HİZMET BORÇLANMA İŞLEMLERİ

1. HİZMET BORÇLANMA İŞLEMLERİ Hizmet borçlanması; geçmiş dönemlerde prim ödenmeden geçirilmiş belli sürelere ilişkin olarak sonradan ödeme yapılmak suretiyle bu sürelerin malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları açısından sigortalılık süresine eklenmesidir. Yasal Dayanakları: • 5510 sayılı yasanın 41 nci maddesi • Sosyal Sigortalar İşlemleri Yönetmeliği 66 ncı madde( 12.05.2010 tarih ve 27579 sayılı Resmi Gazete) • Hizmet borçlanma İşlemlerinin Usul ve Esasları Hakkında tebliğ(01.07.2010 tarih ve 27628 sayılı Resmi Gazete) • Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlığı’nın 2008/111 sayılı genelgesi • Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlığı’nın 2010/106 sayılı genelgesi

2. Borçlanma Yapacak Kimseler: Borçlanma hakkı verilenler; • 4-a’lı (eski adıyla SSK’lı) • 4-b’li (eski adıyla Bağkurlu) kapsamında sigortalı sayılanlar • Kanunun yürürlüğe girdiği 2008 yılı Ekim ayı başından sonra ilk defa Kanunun 4-c (eski adıyla Emekli sandığı)kapsamında sigortalı olarak çalışmaya başlayanlar • 5510 sayılı Kanunun 5 inci maddesi gereğince haklarında bazı sigorta kolları uygulananlar, • isteğe bağlı sigortalılar, • 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesi gereğince haklarında 5434 sayılı Kanun(Emekli Sandığı Kanunu)hükümleri uygulanan sigortalılarla hak sahipleri, 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre, bu sigortalıların diğer statülere tabi oldukları sürede bu statülere göre borçlanılacak süreleri bulunanlar, • 2925 sayılı Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanunu tabi sigortalılığı devam edenler ile hak sahipleri 5510 sayılı Kanunun 41 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi(askerlik borçlanması) hükmü gereğince, • 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı devam edenlerin daha önce 5510 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesi uyarınca aynı Kanunun 4 üncü maddesi kapsamında sigortalı olması ve borçlanılacak sürelerinin bulunması halinde kendileri veya hak sahipleri ilgili bentler kapsamında borçlanma yapabilirler. • 5510 sayılı Kanuna göre yurtiçinde çalışması bulunmayanlardan, sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmış ülkelerde çalışmış olanlar ile halen çalışmaya devam edenler, Kanunun 41 inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilmiş olunan; er veya erbaş olarak silah altında veya yedek subay okullarında geçen süreler, Doktora veya Tıpta Uzmanlık Öğreniminde Geçen Süreler, Avukatlık Stajında Geçen Süreler ve Hekimlerin Fahri Asistanlıkta Geçen Sürelerine göre borçlanma yapabilirler.

3. Sigortalının Borçlanabileceği Süreler 5510 sayılı kanunda Sigortalıların borçlanabileceği süreler şunlardır; • Ücretsiz Doğum ya da Analık izin Süreleri ile hizmet akdine tabi çalışan kadın sigortalıların doğumdan sonra geçen süreleri, • Er veya erbaş olarak silah altında veya yedek subay okulunda geçen süreler, • Personel Mevzuatlarına göre aylıksız izinde geçen süreler, • Doktora veya Tıpta Uzmanlık Öğreniminde Geçen Süreler, • Avukatlık Stajında Geçen süreler, • Tutuklulukta veya gözaltında geçen süreler, • Grev ve lokavtta geçen süreler, • Hekimlerin Fahri asistanlıkta geçen süreleri, • Seçim kanunları gereğince görevlerinden istifa edenlerin açıkta geçirdiği süreler, • Diğer Borçlanılacak Süreler • 5510 sayılı kanunun 46 ncı maddesine göre yapılacak borçlanmalar • 5510 sayılı Kanunun geçici 4 ncü maddesinin 4 ve 5 nci fıkralarına göre yapılacak borçlanmalar • 5510 sayılı Kanunun geçici 4 ncü maddesinin 10 fıkrasına göre yapılacak borçlanmalar • 5434 sayılı Kanunun mülga 15 nci maddesinin (e) fıkrasına göre yapılacak borçlanmalar. • 5434 sayılı Kanunun ek 31 nci maddesinin 3 fıkrasına göre yapılacak borçlanmalar

4. Doğum Borçlanması • 5510 sayılı kanun’un, “Sigortalıların borçlanabileceği süreler” başlıklı,41/1-a maddesinde; “Bu kanuna göre sigortalı sayılanların; Kanunları gereği verilen ücretsiz doğum ya da analık izni süreleri ile 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalı kadının , iki defaya mahsus olmak üzere doğum tarihinden sonra iki yıllık süreyi geçmemek kaydıyla hizmet akdine istinaden işyerinde çalışmaması ve çocuğunun yaşaması şartıyla talepte bulunulan süreleri…” borçlanabileceği hükmü düzenlenmiştir. • Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından önce yasaya aykırı olarak çıkarılan tebliğ ile sonra da tebliğe aykırı genelge ile doğum yapan kadınlara yasayla verilen borçlanma hakkı kısıtlanmıştı. • SGK’nın yasaya aykırı eski tebliğinde ve Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlığı’nın 2008/111 sayılı genelgesinde doğum borçlanması için kadın sigortalının doğum nedeniyle işten ayrılmış ve işten ayrıldığı tarihten itibaren 300 gün içinde doğum yapmış olması gerekiyordu.

5. Doğum Borçlanması • Sosyal Güvenlik Kurumunun uygulamasının yasaya aykırı olduğuna ilişkin Yargıtay 10.Hukuk Dairesinin 25.02.2010 tarih ve E.2009/08312, K. 2010/02516 sayılı kararında; - 5510 sayılı Kanun'un yürürlük tarihinden önce meydana gelmiş doğum olaylarına da uygulanabileceğini, - Doğuma dayalı borçlanma hakkından yararlanabilmek için doğum sırasında aktif sigortalı olma şartının aranıp aranmayacağı hususunda ise, geçmişte hizmet akdine dayalı olarak zorunlu sigortalılık tescilinin yapılmış olması, bu haktan yararlanabilmesi için yeterli saymıştır.

6. Doğum Borçlanması • Yargı kararlarına istinaden Sosyal Güvenlik Kurumu “Hizmet Borçlanma İşlemlerinin Usul Ve Esasları” Hakkında Tebliğ 1 Temmuz 2010 tarih ve 27628 sayılı Resmî Gazetede yayınlanmıştır.Söz konusu tebliğin “borçlanma kapsamında olan süreler” başlıklı 5/1-a maddesinde; • “Kanunları gereği verilen ücretsiz doğum ya da analık izni süreleri ile 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalı kadının, iki defaya mahsus olmak üzere doğum tarihinden sonra iki yıllık süreyi geçmemek kaydıyla hizmet akdine istinaden işyerinde çalışmaması ve çocuğunun yaşaması şartıyla talepte bulunulan süreleri borçlanabileceği” belirtilmiştir. • Yasa da ve tebliğ de doğum borçlanmasında kadın sigortalının doğum öncesi 4'üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında(Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanlar )sigortalılık tescili aranmazken16.09.2010 tarih ve 2010/106 nolu Genelge de; Kadın sigortalıların doğum nedeniyle çalışamadıkları en fazla iki defa olmak üzere ikişer yıllık sürelerinin borçlandırılmasında sigortalının doğumdan önce4'üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında(Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanlar )tescil edilmiş olması ve adına kısa ya da uzun vadeli sigorta kolları yönünden prim ödenmiş olması yeterli sayılacağı belirtilmiştir.

7. Doğum Borçlanması Yeni düzenlemelere göre; • -Doğum yapmış olan, • -Çocuğu sağ doğmuş olan, • -Doğumdan sonraki iki yıllık sürenin bir kısmında veya tamamında çalışmamış/prim ödememiş olan, • - Doğumdan önce sigortalığı 4/a lı olarak tescil edilmiş olan(Genelge 2010/106) Kadınlar doğum borçlanması yapabilecektir Borçlanma yapılabilecek süre toplam iki çocuk için 4 yıla kadar borçlanma yapılabilecektir.

8. Doğum Borçlanması • 4857 sayılı Kanunun 13'üncü ve 14'üncü maddeleri gereğince kısmi süreli veya çağrı üzerine çalışanlar, 5510 sayılı Kanuna göre ev hizmetlerinde ay içerisinde 30 günden az çalışan sigortalılar, • Milli Eğitim Bakanlığına bağlı her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumlarında ek ders ücreti karşılığında ilgili mevzuatı çerçevesinde uzman ve usta öğretici olarak çalıştırılıp prim ödeme gün sayısı ay içerisinde hak kazandıkları brüt ek ders ücreti toplam tutarının, prime esas günlük kazanç alt sınırına bölünmesi sonucu tespit edilenlerin gün sayısı otuzun altında olanların doğum borçlanması talebinde bulunmaları halinde zorunlu sigortalılık süresi dışında kalan süreleri borçlanma kapsamında değerlendirilmektedir.

9. Doğum Borçlanması • Örnek - 1: 01.05.1993 tarihinde 506 sayılı Kanun kapsamında çalışmaya başlayan sigortalı (A)'nın 25.12.1995 tarihinde zorunlu sigortalılığı sona ermiştir. Sigortalı (A), 12.07.1990 ve 18.06.1997 tarihlerinde doğum yapmış olup sigortalı çalışmaya başladığı tarihten sonra 18.06.1997 tarihinde yapmış olduğu doğumu müracaatı halinde borçlanabilecek, tescil tarihinden önce 12.07.1990 tarihinde yapmış olduğu doğum borçlanması kapsamında değerlendirilmeyecektir. • Örnek - 2: 31.12.1988 tarihinde 506 sayılı Kanun kapsamında çalışmaya başlayan sigortalı (B)'nin 01.07.1989 tarihinde sigortalılığı sona ermiş, 06.07.1989 tarihi itibariyle 1479 sayılı Kanun kapsamında çalışmaya başlamış olup bu kapsamdaki sigortalılığı halen devam etmektedir. Sigortalı 21.11.1986 ve 14.12.2000 tarihlerinde 2 doğum yapmıştır. Doğum borçlanması için müracaatta bulunan sigortalı, birinci doğumunun işe girdiği tarihten önce, ikinci doğumunun ise 1479 sayılı Kanuna tabi sigortalı iken gerçekleşmesi nedeniyle borçlandırılmayacaktır. • Örnek - 3: 03.04.1996 tarihinde 506 sayılı Kanun kapsamında tescili bulunan sigortalı (C), 12.12.1997 tarihinde doğum yapmıştır. Yapılan incelemede sigortalı adına malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primiödenmediği anlaşıldığından sigortalı (C)'nin doğum borçlanması talebi kabul edilmeyecektir.

10. Doğum Borçlanması • Örnek - 4:20.11.1994 - 22.01.1995 tarihleri arasında 506 sayılı Kanuna tabi zorunlu, 01.03.1998 - 30.09.2007 tarihleri arasında 506 sayılı Kanunun mülga 85'inci maddesine göre isteğe bağlı sigortalı olan sigortalı (D), 18.05.1996 ve 25.10.2008 tarihlerinde 2 doğum yapmıştır. Sigortalının doğum borçlanması için müracaat etmesi halinde her iki doğumu da borçlandırılabilecektir. • Örnek - 5:18.12.1995 - 25.11.1997 tarihleri arasında 506 sayılı Kanuna tabi olarak çalışan, 01.03.2007 tarihinde 506 sayılı Kanunun mülga 85'inci maddesine göre isteğe bağlı sigortalılığı başlayan ve 30.10.2009 tarihinde sona eren sigortalı (E), 12.12.1998 ve 01.09.2010 tarihlerinde 2 doğum yapmıştır. Sigortalının doğum borçlanması için müracaat etmesi halinde 12.12.1998 tarihinde yapmış olduğu doğumu borçlandırılacak, 01.10.2008 tarihinden sonraki süreleri isteğe bağlı sigortalı olarak 5510 sayılı Kanunun 4'üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine kapsamında sigortalı olduğundan 01.09.2010 tarihindeki doğumu borçlandırılmayacaktır. • Örnek - 6: 05.05.1991 tarihinde 506 sayılı Kanuna tabi olarak çalışmaya başlayan, 06.06.1996 13.11.1997, 20.11.2001 ve 04.09.2006 tarihlerinde 4 doğum yapan sigortalı (F), doğumlardan sonraki çalışmadığı süreleri borçlanmak için müracaat etmiştir. Sigortalıya 2 doğum için borçlanma hakkı olduğu konusunda bilgi verildikten sonra tercih ettiği doğumlardan ikisi için borçlanma işlemi gerçekleştirilecektir.

11. Doğum Borçlanması • Örnek - 7: 02.02.2002 - 10.04.2004 tarihleri arasında 506 sayılı Kanuna, 01.07.2007 - 10.04.2008 tarihleri arasında 1479 sayılı Kanuna, 06.05.2009 - 08.07.2009 tarihleri arasında 5510 sayılı Kanunun 4'üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi sigortalı olan (G), 05.05.2006 ve 03.08.2008 tarihlerinde 2 doğum yapmıştır. Bu durumda sigortalının 05.05.2006 tarihindeki doğum süresi borçlandırılacak, 03.08.2008 tarihindeki doğumu ise son defa 1479 sayılı Kanuna tabi sigortalı olduğundan borçlandırılmayacaktır. • Örnek - 8: 15 yaşında 3308 sayılı Kanun kapsamında çıraklığı nedeniyle 03.04.1996 tarihinde 506 sayılı Kanun kapsamında tescili yapılan ve bugüne kadar başka çalışması bulunmayan sigortalı (H), 25.04.2006 tarihinde doğum yapmış olup, müracaat etmesi halinde söz konusu süreyi borçlanabilecektir. (3 nolu örnekle çelişiyor çünkü çıraklarda uzun vadeli sigorta kolları uygulanmıyor ancak 4/a kabul ediliyor)

12. Doğum Borçlanması • Örnek - 9: 01.01.1998 - 01.01.2008 tarihleri arasında 2925 sayılı Kanuna göre tarım sigortalılığı bulunan sigortalı (I), 12.07.2000 tarihinde doğum yapmış 13.08.2010 tarihinde doğum borçlanması yapmak için müracaat etmiş olup sigortalının 4'üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalılığı bulunmadığından doğum borçlanması talebi kabul edilmeyecektir. • Örnek - 10:01.01.1986 - 01.01.1990 tarihleri arasında 2925 sayılı Kanuna, 25.12.1991 - 15.12.1992 tarihleri arasında 506 sayılı Kanuna tabi olan sigortalı (İ), 03.02.1990 ve 08.09.1993 tarihlerinde 2 doğum yapmıştır. Sigortalının müracaatı halinde 08.09.1993 tarihinde yaptığı doğumundan dolayı borçlanma yapabilecek, ancak, 03.02.1990 tarihinde son defa 2925 sayılı Kanuna tabi iken yaptığı doğumdan dolayı borçlandırılmayacaktır.

13. Doğum Borçlanması Genelgede yayınlanan yukarıdaki örnekleri incelediğimizde, doğumdan önce 4/a olarak sigortalı tescili yapılmış kadınlara borçlanma hakkı tanınmakta, ancak doğumdan önce 4/a lı olarak sigortalı tescili yoksa doğum borçlanmaları SGK kabul etmemektedir.Ancak; • 5510 sayılı Yasanın 41/1-a bendinde kadın sigortalının doğumdan önce 4/a kapsamında sigortalılık tescili ile bir hüküm bulunmamaktadır. • Ayrıca aynı maddenin 3’üncü fıkrasında ise;” Bu Kanuna göre tespit edilen sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki süreler için borçlandırılma halinde, sigortalılığın başlangıç tarihi, borçlandırılan gün sayısı kadar geriye götürülür” hükmünü dikkate aldığımız da sigortalılık başlangıcından önceki doğumlarında borçlanılabileceği kanaatine varılabilir. • Bu süreç içerisinde doğum borçlanması ile ilgili olarak Sosyal Güvenlik Kurumunun Yargıtay kararlarına istinaden doğum borçlanması için tekrar düzenleme yapabilir ya da haksız uygulamaya karşı TBMM tarafından doğum borçlanması ile ilgili kanunun maddesi ile yasa çıkartılabilir. • 4/b kapsamında tescil edilmiş olan kadınların doğum borçlanması yapamaması eşitlik ilkesine aykırıdır.

14. Er veya erbaş olarak silah altında veya yedek subay okulunda geçen süreler: • Askerliğini er veya erbaş olarak yapanların borçlanma talebinde askerlik cüzdanı veya terhis belgesi veyahut askerlik şubesinden temin edecekleri askerlik süresini gösterir askerlik kayıt belgesinde yazılı olan askerlik süresi kadar borçlanma yapabilecektir. • Askerlik hizmetini yedek subay olarak yapanların borçlanması ise yedek subay okulunda geçen süreyi gösterir yedek subay terhis belgesine göre yapılmaktadır. • Askerlik yaparken sigortalıkları devam eden A.Ş. yönetim kurulu üyesi olan ortaklar, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortakları ile diğer şirket ve donatma iştiraklerinin ise tüm ortaklarının sigortalılıkları askerlik yaptıkları sürede de sigortalılıkları devam edebileceğinden dolayı askerlik sürelerini borçlanamayacaktır. • Er veya Erbaş olarak silah altında veya yedek subay okulunda geçen süreler askerlik şubelerince veya kuvvet Komutanlıklarınca onaylanan belgeleri borçlanma dilekçesine ekleyerek Kuruma başvurmaları halinde söz konusu sürelerini borçlanabileceklerdir.

15. Personel Mevzuatlarına Göre aylıksız izinde geçen süreler • 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 104. maddesine göre, memura doğum yapmasından önce 8 hafta ve doğum yaptığı tarihten itibaren 8 hafta olmak üzere toplam 16 hafta süre ile aylıklı izin verilir. • 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu doğum yapan memurlara ücretsiz izin hakkı da tanımıştır. Doğum yapan memurlar istekleri halinde 104. maddenin A bendinde belirtilen sürelerin bitiminden itibaren 12 aya kadar aylıksız izin verileceği hükme bağlanmıştır. Bu bağlamda,5510 sayılı kanun 41’inci maddesinin birinci fıkrasının(c) bendi kapsamındaki sigortalıların tabi oldukları personel mevzuatı hükümlerine göre kullandıkları ücretsiz izin sürelerini borçlanabilecektir. • Sigortalılardan aylıksız izinde geçirdikleri süreleri borçlanmak isteyenler, aylıksız izine ayrıldıklarını gösterir izin onayı ile çalıştıkları kurumlarca düzenlenecek tüm hizmetlerini gösterir onaylı hizmet belgesini borçlanma dilekçesine ekleyerek Kuruma başvurmaları halinde söz konusu sürelerini borçlanabileceklerdir.

16. Doktora veya Tıpta Uzmanlık Öğreniminde Geçen Süreler • 5510 sayılı kanun 41’inci maddesinin birinci fıkrasının(d) bendi kapsamında borçlanmadan yapabilmek için, sigortalıların sosyal güvenlik kanununa tabi olmaksızın yurt içinde veya yurt dışında geçirdikleri normal doktora veya tıpta uzmanlık öğrenim sürelerini borçlanabilecektir. • Kuruma yapılacak borçlanma dilekçesi ekinde sigortalı olmaksızın doktora öğrenimi veya tıpta uzmanlık için yurt içinde veya yurt dışında geçirdikleri normal doktora veya uzmanlık öğrenim süreleri ilgili hastane veya öğrenim kurumlarınca onaylanan belgeleri borçlanma dilekçesine ekleyerek Kuruma başvurmaları halinde söz konusu sürelerini borçlanabileceklerdir

17. Avukatlık Stajında Geçen süreler: • 1136 sayılı Avukatlık kanunda avukatlar, staj süresini sigortalı olmaksızın ilk altı ayı mahkemelerde, kalan altı ayı avukat yanında olmak üzere toplam 12 ay staj yapmaktadır. Avukatlar sigortalı olmaksızın staj da geçen 1 yıllık süreyi borçlanabileceklerdir. Bu sürenin tespiti staj bitim tarihinden geriye doğru gidilmek suretiyle yapılacaktır. • Avukatların staj süresi borçlanması yapılabilmesi için, staj süresinin tamamlanması ve staj sürelerini gösteren onaylı baro belgesini borçlanma dilekçesine ekleyerek Kuruma başvurmaları halinde söz konusu sürelerini borçlanabileceklerdir

18. Tutuklulukta veya gözaltında geçen süreler • Sigortalı iken herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alınanlardan beraat edenlerin tutuklulukta veya gözaltında geçen prim ödenmemiş süreleri borçlanabileceklerdir. Kişinin sigortalı olmadığı bir dönemde tutuklanması ya da gözaltına alınması halinde bu sürelerin borçlanmaya konu olabilmesi mümkün değildir. • Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c)-Kamu idarelerinde çalışan memur- tabi olanların bu kapsamda iken tutuklulukta veya gözaltında geçirdikleri süreleri hakkında Kanunun 45’inci maddesi ikinci fıkrasında “..Görevine son verilenlerden yargı kararı ile görevlerine iade edilenlerin primleri, göreve son verildiği tarihten görevine başladığı tarihe kadar kendi kadrosunun veya emsali kadronun prime esas kazancına göre hesaplanır. Bu durumdakilerin primlerine ait sigortalı ve işveren hisselerinin gecikme cezası ve gecikme zamları kurumlarınca ödenir ve bu süreler sigortalılık süresinden sayılır.” hükmü uyarınca işlem yapılacağından bu süreler borçlandırılmayacaktır. • Sigortalıların tutuklandıkları veya gözaltına alındıkları tarih ile berat ettikleri tarihin yer aldığı Cumhuriyet Savcılıklarınca onaylanmış belgeleri borçlanma dilekçesine ekleyerek Kuruma başvurmaları halinde söz konusu sürelerini borçlanabileceklerdir

19. Grev ve lokavtta geçen süreler: • Sigortalıların grev ya da lokavtta geçen sürelerinde, malullük yaşlılık ve ölüm sigortaları prim ödenmediğinden iş akitleri askıda kaldığından dolayı bu süreleri borçlanabilecektir. • Grev veya lokavtta geçen süreleri gösterir Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Bölge Müdürlüğünce onaylanmış belgeleri borçlanma dilekçesine ekleyerek Kuruma başvurmaları halinde söz konusu sürelerini borçlanabileceklerdir

20. Hekimlerin Fahri asistanlıkta geçen süreleri • Hekimler, fahri asistanlık ta geçen sürelerini borçlanabilecektir. • Hekimler fahri asistanlıkta geçen süreleri ilgili Tıp Fakültelerinden temin edeceği belgenin aslını borçlanma talep dilekçesine ekleyerek Kuruma başvurmaları halinde söz konusu sürelerini borçlanabileceklerdir.

21. Seçim kanunları gereğince görevlerinden istifa edenlerin açıkta geçirdiği süreler • Seçim kanunlarına göre görevlerinden istifa edenKanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi sigortalıların; • İstifa ettikleri tarih ile seçimin yapıldığı tarihi takip eden ay başına kadar açıkta geçirdikleri süre, • Seçimin yapıldığı tarihten önce göreve başlayanların ise istifa ettikleri tarih ile göreve başladıkları tarih arasındaki süre, • Seçimlerin yapılamaması veya ertelenmesi nedeniyle yeniden görevlerine dönenlerin seçime katılmak üzere görevlerinden ayrıldıkları tarih ile seçimlerin ertelenmesi nedeniyle görevlerine başladıkları tarih arasında geçen süreleri, • Kamu idarelerince onaylanan ve örneği kurumca hazırlanan hizmet borçlanması başvuru belgeleri ile Kuruma başvurmaları halinde söz konusu sürelerini borçlanabileceklerdir.

22. Borçlanılan Sürelerin Sigortalılık Durumuna etkisi ile Borçlanmada sigortalılık şartı: • (a),(b),(d), ( e),(f),(g) ve (h) bentleri gereği borçlananlar, borçlandığı tarihte tabi olduğu sigortalılık haline göre 4/a(SSK), 4/b(Bağkur) ve 4/c (Emekli Sandığı) durumuna göre uzun vadeli sigorta ve genel sağlık sigortası bakımından, • (c ) ve (ı) bentleri gereği borçlananlar, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendine göre, Uzun vadeli sigorta ve genel sağlık sigortası bakımından değerlendirilir. • Hizmet borçlanmalarında, 5510 sayılı Kanun veya mülga sosyal güvenlik kanunlarına göre tescil edilmiş olmak yeterli olup, sigortalının kendisi tarafından yapılan başvurularda borçlanma talep tarihinde, hak sahiplerince yapılan başvurularda ise sigortalının ölüm tarihinde fiilen sigortalı olma şartı aranmaz. • 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesi gereğince haklarında 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanan sigortalılarla hak sahiplerince yapılacak borçlanma taleplerinde 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanır. Bu sigortalıların diğer statülere tabi oldukları sürede, bu statülere göre borçlanılacak sürelerinin bulunması halinde birinci fıkra hükmü uygulanacaktır.

23. Borçlanma Başvurusunu Yapacak Kişiler: Hizmet borçlanmasına ilişkin talepler örneği Sosyal Güvenlik Kurumunca hizmet borçlanması başvuru belgesi ile; • 5510 sayılı Kanunun 4/a (Eski adıyla SSK’LI) ve 4/b (Eski adıyla Bağkurlu) ile 2925 sayılı Kanun, mülga 506, 1479 ve 2926 sayılı kanunlara tabi olan sigortalılar ve hak sahipleri tarafından Sosyal Güvenlik İl Müdürlükleri/Sosyal Güvenlik Merkezlerine, • 5510 sayılı Kanunun 4/c (eski adıyla emekli sandığı) bendi kapsamında ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başlayanlar ile 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesi gereğince haklarında 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanan sigortalılarla hak sahipleri, bağlı bulundukları kamu idareleri aracılığıyla ile Sosyal Sigortalar Genel Müdürlüğü Sigortalı Tescil ve Hizmet Daire Başkanlığına,     müracaat edilir.

24. Borçlanma Prim Tutarının Hesabı, Tebliği Ve Borçlanma Tutarlarının Ödenmesi: • 5510 sayılı Kanunun 4/a(SSK) ve 4/b (Bağkur) ile Kanunun yürürlüğe girdiği 1 Ekim 2008 tarihten sonra ilk defa 4/c(Emekli Sandığı) kapsamında sigortalı sayılanların, bu Kanunun 41 inci maddesine göre borçlanılacak sürelere ait prim tutarı, sigortalıların veya hak sahiplerinin talepte bulundukları tarihte 5510 sayılı Kanunun 82 nci maddesine göre prime esas alt ve üst sınırlar arasında olmak üzere kendilerince belirlenen günlük kazancın % 32’si oranında hesaplanır. • Sigortalının borçlanmaya esas günlük kazancının tespitinde, adi posta yolu ile gönderilen veya Kuruma doğrudan verilen belgenin Kurum kayıtlarına intikal ettiği tarih, iadeli taahhütlü veya acele posta servisi olarak gönderilenlerde ise postaya verildiği tarih esas alınacaktır.

25. Borçlanma Prim Tutarının Hesabı, Tebliği Ve Borçlanma Tutarlarının Ödenmesi: 01.07.2010-31.12.2010 tarihleri arasında prime esas kazancın alt sınırı 760,50TL, üst sınırı ise 4.943,40TL olması sebebiyle, prime esas günlük kazanç alt sınırı 25,35TL, üst sınırı ise 164,78TL dir. Hizmet borçlanması talebinde bulunan sigortalı veya hak sahiplerine bir gün için tahakkuk ettirilecek borç tutarı asgari (25,35TL*%32) 8,11TL, üst sınırı ise (164,78TL*0,32)52,73TL dir. Sigortalı veya hak sahiplerinin tahakkuk ettirilen borç tutarı, ilgiliye iadeli taahhütlü olarak tebliğ edilir. Posta alındısının ilgiliye teslim edildiği tarih borcun tebliğ tarihidir. Hesaplanan borç, tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde sigortalı veya hak sahipleri tarafından Kuruma ödenmesi şarttır. Bir ay içinde ödenmeyen borçlanmalar geçerli sayılmaz.Ancak, süresi içinde tebliğ edilen borcunu ödemeyenler ile kısmi ödeme yapanların kalan sürelerinin borçlandırılması için yeni başvuru şartı aranır.

26. Borçlanılan Sürelerin Hizmet Olarak Değerlendirilmesi • 5510 sayılı kanunun 41 inci maddesine göre borçlanılan hizmet süreleri kanunun yürürlük tarihinden önce veya sonra olmasına göre farklılıklar göstermektedir.

27. Borçlanılan Sürelerin Hizmet Olarak Değerlendirilmesi a) 2008/Ekim(dahil) tarihinden sonraki sürelerin borçlanılması: 5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden sonraki sürelere ait borçlanmalarda; • Borçlanılan prime esas gün sayısı borçlanılan ilgili aylara mal edilir. Seçilen prime esas kazanç, borcun ödendiği tarihteki prime esas asgari kazanca oranlanarak, söz konusu oran ilgili ayın prime esas asgari kazancı ile çarpılır. Bulunan tutar, ilgili ayın prime esas kazancı kabul edilir. Ancak, hesaplanan prime esas kazanç hiçbir şekilde o ayın prime esas azami kazancını geçemez

28. Borçlanılan Sürelerin Hizmet Olarak Değerlendirilmesi Örnek: • İşe Giriş Tarihi: 20.12.2008 • Askerlik Süresi: 02.02.2009-02.05.2010 • Borçlanma talep tarihi: 01.09.2010 • Borçlanma Tar.Asg. Günlük Kazanç: 25,35TL • Borçlanılacak gün sayısı: 450 gün • Borçlanma talep tarihindeki prime esas kazanç asgari tutarından borçlanma yapmak isteyen sigortalı, 450 günlük askerlik hizmeti karşılığı olarak; • 450gün*25,35TL*%32=3.650,40TL ödemiştir. • Borçlandığı sürelerin aylık bağlama işlemlerinde değerlendirilmesi sırasında prime esas kazançların tespiti; • Askerlik süresindeki prime esas kazançlar; • 02.02.2009-30.06.2009 tarihindeki günlük kazanç:22,20TL • 02.02.2009-30.06.2009 süresi aylık kazanç:22,20TL*30 gün=666,00TL, • 01.07.2009-31.12.2009 tarihindeki günlük kazanç:23,10TL • 01.07.2009-31.12.2009 süresi aylık kazanç: 23,10TL*30 gün=693,00TL, • 01.01.2010-02.05.2010 tarihindeki günlük kazanç:24,30TL • 01.01.2010-02.05.2010 süresi aylık kazanç: 24,30TL*30 gün=729,00TL olarak alınır. • 5510 sayılı Kanunun 41. maddesi uyarınca borçlandırılan süre, ilk defa çalışmaya başlanılan tarihten önceki süre ise sigortalılığın başlangıç tarihi borçlandırılan gün sayısı kadar geriye götürülür. Ancak, prime esas kazanç borçlandırılan sürelerin geçtiği tarihteki ilgili aylara mal edilir.

29. Borçlanılan Sürelerin Hizmet Olarak Değerlendirilmesi a) 2008/Ekim(hariç) tarihinden önceki sürelerin borçlanılması: 5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden önceki sürelerin, yasanın yürürlüğe girdiği 01.10.2008 tarihinden sonra borçlanılması halinde, borçlanılan sürelerin emeklilik işlemlerinde değerlendirilmesi 4(a),(b), ve (c) sigortalıları için farklılık göstermektedir. • aa)Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi sigortalıların 2008 yılı Ekim ayı başından önce borçlandırılan sürelere ilişkin prime esas kazançlarının değerlendirilmesinde de 5510 sayılı Kanunun 41. maddesi hükümleri uygulanır.( borçlanılan hizmetler yukarı da (a) bölümünde belirtildiği şekilde aylık bağlama işlemelerinde değerlendirilir.)

30. Borçlanılan Sürelerin Hizmet Olarak Değerlendirilmesi • bb)5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında bulunan sigortalıların 1.10.2008 tarihinden önceki dönemlere ait sürelerini 1.10.2008 tarihinden sonra borçlanılması halinde, 5510 sayılı Kanunun 41. maddesi hükümleri uygulanır. Borçlanılan süreler sigortalıların hizmet süresi olarak aylıkların hesabında gün sayısına eklenir, kazanç hesabında dikkate alınmaz. • cc)5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine göre ilk defa sigortalı olanların sigortalılık başlangıç tarihinden önceki sürelerin, bu Kanunun 41. ve 46. maddeleri gereğince borçlandırılması halinde, sigortalılığın başlangıç tarihi geriye götürülür. Bunlar hakkında 5510 sayılı Kanunun geçici madde hükümleri uygulanmaz. 5510 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesi uyarınca bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi sigortalılar ve hak sahiplerinin, sigortalının diğer statülere tabi olduğu süre için ve bu statüler kapsamında yapacakları borçlanma hakları saklı kalmak kaydıyla, borçlandırılan sürelerinin hizmet olarak değerlendirilmesinde 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesi gereğince 5434 sayılı Kanunun mülga hükümlerinin uygulanmasına devam edilir.

31. Borçlanılan Sürelerin Hizmet Olarak Değerlendirilmesi c) Ölüm aylığı bağlanmasında 4/a sigortalıların hak sahiplerinin borçlanması halinde dikkate alınmayacak süre: • 5510 sayılı Kanunun 4/a (eski adıyla SSK)bendine göre sigortalı olanların borçlandırılan süreleri, aynı Kanunun 32. maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendi gereğince hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanmasında en az 5 yıllık sigortalılık süresi ve toplam 900 gün prim ödeme şartının yerine getirilmesinde dikkate alınmaz.

32. SUNUMUMUZ BİTMİŞTİR KATILIMLARINIZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ… ÇORUM SMMM ODASI İŞ VE SOSYAL GÜV. MEVZUATI KOMİSYONU AYHAN ŞAHİN AYTEN ÖZDEL AHMET MISIR S.M.MALİ MÜŞAVİR S.M.MALİ MÜŞAVİR S.M.MALİ MÜŞAVİR AHMET ÖZBEZGİN SEFA DOĞANS.M.MALİ MÜŞAVİR S.M.MALİ MÜŞAVİR