Charakterystyka działalności przedsiębiorstw

1. Charakterystyka działalności przedsiębiorstw

2. 1. Działalność gospodarcza jest to takie postępowanie, w którym środki do dyspozycji zostają tak użyte, by osiągnąć możliwie najwyższy (optymalny)- w danych warunkach – stopień zaspokojenia potrzeb. Aby osiągnąć optymalne zaspokojenie potrzeb, należy podjąć na wstępie decyzję dotyczącą wytwarzania dóbr i usług oraz określić stopień zapotrzebowania na nie. Działalność gospodarcza, podobnie jak każda inna działalność człowieka dążąca do osiągnięcia określonego celu, podlega ogólnym zasadom racjonalnego działania.

3. Działalność gospodarcza to zespół celowych i planowych czynności człowieka, uwzględniający zasady racjonalnego postępowania, który zmierza do złagodzenia deficytu dóbr w stosunku do zapotrzebowania na nie. Zasadaracjonalnego działania może być sformułowana w wyrażeniu rzeczowym lub wartościowym. W wyrażeniu rzeczowym oznacza, że należy tak gospodarować, aby przy zastosowaniu określonych ilościowo środków w postaci pracy, maszyn, urządzeń, materiałów itp. wytworzyć jak najwięcej dóbr (zasada maksymalizacji efektów), lub tak, aby uzyskać określoną wielkość produkcji przy jak najmniejszym zaangażowaniu środków (zasada minimalizacji środków). W ujęciu wartościowym racjonalizacja działania oznacza, że należy tak postępować, by przy zaangażowaniu określonej kwoty pieniężnej osiągnąć jak największy zysk, lub tak, aby wygospodarować z góry określony zysk przy minimalnym nakładzie pieniężnym.

4. 2. Przedsiębiorca i jego cechy Przedsiębiorcą, czyli prowadzącym działalność gospodarczą, jest osoba fizyczna, osoba prawna i posiadająca zdolność prawną jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą. Nasze ustawodawstwo przewiduje, że przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowymalbo do Ewidencji Działalności Gospodarczej. Wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego podlegają spółki handlowe, a wpisowi do Ewidencji Działalności Gospodarczej przedsiębiorcy będący osobami fizycznymi. Rejestr przedsiębiorców KRS jest prowadzony przez wydziały gospodarcze sądów rejonowych. Ewidencji Działalności Gospodarczej prowadzą gminy właściwe dla miejsca zamieszkania przedsiębiorcy, a organem ewidencyjnym jest wójt, burmistrz lub prezydent miasta.

5. Prowadzenie działalności gospodarczej nie wymaga w zasadzie zezwolenia władz administracyjnych. Wyjątkiem od tej zasady są niektóre ściśle określone rodzaje działalności, wymagające uzyskania koncesji, zezwolenia, licencji lub wpisu do rejestru działalności regulowanej.

6. CECHY PRZEDSIĘBIORSTWA: • Odrębność organizacyjna oznacza, że przedsiębiorstwo stanowi wydzieloną z całości gospodarki narodowej jednostkę organizacyjną mającą określoną nazwę i siedzibę. • odrębność terytorialna polega na tym, że maszyny, urządzenia, budynki, budowle przedsiębiorstwa zajmują określony i wydzielony teren. • odrębność ekonomiczna wiąże się z posiadaniem przez przedsiębiorstwa własnego mienia w postaci środków produkcji, którymi dysponuje samodzielnie w celu wykonania swych zadań gospodarczych i społecznych. • odrębność prawna przedsiębiorstw jest prawnym wyrazem odrębności organizacyjnej i ekonomicznej. Odrębność tę przedsiębiorstwo uzyskuje z chwilą wpisania do rejestru przedsiębiorstw, znajdującego się we właściwym sądzie, gdyż wówczas określa się, że przedsiębiorstwo nabyło osobowość prawną, czyli stało się osobą prawną.

7. 3. Formy własności przedsiębiorstw • Przedsiębiorstwa prywatne • Do sektora prywatnego należą; • spółdzielnie, będące własnością członków tworzących organizacje spółdzielczą: • jednostki stanowiące własność organizacji społecznych (np. stowarzyszeń twórczych i organizacji zawodowych), politycznych i związków zawodowych; • jednostki prywatne krajowe lub zagraniczne o różnej formie organizacyjno-prawnej, np. osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, spółki handlowe i cywilne, fundacje, jednostki organizacji wyznaniowych.

8. Indywidualna działalność gospodarcza Działalność gospodarczą można prowadzić w różnych formach organizacyjno-prawnych. W podstawowej klasyfikacji podmioty gospodarcze dzieli się na przedsiębiorstwa jednoosobowe i spółki.Przedsiębiorstwo jednoosobowe jest prowadzone przez osobę fizyczną, która zarejestrowała indywidualną działalność gospodarczą w Ewidencji Działalności Gospodarczej. Przedsiębiorstwo takie stanowi część składową majątku właściciela i nie ma osobowości prawnej.

9. Spółka - to związek dwóch lub więcej osób, które działają dla wspólnego celu, np. osiągnięcia zysku z prowadzonej działalności gospodarczej. Wspólnicy łączą posiadane środki, co pozwala im na prowadzenie działalności na większa skalę niż w przedsiębiorstwie jednoosobowym.

10. SPÓŁKI OSOBOWE: • Spółka jawna • spółka partnerska • spółka komandytowa • spółka komandytowo-akcyjna • SPÓŁKI KAPITAŁOWE: • Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością • spółka akcyjna

11. Spółki handlowe • Spółki handlowe są spółkami powstałymi na podstawie ustawy z dnia 26.07.2000r. Kodeks spółek handlowych. Ustawa ta reguluje tworzenie, organizację, funkcjonowanie, rozwiązywanie, łączenie, podział i przekształcenia spółek handlowych • Kodeks wprowadza podział spółek na: • osobowe • kapitałowe

12. Spółka jawna – jest to spółka osobowa, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą. Zawiązuje się ją na podstawie umowy, zawartej przez wspólników na piśmie pod rygorem nieważności; nie wymaga ona formy aktu notarialnego. Umowa spółki jawnej powinna zawierać: • firmę, • siedzibę spółki, • określenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartości, • przedmiot działalności, • czas trwania spółki (jeśli jest określony).

13. Wkładem wniesionym do spółki mogą być: • Rzeczy (np.. Samochód, nieruchomość, materiały), • prawa (np.. Patenty), • inne świadczenia na rzecz spółki (np.. Świadczenia pracy). • Wszyscy wspólnicy odpowiadają za zobowiązania spółki solidarnie i bez ograniczenia całym swoim majątkiem wraz ze spółką. Oznacza to, że wierzyciel spółki może żądać uregulowania całej należności albo od jednego wspólnika, albo od kilku wspólników bądź też od wszystkich i od całej spółki.

14. Każdy wspólnik ma prawo reprezentować spółkę. Za prowadzenie spraw spółki wspólnik nie otrzymuje wynagrodzenia, ale ma prawo do udziału w zyskach spółki. Wspólnikom nie wolno wykonywać działalności sprzecznej z interesami spółki. Dotyczy to zwłaszcza działań konkurencyjnych.

15. Spółka partnerska Spółka partnerska jest spółką osobową utworzoną przez wspólników w celu wykonywania wolnego zawodu. Partnerami w spółce mogą być wyłącznie osoby fizyczne uprawnione do wykonywania następujących zawodów: adwokata, aptekarza, architekta, inżyniera budownictwa itd. Firma spółki partnerskiej powinna zawierać nazwisko co najmniej jednego partnera oraz dodatkowe oznaczenie „i partner” lub „spółka partnerska”, a także określenie wolnego zawodu wykonywanego w spółce. Umowa spółki partnerskiej powinna zawierać określenie wolnego zawodu wykonywanego przez partnerów w ramach spółki, przedmiot działalności, nazwiska i imiona partnerów, którzy ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki na tych samych zasadach, co wspólnicy spółki jawnej. W wypadku, gdy spółkę reprezentują tylko niektórzy partnerzy, umowa powinna zawierać ich imiona i nazwiska, firmę, siedzibę spółki, czas trwania spółki oraz określenie wkładów wnoszonych przez każdego z partnerów i ich wartość.

16. Partner nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki powstałe w związku z wykonywaniem wolnego zawodu w spółce przez pozostałych partnerów. Każdy partner ma prawo reprezentować spółkę samodzielnie. Jeżeli jednak umowa przewiduje, że prowadzenie spraw spółki powierza się zarządowi, wówczas tylko zarząd reprezentuje spółkę na zewnątrz. Zarząd spółki partnerskiej działa na zasadach ustalonych dla zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Umowa spółki partnerskiej powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Spółka podlega wpisowi do sądowego rejestru przedsiębiorstw.

17. Spółka komandytowa Spółkę komandytową- podobnie jak spółkę jawną i spółkę partnerską-zalicza się również do spółek osobowych. Podstawowa różnica między nimi polega na tym, że w spółce komandytowej wyróżniamy dwie kategorie wspólników- komplementariusze i komandytariuszy. W spółce tej musi być co najmniej jeden komplementariusz i jeden komandytariusz. Do pierwszej należą wspólnicy odpowiadający za zobowiązania spółki wobec wierzycieli w sposób nieograniczony, czyli całym swoim majątkiem. Komandytariusze odpowiadają za zobowiązania spółki tylko do wysokości sumy komandytowej, często równej wysokości wniesionego wkładu.

18. Umowa spółki musi być zawarta w formie aktu notarialnego. Powinna zawierać: -firmę i siedzibę spółki, -przedmiot działalności, -czas trwania spółki, -wysokość wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika, -sumę komandytową, czyli zakres odpowiedzialności każdego komandytariusza. Spółkę reprezentują komplementariusze, którzy mają prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki. Komandytariusz może reprezentować spółkę tylko jako pełnomocnik. Spółka komandytowa podlega wpisowi do rejestru przedsiębiorców.

19. Spółka komandytowo-akcyjna Spółka komandytowo-akcyjna jest spółką osobową, w której co najmniej jeden wspólnik (komplementariusz) odpowiada bez ograniczenia za zobowiązania spółki wobec wierzycieli, a także co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem. Akcjonariusz nie odpowiada za zobowiązania spółki. Kapitał zakładowy spółki powinien wynosić co najmniej 50 000 złotych. Spółkę tworzy się na podstawie statutu (a nie umowy, jak pozostałe spółki osobowe). Statut spółki zawiera: -firma i siedziba spółki -przedmiot działalności -czas trwania -oznaczenie wkładów wnoszonych przez komplementariuszy -organizacje walnego zgromadzenia i rady nadzorczej. Nie jest wymagana notarialna forma statutu. Spółkę reprezentują komplementariusze.

20. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Do utworzenia spółki z ograniczona odpowiedzialnością, powołanej w każdym celu prawnie dopuszczalnym, potrzebny jest jeden lub więcej założycieli. Umowa spółki powinna być zawiązana w formie aktu notarialnego. W praktyce spółka z ograniczona odpowiedzialnością jest określana skrótowo jako „spółka z o.o.” lub „sp. z o.o.” Spółka ta podlega wpisowi do rejestru sądowego i ma osobowość prawną. Wspólnicy, jako współwłaściciele spółki, wnoszą do spółki wkłady w formie pieniężnej lub niepieniężnej, które tworzą kapitał zakładowy spółki. Wkład w formie niepieniężnej, np. w postaci maszyn, urządzeń, surowców, nosi nazwę aportu. Kapitał zakładowy spółki jest rozkładany na udziały o równej lub nierównej wysokości, zależnie od umowy spółki. Obowiązujące przepisy przewidują, ze kapitał zakładowy spółki z o.o. powinien wynosić co najmniej 50 000 złotych. Powiększenie kapitału własnego spółki może nastąpić w drodze dopłat do wkładów lub przyjęcia dodatkowych wspólników do spółki, co musi znaleźć swoje odzwierciedlenie w rejestrze spółki.

21. Są dwa odrębne rodzaje majątku: majątek spółki oraz majątek osobisty wspólników. Wyjątkiem są tu zobowiązania z tytułu podatków wobec Skarbu Państwa, bo wtedy wspólnicy będący członkami zarządu spółki odpowiadają za tego rodzaju zobowiązania solidarnie, całym swoim majątkiem. Wspólnicy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie są najczęściej zaangażowani bezpośrednio w prowadzenie przedsiębiorstwa, jeżeli nie są członkami władz spółki. Władzami spółki z ograniczoną odpowiedzialnością są: -zgromadzenie wspólników -rada nadzorcza -komisja rewizyjna -zarząd.

22. Spółka akcyjna Spółka akcyjna jest spółka kapitałową o osobowości prawnej, tworzoną przez notarialnie sporządzony statut spółki oraz wpis do Krajowego Rejestru Sądowego i posiadającą kapitał zakładowy. Charakterystyczną cechą spółki akcyjnej jest kapitał zakładowy spółki, zwanykapitałem akcyjnym, o minimalnej wysokości 500 tys. Złotych, który dzieli się na akcje o równej wartości nominalnej. Udziałowcy spółki, czyli akcjonariusze, odpowiadają za zobowiązania spółki tylko do wysokości posiadanych przez nich akcji, a więc nie odpowiadają swym majątkiem osobistym. Wyjątkiem są tu akcjonariusze będący członkami zarządu spółki akcyjnej, którzy odpowiadają za zobowiązania spółki wobec Skarbu Państwa z tytułu zaległych podatków solidarnie, całym swoim majątkiem.

23. Akcje na okaziciela nie mają zapisu wskazującego właściciela akcji i dlatego akcjonariusz może je zbywać na rzecz innych osób bez formalności, gdyż samo posiadanie takiej akcji jest dowodem udziału w spółce. Akcje imienne są również zbywalne, lecz na ich sprzedaż musi zazwyczaj wyrazić zgodę zarząd spółki. Akcje uprzywilejowane może wydawać akcje o szczególnych uprawnieniach. Uprzywilejowanie akcji może dotyczyć na przykład przyznania jednej akcji większej liczby głosów niż jeden, nie większej jednak niż dwa glosy, przyznania akcjom wyższego udziału w podziale zysku i większego udziału w podziale majątku spółki w razie jej likwidacji.

24. Władzami spółki akcyjnej- podobnie jak spółki z o.o.- są: -walne zgromadzenia -rada nadzorcza -komisja rewizyjna -zarząd.