SULTANBEYLİ ANADOLU SAĞLIK MESLEK LİSESİ

1. SULTANBEYLİ ANADOLU SAĞLIK MESLEK LİSESİ SINAV KAYGISI SEMİNERİ PSK.DANIŞMAN/REHBER ÖĞRETMEN: AYÇA USLUER

2. “SINAV” SİZİN İÇİN NE ANLAM İFADE EDİYOR?

3. BASAMAK ? YARIŞ ? KENDİNİ KANITLAMA? GELECEK KAYGISI?

4. YGS SBS LYS Ülkemizde her yıl yaklaşık olarak 33 sınav yapılıyor DGS KPSS YDS ALES

5. PEKİ NEDEN BU KADAR SINAV ? • Ülkemizin genç nüfus oranı fazla, elemenin yapılabilmesi için sınav şart.. • Sınav kalksa da yine bir seçme mekanizması mutlaka olacaktır. • Test yada klasik sınav yöntemi olmasa bile sözlü mülakatlar yada performansa dayalı yöntemler kullanılacaktır. • Sonuç olarak sınavlar hayatımızın bir parçası.. • Geleceğimiz için sınavların varlığını kabul etmeli ve onları hedeflerimize giden birer basamak olarak görmeliyiz 

6. SINAV NEDEN KAYGI YARATIR? • Kaygının özünde BELİRSİZLİK vardır. • Belli kalıpları yada kuralları olmayan her durum kaygı yaratır. • Sınav da belirsiz durumlardan biridir. • Çünkü bir elenme, sınanma ve değerlendirilme söz konusudur. Sonucun kestirilememesi kaygıyı ortaya çıkarır.

7. KAYGI- KORKU FARKI • “Kaygı” ve “korku” kavramları karıştırılmaktadır. • Korku, kaygının daha yerleşik bir biçimidir. Korku yaşanan ortamda gerçekçi fiziksel tehdit söz konusudur. Örneğin; yılandan kaygılanmayız, korkarız. • Bunun aksine, kaygı yaşanan durumlarda yorumlara dayalı, benliğe yönelik sanal bir tehdit vardır. Bilgimizin sınandığı sınavlardan ya da yeni bir iş başvurusunun ardından insan kaynakları uzmanı ile yaptığımız görüşmeden korkmayız, kaygılanırız. • Yani korkunun kaynağını biliriz, ancak kaygının kaynağı belirsizdir, biz sadece bildiğimizi zannederiz. Korku, kaygıdan daha kısa sürelidir. Korku duygusuna yol açan durum ya da obje ortadan kalktığında kişi rahatlar. Fakat, kaygı daha genel bir durumdur, uzun süre devam eder.

8. SINAV KAYGISI? Öğrenilen bilginin sınav sırasında etkili biçimde kullanılmasına engel olan ve başarının düşmesine yol açan yoğun kaygıdır.

9. Örnek Kaygı Cümleleri… • Sınavlardan önce kalbim ağzımdan fırlayacak gibi oluyor. • Sınavdan önce ellerim buz gibi oluyor titriyorum. • Sınav gecesi uyuyamıyorum. • Soruları görünce donup kalıyorum. • Tüm bildiklerimi unutuyorum. • Sınav sırasında aşırı terliyorum, nefes alamıyorum. • Midem bulanıyor.

10. KAYGIMIZIN NEDENLERİ? • BİREYSEL NEDENLER • AİLESEL NEDENLER • ÇEVRESEL NEDENLER

11. BİREYSEL NEDENLER • Bireyin sınav kelimesine yüklediği anlam • Çalışma davranışlarındaki hatalar(erteleme davranışı, bilgi eksikliği vb.) • Beklenti düzeyi,Mükemmelliyetçi kişilik yapısı( en yüksek notu ben almalıyım, kesin kazanmalıyım) • Gerçekçi olmayan düşünce yapıları • Başarısız olma-sınıfta kalma-kazanamama korkusu( sınıfta kalırsam ne yaparım) • Dışlanma, alay konusu olma korkusu( düşük alırsam tüm okul duyar, benimle dalga geçer)

12. AİLESEL NEDENLER • Ailenin sınava yüklediği anlam • Mükemmelliyetçi yapı (sınavda dereceye girmelisin) • Bireye yapılan baskı, tehdit, kıyaslama (senin için o kadar masraf yaptık, kazanamazsan paralar çöpe gidecek) • Sınavdaki performasın bireyin kişiliğini yansıttığı düşüncesi ( sınavı kazanamazsan bana baba deme-değersizsin mesajı)

13. ÇEVRESEL NEDENLER • Sınav ortamından kaynaklanan durumlar( sınıfın aşırı soğuk-aşırı sıcak olması, çevrenin gürültülü olması, sıraların uygun olmaması) • Sınav kağıdından kaynaklanan durumlar ( Soruların okunmaması, soruların dağılışı, soru sayısının sınav süresiyle tutarsızlığı vb.) • Sınav gözetmeninden kaynaklanan durumlar( Dikkat dağıtıcı şekilde yapılan davranışlar-konuşma,gülme, topuk sesi vb.)

14. KAYGI ANI… • Kaygı anında adrenalin hormonu etkisiyle solunum sayımız artar. • Kaygıyı dindirmek için beyin daha çok kana ihtiyaç duyar • Beyne enerji nakliyesi kan ile olduğu için, kalbin daha çok kan pompalaması gerekir, nabız yükselir • Vücudun ısısındaki denge bozulur. • Beyin, bellekle ilgili kullanması gereken enerjiyi vücudun olması gereken ritmini bulmak ve dengeyi tekrar sağlamak için harcıyor. • Kaygı fazla olduğunda öğrenme ketleniyor ve performansın kalitesi düşüyor.

15. BELİRTİLER… • FİZİKSEL BELİRTİLER • DUYGUSAL BELİRTİLER • ZİHİNSEL BELİRTİLER

16. FİZİKSEL BELİRTİLER • Kalp çarpıntısı • Hızlı nefes alıp-verme • Nefes darlığı • Terleme ve/veya titreme • Mide şikâyetleri • Karın ağrısı • Bağırsak hareketlerinde değişme (ishal-kabızlık) • Baş ağrısı, Baş dönmesi • Huzursuz uyku, kâbus görme, aşırı uyku veya uykusuzluk • Dikkat toplamakta güçlük • Yorgunluk belirtileri • Yeme alışkanlıklarında değişme (çok yeme ya da iştahtan kesilme)

17. DUYGUSAL BELİRTİLER • Gerçekte olmayan olumsuz duygulara kapılmak • Kontrolün kaybedileceği hissi • Endişe • Huzursuzluk • Güvensizlik • Çaresizlik • Öfke-Kızgınlık • Korku • Ümitsizlik • Hayal kırıklığı • Mutsuzluk

18. ZİHİNSEL BELİRTİLER • Konsantrasyon zorluğu • Karar verme zorluğu • Unutkanlığın artması • Eleştiri yapma güçlüğü • Düşüncelerin çarpıtılması

19. NE ZAMAN KAYGILANIYORUZ? • SINAV ÖNCESİNDE ? • SINAV SIRASINDA ? • SINAV SONRASINDA ?

20. SINAV ÖNCESİNDE • ERTELEME ALIŞKANLIĞI • BESLENME VE UYKU DÜZENİNDEKİ BOZUKLUKLAR(UYKUSUZLUK VE HAZIR YİYECEKLER DİKKATİ OLUMSUZ ETKİLİYOR) • ÇALIŞMA ORTAMI (DİKKAT DAĞITICI OBJELERİN VARLIĞI) • ÖĞRENME STİLİNİN BELİRLENMESİ (GÖRSEL, İŞİTSEL,DOKUNSAL) • DERS ÇALIŞMA YÖNTEMİNDEKİ HATALAR (PARÇADAN BÜTÜNE GİTME, KAVRAM HARİTALARI, GRAFİKLER, ŞEKİLLER, VİDEOLAR)

24. ERTELEME DAVRANIŞI • Yapılması, tamamlanması gereken yada istenen bir işin yapılmamasıdır. • Kimi zaman gündelik yaşamda küçük gibi görünen odanın toplanması, bir yakının aranması gibi işler olabilir. • Fakat bazen ertelenen davranışlar hangi mesleği yapacağınıza karar vermek yada sağlık ile ilgili sıkıntı duyulan bir konuda doktora başvurmak gibi önemli ve öncelikli işler de olabilir. • Ertelenen iş ne olursa olsun sonuç aynıdır, ertelenen iş bir diğer işi etkiler, işler birikir ve içinden çıkılmaz bir hal alabilir. • Bu durum kişide suçluluk, yetersizlik, çaresizlik ve umutsuzluk duygularına sebep olur • Kişiyi akademik, sosyal ve kişisel konularda başarısızlığa götürür.

25. Neleri erteliyoruz? • Önceliklerimiz neler? (Hepsini sıralamalı ve bu sıraya göre davranışlarımızı planlamalıyız)

26. SINAV SIRASINDA “NE KADAR ÖNDE OLURSAN O KADAR DEĞERLİSİN!” Düşüncesine kapıldığınız oluyor mu?

27. Sınav kağıdı dağıtıldığı andan itibaren ne düşünürsünüz? • Sınav alışkanlığınız ne? (Önce test soruları, sonra klasik sorular mı?) • Sınav sırasında ne yaparsınız? ( Kalemle oynama, sürekli silip tekrar yazma, oflamalar, sallanmalar, etrafındakilerin kağıdına odaklanma vb.)

28. KAÇMAK • SAVAŞMAK • DONUP KALMAK Tehlike ve başa çıkma gücü arasındaki ilişki tepkimizi belirliyor. TEHLİKE

29. KAÇMA TEPKİSİ • Kağıdı verip, çıkmak vb. davranışlar.. • Kendilerine yönelik olumsuz algıları olanlarda kaygı, sınav esnasında daha fazla gözleniyor. • “Değerlendiriliyorum, sınanıyorum” düşüncesi yerine “sınavdaki performansım ölçülecek” diye düşünmek gerekir. • Ne yapabilirdim diye değil şu anda ne yapabilirim diye düşünmek gerekir.

30. DONUP KALMAK • Kaygı düzeyiniz arttığında bekleyin ve kaygıyı kabul edin. • Sizi rahatlatan bir kelime belirleyin, hayal edin ve tekrarlayın. (deniz, pamuk şekeri, yağmur sesi vb.)  • En fazla 5 dakika beklersiniz sonra yavaş yavaş eski halinize dönersiniz • Geçecek olan 5 dakika sınavdaki genel performansınıza faydalı olacaksa sürenin önemi yoktur. • Kaygı anında bedenin ne söylüyor? (Tehlikedeyim mesajı) • Gergin hissedilen organlara rahatlatıcı hareketler yapmak gerekir.

32. SAVAŞMAK • “Kaygılı değilim” yerine, kaygım var fakat kaygıyla yaşamayı öğreniyorum, sınav kaygımı yönetebilirim vb. iç konuşmalar yapmak önemli.. • “Güvenli bir ortamdayım, bu hoca, bunlar arkadaşlarım, bu sıram” vb. telkinler vermek ve durumu normalleştirmek gerekir. • Felaketleştirmek insanı daha da kaygılandırır.

33. SINAV SONRASINDA • Sınav zor muydu, kolay mıydı? “ tartışmasına kapılmayın. • Bir süre kendinize zaman ayırın; yapmak istediğiniz şeyleri yapın. • Sınav iyi de geçse kötü de geçse kendinize ödül verin. • Sınav sonucu açıklandıktan sonra yapılamayan veya eksik olduğumuz konuları tamamlamaya çalışın. • Benzer sınavlarda aynı hatayı tekrarlamamak için önceki sınavlarda yapılan yanlışlıkları bilmek önemli..

34. UNUTMAYIN! • Benliğimiz sadece sınavdan ibaret değil, Birindeki sarsıntı benim benliğimi göstermez, başarılı olduğumuz alanlar da var. -Geometri sınavından düşük aldım, geri zekalıyım • Zeka nedir? • Geometriden düşük aldığın için mi geri zekalısın? • Zekanı geometri sınavından aldığın not mu temsil ediyor? • İngilizceden 80 alman, spor yarışmasında dereceye girmen zekanı ve başarını göstermiyor mu?

35. ? ? SINAV Hayat bir bütündür, Sınavlar bu bütünün sadece küçük bir parçası… ? ? ? SINAV ? ? ? ? ? ? HAYAT ?

36. 3S KURALI SAMİMİYET SADAKAT SEBAT

37. SAMİMİYET • “Annem, babam istiyor” diye sınava çalışılmaz, sınıf geçilmez. • “Ben bu sınavdan yüksek not aldığımda sınıfımı geçtiğimde ne yapmak istiyorum? “Sorusu sorulmalı • Samimi bir hedefinizin olması gerekir.( Gerçekçi hedefler) • Kendinizi mutlu hissedeceğiniz bir fotoğraf kurgulamanız gerekir. Bu fotoğraf sizi motive edecektir.

38. SADAKAT • Zoru görünce hedeften uzaklaşmamaktır. • Sınava hazırlık zor bir süreç; fakat fotoğrafımıza sadık olmalıyız.

39. SEBAT • Beklentilerimize kararlılıkla çaba göstermeliyiz • Sabrımızı zorluğa dayanma olarak değil, zorluğu aşmak için mücadele etmeye kullanmak gerekiyor. • Üretken bir tavır sergilemek gerekiyor, fedakarlık yapıp, özveride bulunmak önemli..

40. KAYGIYI KONTROLETMEK NEDEN ÖNEMLİ? • Öncelikle sınava konsantre olmanızı ve sorulara odaklanmanızı sağlar , • Düşüncelerinizi organize etmede , dikkatinizi toplamada yardımcı olur , • Olumsuz düşünmenizi ve paniğe kapılmanızı engeller , • Kontrol duygusu, başarıya yardım eder , gerçek performansınızı sergilemenizde önemli rol oynar.

41. KAYGIYLA NASIL BAŞEDİLİR? • AMACIMIZ KAYGIYI SIFIRA İNDİRMEK DEĞİL.. • KAYGI ASLINDA İYİ BİR ŞEYDİR, BİZİ ÇALIŞMAYA İTEN ŞEYDİR. • KAYGI HAYATTA KALMAMIZI VE MOTİVE OLMAMIZI SAĞLAR. KAYGIYA İHTİYACIMIZ VAR. • ÖNEMLİ OLAN KENDİMİZE ZARAR VERMEDEN KAYGIMIZI KABUL ETMEK VE KONTROL EDEBİLMEK..

42. BESLENME DÜZENİ Kafein, metabolizmayı arttırır ve yüksek düzeyde uyanıklık ve hareketliliğe yol açar.Bunun yanında kaygı hormonlarının da salgılanmasına neden olur. Kafein içeren kahvenin aşırı tüketimi sonucunda kaygı, sinirlilik ve huzursuzluk halleri, dikkati yoğunlaştıramama ve aritmi gibi belirtiler ortaya çıkar. Kahve, çay, kola yerine içilen ıhlamur, adaçayı, nane veya papatya çayı gibi bitki çayları, kafein içermediği için, diğer ürünlerin yol açtığı uyarılma durumunun tersine sakinleştirici ve dinlendirici bir etki gösterirler.

43. Vitamin eksikliği de kaygıya yol açmaktadır. Kaygılı zamanlarda sinir sisteminin ve iç salgı bezlerinin düzgün çalışabilmesi için özellikle C vitamini ve B kompleks vitaminlere ihtiyaç vardır. Bu vitaminlerin eksikliği, depresyona, uykusuzluğa ve kaygı reaksiyonlarına yol açmaktadır. Bu noktadan hareketle, kaygı yoğunluğunun yaşandığı dönemlerde vitamin takviyesi yapılmalıdır. Unutulmamalıdır ki; düzenli bir yaşam ve dengeli bir beslenme alışkanlığı yaşanabilecek kaygı durumları ile baş etmede bizlere çok yardımcı olacaktır.

44. UYKU DÜZENİ • Uyku en az 7, en fazla 8 saat olarak ayarlanmalı ve öğrenci en geç saat 11 de uykuya geçmiş olmalıdır. Bir öğrencinin biraz daha çalışayım diye geç saatlere kadar uykusuz kalması ertesi güne olumsuz etki eder

45. MOTİVASYON  • İç motivasyonu yüksek kişiler 1- Genelde amaçlarını bilmek isterler 2- Planlı çalışmayı severler 3- İstekli ve sabırlıdırlar • Dış motivasyonu yüksek kişiler 1- Sürekli yönlendirilmeye ihtiyaç duyarlar 2- Sonuç odaklıdırlar ve kısa sürede işi tamamlamak isterler 3- Kısa sürede tamamlanmayan işlerden çok çabuk sıkılırlar ve enerjileri düşer 4- Başladıkları işleri çoğu zaman yarım bırakırlar ve sürekli mazeret üretirler 5- En belirgin özellikleri de ertelemedir. Sorumluluklarını sürekli erteler ve biriktirirler

46. ETKİNLİKLER NOT: SİZLERE VERİLEN DÖKÜMANLARDA AYRINTILI OLARAK ANLATILDI.

47. ZİHİNSEL ETKİNLİKLER EK-1

48. YARARSIZ DÜŞÜNCELER • Sınava hazır değilim. • Bu bilgiler çok gereksiz ve saçma. Nerede ve ne zaman kullanacağım ki? • Sınavlar niye yapılıyor , ne gerek var? • Bu bilgiler gelecekte benim işime yaramaz. • Sınava hazırlanmak için gerekli zamanım yok ki! • Bu konuları anlayamıyorum , aptal olmalıyım. • Biliyorum bu sınavda başarılı olamayacağım. • Sınav kötü geçecek. • Çok fazla konu var , hangi birine hazırlanabilirim ki?

49. YARARLI DÜŞÜNCELER • Yapmam gereken nedir? • Yapabildiğimin en iyisini yapmamın bana ne yararı olabilir? Ne kaybederim? • Yeterli zamanımın olmadığı doğru , ancak olan zamanımı en etkili şekilde nasıl kullanabilirim? • Tüm kaynaklara çalışamasam bile , önemli bölümlere öncelik vererek sınava hazırlanabilirim, hiç olmazsa bu bölümlerden puan kazanırım. 