190 likes | 392 Views
PROGRAMI KOMBËTAR I SHKENCËS 2010-2015. Dr. Dukagjin Pupovci 17 dhjetor 2013. Efekti i dëshiruar Zhvillimi i përgjithshëm ekonomik dhe shoqëror. Rezultati i pritshëm Aftësia për t’i vënë të arriturat e shkencës, teknologjitë e reja dhe inovacionet në funksion të zhvillimit.
E N D
PROGRAMI KOMBËTAR I SHKENCËS 2010-2015 Dr. Dukagjin Pupovci 17 dhjetor 2013
Efekti i dëshiruar Zhvillimi i përgjithshëm ekonomik dhe shoqëror Rezultati i pritshëm Aftësia për t’i vënë të arriturat e shkencës, teknologjitë e reja dhe inovacionet në funksion të zhvillimit Strukturat Infrastruktura ligjore Mekanizmat për financim Institucionet kërkimore Proceset Edukimi i kuadrit Projektet kërkimore Bashkëpunimi ndërkombëtar Burimet Njerëzit Infrastruktura fizike Mjetet financiare
Procesi i zhvillimit të PKSH Sigurimi i përkrahjes nga KAIP Hartimi i konceptit të PKSH Konstituimi i KKSH Përcaktimi i buxhetit dhe planit të veprimit të PKSH (dhjetor 2009) Përcaktimi fillestar i prioriteteve kërkimore (shtator 2009) Përcaktimi i objektivave dhe masave (nëntor 2009) Drafti i PKSH (janar-shkurt 2010) Diskutimi publik (shkurt-mars 2010) Versioni përfundimtar (prill 2010)
Gjendja e atëhershme (2009) • Baza teknologjike e ekonomisë kosovare mbetet e dobët për të krijuar nevojën për veprimtari kërkimore-shkencore dhe inovative • Kjo veprimtari vazhdon të jetë margjinale dhe e bazuar në nisma individuale • Shpenzimet publike për këtë veprimtari janë rreth 0.1% të BPV (1.85% në BE, 2.47% në vendet e G7) • Ka munguar një dialog brenda komunitetit shkencor për avancimin e veprimtarisë
Prioritetet kërkimore - KRITERET Rëndësia për zhvillimin ekonomik dhe shoqëror të vendit, Numri dhe cilësia e burimeve njerëzore në vend dhe në diasporë, Kushtet e infrastrukturës kërkimore shkencore, Kontributi në ruajtjen dhe promovimin e identitetit kombëtar të Kosovës, Ekzistimi i potencialit për arritjen e rezultateve kërkimore-shkencore dhe aplikimin e tyre brenda dhe jashtë Ekzistimi i bashkëpunimi ndërkombëtar në fushën e caktuar.
Prioritetet kërkimore - FUSHAT Shkencat e natyrore Inxhinieria dhe teknologjia Shkencat mjekësore Shkencat bujqësore Shkencat shoqërore Shkencat humane
Prioritetet kërkimore - PROCESI • Janë analizuar 33 disiplina , • Lista është “reduktuar” në 16 prioritete, • Janë bërë krahasime me vende të tjera, • Britania e Madhe – 6 prioritete • Franca – 7 prioritete • SHBA - 6 prioritete • Japonia – 4 primare dhe 4 sekondare • Kina – 10 prioritete • Kështu kemi arritur deri tek 5+1 prioritet tona
Prioritetet kërkimore të PKSH • 1. Mjedisi, energjia dhe resurset natyrore • 2. Prodhimi bujqësor dhe siguria e ushqimit • 3. Kërkimet shkencore në mjekësi • 4. Zhvillimi i shoqërisë së bazuar në dije • Studimet gjuhësore dhe kulturore-historike • Prioriteti ndër-horizontal • Teknologjisë Informative dhe Komunikuese
Objektivat strategjike të PKSH Zhvillimi i kapaciteteve njerëzore për veprimtari kërkimore- shkencore Zhvillimi i infrastrukturës kërkimore shkencore Ndërkombëtarizimi i veprimtarisë kërkimore-shkencore Forcimi i lidhjeve ne mes të shkencës, të shoqërisë dhe të ekonomisë për të nxitur zhvillimin ekonomik dhe shoqëror Përsosmëri në veprimtarinë kërkimore-shkencore
Nxitet zhvillimi i programeve të doktoratës në institucionet e arsimit të lartë. • Deri në vitin 2015 të paktën 50 kandidatë do të marrin mbështetje për të ndjekur studimet e post-doktoratës • Deri në vitin 2015 të paktën 100 kandidatë nga Kosova do të ndjekin studimet e doktoratës në 500 universitetet më të mira të botës • 100 bursa afat-shkurtra mobiliteti për hulumtuesit aktivë. Objektiva Strategjike 1 Zhvillimi i kapaciteteve njerëzore për veprimtari kërkimore-shkencore
Deri në vitin 2012 rishikohet dhe freskohet infrastruktura ligjore (korniza). • Sigurohen laboratorë dhe pajisjet që përmbushin nevojat optimale të hulumtuesve me mbështetje të plotë ose të pjesshme nga Buxheti i Kosovës. • 10 laboratorëve X 250,000 € • 1 mil € përmes ftesave konkurruese • Deri në vitin 2012 ndërtohet Sistemi Informativ i KZhT. • Deri në vitin 2011 sigurohet qasja në bibliotekat elektronike relevante. Objektiva Strategjike 2 Zhvillimi i infrastrukturës kërkimore- shkencore
Mbështetje për botimin e një numri të konsiderueshëm të publikimeve shkencore në revista ndërkombëtare. • Vlera e përgjithshme vjetore e projekteve të përbashkëta kërkimore me institucionet e huaja është të paktën 2 milion euro duke filluar me vitin 2012. • Pjesëmarrje e zgjeruar në rrjetet ndërkombëtare hulumtuese • Bashkëpunim i përmirësuar me studiuesit tanë që punojnë jashtë. Objektiva Strategjike 3 Ndërkombëtarizimi i veprimtarisë kërkimore-shkencore
Krijimi i një programi të zbatueshëm të kërkimit shkencor dhe të zhvillimit teknologjik për të mbështetur raportet shkencë-industri me qellim të përmirësimit të kapaciteteve bashkëpunuese teknologjike deri në vitin 2013, i cili do të zbatohet me fond të mjaftueshëm në vitin 2014. • Krijimi i një programi për inovacione për të përmbushur nevojat e inovacionit ekonomik dhe social të sektorit privat (biznesit, OJQ) deri në vitin 2015, i cili do të zbatohet me fond të mjaftueshëm në vitin 2016. Objektiva Strategjike 4 Forcimi i lidhjeve ne mes të shkencës, të shoqërisë dhe të ekonomisë për të nxitur zhvillimin ekonomik dhe shoqëror
Themelimi i qendrave të përsosmërisë shkencore, • Mbështetja e disiplinave fondamentale, • Aplikimi i çmimeve për arritje të jashtëzakonshme, • Institucionet kërkimore-shkencore ndërtojnë mekanizma të sigurimit të cilësisë në fushën e kërkimit shkencor. Objektiva Strategjike 5 Përsosmëri në veprimtarinë kërkimore-shkencore
Plani i veprimit • Eshtë i ndarë në gjysmëvjetorë • Përcakton përgjegjësitë e bartësve dhe koston e secilit aktivitet • Rol i veçantë për Agjencinë për Promovimin e Shkencës • Ndërtimi i kapacitetit ka përparësi • Llogaritet në bashkëpunim ndërkombëtar dhe shfrytëzimin e fondeve ndërkombëtare
Dhe, çfarë ka ndodhur? • MASHT ndan rreth 0.5 mil. EUR buxhet për financimin e veprimtarisë kërkimore-shkencore • Kuvendi asnjëherë nuk e ka shqyrtuar progresin e zbatimit të Programit Kombëtar të Shkencës, e as që e ka diskutuar buxhetin • Këshilli Kombëtar i Shkencës nuk ekziston që nga korriku i vitit 2011 • Agjencia për Pormovimin e Shkencës nuk është themeluar
Nje krahasim me rajoninPërfituesit e FP7 (2007-2013) • Shqipëria – 27 projekte (1) • Bosnja dhe Hercegovina – 34 projekte (4) • Kroacia – 282 projekte (34) • Serbia – 220 projekte (41) • Mali i Zi – 33 projekte (9) • Maqedonia – 86 projekte (14) • Kosova – 3 projekte (0)