AİLE SORUNLARININ YASAL ÇÖZÜM YOLLARI

1. AİLE SORUNLARININ YASAL ÇÖZÜM YOLLARI Aile Mahkemeleri ALİ SOYER

2. AİLE • Toplumun en küçük birimi ve TEMELİ olarak kabul edilir. • Aile denince genellikle bir evde oturan anne ve baba ile, varsa onların evlenmemiş çocukları anlaşılır. • Daha geniş yada geleneksel aile, Ana-Baba, kardeşler ve eşleri ile torun ve yeğenleri de kapsar.

3. AİLE MAHKEMELERİ Aile hukukundan doğan dava ve işleri görmek üzere kurulan mahkemeleridir GÖREVLERİ • 22.11.2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun Üçüncü Kısım hariç olmak üzere (14.4.2004 t, 5133 sk.ile ek) İkinci Kitabı ile 3.12.2001 tarihli ve 4722 sayılı Türk Medeni Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanuna göre aile hukukundan doğan dava ve işler, • 20.5.1982 tarihli ve 2675 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanuna göre aile hukukuna ilişkin yabancı mahkeme kararlarının tanıma ve tenfizi, • Kanunlarla verilen diğer görevleri yerine getirmektir.

4. Yani hangi sorunlara bakar • Nişanlanma • Evlenme • Evliliğin İptali - Boşanma - Ayrılık • Nafaka -Tazminat • Ailenin ve aile birliğinin korunması • Boşanmada mal paylaşımı • Velayet • Soybağı • Evlat edinme • Çocuk mallarının korunması

5. Nişanlanma • Evlenme vaadi demektir • Evlenmeye zorlamak için dava hakkı vermez • Sebepsiz nişan bozan kusurlu taraf, karşı tarafın nişan dolayısıyla yaptığı masraflarına ve uğradığı aşırı zararına karşı, maddi ve manevi tazminat ödemeye zorlanabilir • Nişan dolayısıyla verilen “mutad dışı” hediyeler aynen veya mevcut değilse karşılığı geri verilir. • Bu amaçla nişanın bozulduğu tarihten itibaren bir yıl içerisinde dava açılabilir

6. Evlenme • Evlilik, reşit kadın ve erkeğin, iki reşit tanık ve evlendirmeye yetkili memur önünde açık evlenme iradelerini beyan etmeleri ile tamamlanan bir sözleşmedir. • Evlenme yaşı Ana-babanın birlikte izin vermeleri halinde 17 olup, 18 yaşına basmayan kız ve erkek çocuklar ancak ve yalnız “olağan üstü durum” ve “pek önemli sebep” bulunduğu takdirde, ana-babanın birlikte başvurması ve küçüğün 16 yaşını doldurması, evliliğin küçüğün yararına olacağının Aile Hakimince kabul edilmesi ve izin verilmesi halinde evlenebilir.

7. Evlenme engelleri • Yaş küçüklüğü • Evli olmak • Yakın Hısımlık • Akıl Hastalığı • Bekleme müddetinin dolmaması

8. Hangi hısımlar arasında evlilik yapılamaz ? • Üst ve alt soy ile • Kardeşler ile • Amca, Hala, Dayı ve Teyze ile • Yeğenler ile • Kayın hısımlığı ortadan kalkmış bile olsa biri diğerinin alt ve üst soyundan olanlarla • Evlat edinen-evlatlık veya bunlardan biri ile diğerinin alt ve üst soyundan olanlarla ve eşi arasında

9. Bekleme müddeti nedir ? • Boşanan kadın, boşanma kararının kesinleşmesinden başlayarak 300 gün dolmadan yeniden evlenemez. • 300 gün dolmadan boşandığı eşiyle evlenmek isterse Aile Hakiminden karar alması gerekir. • 300 gün dolmadan boşandığı eşinden başkasıyla evlenmek isteyen kadın ancak “Hamile değilse” Aile Hakiminden bekleme müddetinin kaldırılmasını bir dava dilekçesiyle isteyebilir.

10. Evliliğin iptali, Boşanma ve Ayrılık • Aile hakiminin kesinleşmiş kararıyla olur. • Evliliğin yasal yoldan sona erdirilmesi veya fiilen ayrılma amacıyla istenir. • Bu davanın açılması, dava süresince taraflara ayrı yaşama hakkı ve maddi gücü bulunmayan eşe, diğerinden “nafaka” isteme olanağı sağlar. • Bu davalar eşlerden birinin yerleşim yeri veya davadan önce son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer Aile mahkemesinde açılır.

11. Evliliğin iptali • Evlenme sırasında geçici bir sebeple ayırt etme gücünden yoksun olan eş, • Evlenmeyi hiç istemediği veya evlendiği kişiyle evlenmeyi düşünmediği hâlde yanılarak bu evlenmeye razı olmuş eş, • Eşinde bulunmaması, onunla birlikte yaşamayı kendisi için çekilmez bir duruma sokacak derecede önemli bir nitelikte yanılarak evlenmiş eş

12. Evliliğin iptali • Davacının veya altsoyunun sağlığı için ağır tehlike oluşturan bir hastalık kendisinden gizlenmiş eş. • Kendisinin veya yakınlarından birinin hayatı, sağlığı veya namus ve onuruna yönelik pek yakın ve ağır bir tehlike ile korkutularak evlenmeye razı edilmiş eş,

13. Evliliğin iptali • Eşinin namus ve onuru hakkında doğrudan doğruya onun tarafından veya onun bilgisi altında bir başkası tarafından aldatılarak evlenmeye razı olmuş eş, evlenmenin iptalini dava edebilir • İptal davası açma hakkı, iptal sebebinin öğrenildiği veya korkunun etkisinin ortadan kalktığı tarihten başlayarak altı ay ve her hâlde evlenmenin üzerinden beş yıl geçmekle düşer.

14. Boşanma sebepleri • Zina • Hayata kast ve pek kötü veya onur kırıcı davranış • Suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme • Terk • Akıl hastalığı • Evlilik birliğinin sarsılması

15. Nafaka • Tedbir nafakası a.)Boşanma davasının açılmasından sonra b.) Boşanma davası açılmaksızın c.) 4320 sayılı yasadan doğan istemlerde • Yoksulluk nafakası • İştirak nafakası • Yardım nafakası

16. Aile Mahkemelerinin 4787 sayılı Kanun çerçevesinde görev sorumluluğu • Koruyucu,eğitici ve sosyal önlemler alabilir, nedir bunlar ? • Uyarma, uzlaştırma • Ekonomik varlıkla, mali yükümlülüklerle ilgili önlemler • Resmi veya özel sağlık ve sosyal hizmet kurumlarına, huzurevlerine ve benzeri yerlere yerleştirme. • Bir meslek edindirme kursuna veya uygun görülecek bir eğitim kurumuna yerleştirme. • Çocuk mallarının korunmasına ilişkin önlemler alma.

17. Yargılama giderleri Başvurma harcı, Peşin harç, Tebligat masrafları, Tanık çağırma ve yol masrafları Gerekiyorsa bilirkişi ve keşif masraflarından ibaret olup çoğunlukla 50 TL gibi bir miktar tutmakta, bu rakam çağırılan tanık başına 25 TL artmaktadır.

18. Adli yardım • Dava açmakta haklı olduğu izlenimi uyandıran ve dava harç ve masraflarını karşılayamayacak durumda olduğunu kanıtlayan belgelerle başvuran davacıya, hakim kararıyla, yargılama giderlerinin haklı çıkması koşuluyla devletçe karşılanmasını sağlayan bir olanaktır. • Yargılama sonunda devletçe karşılanan bu giderler, haksız çıkan taraftan alınır.

19. Ücretsiz Avukatlık hizmetleri • Adli yardım başvuru formu doldurulur ve esas defterine kaydı yapılır. Adli yardım büroları baş vuran kişiden gerekli evrakları talep eder. Başvuran kişinin haklılığını araştırır ve buna göre karar verir. Eğer reddine karar verilmiş ise tebliğden itibaren 10 gün içinde yazılı yada sözlü olarak baro başkanına itirazını belirtebilir. Baro başkanı 7 gün içinde tekrar gözden geçirip kararını bildirir. Verilen bu karar kesin karardır. Adli yardım kabul edildiğinde, tutanak tutularak tespit edildiği belirlenir. Yardım isteyen kişinin, davanın sonunda maddi bir yarar elde etmesi durumunda avukata ödenen para ile elde edilecek maddi yararın % 5 ini baroya ödeyeceğini taahüt etmesi gerekmektedir. Adli yardımı isteyen kişinin haksız olduğunun sonradan anlaşılması durumunda görevlendirilen avukatın öcretinin iki katını ve yapılmış masrafları, faizleriyle birlikte geri vermek zorundadır.

20. Ücretsiz Avukatlık hizmetleri Başvuru için gereken evraklar:   1. Bağlı bulundukları muhtarlıklardan fakirlik belgesi ve Nüfus Müdürlüğünden alınacak ikametgah  2. Nüfus cüzdanı fotokopisi  3. Dava için gerekli belgelerin fotokopisinden ibarettir • Her şehirde barolara bağlı adli yardım büroları mevcuttur.

21. 4320 Sayılı Ailenin Korunması Hakkında Kanun • Aile Hakimine - Korunma talep eden eşlerden biri - Tarafların aynı çatı altında yaşayan çocukları - Aynı çatı altında yaşayan aile bireyleri - Cumhuriyet Savcısı Başvuruda bulunup korunma isteyebilir.

22. Mahkemenin verebileceği Koruma Tedbirleri Aile Hakimi, kusurlu eşin veya diğer aile bireyinin; • a) Aile bireylerine karşı şiddete veya korkuya yönelik söz ve davranışlarda bulunmaması, • b) Müşterek evden uzaklaştırılarak bu evin diğer aile bireylerine tahsisi ile bu bireylerin birlikte ya da ayrı oturmakta olduğu eve veya işyerlerine yaklaşmaması, • c) Aile bireylerinin eşyalarına zarar vermemesi, • ç) Aile bireylerini iletişim araçları ile rahatsız etmemesi,

23. Mahkemenin verebileceği Koruma Tedbirleri • d) Varsa silah veya benzeri araçlarını genel kolluk kuvvetlerine teslim etmesi, • e) Alkollü veya uyuşturucu herhangi bir madde kullanılmış olarak şiddet mağdurunun yaşamakta olduğu konuta veya işyerine gelmemesi veya bu yerlerde bu maddeleri kullanmaması, • f) Bir sağlık kuruluşuna muayene veya tedavi için başvurması. için 6 ayı geçmemek üzere tedbir kararı verebilir

24. Aile Hakimi ayrıca • Eğer şiddeti uygulayan eş veya diğer aile bireyi aynı zamanda ailenin geçimini sağlayan yahut katkıda bulunan kişi ise hâkim bu konuda mağdurların yaşam düzeylerini göz önünde bulundurarak daha önce Türk Medenî Kanunu hükümlerine göre nafakaya hükmedilmemiş olması kaydıyla talep edilmese dahi tedbir nafakasına hükmedebilir. • Bu Kanun kapsamındaki başvurular ve verilen kararın infazı için yapılan icraî işlemler harca tâbi değildir.

25. Koruma kararının bir örneği mahkemece Cumhuriyet Başsavcılığına tevdi olunur. Cumhuriyet Başsavcılığı kararın uygulanmasını genel kolluk kuvvetleri marifeti ile izler. • Koruma kararına uyulmaması halinde genel kolluk kuvvetleri, mağdurların şikâyet dilekçesi vermesine gerek kalmadan re’sen soruşturma yaparak evrakı en kısa zamanda Cumhuriyet Başsavcılığına intikal ettirir. • Cumhuriyet Başsavcılığı koruma kararına uymayan eş veya diğer aile bireyleri hakkında Sulh Ceza Mahkemesinde kamu davası açar. • Fiili başka bir suç oluştursa bile, koruma kararına aykırı davranan eş veya diğer aile bireyleri hakkında ayrıca üç aydan altı aya kadar hapis cezasına hükmolunur.

26. Şiddet mağduru nereye başvurabilir • Aile Mahkemesine • Cumhuriyet Başsavcılığına • En yakın polis merkezi veya Jandarma karakoluna • İl sosyal hizmetler Müdürlüğüne • En yakın sağlık kuruluşuna • Baroya • Belediyeye • Kadın sivil toplum kuruluşuna • Alo 183 telefon hattına

27. Aile içi şiddet nedir ? • Eşinizin size veya çocuklarınıza yada sizinle aynı evde yaşayan akrabalarınıza yönelik • Sizinle aynı evde yaşayan herhangi bir akrabanızın, size yada evdeki diğer kişilere yönelik • Evli olmanıza rağmen kendi isteğinizle veya mahkeme kararıyla ayrı evlerde yaşadığınız eşinizin size yönelik Tehdit, Baskı ve kontrol içeren, Cinsel, Ekonomik veya psikolojik zarar görmenize veya acı çekmenize sebep olan her türlü davranıştır.