1 / 49

OBESITAS BIJ KINDEREN EEN PROBLEEM ?

OBESITAS BIJ KINDEREN EEN PROBLEEM ?. Myriam Van Winckel Kinderarts, UZ Gent. Is hier iemand ziek?. GEWICHT BEOORDELEN. STANDAARD GROEICURVE GEWICHT VOOR LENGTECURVE BMI (G/L²) CURVEN. Overgewicht / Obesitas DEFINITIE. Strikt genomen: té hoog gehalte lichaamsvet

elam
Download Presentation

OBESITAS BIJ KINDEREN EEN PROBLEEM ?

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. OBESITAS BIJ KINDERENEEN PROBLEEM ? Myriam Van Winckel Kinderarts, UZ Gent

  2. Is hier iemand ziek?

  3. GEWICHT BEOORDELEN STANDAARD GROEICURVE GEWICHT VOOR LENGTECURVE BMI (G/L²) CURVEN

  4. Overgewicht / Obesitas DEFINITIE • Strikt genomen: té hoog gehalte lichaamsvet • Lichaamsvetgehalte moeilijk rechtstreeks meetbaar • Gewicht in functie van de lengte geeft idee over lichaamssamenstelling • BMI (G/L²) of “gewicht voor lengte” • Gemakkelijk te bepalen • Behoorlijk goede maat voor gehalte lichaamsvet

  5. Definitie van overgewicht/obesitasVOLWASSENEN • BMI 25 – 30 = overgewicht • Géén toename van morbiditeit – mortaliteit • BMI > 30 = obesitas • Klasse 1: 30 – 35 • Klasse 2: 35 – 40 • Klasse 3: > 40

  6. Definitie overgewicht / obesitasbij kinderen • Kinderen hebben andere lichaamssamenstelling, BMI criteria van volwassenen niet bruikbaar • BMI percentielen : welk criterium ?

  7. Definitie overgewicht/obesitasbij kinderen op populatieniveau • BMI percentielen: nadeel = vooraf vastgelegde prevalentie • p 85 – p 97: overgewicht ? • > p 97: obesitas ? • Cole et al. (BMJ 320:1-6; 2000): • Overgewicht: vanaf percentiele, overeenkomend met BMI 25 op 18 jaar • Obesitas: vanaf percentiele, overeenkomend met BMI 30 op 18 jaar

  8. Obesitas : prevalentie Massa, Eur J Pediatr 2002; 161-343-346

  9. Definitie overgewicht / obesitasbij kinderen: individueel • Belang van evolutie in de tijd ! • Kruising van twee percentiellijnen naar boven = alarmteken ! • % overgewicht is gemakkelijkste maat om evolutie van individuele patiënt te volgen

  10. Voorbeeld: jongen van 12 jaar • Bij aanmelding: 160 cm, 70 kg BMI: 27,3 (P97 = 22) BMI %: 153 % • 1 jaar later: 168 cm, 72 kg BMI: 25,5 (P97 = 23) BMI: 138 %

  11. Definitie overgewicht / obesitas bij kinderen % overgewicht = BMI / p50 BMI x 100 = gewicht / p50 GvL x 100

  12. PREVALENTIE VAN OVERGEWICHT BIJ KINDEREN NEEMT TOE Percentage kinderen dat aan criterium beantwoordt: Roelants en Hoppenbrouwers, 2001

  13. OBESITAS BIJ KINDERENEEN PROBLEEM? • Worden dikke kinderen ook dikke volwassenen ? • Gezondheidsproblemen door obesitas op kinderleeftijd ?

  14. Worden dikke kinderen ook dikke volwassenen? • 30% obese volwassenen als kind reeds te zwaar • Hoe ouder het kind met overgewicht én hoe ernstiger de obesitas; hoe groter de kans dat het kind ook als volwassene te zwaar zal zijn • Vroege “adiposity rebound” is een belangrijke risicofactor voor persisteren van de obesitas

  15. Worden dikke kinderen dikke volwassenen?

  16. Vroege « adiposity rebound »:obese volwassene

  17. Gezondheidsproblemendikke kinderen • Orthopedische problemen • Insulineresistentie (voorloper diabetes type II) • Nachtelijke hypoventilatie en slaapapnoe • Huidproblemen, hygiëneproblemen • Leversteatose • Verminderde mobiliteit • Psychosociale gevolgen

  18. OBESITAS:OORZAKEN • Obesitas grotendeels bepaald door genetische factoren • Ernst van obesitas neemt toe, terwijl genetische achtergrond niet wijzigt invloed omgevingsfactoren

  19. Obesitas:een genetische aandoening? • Tweelingstudies (Stunkard, 1986; Bouchard, 1990) • Adoptiestudies (Sorensen, 1989) • Multigenetische aandoening (zeer zelden monogenetisch: leptinetekort, melaninereceptormutaties) Ieder pondje gaat door ‘t mondje ????

  20. OBESITASomgevingsfactoren • Verminderde fysieke activiteit : DO WE FATTEN OUR CHILDREN AT THE TELEVISION SET? • Veranderde eetgewoonten MEER? VAKER? ANDERS? OMWILLE VAN VERKEERDE REDENEN? • Veranderde opvoedingsgewoonten ONTWIKKELING VAN ZELFCONTROLE?

  21. Programmering: vanaf zuigelingenleeftijd? • Gewicht op zuigelingenleeftijd houdt geen verband met gewicht als volwassene • Hoe langer borstvoeding, hoe kleiner kans op overgewicht (BMJ 1999; 319:147-50) • Eetgedrag kan beïnvloed worden door eetpatroon als zuigeling (verzadigingsgevoel respecteren)

  22. Controle over voedselinname:Verzadigingsgevoel Johnson, 1994: • Hoe zwaarder het kind, hoe minder in staat voedselinname aan te passen aan de caloriedensiteit • Hoe meer ouders de voedselinname van hun kind controleren, hoe minder het kind goede zelf-controle ontwikkelt

  23. Rol van de opvoeding * Studies van L. Birch • Kinderen leren eetgewoonten • via ouderlijke aanmoedigingen • (bord leegeten, flink eten,…) * Voeding als compensatie • (troost, eenzaamheid, verveling) • Rol van de Westerse cultuur !

  24. Rol van opvoeding • Leren kinderen • Voeding gebruiken als compensatie? • Uitstel van behoeftenbevrediging? • Omgaan met frustratie? • Weerstand voedselverleiders? zelfcontrolevaardigheden grenzen stellen

  25. OBESITAS BIJ KINDEREN: doel behandeling • geen vermagering, tenzij zeer ernstig overgewicht • afremmen van de gewichtstoename • licht overgewicht (tot 130 à 140 %) accepteren

  26. Behandelingsmodel anders eten gezonde voeding méér bewegen fysieke activiteit gedragstherapie

  27. Praktisch voorbeeld: UZ protocol • Omvat 12 sessies van 1 uur • Individueel of in groep • Multidisciplinair team: • arts, diëtiste, psycholoog

  28. Voedingsadviezen • Wekelijks dagboek overlopen • Aanstippen wat goed is & suggesties: • niet minder maar anders eten • zelf plannen en kiezen • Flexibiliteit: cave: verboden=aantrekkelijk

  29. Bewegingsadviezen • Bewegingsdagboek overlopen • Beperken van televisie- en computertijd • Gradueel uitbreiden • Aërobe bewegingen bijv.wandelen,fietsen • Levensstijl ! (trap of lift ?) • Klussen thuis: auto wassen, stofzuigen • Liefst samen met andere gezinsleden • Moet leuk blijven !(dans, eigen keuze)

  30. Contracten Maken • Afspraak: concreet - Noteer 1 leerpunt qua voeding/beweging - Kleine haalbare stap • De tijd: kort • De beloning: klein liefst een gezinsactiviteit of een bewegingscadeau

  31. Dagboeken • Functies van dagboeken: • Voorwaarden: ZELF invullen • Dagboeken bespreken feedbackregels diagnose motivatie evaluatie therapie

  32. Hoe ouders betrekken? Vaak gehoorde commentaren…. • ‘Mijn kind is niet gemotiveerd’ • ‘We zijn allen te dik, daar is niets aan te doen’ • ‘Mijn kind alles ontzeggen wil ik niet’ • ‘Een dieet brengt altijd ruzie in huis’ -->rationale toelichten, educatie geven

  33. Hoe ouders betrekken? Ouders = therapeut-helpers • Praktisch meewerken: • de boodschappen • de organisatie van de maaltijden • kookgewoonten • voedselaanbod beperken --> levensstijl aanpassen (ook beweging!)

  34. Hoe ouders betrekken? Ouders als steunfiguur: • Moeten kind aanmoedigen voor de inzet, niet verbinden aan een resultaat --> Herstel positief gezinsklimaat! • Oog hebben voor kleine haalbare stappen • Contracten maken • Duidelijke regels voor het ganse gezin

  35. Hoe ouders betrekken? Enkele regels… • Wat en wanneer : ouders • Hoeveel: kind • Lievelingsgerechten blijven; het kind kiest tussen 2 mogelijkheden Ook grootouders betrekken…

  36. Gedragstherapeutische technieken • Registraties • Stimuluscontrole • Bekrachtiging • Gedragsinoefening

  37. Stimuluscontrole • Eet op vaste plaatsen • Eet op vaste tijdstippen • Reduceer de aanwezigheid van voeding in huis tot één plaats

  38. Bekrachtigen • Externe aanmoediging ‘beloningen’ • Contracting • Kind maakt een lijst • (gezins)activiteiten • Bewegingsspeelgoed

  39. Cognitieve Gedragstherapie • Zelfcontrole • Zelf-evaluatie & zelfbevestiging • “Ik heb het goed gedaan’ • Zelf-instructietraining •  Stop, tel tot 3, wat is je plan • Problem-solving strategieën • Moeilijke momenten analyseren • Alternatieven bedenken

  40. Evaluatie van het programma Gewicht voor lengte (%P50) 170% Kamp (n=35) Individueel (n=16) 160% Groep (n=24) Advies (n=43) 150% 140% 130% 120% start 1 jaar 5 jaar

  41. Evaluatie van het programma • 80% van wie het programma voltooit: gewichtsstagnatie op lange termijn (5 jaar) • 60% relatieve gewichtsdaling • Selectie na grondige “intake”

  42. Valkuilen • Irreële verwachtingen: ‘vermageren’ • Reeds te ernstig overgewicht • Oorzaak buiten zichzelf leggen • Overgewicht: deel complex probleem • >Opvoedingsproblemen (Rol Ouders!) • >Emotionele problemen • >Gezinsproblemen

  43. Hanna, 28 jaar, zwanger • Is zelf zwaar, voert al jaren strijd tegen obesitas. • Vraagt advies: wat kan ik doen om te vermijden dat mijn kind hetzelfde te wachten staat?

  44. Joke, 9 maand • Gewicht P 97 voor lengte P50 (sinds leeftijd van 3 maanden) • Moeder én vader: BMI > 30 • Moeder vraagt wat ze kan doen?

  45. Marthe, 3 jaar • Gewicht is van P50 naar P90 geëvolueerd • Lengte blijft op P25 • Is mollig, normale ontwikkeling • Advies?

  46. Vraag van school • Op vraag van oudercomité wil de lagere school van preventie van overgewicht een actiepunt maken • Wat zou je adviseren?

More Related