Powstawanie i wymiar zobowiązań podatkowych

1. Powstawanie i wymiar zobowiązań podatkowych

2. Powstawanie i wymiar - podstawowe pojęcia Art. 4 Op Obowiązkiem podatkowym jest wynikająca z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach. Art. 5 Op Zobowiązaniem podatkowym jest wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu albo gminy podatku w wysokości, w terminie oraz w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego.

3. Powstawanie i wymiar

4. Powstawanie zobowiązań podatkowych – koncepcja zobowiązań „z mocy prawa”

5. Powstawanie i wymiar – schemat ogólny

6. Wymiar decyzyjny – jakie podatki? Domniemanie wymiaru decyzyjnego Dotyczy następujących podatków: 1) od spadków i darowizn, 2) od nieruchomości należny od osób fizycznych, 3) rolny należny od osób fizycznych, 4) leśny należny od osób fizycznych

7. Wymiar decyzyjny

8. Wymiar decyzyjny - deklaracje • To np. wykaz nieruchomości składany przez osoby fizyczne dla celów podatku od nieruchomości (art. 6 ust. 6 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych, Dz. U. z 2010 r., nr 95, poz. 613, ze zm.), zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych na podatek od spadków i darowizn (art. 17a ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn, Dz. U. z 2009 r., nr 93, poz. 768) • Art. 21 § 5 Op Jeżeli przepisy prawa podatkowego nakładają na podatnika obowiązek złożenia deklaracji, wysokość zobowiązania podatkowego, o którym mowa w § 1 pkt 2, ustala się zgodnie z danymi zawartymi w deklaracji, chyba że przepisy szczególne przewidują inny sposób ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego albo w toku postępowania podatkowego stwierdzono, że dane zawarte w deklaracji, mogące mieć wpływ na wysokość zobowiązania podatkowego, są niezgodne ze stanem faktycznym

9. Decyzja ustalająca – skutki doręczenia • Wyznacza 14-dniowy termin płatności podatku wynikającego z tej decyzji (art. 47 § 1 i § 2 Op). • Stanowi podstawę prowadzenia egzekucji administracyjnej w zakresie kwoty w niej ustalonej, chyba, że jest: 1) decyzją nieostateczną, której nie nadano rygoru natychmiastowej wykonalności (art. 239a o.p.), lub 2) decyzją ostateczną, której wykonanie wstrzymano (art. 239e o.p.); wtedy nie może być na jej podstawie prowadzona egzekucja administracyjna. • Może - jeszcze przed upływem terminu płatności - stanowić podstawę zabezpieczenia wykonania zobowiązania (art. 33 § 1 o.p.). • Stanowi podstawę wpisu hipoteki przymusowej na zabezpieczenie zobowiązania w niej ustalonego (art. 35 § 2 pkt 1 lit. „a” o.p.). • Stanowi podstawę wpisu zastawu skarbowego do rejestru zastawów skarbowych (art. 44 § 1 pkt 1 o.p.). • W przypadku nieuiszczenia kwoty w niej ustalonej, decyzja ta stanowi warunek wszczęcia postępowania podatkowego w sprawie odpowiedzialności osoby trzeciej (art. 108 § 1 o.p.).

10. Wymiar decyzyjny – wyłączenie wymiaru • Okoliczności wyłączające wymiar decyzyjny są: • przedawnienie wymiaru (art. 68 Op) • zaniechanie poboru w drodze rozporządzenia ministra finansów (art. 22 § 1 pkt 1 Op) • zaniechanie ustalania podatku rolnego (art. 13c ustawy o podatku rolnym)

11. Wymiar decyzyjny - przedawnienie

12. Art. 70 o.p. Art. 68 o.p. Przedawnienie w przypadku zobowiązań wymierzanych decyzyjnie Zapłata podatku Powstanie obowiązku podatkowego Doręczenie decyzji ustalającej Termin płatności Zastosowanie środka egzekucyjnego

13. Wymiar decyzyjny – przedawnienie (2) • „Bez znaczenia jest wydanie decyzji drugoinstancyjnej po terminie przedawnienia w odniesieniu do konstytutywnych decyzji podatkowych. Organ odwoławczy, rozpoznający odwołanie, nie kreuje w takim wypadku zobowiązania podatkowego, które już powstało w wyniku doręczenia podatnikowi decyzji organu I instancji, lecz kontroluje prawidłowość dokonanego ustalenia, i w razie stwierdzenia, że ustalenie jest wadliwe, zobowiązany jest do dokonania niezbędnej korekty” (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 marca 2010 r., sygn. akt II FSK 1705/08)

14. Zaniechanie poboru • Art. 22.§ 1 Op Minister właściwy do spraw finansów publicznych może, w drodze rozporządzenia, w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników: 1) zaniechać w całości lub w części poboru podatków, określając rodzaj podatku, okres, w którym następuje zaniechanie, i grupy podatników, których dotyczy zaniechanie; (…)

15. Zaniechanie ustalania podatku rolnego • Art. 13c ust. 1 Op W razie wystąpienia klęski żywiołowej, która spowodowała istotne szkody w budynkach, ziemiopłodach, inwentarzu żywym lub martwym albo w drzewostanie, przyznaje się podatnikom ulgi w podatku rolnym przez zaniechanie jego ustalania albo poboru w całości lub w części, w wysokości zależnej od rozmiarów strat spowodowanych klęską w gospodarstwie rolnym.

16. Samowymiar Deklaracja korygująca z urzędu (art. 274 Op.) Deklaracja (art. 21 par. 2 Op) Autokorekta (art. 81 lub art. 274 par. 1 pkt 2 Op) Powstanie obowiązku podatkowego (art. 4 Op) Decyzja określająca (art. 21 par. 3 Op.)

17. Deklaracja samowymiarowa – skutki złożenia

18. Deklaracja samowymiarowa a termin płatności Termin złożenia deklaracji i termin płatności Faktyczne złożenie deklaracji 30 kwietnia 2012 31 maja 2012 ODSETKI!!!!!

19. Autokorekta Art. 81 Op § 1. Jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, podatnicy, płatnicy i inkasenci mogą skorygować uprzednio złożoną deklarację. § 1a. Osoba, która była wspólnikiem spółki cywilnej w chwili rozwiązania spółki, może skorygować uprzednio złożoną deklarację w zakresie wskazanym w art. 75 § 3a. § 2. Skorygowanie deklaracji następuje przez złożenie korygującej deklaracji wraz z dołączonym pisemnym uzasadnieniem przyczyn korekty. Art. 81b Op § 1. Uprawnienie do skorygowania deklaracji: 1) ulega zawieszeniu na czas trwania postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej - w zakresie objętym tym postępowaniem lub kontrolą; 2) przysługuje nadal po zakończeniu: a) kontroli podatkowej, b) postępowania podatkowego - w zakresie nieobjętym decyzją określającą wysokość zobowiązania podatkowego. § 2. Korekta złożona w przypadku, o którym mowa w § 1 pkt 1, nie wywołuje skutków prawnych.

20. Dopuszczalność autokorekty

21. Autokorekta - korzyści

22. Decyzja określająca - przesłanki • Art. 21 § 3 Op „Jeżeli w postępowaniu podatkowym organ podatkowy stwierdzi, że podatnik, mimo ciążącego na nim obowiązku, nie zapłacił w całości lub w części podatku, nie złożył deklaracji albo że wysokość zobowiązania podatkowego jest inna niż wykazana w deklaracji, organ podatkowy wydaje decyzję, w której określa wysokość zobowiązania podatkowego”.

23. Decyzja określająca – wszczęcie postępowania

24. Dopuszczalność wszczęcia postępowania wymiarowego „na wniosek” • Wyrok WSA w Warszawie z dnia 23 lipca 2010 r., sygn. akt III SA/Wa 380/10: „ Podstawowe dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy było ustalenie, czy istnieje przepis materialnoprawny dający Skarżącej podstawę do żądania wszczęcia postępowania podatkowego. Sąd rozpoznający sprawę podziela wyrażany w doktrynie prawa administracyjnego pogląd, zgodnie z którym art. 165 o.p. nie stanowi samoistnej podstawy wszczęcia postępowania podatkowego”

25. Przesłanki wszczęcia postępowania wymiarowego

26. Termin wszczęcia postępowania • Art. 165b Op § 1. W przypadku ujawnienia przez kontrolę podatkową nieprawidłowości co do wywiązywania się przez kontrolowanego z obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego oraz niezłożenia przez podatnika deklaracji lub niedokonania przez niego korekty deklaracji w całości uwzględniającej ujawnione nieprawidłowości, organ podatkowy wszczyna postępowanie podatkowe w sprawie, która była przedmiotem kontroli podatkowej, nie później niż w terminie 6 miesięcy od zakończenia kontroli. § 2. Przepisu § 1 nie stosuje się w przypadku, gdy złożone przez kontrolowanego wyjaśnienia lub zastrzeżenia do protokołu kontroli zostały w całości uwzględnione przez kontrolujących. § 3. W przypadku, o którym mowa w § 1, postępowanie podatkowe może być wszczęte także po upływie 6 miesięcy od zakończenia kontroli podatkowej, jeżeli: 1) podatnik dokona ponownej korekty deklaracji, w której nie zostaną uwzględnione nieprawidłowości ujawnione w kontroli podatkowej; 2) organ podatkowy otrzyma informacje od organów podatkowych lub od innych organów, uzasadniające wszczęcie postępowania podatkowego.

27. Decyzja określająca – skutki doręczenia • Stanowi podstawę prowadzenia egzekucji administracyjnej w zakresie zobowiązania w niej ustalonego, a jeszcze nieuiszczonego przez podatnika (art. 3 u.p.e.a.); chyba, że jest: 1) decyzją nieostateczną, której nie nadano rygoru natychmiastowej wykonalności (art. 239a o.p.), lub 2) decyzją ostateczną, której wykonanie wstrzymano (art. 239e o.p.). • Moment jej doręczenia nie wyznacza terminu płatności podatku (w odróżnieniu od decyzji ustalającej). • Jej doręczenie uniemożliwiazłożenie jakiejkolwiek deklaracji podatkowej, w tym deklaracji korygującej (art. 81b § 1 pkt 2 o.p.). • Stanowi podstawę wpisu hipoteki przymusowej (art. 35 § 2 pkt 1 lit. „b” o.p.). • Stanowi podstawę wpisu zastawu skarbowego do rejestru zastawów skarbowych (art. 44 § 1 pkt 2 o.p.). • Stanowi warunek wszczęcia postępowania podatkowego w sprawie odpowiedzialności osoby trzeciej (art. 108 § 2 pkt 2 lit. „a” o.p.).

28. Decyzja określająca a termin płatności Termin złożenia deklaracji i termin płatności Zapłata zaległości wynikającej z decyzji ustalającej Faktyczne złożenie deklaracji i zapłata kwoty w niej wykazanej 30 kwietnia 2012 31 stycznia 2013 ODSETKI!!!!!

29. Art. 70 o.p. Samowymiar – przedawnienie wymiaru i wykonania Zapłata podatku Doręczenie decyzji określającej Złożenie deklaracji Autokorekta Zastosowanie środka egzekucyjnego Termin płatności

30. Przedawnienie wymiaru a zapłata podatku • Uchwała NSA z 3 grudnia 2012 r., sygn. akt I FPS 1/12: „ W świetle art. 70 § 1 i art. 208 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja Podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, ze zm.) w brzmieniu obowiązującym od 1 września 2005 r. po upływie terminu przedawnienia nie jest dopuszczalne prowadzenie postępowania podatkowego i orzekanie o wysokości zobowiązania podatkowego, które wygasło przez zapłatę (art. 59 § 1 pkt 1 Ordynacji Podatkowej)”.

31. Wymiar płatniczy Pobór podatku w prawidłowej wysokości Decyzja o odpowiedzialności podatkowej płatnika (art. 30 par. 4 Op.) Obowiązek poboru podatku przez płatnika (art. 8 Op. Pobór podatku w zaniżonej wysokości Niepobranie z winy podatnika Decyzja o odpowiedzialności podatkowej podatnika (art. 30 par. 5 Op.)