Nowe aspekty prawne związane z kormoranem i innymi gatunkami zwierząt objętymi ochroną

1. Nowe aspekty prawne związane z kormoranem i innymi gatunkami zwierząt objętymi ochroną Łosiów, 30 marca 2012 r.

2. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. Nr 237, poz. 1419) ochronie częściowejpodlegają: kormoran czarny Phalacrocorax carbo, czapla siwa Ardea cinerea, wydra Lutra lutra Chronione gatunki zwierząt Źródło: internet Źródło: internet Źródło: internet

3. Pokarm stanowią wyłącznie ryby (w poszukiwaniu pokarmu potrafi aktywnie przeszukiwać akwen, łącznie z mulistym dnem). Ptaki żerują zazwyczaj w grupach, rzadko przekraczających kilkanaście osobników. Przeciętne dzienne zapotrzebowanie pokarmowe wynosi do 0,5 – 0,75 kg ryb. Potrafi jednak połknąć rybę przekraczająca masę 1kg. Okres lęgowy przypada od kwietnia do czerwca (młode ptaki po 2-2,5 miesiącach od wyklucia opuszczają gniazdo). Ptaki gnieżdżą się gromadnie, czasem razem z innymi gatunkami ptaków z rodziny czaplowatych. W ostatniej dekadzie jest ptakiem coraz częściej zimującym, spotykanym przez cały rok. W 2011 r. opracowano projekt Strategii zarządzania populacją kormorana w Polsce. Jej autorzy nie stwierdzili gniazdowania kormoranów na Opolszczyźnie. Obserwowane tu w okresie lęgowym osobniki pochodzą z koloni województw sąsiednich. Ptaki obserwowane w czasie wędrówek jesienno – zimowych to osobniki migrujące pomiędzy populacją północno europejską, a czarnomorską. Krajowa populacja kormorana czarnego nie jest zagrożona (źródło: Szymon Bzoma 2011). Gatunek ten nie został zamieszczony na Czerwonej liście kręgowców województwa opolskiego. Kormoran czarny Źródło: internet Źródło: internet

4. Strategia zarządzania populacją kormorana w Polsce • Głównym pokarmem kormorana czarnego na stawach hodowlanych jest karp. • Średnie i uogólnione w skali kraju zagęszczenie populacji tego gatunku szacuje się na 4 osobniki na 10 ha lustra wody, • Liczebność populacji kormorana czarnego po długim okresie wzrostu wykazuje obecnie stabilizację. • W związku z dużą presją tego gatunku na gospodarkę rybacką przewiduje się prowadzenie odstrzału redukcyjnego. • Odstrzał osobników ma za zadanie wspomaganie płoszenia, które odgrywa większą rolę w ograniczaniu szkód powodowanych przez te ptaki.

5. Czapla siwa • Pokarm stanowią ryby, płazy, skorupiaki, mięczaki, owady czasem nawet gryzonie oraz ptaki. Ptaki polują pasywnie tzn. zasadzają się na ofiarę czatując przy brzegu zbiornika wodnego lub brodząc w wodzie. Nie polują gromadnie. • Dzienne zapotrzebowanie na pokarm kształtuje się w granicach 0,3 kg. Potrafi chwytać większe ryby, lecz z uwagi na fakt że nie potrafi ich przełknąć, czyni to bardzo wyjątkowo. • Okres lęgowy przypada od końca marca do czerwca, często w momencie utraty jaj lub młodych piskląt, ptaki przystępują do ponownego lęgu. Po 2-3 miesiącach od wyklucia ptaki opuszczają gniazdo. • Ptaki gnieżdżą się gromadnie, często w towarzystwie kormoranów. Znane są jednak pojedyncze gniazda znajdujące się w oddaleniu od tzw. czaplińców. • Jest gatunkiem zimującym. • Gatunek ten nie został zamieszczony na Czerwonej liście kręgowców województwa opolskiego. • Odbywa lęgi na Opolszczyźnie (w okolicach Otmuchowa i Stobrawy). Źródło: internet Źródło: internet

6. Wydra • Ssak z rodziny łasicowatych, o masie ciała 8-12 kg. Prowadzi ziemnowodny tryb życia, bardzo rzadko spotkać można ją na lądzie. Z reguły aktywna jest po zmierzchu. Żywi się rybami a także ptakami i ich jajami, skorupiakami oraz płazami. Poluje indywidualnie. • Dzienne zapotrzebowanie na pokarm wynosi 1 do 2 kg i zależne jest od wielkości i wieku osobnika. Żyje od 10-18 lat. • Okres godowy rozpoczyna się w lutym, ciąża trwa ok. 65 dni. Samica opiekuje się młodymi do 9 miesięcy od porodu. • Mioty wyprowadza w norach, których wejście znajduje się pod wodą. Otwory wentylacyjne są najczęściej zlokalizowane w pobliżu pni drzew, pomiędzy ich korzeniami. • W 2011 r. opracowano projekt Krajowej strategii gospodarowania wydrą. • Na Opolszczyźnie wydra spotykana jest nad większością dużych rzek i kompleksów stawowych. • Gatunek ten nie został zamieszczony na Czerwonej liście kręgowców województwa opolskiego. • Wydra została wymieniona w załączniku II i IV Dyrektywy Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory Źródło: internet

7. Krajowa strategia gospodarowania wydrą • Wydra występuje na terenie całej Polski. • Z uwagi na behawioryzm gatunku trudno jest określić dokładną liczebność wydry. • W pierwszej kolejności należy postawić na stosowanie działań mających na celu zabezpieczenie przed szkodami powodowanymi przez wydrę, poprzez stosowanie udoskonaleń w metodach już istniejących, tworzenie żerowisk zastępczych dla wydry, przy jednoczesnym odgrodzeniu zbiorników hodowlanych.

8. Za szkody wyrządzone przez kormorana czarnego, czaplę siwą i wydrę w gospodarstwie rybackim nie przysługuje odszkodowanie.

9. Zakazy obowiązujące w stosunku do chronionych gatunków zwierząt • Zgodnie z § 7 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt, w odniesieniu do gatunków zwierząt chronionych obowiązują m.in. poniższe zakazy: • umyślnego zabijania, okaleczania i chwytania, • zbierania, przetrzymywania i posiadania okazów gatunków, • umyślnego niszczenia ich jaj, postaci młodocianych, • niszczenia ich gniazd, nor i innych schronień, • umyślnego płoszenia i niepokojenia. Źródło: internet

10. Odstępstwa od zakazów • Regionalny dyrektor ochrony środowiska, na mocy art. 56 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220, z późn. zm.) na obszarze swojego działania, może zezwolić na odstępstwa od zakazów obowiązujących w stosunku do gatunków objętych ochroną częściową,

11. Warunki odstępstwa od zakazów • Zezwolenie na odstępstwa od zakazów może być wydane w przypadku spełnienia łącznie 3 warunków: • braku rozwiązań alternatywnych, • jeżeli nie spowoduje to zagrożenia dla dziko występujących populacji chronionych gatunków zwierząt oraz • gdy spełniona jest jedna z poniższych przesłanek (56 ust. 4 ustawy):

12. Warunki odstępstwa od zakazów • wynikają z potrzeby ochrony innych dziko występujących gatunków zwierząt oraz siedlisk przyrodniczych, lub • wynikają z konieczności ograniczenia poważnych szkód w gospodarce, w szczególności rolnej, leśnej lub rybackiej, lub • leżą w interesie zdrowia i bezpieczeństwa powszechnego, lub • są niezbędne w realizacji badań naukowych i programów edukacyjnych lub w realizacji celów związanych z odbudową populacji, reintrodukcją gatunków zwierząt, albo do celów działań reprodukcyjnych, lub • umożliwiają, w ściśle kontrolowanych warunkach, selektywnie i w ograniczonym stopniu, chwytanie lub przetrzymywanie zwierząt objętych ochroną ścisłą w liczbie określonej przez wydającego zezwolenie, lub • w przypadku gatunków objętych ochroną ścisłą, gatunków ptaków oraz gatunków wymienionych w załączniku IV Dyrektywy Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory – wynikają z koniecznych wymogów nadrzędnego interesu publicznego, w tym wymogów o charakterze społecznym lub gospodarczym lub wymogów związanych z korzystnymi skutkami o podstawowym znaczeniu dla środowiska, lub • w przypadku innych gatunków niż wymienione w pkt 6 – wynikają ze słusznego interesu strony lub koniecznych wymogów nadrzędnego interesu publicznego, w tym wymogów o charakterze społecznym lub gospodarczym lub innych wymogów związanych z korzystnymi skutkami o podstawowym znaczeniu dla środowiska

13. Zabijanie zwierząt objętych ochroną nie może być wykonywane przy użyciu urządzeń, sposobów lub metod działających na dużą skalę lub niewybiórczo, mogących powodować lokalny zanik lub poważne zaburzenia populacji tych zwierząt, a w szczególności przy użyciu: oślepionych lub okaleczonych zwierząt jako wabików, urządzeń odtwarzających nagrania głosów zwierząt, urządzeń elektrycznych lub elektronicznych, mogących zabijać lub ogłuszać, luster i innych urządzeń oślepiających, sztucznych źródeł światła, urządzeń wizyjnych ułatwiających strzelanie w nocy, w tym powiększających lub przetwarzających obraz oraz oświetlających cel, sieci działających nie wybiórczo, kusz, automatycznej lub półautomatycznej broni z magazynkiem mieszczącym więcej niż 2 naboje, trucizn lub przynęt zatrutych albo zawierających środki usypiające, gazów i dymów stosowanych do wypłaszania, sideł, lepów, haków, statków powietrznych, pojazdów silnikowych w ruchu, łodzi prowadzonych z prędkością większą niż 5 km/h.

15. http://opole.rdos.gov.pl w zakładce wzory pism i podań

16. Zezwolenia RDOŚ w Opolu • Przykładowe warunki określające sposób wykonania czynności, np. odstrzał i płoszenie kormorana czarnego: • I. płoszenie w terminie od ....... do ........ x osobników kormorana czarnego Phalacrocorax carbo na terenie ............... położonego na działkach nr .......................... obręb ..................., gmina ...................., • II. zabicie w terminie od ........ do ........... x osobników kormorana czarnegona terenie ...................., • III. zebranie i chwilowe przetrzymywanie odstrzelonych martwych ptaków ww. gatunku, • pod następującymi warunkami określającymi sposób wykonania wnioskowanych czynności: • 1. płoszenie osobników kormorana czarnego na terenie ................ prowadzone będzie przy użyciu .............., • 2. zabijanie osobników kormorana czarnego na ww. terenie prowadzone będzie z grobli stawowych i dotyczyć będzie wyłącznie ptaków w locie, przy użyciu broni myśliwskiej z zachowaniem zasad określonych w art. 54 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220, z późn. zm.), • 3. odstrzału dokonywać będą upoważnieni członkowie Polskiego Związku Łowieckiego, • 4. martwe ptaki, do czasu przekazania do utylizacji będą przetrzymywane w chłodni, • 5. zabite osobniki zostaną przekazane do utylizacji podmiotowi uprawnionemu do utylizacji odpadów zwierzęcych. • Jednocześnie zobowiązuję wnioskodawcę do przedłożenia Regionalnemu Dyrektorowi Ochrony Środowiska w Opolu informacji o wykorzystaniu zezwolenia w terminie do dnia …………………

17. Dziękuję za uwagę Źródło: internet