DOĞUM SONRASI KADIN SAĞLIĞI VE GEBELİKTEN KORUNMA

1. DOĞUM SONRASI KADIN SAĞLIĞI VE GEBELİKTEN KORUNMA Sağlık Slaytları http://hastaneciyiz.blogspot.com

2. DOĞUM SONRASI KADIN SAĞLIĞI VE GEBELİKTEN KORUNMA Doğumdan Sonra Hastanede ve Evde İlk 24 Saat Doğum Sonu Kanaması ve Karın Masajı Doğum sonrası il günlerde kanama adet kanaması gibi, yoğun ve koyu kırmızı renklidir. Sonraki günlerde pembe, daha sonra kahverengimsi bir akıntı olur. Birkaç hafta sonra rengi beyaza döner. Eğer kanama fazlalaşırsa, ateş çıkarsa yada akıntı kötü kokuyorsa doktora başvurulmalıdır.

3. DOĞUM SONRASI KADIN SAĞLIĞI VE GEBELİKTEN KORUNMA Doğum yaptıktan sonra kanamanın azalması için rahme karın üzerinden elle dairesel hareketlerle masaj yapılabilir. Bu rahimin daha çabuk küçülüp toparlanmasına ve kanamanın azalmasına yardımcı olur. Karın masajına çok uzun süre devam edilmeli ağrıya neden olmaya başladıysa bırakılmalıdır. Bazı doktorlar doğum sonu kanamasını azaltmak için ilaç verebilir.

4. DOĞUM SONRASI KADIN SAĞLIĞI VE GEBELİKTEN KORUNMA Tuvalete Gitme; Normal doğum yapan kadın ilk 8 saat içinde idrara çıkabilmelidir. Sezeryanla doğum yapan bir kadın sonda çıkarıldıktan en geç 8 saat sonra idrara çıkabilmelidir.

5. DOĞUM SONRASI KADIN SAĞLIĞI VE GEBELİKTEN KORUNMA Beslenme; Loğusa ilk günlerde hafif beslenmeli, bol sulu gıdalar olmalıdır. Bunun nedeni sütün devamlılığını sağlamak ve kabızlığı önlemektir.

6. DOĞUM SONRASI KADIN SAĞLIĞI VE GEBELİKTEN KORUNMA Ayağa Kalkma Zamanı; Normal doğum yapan kadın kendini iyi hissettiğinde ayağa kalkabilir. Hareket etmek kan dolaşımı ve bağırsakların çalışması üzerine olumlu etki yapar. Sezaryanla doğum yapan kadınlar da serum çıkartılıp, doktoru izin verince ayağa kalkabilir.

7. DOĞUM SONRASI KADIN SAĞLIĞI VE GEBELİKTEN KORUNMA Dinlenme;Lohusalık döneminde en azından 40 günlük sürede kadın istirahat etmeli, ağır işlerden kaçınmalıdır.Uykusuz gecelere dayanabilmek için gündüzleri uyumaya çalışmalı, dinlenmelidir. Hafif ev işleri yapabilir. Ama ağır ev işleri, diğer çocuklarla ve misafirlerle mümkünse eş yada akrabalar ilgilenmelidir.

8. DOĞUM SONRASI KADIN SAĞLIĞI VE GEBELİKTEN KORUNMA Yüksek Ateş; Ateşlenme hissedilirse ateş ölçülmelidir. 38ºc ve üzerinde ise doktora danışmalıdır.

9. DOĞUM SONRASI KADIN SAĞLIĞI VE GEBELİKTEN KORUNMA Banyo;Hiçbir zararı yoktur.Normal doğumda kadın kendini iyi hissettiği an banyo yapabilir. İlk günlerde banyo, küvete oturmadan ayakta ılık duş şeklinde olmalıdır. Banyodan sonra dikişler iyice kurutulmalıdır. Bu amaçla saç kurutma makinesi kullanılabilir. Sezaryan ile doğumda ise dikişler alınacaksa, alındığının ertesi günü ayakta ılık duş alınabilir. Eczanelerde satılan özel su geçirmeyen petlerle dikiş alınmadan da duş alınabilir.

10. DOĞUM SONRASI KADIN SAĞLIĞI VE GEBELİKTEN KORUNMA Terleme; Doğum sonu değişen hormonal durumun etkisiyle terleme olabilir. Normaldir. Sıkıntı duyulursa rahatlamak için duş alınabilir. Yada silme banyosu yapılabilir.

11. DOĞUM SONRASI KADIN SAĞLIĞI VE GEBELİKTEN KORUNMA İlk Emzirme;Normal doğumda hemen, sezeryan sonrasında uyandıktan sonra anne emzirebilir. Bebek her iki memeden de sık emzirilmelidir.

12. DOĞUM SONRASI KADIN SAĞLIĞI VE GEBELİKTEN KORUNMA Doğum Sonu Hijyen; Kullanılan petler kanama olmasa bile en fazla 6 saatte bir değiştirilmelidir. Petler temiz olmalıdır. Bez kullanılacaksa mutlaka ütülenmelidir. Eller her tuvalete giriş çıkışta mutlaka sabunla yıkanmalıdır.

13. DOĞUM SONRASI KADIN SAĞLIĞI VE GEBELİKTEN KORUNMA Dikişler; Dikişler 7-10 gün içinde iyileşir. Fazla ayakta durmak, yatarak dinlenmemek dikişlerin iyileşmesini geciktirir. Dikişler için en iyi bakım temiz ve kuru tutularak sağlanabilir. Taharetlenme önden arkaya doğru yapılmalı ve mutlaka tuvalet kağıdı kullanılmalıdır.

14. DOĞUM SONRASI KADIN SAĞLIĞI VE GEBELİKTEN KORUNMA Doktorun önerdiği solüsyon (Betadin Solüsyonu) temizlikte kullanılabilir. Dikişlerde kızarıklık ağrı, ateş (38ºc ve 9 ) olursa doktora başvurulmalıdır. Bu iltihaplanma belirtisi olabilir. Kadın rahat oturamıyorsa yan yatarak veya sandalyenin ucuna oturarak bebeğini emzirebilir. Otururken özel (ortası delik) yastık kullanılabilir.

15. DOĞUM SONRASI KADIN SAĞLIĞI VE GEBELİKTEN KORUNMA Memeler; Emzirmenin ilk günlerinde acı, ağrı, şişlikler, kızarma, ateş gibi sorunlar olabilir. Meme uçları acıyabilir. Bebek doğru emiyorsa acı azalır ve zamanla geçer. Şişme ağrı oluyorsa emzirme öncesinden meme üzerine sıcak suya batırılmış bir havlu ile pansuman ve emzirme sonrasında soğuk suyla pansuman yapılmalıdır.

16. DOĞUM SONRASI KADIN SAĞLIĞI VE GEBELİKTEN KORUNMA Meme ile sorunlar için bebek beslenmesi modülüne bakınız. Sütyen seçiminde destekleyici, rahat kullanılabilen (emzirme sütyeni) ve sıkmayan pamuklu sütyenler tercih edilmelidir. Süt sızıntıları için göğüs petleri yada bu iş için hazırlanmış temiz tülbent parçaları kullanılabilir.

17. DOĞUM SONRASI KADIN SAĞLIĞI VE GEBELİKTEN KORUNMA Doğum Sonrası Kontrolü; İlk 2 ay içerisinde kontrol gereklidir. Anne, bebeğe daha çok önem verip kendini ihmal ettiği için bu kontrol yapılmamaktadır. Annenin sağlıklı olmasını da etkileyeceğinden doğum sonrası kontrolün ihmal edilmemesi önemlidir. Bu kontrolde doktor vajinal muayene yapar, dikişlerin durumuna bakar ve rahimi muayene eder.

18. DOĞUM SONRASI KADIN SAĞLIĞI VE GEBELİKTEN KORUNMA Gebelikten korunma yöntemi seçmek için uygun bir zamandır. Doktor gitmeden önce soru ve sorunları bir kenara yazıp yanında götürmek, doktorla açık ve net bilgi verebilir. Bu annenin öğrenmek istediklerini daha kolay cevaplandırılır. Bu kontroller için doğum yapılan hastanenin polikliniği, AÇS/AP merkezleri, Sağlık Ocakları, Kadın ve Çocuk Sağlığı Eğitim ve Araştırma Birimi gibi kuruluşlara veya doğumu yaptıran doktora gidilebilir.

19. DOĞUM SONRASI KADIN SAĞLIĞI VE GEBELİKTEN KORUNMA Beslenme; Beslenmede günlük menüye ek olarak 1 porsiyon et, daha fazla su veya sulu gıda, 2 tane meyve (örn; elma, muz) yada 2 tabak sebze yemeği, 3 dilim ekmek (kepekli) yada 1 tabak makarna veya 1 tabak pilav, 1 bardak süt ilavesi yapılmalıdır. Oruç tutmak gün boyunca yeterli besin ve sıvı alımını engellediği için sağlıklı değildir.

20. DOĞUM SONRASI KADIN SAĞLIĞI VE GEBELİKTEN KORUNMA Eski vücut ağarlığına dönmek için acele edilmemelidir. Bu süre 6 ay yada daha fazla sürebilir. Anne bebeğini emziriyorsa, eski formuna daha kolay dönebilir. Bu dönemde zayıflama diyeti uygulanmamalıdır. Kadın gebelikte çok kilo aldıysa bile ayda 2 kilodan fazla vermemelidir. Ancak unlu ve şekerli besinleri aşırı yememeye dikkat edilmelidir.

21. DOĞUM SONRASI KADIN SAĞLIĞI VE GEBELİKTEN KORUNMA Karın sarmanın yararı yada zararı yoktur. Loğusa kendini iyi hissettiğinde beden egzersizlerine başlamalıdır. Gebelikte oluşan çatlaklar geçmez, zamanla sedef rengi alır. Demir haplarına doğumdan sonra da devam edilmelidir. (1 ay kadar) bu şekilde gebelik süresince ve doğumda kan kaybı nedeniyle kadının azalan demir depoları takviye edilir.

22. DOĞUM SONRASI KADIN SAĞLIĞI VE GEBELİKTEN KORUNMA Cinsellik; Doğum sonrası kanama bittikten sonra cinsel ilişki olabilir. Kanama varken olacaksa erkek kondom kullanmalıdır. Vajinada kuruluk hissediliyorsa nemlendirmek için gliserin kullanılabilir.

23. DOĞUM SONRASI KADIN SAĞLIĞI VE GEBELİKTEN KORUNMA Doğumdan sonra cinsel istekte artma yada azalma olabilir. Bu normaldir. Hormonal dengenin değişmesi yaşanılan ortamın değişmesi gibi nedenlerle olabilir. Çiftin birlikte kararı, kadının istek ve durumunun esas alınması, anlayış ve uyum önemlidir.

24. DOĞUM SONRASI KADIN SAĞLIĞI VE GEBELİKTEN KORUNMA Duygular ve Destek; İlk dönemlerde nedensiz ağlamalar, üzülmeler ve alınganlıklar olabilir. Nedeni kadının hayatındaki büyük değişikliklerle birlikte progesteran hormonun etkisidir. Günlük yaşam yeniden düzenlenmeli ve öncelik anne ile bebeğe verilmelidir. Eş, aile, komşu ve arkadaşlar bu duruma destek olmalıdır. Kadının psikolojik şikayetleri artarak devam ediyorsa, ihmal edilmemelidir. Annenin uzman yardımı alması gerekebilir.

25. DOĞUM SONRASI KADIN SAĞLIĞI VE GEBELİKTEN KORUNMA Doğumdan Sonra Vücutta Neler Oluyor.? Rahim; Doğumdan sonra gebelikte büyümüş olan rahim yavaş yavaş küçülmeye başlar. Bu amaçla sık sık kasılır. Doğumdan sonra yuvarlak sert bir kitle halinde karın bölgesinde ele gelen rahim 10 gün içinde küçülür ve elle hissedilmez. Kırk çıktığında ise (doğumdan 6 hafta sonra) tümüyle eski haline dönmüştür.

26. DOĞUM SONRASI KADIN SAĞLIĞI VE GEBELİKTEN KORUNMA Kırk Sonu Kanaması; Doğumdan sonra I. Ayın sonlarında “kırk sonu” veya “kırk başı” da denilen adet kanamasına benzeyen bir kanama olabilir. Bu adetlerin başladığı anlamına gelmez. Bir çok kadın bu kanamanın 1 ay sonrasında adet olmayı bekler. Olmadığında da gebelik endişesine kapılır. Oysa kadın bebeğini yalnızca anne sütü ile besliyorsa ilk 6 ay yada daha uzun süre adet görmeyebilir.

27. DOĞUM SONRASI KADIN SAĞLIĞI VE GEBELİKTEN KORUNMA Menstüasyon; Bebek yalnız anne sütü ile besleniyorsa genellikle ilk 6 ayda adetlerin başlaması ve düzenli olması beklenmez. Anne emzirmeye devam ediyorsa, 18 aya kadar bile adet görmeyebilir. Ancak, kadın adet görmeden önce yumurtlamaya başlamış olabilir. Bu nedenle adet görmeyen ve tam emziren kadınlarda da 6 aylıktan sonraki dönem bir gebelikten korunma yöntemi başlamak amacıyla değerlendirmelidir.

28. DOĞUM SONRASI KADIN SAĞLIĞI VE GEBELİKTEN KORUNMA Gebelikten Korunma Yöntemleri

29. DOĞUM SONRASI KADIN SAĞLIĞI VE GEBELİKTEN KORUNMA 1- Doğum Kontrol Hapı Nedir? Kadın vücudunda yumurtalıklarda yapılan ve üreme işini yürüten iki hormonun benzerlerini içeren haplar.

30. DOĞUM SONRASI KADIN SAĞLIĞI VE GEBELİKTEN KORUNMA Etki Mekanizması; Bu haplar kullanıldıkları sürece yumurtalıklardan hormon yapma görevini devralır, yumurtalıklar yumurta yapmazlar. Bu da gebeliğin oluşmasını önler. Bu hormonlar rahimağzındaki akıntıyı koyulaştırarak erkek tohumların içeri girmesini zorlaştırır. Ayrıca, rahim içindeki yatağın incelmesini sağlayarak yumurtanın rahim içine yuvalanmasını engeller.

31. DOĞUM SONRASI KADIN SAĞLIĞI VE GEBELİKTEN KORUNMA Nasıl kullanılır; Hapların o ay etkili olabilmesi için adetin I. Günü, en geç 5. gününde kullanmaya başlanmalıdır. 21 gün hap kullanıp, 7 gün ara verilir. Her ay 21 gün, ilişki olsun olmasın, bir hap içilmelidir.

32. DOĞUM SONRASI KADIN SAĞLIĞI VE GEBELİKTEN KORUNMA Özellikleri; En etkili koruma yöntemlerindendir. En çok araştırılma yapılmış en çok bilinen yöntem. Bazı tür kanserlerden koruyucudur ( rahim, yumurtalık). Aden öncesi oluşan gerginlik ve ağrıyı azaltır. Adet kanamasını gün ve miktar olarak azaltır. Dış gebelik riskini ortadan kaldırır. Bırakıldığında da tekrar gebe kalınır. Cinsel ilişki ile ilgili değildir. Sevişmeyi bölmez.

33. DOĞUM SONRASI KADIN SAĞLIĞI VE GEBELİKTEN KORUNMA Kadının kendi başına kullanabileceği, istediğinde bırakabileceği bir yöntemdir. Başlangıçta bazı kadınlarda bulantı, iştah artışı, kanama düzensizlikleri görülebilir. Her gün unutulmadan kullanılması gerekir. Düzenli (her gün) kullanılmazsa, koruyucu değildir. Tansiyon yüksekse hap kullanırken daha da artabilir

34. DOĞUM SONRASI KADIN SAĞLIĞI VE GEBELİKTEN KORUNMA 35 yaşından büyük, günde 20’den fazla sigara içen kadınlar için ilk seçenek değildir. Karaciğer, kalp ve damar hastalığı olanlar kullanamaz. Tanı konmamış kanaması olan, memesinde tanı konmamış kitle olan kadınlar kullanamaz. Kanser olan kadınlar kullanamaz.

35. DOĞUM SONRASI KADIN SAĞLIĞI VE GEBELİKTEN KORUNMA Nereden Temin Edilir? Sağlık ocakları, anne-çocuk sağlığı ve AP merkezleri, SSK Hastaneleri, Devlet Hastaneleri, Üniversite Hastaneleri ve eczaneler *Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korumaz.

36. DOĞUM SONRASI KADIN SAĞLIĞI VE GEBELİKTEN KORUNMA Doğum Sonrası Kullanımı; Emziren kadın normal doğum hapı kullanamaz. Çünkü anne sütünü azaltabilir. Emzirme dönemi için özel olan haplar vardır. Hiç ara verilmeden kullanılır. Emzirmeyen kadın 40. günden sonra normal doğum kontrol hapı kullanabilir.

37. DOĞUM SONRASI KADIN SAĞLIĞI VE GEBELİKTEN KORUNMA 2- Üç Aylık Koruyucu İğneler (Depo- Provera) Nedir?;Kadın vücudunda yumurtalıklardan yapılan ve üreme işini yöneten bir hormonun benzerini içeren iğneler. Üç ayda bir uygulanır.

38. DOĞUM SONRASI KADIN SAĞLIĞI VE GEBELİKTEN KORUNMA Etki Mekanizması; Bu iğneler kadında yumurtlamayı önler. Ayrıca rahim ağzında normalde bulunan salgıyı koyulaştırır ve erkek tohum hücrelerinin geçişini kısıtlar. Her ay yeni bir gebelik için yatak gibi hazırlanan rahim içindeki zarın ince kalmasını sağlayarak döllenmiş yumurtanın rahime yerleşmesini önler.

39. DOĞUM SONRASI KADIN SAĞLIĞI VE GEBELİKTEN KORUNMA Nasıl Kullanılır? Koruyucu iğnelerin ilkini tercihen adet kanamasının başladığı günden sonraki ilk haftada yaptırmak gerekir. Kadın o ana kadar etkili bir yöntemle gebelikten korunduysa yada adetin ilk gününden beri cinsel ilişkide bulunmadıysa herhangi bir gün yaptırabilir. Sonraki iğneleri adet kanamasının durumuna bakmaksızın 3 ayda bir yaptırmak gerekir.

40. DOĞUM SONRASI KADIN SAĞLIĞI VE GEBELİKTEN KORUNMA Özellikleri: En etkili koruma yöntemlerindendir. Koruyucu iğneleri kullanan kadınlarda üreme organlarının iltihabı daha az görülür, rahim kanserine yakalanma riski azalar, dış gebelik olasılığı ortadan kalkar. Şeker hastalığı, yüksek tansiyon nedeniyle diğer yöntemleri kullanmayan kadınlar güvenle kullanabilirler.

41. DOĞUM SONRASI KADIN SAĞLIĞI VE GEBELİKTEN KORUNMA Bırakıldığında tekrar gebe kalınır. Cinsel ilişki ile ilgili değildir, sevişmeyi bölmez. Düzensiz kanama görülebilir. Uzun süren lekelenmeler yada kanama olabilir. Bir başka grup kadında ise uzun süre adet kanaması görülmeyebilir. Bu kanama düzensizliklerinin kadın sağlığı üzerine olumsuz bir etkisi yoktur.

42. DOĞUM SONRASI KADIN SAĞLIĞI VE GEBELİKTEN KORUNMA Bazı kadınlarda koruyucu iğnelerin kullanımı sırasında yarım ile iki kilo kadar bir ağırlık artışı gözlenebilir. Her 3 ayda bir yaptırmak gerekir. Düzenli kullanılmazlarsa, koruyucu değildir. Nedeni ortaya çıkarılmamış düzensiz kanamaları olanlar, kanseri olan yada kanser varlığından şüphesi olanlar ve karaciğer bozukluğu olanlar kullanamaz.

43. DOĞUM SONRASI KADIN SAĞLIĞI VE GEBELİKTEN KORUNMA Nereden Temin Edilir? Sağlık ocakları, anne-çocuk sağlığı ve AP merkezleri, SSK Hastaneleri, Devlet Hastaneleri, Üniversite Hastaneleri ve eczaneler *Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korumaz.

44. DOĞUM SONRASI KADIN SAĞLIĞI VE GEBELİKTEN KORUNMA Doğum Sonrası Kullanımı;Adet görmeden, emziren kadın 3 aylık iğneye doğumdan 6 hafta sonra başlayabilir. Emzirmeyen kadın doğumdan 4 hafta sonra başlayabilir(yine adet görmeden) Emzirme üzerine olumsuz etki yapmaz.

45. DOĞUM SONRASI KADIN SAĞLIĞI VE GEBELİKTEN KORUNMA 3- Aylık Koruyucu İğneler( Mesigyna) nedir?; Kadın vücudunda yumurtalıklarda yapılan ve üreme işini yöneten hormonların benzerini içeren iğnelerdir. Ayda 1 uygulanır.

46. DOĞUM SONRASI KADIN SAĞLIĞI VE GEBELİKTEN KORUNMA Etki Mekanizması;Bu iğneler kadında yumurtlamayı önler. Ayrıca rahim ağzında normalde bulunan salgıyı koyulaştırır ve erkek tohum hücrelerinin geçişini kısıtlar. Her ay yeni bir gebelik için yatak gibi hazırlanan rahim içindeki zarın ince kalmasını sağlayarak döllenmiş yumurtanın rahime yerleşmesini önler.

47. DOĞUM SONRASI KADIN SAĞLIĞI VE GEBELİKTEN KORUNMA Nasıl Kullanılır?; Koruyucu iğnelerin ilkini adet kanamasının başladığı günden itibaren ilk hafta içinde yaptırmak gerekir. Kadın o ana kadar etkili bir yöntemle gebelikten korunduysa, yada adetin ilk gününden beri cinsel ilişkide bulunmadıysa, herhangi bir günde yaptırabilir. Daha sonraki iğneleri adet kanamasının durumuna bakmaksızın ayda bir yaptırmak gerekir.

48. DOĞUM SONRASI KADIN SAĞLIĞI VE GEBELİKTEN KORUNMA Özellikleri; En etkili koruma yöntemlerindendir. Koruyucu iğneleri kullanan kadınlarda üreme organlarının iltihabı daha az görülür, rahim kanserine yakalanma riski azalır. Dış gebelik olasılığı düşer, yumurtalık kistleri ve iyi huylu meme tümörleri daha az görülür.

49. DOĞUM SONRASI KADIN SAĞLIĞI VE GEBELİKTEN KORUNMA Bırakıldığında tekrar gebe kalınır. Cinsel ilişki ile ilgili değildir, sevişmeyi bölmez. Adet düzenini bozmaz. Yarım ile iki kilo kadar bir ağırlık artışı gözlenebilir. Her ay yaptırmak gerekir. Düzenli kullanılmazlarsa, koruyucu değildir. Nedeni ortaya çıkarılmamış düzensiz kanamaları olanlar, kanseri olan yada kanser varlığından şüphesi olanlar ve karaciğer bozukluğu olanlar kullanamaz.

50. DOĞUM SONRASI KADIN SAĞLIĞI VE GEBELİKTEN KORUNMA Nereden Temin Edilir? Sağlık ocakları, anne-çocuk sağlığı ve AP merkezleri, SSK Hastaneleri, Devlet Hastaneleri, Üniversite Hastaneleri