MALİ SEKTÖR VE KAMU BANKALARI

1. MALİ SEKTÖRVEKAMU BANKALARI 1

2. İstikrar programı, makro dengeleri düzeltirken kamu bankalarının da yeniden yapılanmasını amaçlıyordu İstikrarprogramıbaşlangıcı 2

3. İstikrarprogramıbaşlangıcı Kamu Bankaları bilançolarını yönetemiyordu 15.12.1999 Özel Bankalar (faiz %) 71 Kamu Bankaları (faiz %) 79 Faiz Farkı 8 Görev Zararı (katrilyon TL) 10,2 Görev Zararı Faiz Oranı (%) 110 Kamu Kağıdı Faiz Oranı (%) 75 Kısa Vadeli Borç (katrilyon TL) 2,4 Bilançodaki Payı (%) 8 3

4. Programın yarattığı olumlu havafaizlerde hızlı bir düşüşe yol açtı İstikrarprogramıbaşlangıcı Faizlerin düşmesi 4

5. Faizlerin düşmesi Kamu Bankalarıfaizlerin düşüşünü değerlendiremedi 5

6. Faizlerin düşmesi Hazine açısından da faizler düşerken görev zararının finansmanı yeterince ucuzlamadı 6

7. Faizlerin düşmesi Kamu bankaları, faizler düşerken kısa vadeli borçlarını artırdı! 7

8. Özel sektör de programı çok yanlış değerlendirdi! İstikrarprogramıbaşlangıcı Faizlerin düşmesi Sistem genişlemesi 8

9. Sistem genişlemesi Farklı bir istikrar programı ! 9

10. Olumlu ortam kısa vadeli dış borçlanmayı kolaylaştırdı İstikrarprogramıbaşlangıcı Faizlerin düşmesi Sistem genişlemesi Ticaret açığının büyümesi 10

11. Ticaretaçığının büyümesi Ancak tehlike sinyalleri çalmaya başlamıştı ÖdemelerDengesi 11

12. Derecelendirme kuruluşları ve analistler olumsuz yorumlar yapmaya başladı İstikrarprogramıbaşlangıcı Faizlerin düşmesi Sistem genişlemesi Ticaret açığının büyümesi Bilanço dengesizliğinin artması 12

13. Bilanço dengesizliğinin artması Dengesizlik ve olumsuz yorumlar arttıkça yabancı kurumsal yatırımcılar çıkmaya başladı Yabancı bankalar türev enstrümanlarla portföylerini boşaltmaya başladı • Açık pozisyonlar arttı • Vade uyumsuzlukları çoğaldı • Faiz riskleri büyüdü Sonuç: Likidite sıkışıklığı 13

14. Kriz, bozuk dengelerin otoriteler tarafından düzeltilmediği taktirde, piyasa tarafından düzeltilmesidir 1.Kriz İstikrarprogramıbaşlangıcı Faizlerin düşmesi Sistem genişlemesi Ticaret açığının büyümesi Bilanço dengesizliğinin artması 14

15. 1.Kriz 1. Kriz : Likidite krizi olarak başladı Buna rağmen likidite yoktu. Gecelik faizler % 1700’lere ulaştı. 15

16. Likidite krizi bankacılık krizine dönüştü Bankacılıkta yenidenyapılanma İstikrarprogramıbaşlangıcı Faizlerin düşmesi Sistem genişlemesi Ticaret açığının büyümesi Bilanço dengesizliğinin artması 1.Kriz 16

17. Mali sektörde yeniden yapılanma veya istikrar programının gerçek başlangıcı ! • Likiditesini yönetemeyen • Etibank • Bankkapital • Demirbank fona alındı Bankacılıkta yenidenyapılanma • Park Yatırım’ın faaliyeti durduruldu. 17

18. Kamu bankaları yeniden yapılandırılmadan istikrar programının başarılı olamayacağı gerçeği kabul edildi. Bankacılıkta yenidenyapılanma • Kamu bankalarının yeniden yapılandırılmasına ilişkin 4603 sayılı yasa çıkarıldı. • Anonim Şirket statüsü benimsendi, • Kamu hukukundan özel hukuka geçiş öngörüldü, • Bedeli ödenmeden görev zararı uygulaması kaldırıldı, • Atanan yönetim yerine seçilen yönetim benimsendi. 18

19. Ancak kamu bankalarında hiç birşey değişmedi Bankacılıkta yenidenyapılanma • Ne görev zararı anlayışı değişti, • Ne bilanço yönetilmeye başlandı, • Ne de likidite yönetildi. 19

20. Bilançolarının dengesizliği mali sistemi, krizin sebebi haline getirdi. 2.Kriz İstikrarprogramıbaşlangıcı Faizlerin düşmesi Sistem genişlemesi Ticaret açığının büyümesi Bilanço dengesizliğinin artması 1.Kriz Bankacılıkta yenidenyapılanma 20

21. 2.Kriz Bu dengesizlikte kamu bankalarının bilançolarını yönetememelerinin payı büyüktü Kısa vadeli borç taşınamaz hale geldi 21

22. 2.Kriz Fatura çok ağır oldu 22

23. 2.Kriz Kamu bankalarının faiz farkı taşınamaz hale geldi 23

24. Kamu bankalarının yeniden yapılandırılmasında yavaş davranmak seçeneği kalmadı Yapısaldüzenlemeler İstikrarprogramıbaşlangıcı Faizlerin düşmesi Sistem genişlemesi Ticaret açığının büyümesi Bilanço dengesizliğinin artması 1.Kriz Bankacılıkta yenidenyapılanma 2.Kriz 24

25. Kamu bankalarında yeniden yapılandırmanın gerçek başlangıcı! Yapısaldüzenlemeler Kamu bankalarına yönelik Bakanlar Kurulu Kararı, 4684 sayılı ek Kamu Bankaları Yasası, Emlakbank’ın tasfiyesi ve birleştirilmesi, 4603 sayılı Yasa’nın uygulamaya geçirilmesi, Görev zararlarının kamu kağıtlarıyla ödenmesi, Kamu bankalarına ortak Yönetim Kurulu’nun atanması, 25

26. 1.Stratejik Öncelik: Finansal Yeniden Yapılandırma İstikrarprogramıbaşlangıcı Faizlerin düşmesi Sistem genişlemesi Ticaret açığının büyümesi Bilanço dengesizliğinin artması 1.LikiditeKrizi Bankacılıkta yenidenyapılanma 2.LikiditeKrizi Finansal yeniden yapılandırma Yapısaldüzenlemeler 26

27. Finansal yeniden yapılandırmada öncelikli hedefler 1. Faizlerin indirilmesi 2. Kısa vadeli borçların tasfiyesi 3. Bilançonun şeffaflaştırılması Finansal yeniden yapılandırma 27

28. 1. HedefFaizlerin indirilmesi 03.2000 06.2000 09.2000 12.2000 03.2001 06.2001 09.2001 12.2001 Özel Bankalar (faiz %) 41 40 41 58 97 66 67 61 Kamu Bankaları (faiz %) 46 46 49 70 115 66 66 61 Faiz Farkı 5 6 8 12 18 0 -1 0 Finansal yeniden yapılandırma Farkların Yüzdesi (%) 12 15 20 21 19 0 -1 0 28

29. 1. HedefFaizlerin indirilmesi Finansal yeniden yapılandırma Faiz tasarrufu: 9 aylık 3 katrilyon TL 29

30. 2. Hedef Kısa vadeli borçların tasfiyesi Finansal yeniden yapılandırma 30

31. 2. Hedef Kısa vadeli borçların tasfiyesi Finansal yeniden yapılandırma Kamu Bankaları Toplamı 31

32. 3. Hedef Bilançonun şeffaflaştırılması Finansal yeniden yapılandırma - Görev zararlarının kamu kağıtlarına dönüştürülmesi, - Getirilerinin piyasa faiz oranları düzeyine getirilmesi, - Reeskontların ait olduğu dönemlerde yapılması, - Donuk kredilere karşılık ayrılması. 32

33. 3. Hedef Bilançonun şeffaflaştırılması (Trilyon TL) I II III Kasım T. HALK BANKASI A.Ş. I II III Kasım T.C. ZİRAAT BANKASI A.Ş. Dönemsel Net Gelir 197 181 180 29 Finansal yeniden yapılandırma Dönemsel Net Gelir 323 972 443 416 29 226 407 587 29 986 1.035 1.081 Kümülatif Net Gelir Kümülatif Net Gelir 323 1.295 1.738 2.154 Kümülatif Karşılık Kümülatif Karşılık 303 724 1.129 1.200 0 -760 -628 -494 KÜMÜLATİF BRÜT KAR KÜMÜLATİF BRÜT KAR 20 571 609 954 33

34. 2. Stratejik Öncelik : Organizasyonel Yeniden Yapılandırma İstikrarprogramıbaşlangıcı Faizlerin düşmesi Sistem genişlemesi Ticaret açığının büyümesi Bilanço dengesizliğinin artması 1.LikiditeKrizi Bankacılıkta yenidenyapılanma 2.LikiditeKrizi Organizasyonel yeniden yapılandırma Finansal yeniden yapılandırma Yapısaldüzenlemeler 34

35. Organizasyonel yeniden yapılandırmada öncelikli hedefler 1. Misyonun Belirlenmesi 2. Yönetişim 3. Kurumsal Yapı 4. Yol Haritası Organizasyonel yeniden yapılandırma 35

36. Hedef: Misyonun Belirlenmesi • Bankacılık Sisteminin Geleceği Fırsatlar Bankalar – Haziran 2001 • Dalgalanmalara dayanıklılık • Sürdürülebilir kar yapısı • Nakit akışında süreklilik • “Ölçek Ekonomisi” imkanı • Dağıtım kanalları • Yaygın müşteri tabanı • Tanınırlık 21% 22% Kamu Bankaları Büyük ölçekli özel bankalar Orta ölçekli özel bankalar 16% Fondaki bankalar 26% Diğer 15% (Milyar $) Bankalar-Yarın Tehditler 50 • Standardizasyon güçlükleri • Etkinlik ölçüm zorlukları • Verimlilik ölçüm zorlukları • İnsan kaynakları sorunları • Teknolojik eksiklikler • Organizasyonel sorunlar • Verimsiz şubeler 40 3-5 büyük ulusal banka 30 Organizasyonel yeniden yapılandırma 6-8 orta ölçekli banka 20 10 Uzman bankalar 0 Odaklı Geniş Kapsam 36

37. 2. Hedef: Yol Haritası (Pazar Analizi) Cirosu 40 mio $ Kurumsal bankacılık müşterisi BüyükFirma 1.200 Cirosu 1 mio $ Ticari bankacılık müşterisi Orta Ölçekli Firma 25.000 KOBİ / Perakende bankacılık müşterisi KOBİ 2-3 milyon Tarımsal müşteri Çiftçiler 5 milyon aile Organizasyonel yeniden yapılandırma Nihai Tüketici 20-25 milyon Bireysel müşteri 37