450 likes | 811 Views
Kanser Tedavisinde Kullanılan Güncel Nükleer Tıp Yöntemleri- Gelecekteki Perspektifleri. Prof. Dr. Çetin Önsel İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Nükleer Tıp Anabilim Dalı. İçerik . Tiroit kanserlerinin radyoiyot ile tedavisi Miyeloproliferatif hastalıklarda P-32 tedavisi
E N D
Kanser Tedavisinde Kullanılan Güncel Nükleer Tıp Yöntemleri- Gelecekteki Perspektifleri Prof. Dr. Çetin Önsel İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Nükleer Tıp Anabilim Dalı
İçerik • Tiroit kanserlerinin radyoiyot ile tedavisi • Miyeloproliferatif hastalıklarda P-32 tedavisi • Kemik ağrılarının palyasyonu • Hematolojik tümörlerde işaretli antikorlar • MIBG tedavisi • Reseptör hedefe yönelik radiopeptit tedavisi • Hepatik tümörlerin tedavisinde işaretli lipiodol
Tiroit kanserlerinin radyoiyot ile tedavisi • Tiroit kanserleri • İyi diferansiye • Papiller (%80) • Folliküler (%10) • Az diferansiye • Anaplastik • Medüller tiroit kanserleri
Papiller tiroit kanserleri • Varyantları • Folliküler • Tallcell
Erkek Kadın Sene
Targeted radionuclide therapyTargeted radionuclide therapy has the potential to selectively deliver radiation to diseased cells with minimal toxicity to surrounding tissues.
Tiroit kanserinde tedavi stratejisi • Cerrahi tedavi, • Radyoiyot tedavisi • Tiroit hormon tedavisi
İnisial cerrahinin amacı • Primer tümörün rezeksiyonu • Tedaviye bağlı morbititeyi minimize etmek • Hastalığı doğru olarak evreleme • Uygun olan hastalarda operasyon sonrası radyoiyot tedavisini kolaylaştırmak • Hastalıknüksü açısından uzun müddet takibine imkan vermek • Nüks riskini ve metastatik yayılmayı minimize etme
Diferansiye tiroit kanserlerinin medikal tedavisi • Rİ hedefe yönelik ilk tedavilerden biridir • Ablasyon tedavisinin amacı • Normal dokuyu ortadan kaldırarak Tg ölçümü ile takipte spesifiteyi artırmak • Remnant içinde veya vücudun herhangi bir yerindeki mikroskopikkarsinomu ortadan kaldırmak • Rİ remnantablasyonu her zaman tartışmalı bir konu olmaya devam etmektedir
Normal dokunun ablasyonu • Tg sadece tiroit dokusu tarafından üretiliyor • Bazal ve uyarılmış Tg’nin ölçümü nüks açısından önemli • Normal doku ortadan kaldırıldığı zaman Tg ölçülemeyecek düzeye iner • Uyarılma sırasında yükselmesi rezüdü veya nüks dokuyu gösterir • Rİ ablasyonu yapılmayan dokularda Tg ölçümümün klinik değeri tam olarak belli değildir
Normal dokunun ablasyonu • Bu görüş ayrıca RI tüm vücut sintigrafisi için de geçerlidir • Normal doku varlığında Rİ metastazlarda az tutulumun bozulması nedeni ile metastazlar görülemiyor
Rİ ablasyonunda görüş farklılıkları • Düşük riskli gruplarda US giderek son 20 yılda yaygın halde kullanılmaya başlandı • Avantajları: ucuz, her yerde mevcut, radyasyon vermiyor • Tg’den daha önce persistan ve nüks Tg ve I-131’den daha önce ve daha duyarlı olarak gösterir • Ancak operatöre bağlı bir metottur • RRA olmayan hastalarda Tg değerinin progressif olarak yükselmesi nüks ve persiste hastalığın gösterilmesinde yüksek öngörüye sahiptir
RAI tedavisi • Cerrahiden geri kalan kanser dokularının ortan kaldırılması • Bilinen veya bilinmeyen mikroskopik tiroit kanser hücrelerinin ortadan kaldırılarak • Nüksün azaltılması • Uzun süreli iyileşme sağlanması • Birçok retrospektif çalışma RRA sonrası hem hastalık nüksünün hem de de hastalığa-bağlı ölümlerin azaldığını göstermiştir • RRA olan hastalarda kansere bağlı ölüm 30 yıllık nüks oranı ablate olmayanlardan 3 misli daha azdır • Bununla beraber bazıları uzun süreli sonuçlarda ablasyonun herhangi bir yarar sağladığı gösterilememiştir
RRA tedavisinin kullanılması • Bu tartışmanın esas sebebi muhtemelen nüks için heterojen risklere ve hastalığa özgü mortaliteye bağlıdır • Mesela küçük çaplı tümörlerde (<1.5cm) ve düşük riskli uzun süreli sonuca RRA yararı yoktur • NTCTCSG’ye göre RRA’dabağımsız yarar evre III ve IV tümörlerde olduğu gözlenmiştir • Birçok kılavuzlarda RRA’nın daha çok seçici olarak kullanılması belirtilmiştir
RRA kullanılmayan bazı çalışmaların sonuçları • İtalyan çoklu-merkez sonuçları • Çapı <1cm, tek odak, tiroit içi, yüksek riski olmayan diferansiye tiroit kanseri • Ortalama 6.7 yıl takip • Tiroit kanserden ölüm ve nüks yok • MemorialSloan-Kettering kanser Merkezi • 1-4 cm, minimal veya tiroit dışı yayılım yok, minimal veya lenf metastazı yok • Ortalama 5 yıl takip • Sadece %4.1 hastada nüks görülmüş
RRA’na hastaların hazırlanışı • RRA tedavisi için hastanın en az 3 hafta tiroit hormon tedavisinin kesilmesi ve TSH düzeyinin >30mU/L olması gerekir • Recombinanthuman TSH (rhTSH) tiroit hormonu kesmeden de uygulanabilir • Tiroidin uyarılması ve ablasyon oranı açısından her ikisi arasında benzer bulgular bulunmuştur Tuttle RM. Thyroid 2011;20:257–263.
RRA için Rİ seçimi • Son zamanlarda 75-100mCi Rİ yerinedüşük riskli hastalarda 30-50mCi’nin aynı neticeyi verdiği gösterilmiştir • Yüksek doz RAİ 100-200mCi rezidüelmikroskopik hastalık bulunduuğunda veya kuşkulanıldığında uygulanır
RRA öncesi tüm vücut sintigrafisi • Birçok araştırıcıya göre 5mCi I-131 tüm vücut sintigrafisinin RRA da ve dışında karar vermede etkisi yoktur • Kullanılması durumunda birkaç gün içinde “stunning” neden olur ve bu birkaç hafta sürer • Düşük doz kullanılması veya 48 saat içinde yüksek doz tedaviye başlanılması gerekir • Tedaviden sonra tüm vücut sintigrafisinin yapılması daha etkili • SPECT/BT’nin bu amaçla kullanılması bir alternatif olabilir
Lokal veya uzak metastazlarda RAI • En etkili yöntemdir • Hastalığın yok edilmesinde ve tüm sağ-kalımı anlamlı şekilde etkilemektedir • Tedaviye karar vermede iki önemli husus vardır • Her ilerlemiş hastalık az ve heterojen tutulum nedeni ile I-131’den yararlanmıyor • Sekondermalinitelere neden olabileceği unutulmamalı • Artık I-131 tek tedavi şekli değildir; yeni alternatifler de mevcuttur
Rİ tedavi endikasyonları • Retrospektif çalışmalara dayanır • Tedavi için tümörde I-131 tutulumunun olması gerekir