3) Hareket eden hedefe görsel fiksasyon-VOR baskılanması

37. 4) Hareket eden hedefe görsel fiksasyon (sabit bakış stabilitesi)