E N D
ERKAN COŞKUN İÇ RADYASYON
Radyasyon veya Işınım, elektromanyetik dalgalar veya parçacıklar biçimindeki enerji yayımı ya da aktarımıdır. "Radyoaktifmaddelerinalfa, beta, gama gibi ışınları yayması"na veya "Uzayda yayılan herhangi bir elektromanyetik ışını meydana getiren unsurların tamamı"na da Radyasyon denir. Radyasyon
X ışınları, ultraviyole ışınlar, görülebilen ışınlar, kızıl ötesi ışınlar, mikro dalgalar, radyo dalgaları ve manyetik alanlar, elektromanyetik tayfın parçalarıdır. Elektromanyetik parçaları, frekansvedalga boyları ile tanımlanır.Alfa, beta, gama, X ışınları ile kozmik ışınlar ve nötronlar çok yüksek frekanslarda olduğundan, elektromanyetik parçacıklar kimyasal bağları kırabilecek enerjiye sahiptir. Bu bağların kırılması sonucu iyonlaşma olur. Radyasyonun Zararları
İyonlaşabilen elektromanyetik ışınımları, hücrenin genetik materyali olan DNA'yı parçalayabilecek kadar enerji taşımaktadır. DNA'nın zarar görmesi ise hücreleri öldürmektedir. Bunun sonucunda doku zarar görür. DNA'da çok az bir zedelenme, kansere yol açabilecek kalıcı değişikliklere sebep olur.(Çernobil)
Kan hücrelerini yapan organlar (kemik iliği, lenf bezleri) radyasyona son derece hassastır. Tüm kan hücreleri ve plateletlerioluşturan kemik iliğindeki ana hücreler (stemcell), dalak, karaciğer, lenf nodları, timusda bulunan lenfoid dokular radyasyona aşırı hassastır. Lenfositler, radyasyona oldukça hassas olup normal titrerlerinden (2100/ml) ışınlama sonrası ölçülebilir düşüş kaydedilebilir Hematopoetik Sistem
Dalak, lenf bezleri ve timus, radyasyona oldukça duyarlıdır. Dalak da radyasyona bağlı olarak mitotik aktivite inhibisyona uğrar, kütlesi azalır. Lenf bezlerinde ise küçülme meydana gelir. Alınan doza göre şişme, ödem ve hemoraji görülebilir Lenfatik Sistem
Reprodüktif sistem hücreleri radyasyon etkilerine son derece hassastır. Erkekte ana hücreler ve çoğalmakta olan spermetogonia oldukça duyarlıdır. Reprodüktif Sistem
Mukoza epiteli radyasyona oldukça hassastır. Bu hassasiyet, hematopoetik sistem ve gonodlarınki (cinsiyet bezi) kadar değildir. Ġlk önce mitoz durur. Ödem, dejenerasyon ve nekroz görülür. Gastrointestinal Sistem
Deri, radyosensitif bir organdır. Deriye radyobiyolojik etkiler; total doza, doz hızına ve radyasyon kalitesine bağlıdır. Radyasyon etkilerini eritem (deride kızarıklık), tırnak ve saçlarda değişiklikler, kıllanmada azalma gibi belirtilerle gösterir. Deri
Radyoloji departmanında, kumanda masası dışarıda değil ise kumanda masası önünde en az 2 m eninde ve 2,25 yüksekliğinde kurşunlu paravan bulundurulur.Kumanda masası ile inceleme masası arasında en az 1,5 m mesafe olmalıdır. Işınlama sürecinde radyasyon kaynağında uzak durmaya önem gösterilmelidir. Radyo Kurşunlu Paravanlar
Özellikle floroskopi cihazları ile yapılacak incelemelerde kurşunlu önlüklerle beraber, kurşunlu eldivenler de kullanılır. Kurşunlu Eldivenler
Radyasyon çalışanları, radyoloji laboratuvarındaçalışırken kurşunlu önlük kullanmalıdır. Kurşunlu önlükler direk x-ışınından değil ikincil (yansıyan) radyasyona karşı bir koruma sağlamak üzere tasarlanır. Kurşunlu Önlükler