1 / 48

ÇIKAR ÇATIŞMAM YOKTUR

ÇIKAR ÇATIŞMAM YOKTUR. TÜBERKÜLOZ ENFEKSİYON KONTROLÜ (TB EK). Dr. Filiz Duyar Ağca 5 No.lu Verem Savaşı Dispanseri ANKARA. KONU BAŞLIKLARI. TB basilinin yayılmasını etkileyen unsurlar ve yayılmanın önlenmesi Enfeksiyon Kontrolü (EK) hiyerarşisi Düzenleme Yönetimsel önlemler

edward-booker
Download Presentation

ÇIKAR ÇATIŞMAM YOKTUR

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. ÇIKAR ÇATIŞMAM YOKTUR

  2. TÜBERKÜLOZ ENFEKSİYON KONTROLÜ(TB EK) Dr. Filiz Duyar Ağca 5 No.lu Verem Savaşı Dispanseri ANKARA

  3. KONU BAŞLIKLARI • TB basilinin yayılmasını etkileyen unsurlar ve yayılmanın önlenmesi • Enfeksiyon Kontrolü (EK) hiyerarşisi Düzenleme Yönetimsel önlemler Çevresel önlemler Solunumun korunması

  4. TB BASİLİNİN YAYILMASINI ETKİLEYEN UNSURLAR - 1 • 1- HASTAYA AİT Bulaştırıcılık; etkili TB tedavisi alıp almadığı • 2- TEMASLI KİŞİYE AİT Hastayla temas süresi, temas sıklığı ve yakınlığı, yaşı, bağışıklık durumu; • 3- BAKTERİYE AİT Basilin intrinsik virülansı, yetersiz ve düzensiz tedaviye bağlı uzamış bulaşıcılık

  5. TB BASİLİNİN YAYILMASINI ETKİLEYEN UNSURLAR - 2 • 4- SAĞLIK TESİSİNE AİT • Tesisin bulunduğu yer ve yapısı (sabit) • Hava sıcaklığı ve nem (değişken) • Çalışanların sayısı ve eğitimi • Tesisin kaynakları • Hasta hareketine yönelik yazılı kurallar ve uygulamalar • Başvuru ertesi TB tanısı koyma ve tedavi başlama arasında geçen süre

  6. TB’ DE YAYILMANIN ÖNLENMESİ • Hastadan: Çalışana, hastaya, ziyaretçiye • Çalışandan: Çalışana, hastaya, ziyaretçiye • Ziyaretçiden: Çalışana, hastaya, ziyaretçiye olabilir. • Refakatçi ?? YAYILMA ÖNLENİRSE RİSK AZALIR

  7. TB VE HIV DSÖ STRATEJİSİ – 3 I • Yoğunlaştırılmış vaka saptama (Intensified case finding) • İzoniazid ile Koruyucu Tedavi (Isoniazid Preventive Therapy, IPT) • Enfeksiyon Kontrolü (Infection Control,IC) Damlacıkların yayılmasını engelleme, bulaşmanın kontrolü Tarama, Eğitim, Ayırma, HIV için Servis, İnceleme

  8. ENFEKSİYON KONTROLÜ HİYERARŞİSİ

  9. ENFEKSİYON KONTROLÜ HİYERARŞİSİ - 1 • 1) Yönetimsel (İdari) Önlemler EN ETKİN ve MALİYETİ DÜŞÜK olan kontrollerdir. İyi hazırlanan, uygulanan ve periyodik olarak gözden geçirilen yazılı bir program, TB basiline maruz kalma ve yayılma riskini azaltmayı amaçlar.

  10. ENFEKSİYON KONTROLÜ HİYERARŞİSİ - 2 • 2) Çevresel (Mühendislik) Önlemler Damlacık yoğunluğunu azaltarak bulaşmayı önleyici işlemlerdir. • 3) Solunumun Korunması TB hastalarının bulunduğu alanlarda yüksek maruziyet riski nedeniyle sağlam bireyin basil almasını önlemek için uygulanır.

  11. EK DÜZENLEME • EK PLANI (bütçe, koordinasyon grubu, insan kaynakları, prosedürler) ACSM (kamuoyu oluşturma, iletişim, toplumsal seferberlik) • RİSK TAYİNİ (ulusal / tesis düzeyinde öncelikli yapılması gerekenler, hastalar için triaj) • EĞİTİM (Ulusal TB Programı olmalı, UTP ile uyumlu aktiviteler gerçekleştirilmeli) • SÜRVEYANS ÇALIŞMALARI (TB tanısı almış sağlık personeli kayıtlarını içermeli)

  12. EK Planı - 1 • Her tesis kadar kurumdaki her yerleşke için ayrı planoluşturulmalı; • Plan ve protokoller yazılı olmalı, kolay ulaşılır ve anlaşılır hazırlanmalı; • Göstergeler/ değişkenler uygulama sırasında değerlendirilmeli; • Sonuçlar periyodik olarak gözden geçirilmeli ve tekrar düzenlenmelidir.

  13. EK Planı - 2 • Personelin sorumlulukları belirlenmeli, görev tanımları bildirilmeli; • Eğitim programları oluşturulmalı; • Her planda açıklamalar, öncelikler, bütçeleme, bakım-onarım vb. ayrıntılar yer almalıdır (örneğin yıllık bütçenin %10’unun bakım- onarım için ayrılması önerilmektedir)

  14. EK planı döngüsü Plan Oluşturmak Eğitim Uygulamak Eğitim Eğitim Eğitim Değerlendirmek Gözden Geçirmek

  15. Risk Tayini • Aynı bölgedeki her tesis veya aynı tesisteki her yerleşke için ayrı risk tayini yapılmalı (düşük, orta, yüksek); • TB ve HIV/ AIDS prevalansları göz önüne alınarak planlanmalı; • Yüksek risk grupları, mesleki risk grupları için yapılmalı; • Coğrafi bölgeler arası farklar dikkate alınacak şekilde oluşturulmalıdır.

  16. Risk Tayini

  17. Eğitim • TB ve dirençli TB , ayrıca korunma hakkında bilgi içermeli • Başlangıçta ve sonrasında yıllık yapılmalı • Sağlık çalışanları için her meslek grubuna ayrı ayrı düzenlenmeli • Hasta eğitimleri de organize edilmeli • Halkı bilgilendirme sürdürülmeli

  18. Sürveyans Çalışmaları • Periyodik veri toplanmasını sağlar • Sağlık çalışanlarında TB oranı ile ilgili verileri kapsamalıdır • Tüm sağlık personelinin işe girişte ve sonrasında periyodik taranması gereklidir. (Göğüs filmi çekimi ve TDT uygulanması)

  19. YÖNETİMSEL ÖNLEMLER(Öncelikle uygulanmalı) • Triaj, hasta hareketi şeması (ilk başvuru anından itibaren) • Erken tanı ve tedavi • Olası TB vakaları için Öksürük Eğitimi • Sağlık tesisinde geçirilen zamanı ve mekanı ayırmaya yönelik uygulamalar • Sağlık çalışanları için önlem ve bakım

  20. Öksürük Eğitimi

  21. ÇEVRESEL ÖNLEMLER - 1 TARTIŞILMASI GEREKEN KONULAR • Taslak/ Proje • Uygulanabilirlik/ Kullanışlılık • Devamlılık/ Sürdürülebilirlik • Tedarik etme/ Koruma

  22. ÇEVRESEL ÖNLEMLER - 2 • TEKNİK PERSONEL VE DONANIM GEREKSİNİMİNİN BELİRLENMESİ • HAVALANDIRMA (Doğal ve/ veya Mekanik) • FİLTRE KULLANIMI • ULTRAVİYOLE KULLANIMI

  23. HAVALANDIRMA Akılda tutulması gereken kavramlar • Saatlik Hava Değişimi (SHD) • Pozitif Basınç (personelin bulunduğu alan) • Negatif Basınç (hastanın bulunduğu alan) • Hava Akım Hızı • Laminar Akım (laboratuvar, ameliyathane) Başvuru Kaynakları CDC, WHO, AIA, ASHRAE, OSHA

  24. Soru: TB hasta odasında yeterli havalanma sağlanması için, saatlik hava değişimi en az kaç kez olmalıdır? • A : 3 • B : 6 • C : 12 • D : 18

  25. Doğal Havalandırma • En ucuz, en bilinen yöntem • Yerleşkeyi düzenlerken hava akım yönleri belirlenmeli (duman tüpü, hava akım hızı ölçer ile) • Isı ve nem değişiklikleri dikkate alınmalı (cam filmi kullanımıyla oda ısısını azaltma) • Kapı alt kısımlarına ızgaralar, üste ise pencereler eklenerek hava akım hızı arttırılabilir veya sürgülü kapılar aracılığıyla ayarlanabilir

  26. Akım ölçer (Velocitymeter)Hava akış hızı= Metreküp/ Saat

  27. Duman tüpü ( Smoke pipe)

  28. Mekanik Havalandırma • Vantilatörler (pencere tipi, ayaklı tip) • Temiz hava sağlayıcı ve egzoz düzeneği kurulumu (türbinler) • Pozitif ve Negatif basınçlı alanlar • Lokal sistemler (biyogüvenlik kabinleri ve hava temizleyiciler) • Merkezi sistemler (ÇİD veya YİD TB üniteleri)

  29. Hava temizleyiciler

  30. TBLaboratuvarı • Sadece yayma mikroskopisi yapılan laboratuvar Biyogüvenlik kabini - Sınıf I • Yayma/teksif mikroskopisi yapılan ve kültür çalışılan laboratuvar Biyogüvenlik kabini – Sınıf II • PCR için horizontal laminar akım sağlayan havalandırma sistemli kabinler tercih edilir

  31. Biyogüvenlik kabini

  32. Filtreler - 1 • Negatif basınçlı ortamlar oluşturulurken hava giriş, çıkış (egzoz) sistemleri gerekir • Havayı temizlemek için çıkışta filtre kullanılır • Lokal ya da merkezi havalandırma sistemi içine yerleştirilebilir • Filtre alınırken şartname hazırlanmalıdır (temin edilebilirlik, etkinlik ölçümü)

  33. Filtreler - 2 • Pilili filtreler %50 filtrasyon sağlar • HEPA (Yüksek Etkinlikli Parçacık Hava) filtreler % 99.97 filtrasyon sağlar *Mikrobiyoloji laboratuvarlarında tercih edilmesi gereken filtre türü

  34. UV Işını - 1 • UVC ışını, UV basil öldürücü radyasyon • Havalandırmaya ek olarak kullanılır • Alan hacmine göre sayısı belirlenir • Yerden 2,10- 2,15 cm yukarı yerleştirilmesi doğrudur • Hava akım yönüne dik yerleştirilir • Kapaklı veya indirekt aydınlatma gibi tavana yönelik yerleştirilirse dermatit, konjonktivit yapma riski azalır • Optimum ışınlama için periyodik temizlik ve radyasyon ölçümü gereklidir

  35. UV ölçer

  36. Doğal havalandırma ve UV lamba

  37. UV ışını - 2 • UV etkisini arttıran faktörler 1: Radyasyon yoğunluğu 2: Maruziyet süresinin uzunluğu 3: Bulaşıcı parçacıkların lambaya yakın oluşu • UV etkisini azaltan faktörler Nem: %70 üzeri ise ÖNERİLMEZ • Mesleki maruziyet limiti: Belli sürede maruz kalınabilir maksimum radyasyon dozu • Doz = Zaman X Radyasyon (maksimum 6000 µJ/cm²)

  38. SOLUNUMUN KORUNMASI • Solunumsal maskeler (respiratörler) Sağlık personeli ve hasta temaslıları için N 95 (Amerika) ; FFP 3 ( Avrupa) • Cerrahi maskeler Hastalar için • Negatif basınçlı maskeler Dirençli TB, bronkoskopi üniteleri için • Uyum Testi Maskenin yüze tam oturup oturmadığı test edilir

  39. Negatif basınçlı maske

  40. Uyum Testi

  41. TEŞEKKÜR EDERİMfilizdagca@yahoo.com • Kaynaklar 1- WHO Policy on TB Infection Control in Health Care Facilities,Congregate Settings and Households; 2009 2- CDC Guidelines, MMWR 2005 3- Avrupa TB EK Kursu Notları, 2008 4- www.TuberculosisTextbook.com 2007

More Related