Mövzu 1. Fitopatologiya bir elm kimi . Bitki xəstəlikləri haqqında ümumi məlumat

1. Aqronomluq İxtİsasInIn “Bİtkİ mühafİzəsİ” İxtİsaslaşmasI üzrə “Ümumİ fİtopatologİya” kursu Mövzu 1.Fitopatologiyabir elm kimi.Bitkixəstəlikləri haqqındaümumiməlumat P L A N: 1.1 Giriş 1.2Fitopatologiyanınpredmetivəobyektləri 1.3Fitopatologiyanınbölmələri 1.4Bölmələrvəonlarınözündəbirləşdirdiyiblokməsələlər 1.5Fitopatologiyabiologiyaelminintərkibhissəsidir 1.6Fitopatologiyakəndtəsərrüfatelmidir 1.7Bitkixəstəliklərihaqqındaümumiməlumat

2. ƏDƏBİYYAT 1. Axundov T.M., Eyyubov B.B. Azərbaycanınmikobiotası. Bakı, 2008, 350 c. 2. Cəfərov İ. Ümumifitopatologiya. Bakı: Elm, 2007, 392 s. 3. Cəfərov İ.H. Fitopatologiya (fənniniöyrənilməsinədair metodikvəsait) Bakı: Elm, 2008, 184 s. 4. İbrahimov A.Ş., Abdulova Z.A., Mehdiyeva L.N. Mikologiya. Bakı: “Bakı Universiteti”, 2008, 324 c. 5.M.Timur Döken, Erkol Demirçi Mikoloji – 1, Atatürk UniversitetiZiraatfakültesi, Ofsettesisi, Erzurum, 2010, 91 c. 6.M.Timur Döken, Erkol Demirçi, Hüseyn ZenginFitopatoloji. Erzurum: 2010, 256 s. 7. Головин П.Н., Арсенъева М.В., Тронова А.Т. Практикум по общей фитопатологии. Санкт-Петербург, изд. Ланъ, 2002, 288 с. 8.Попкова К.В. Общая фитопатология. М.: Агропромиздат, 1989, 362 с. 9. www. google.ru 10. www.dic.academic.ru 11. www. agroteh-garant.ru

3. Fitopatologiya yunan sözü olub, bitki xəstəlikləri haqqında elmdir Fitopatologiya fiton - bitki pathos – xəstəlik loqos - elm

4. Fitopatologiyanın bölmələri: Simptomologiya –bitki xəstəliklərinin simptomlarının və ya əlamətlərinin öyrənilməsi

5. Stress amilləri Abiotik Biotik Viruslar, Göbələklər, Bakteriyalar, Parazitlik edən ali bitkilər Nematodlar, Gənələr, Sorucu həşəratlar Gəmirici həşəratlar, İlbizlər, İstiqanlılar Xəstəlik törədicilər Zərərvericilər Patogenlər yoluxma infeksiya Zədələnmələr Xəstəliklər Zərər

6. Patoloji morfologiya, anatomiya, fiziologiya və biokimya

7. Epifitotologiya – bitkilərin kütləvi xəstəlikləri haqqında elmdir

8. Bitkilərin immuniteti və ya fitoimmunologiya

9. Gigiyena, profilaktika və terapiya

13. Fitopatologiyanın yuxarıda göstərilən bölmələri üç blok məsələləriözündə birləşdirir: 1.Bitkinin fərdi xəstəlikləri ilə əlaqədar suallar məcmusu-xəstəlik törədiciləri, bitkidə onların inkişafı, həsas və da-vamlı bitkilərin yoluxmaya cavab reaksiyası; 2.Populyasiyalarda bitki xəstəlikləri, təbii fitosenozlarda və aqrose-nozlarda epifitotiyaya təsir edən amillər; 3. Diaqnostika, hesabat, proqnoz və bitkilərin mühafizəsi ilə əlaqədar davamlı sortların seleksiyası da daxil olmaqla tətbiqi tədqiqatlar bloku.

14. Fitopatologiya müəyyən inkişaf mərhələləri keçərək bir sıra elmi sahələrin əmələ gəlməsinə zəmin yaratməşdır: - tətbiqi mikologiya - kənd təsərrüfatı bakteriologiyası - fitovirusologiya - fitonematodologiya - fitopatogenez • patoloji anatomoya vəbitki fiziologiyası • fitoimmunologiya • bitki karantini

15. 1. Fitopatologiya elmi nədən bəhs edir ? Özünü yoxlama üçün mövzuya aid test sualları • bitki xəstəliklərindən bəhs edir • bitkilərin zərərvericilərini öyrənir • bitkilərin gənə və mənənələrindən bəhs edir • bitkilərdə baş verən anormal hallardan bəhs edir • bitkilərin gəmiricilərini öyrənir

16. 2. Ümumi fitopatologiya nəyi öyrənir ? • xəstəliklərin simptomlarını öyrənir • xəstəliyin başvermə səbəbləri, onların inkişaf xüsusiyyətləri, törədiciləri, mübarizə üsullarını öyrənir • xəstəliklərə qarşı mübarizə üsullarını öyrənir • xəstəliklərin proqnozunu öyrənir • xəstəliyin başvermə səbəblərini və ətraf mühitlə əlaqəsini öyrənir

17. 3. Fitopatologiya hansı bölmələri əhatə edir ? • göbələklər, viruslar, alaq otları • simptomologiya, panepifitotiya, çoxalma, mitsel • immunitet, davamlılıq, xəstəlik, etiologiya • simptomologiya, etiologiya, patoloji morfologiya, anatomiya, fiziologiya və biokimya, epifitotologiya, bitkilərin immuniteti, terapiya • mikologiya, etiologiya, gigiyena

18. 4. Simptomologiya nəyi öyrənir ? • bitkilərin morfoloji quruluşunu • bitkilərin morfoloji-fizioloji xüsusiyyətlərini • bitki xəstəliklərinin əlamətlərini • bitki xəstəliklərinin tiplərini • bitki xəstəliklərinin diaqnostikasını

19. 5. Etiologiya nədir ? • bitkilərin xəstəliklərinin baş verməsinin səbəbləri haqqında elmdir • bitkilərdə patologiya haqqında elmdir • bitkilərin immuniteti haqqında elmdir • bitkilərdə xəstəliyin dinamikası haqqında elmdir • epifitotiya haqqında elmdir

20. 6. Xəstəlik nəticəsində bitkilər hansı dəyişikliklərə məruz qalır ? • patoloji, morfoloji, fizioloji, anatomik və biokimyəvi dəyişikliklərə məruz qalır • hüceyrələrdə suyun miqdarı artır • patoloji proses nəticəsində bitkilər məhv olur • bitkilərin qidalanması prosesi pozulur • patoloji proses nəticəsində onlar yalnız biokimyəvi dəyişikliklərə məruz qalır

21. 7. Epifitotiya nədir ? • göbələklərin çoxalması haqqında elmdir • bitkilərin kütləvi xəstəlikləri haqqında elmdir • xroniki xəstəliklər haqqında elmdir • kəskin xəstəliklər haqqında elmdir • xəstəliklərin qısa areal daxilində yayılması haqqında elmdir

22. 8. Terapiya nədir ? • xəstə bitkinin sağaldılması • xəstə bitkinin çoxaldılması • xəstə bitki haqqında elmdir • xəstə bitkinin yerinin dəyişdirilməsi • xəstəliyə qarşı davamlılıqdır

23. 9. Fitopatologiyanın hansı bioloji elmlərlə əlaqəsi mövcuddur ? • botanika, mikologiya, mikrobiologiya, virusologiya, entomologiya • botanika, aqrokomya • mikologiya, botanika, torpaqşünaslıq • metrologiya, ixtiologiya, virusologiya • herbalogiya, botanika, ixtiologiya, entomologiya

24. 10. Fitopatologiyanın inkişafı nəticəsində əmələ gələn elm sahələri ? • entomologiya, mikrobiologiya, virusologiya • tətbiqi mikologiya, kənd təsərrüfatı bakteriologiyası, fitovirusologiya, fitonematodologiya, fitopatogenez, fitoimmunologiya • virusologiya, mikrobiologiya, patoloji anatomiya • mikologiya, entomologiya, patoloji fiziologiya • patoloji biokimya, helmintologiya, mikologiya, entomologiya

25. dİqqətinizə görə təşəkkür edirəm