Dane INFORMACYJNE (do uzupełnienia)

2. Dane INFORMACYJNE (do uzupełnienia) • ID grupy: • …T2……………………………………………….. • Lokalizacja: • …TORUŃ……………………………………………….. • Kompetencja: • …MAT - PRZYR……………………………………………….. • Temat projektowy: • …WĘDRÓWKA PO ŚRODOWISKU LOKALNYM………….. • Semestr/rok szkolny: 2009/2010…………………………………….

3. Wędrówka po lokalnym środowisku

4. Cele i Zadania Badawcze - analiza rzeźby terenu na podstawie map topograficznych (deniwelacje terenu, wysokości względne i bezwzględne, nachylenia powierzchni, ekspozycja powierzchni), - analiza pokrycia i zagospodarowania terenu, - praca z mapą w terenie, czytanie mapy topograficznej i tematycznej – (orientacja mapy, identyfikacja i lokalizacja na mapie punktów dokumentacyjnych) - praca z kompasem i busolą geologiczną – określanie kierunków świata w terenie, marsz na wyznaczony azymut, - praca w terenie z urządzeniem GPS – lokalizacja punktów dokumentacyjnych, określanie współrzędnych X i Y, - rozpoznawanie osadów mineralnych i organicznych, rekonstrukcja środowiska sedymentacyjnego Głaz narzutowy, granit – ogródki działkowe w Augustowie

5. Metody Badań • Praca z mapą w terenie, • Lokalizacja i identyfikacja obiektów w terenie i na mapie za pomącą urzdzenia GPS, • Określanie azymutu trasy przy pomocy kompasu i busoli geologicznej

6. Metody Badań • Analiza budowy geologicznej – wiercenia sondą ręczną Ejkeelkamp • Rozpoznawanie różnych typów osadów mineralnych i organicznych • Określanie typów gleb

7. Metody Badań • Pomiar temperatury wód powierzchniowych, • Określanie podatności jeziora Białego na degradację antropogeniczną • Określanie poziomu zwierciadła wód gruntowych

8. Metody Badań • Badanie zróżnicowania typów zbiorowisk leśnych w zależności od cech abiotycznych regionu

9. Informacje ogólne • Równina Augustowska jest sandrem, który zaczyna się w okolicy Suwałk. Sandr powstał w fazie poznańskiej i pokrywa zasięg fazy leszczyńskiej. Powierzchnię równiny urozmaicają liczne jeziora. Jezioro Wigry i grupa jezior pod Augustowem: Necko, Białe, Długie, Sajno, Studzienniczne i inne. Dużą część równiny zajmuje puszcza augustowska, w której umieszczono wiele rezerwatów przyrodniczych. Na równinie wyróżniono 5 mikroregionów: Obniżenie Augustowskie, Równina Frąckowska, Równina Studziennicza, Równina Mikaszewska oraz pagórki augustowskie. Jedynym miastem równiny augustowskiej jest Augustów. • (źródło: Kondracki, 1998)

10. Informacje ogólne Sieć hydrograficzna – cieki, jeziora i działy wodne Atlas. Podział hydrograficzny Polski, cz. 2, zestawienie zlewni. Warszawa 2005.

11. Informacje ogólne Zróżnicowanie pokrywy glebowej 12 – gleby brunatne 20 – 24 – gleby bielicowe 39-49 – gleby bagienne (torfowe) Mapa gleb Polski, ar. Białystok, Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa

12. Informacje ogólne Dni ciepłych mamy 236 przymrozkowych ok. 75, a mroźnych 54. W prawie wszystkie dni słoneczne nie ma opadów (na 34 dni 33 bez opadów) w dni pochmurne wiekszość nie ma opadów (na 192, 122 bez opadów, 70 z opadami) natomiast w dni z dużym zachmurzeniem dużo częściej pada (na 139, 42 bez opadów, 97 z opadami). Najwięcej jest dni pochmurnych ale ciepłych i bez opadów (85). Najwięcej w jak i również z opadami jest ciepłych (128 bez, 108 z opadami). Region, w którym leży Augustów należy do najzimniejszych w Polsce. Średnia miesięczna temperatura w ciągu roku waha się od – 4 w styczniu do + 15 stopi Celsjusza w lipcu. Suma opadów należy do najniższych w Polsce i oscyluje w granicach 550 – 600 mm. Augustów i jego okolice, pomimo dość małych opadów w ciągu roku, należą do najbardziej śnieżnych miejsc w Polsce. Średnia wysokość pokrywy śnieżnej w sezonie zimowym wynosi ok. 14 cm. Jest to jednak wysokość średnia, wielokrotnie zdarza się że warstwa białego puchu przekracza pół metra, zaś rekord wynosi 84 cm i został zanotowany 15 lutego w Suwałkach. Pokrywa śnieżna utrzymuje się tutaj przez ponad 120 dni w roku. Wynik ten (pomijając tereny górskie) jest rekordowym wynikiem w Polsce. W rejonach Augustowa dość rzadko występują gwałtowne zjawiska, takie jak burze, czy grad. Jednak odwiedzajac równinę Augustowską, często można natknąć się na zamieć śnieżną. Woś A., 1999, Klimat Polski. PWN Warszawa

13. Lokalizacja stanowisk badawczych 1 2 4 5 3

14. Formy rzeźby terenu - sandr Stanowisko 1 – sandr

15. Formy rzeźby terenu - sandr Stanowisko 1 – sandr Bór sosnowy sandru augustowskiego Droga do wnętrza Ziemi w 3D Piaski drobnoziarniste, stanowisko nr 1

16. Formy rzeźby terenu – równina Biogeniczna • Stanowisko 2 – strefa brzegowa Jez. Białego

17. Formy rzeźby terenu – równina Biogeniczna Stanowisko 2 – strefa brzegowa Jez. Białego Torfy Podmokła równina biogeniczna i las mieszany w północnym otoczeniu Jeziora Białego

18. Formy rzeźby terenu – równina Biogeniczna Stanowisko 2 – strefa brzegowa Jez. Białego Granica litologiczna pomiędzy torfami a gytia węglanową Burzliwa reakcja węglanu wapnia z kwasem solnym

19. Formy rzeźby terenu – równina biogeniczna Stanowisko 3 – strefa brzegowa Jez. Necko

20. Formy rzeźby terenu – równina Biogeniczna Stanowisko 3 - strefa brzegowa Jez. Necko Namuły i piaski jeziorne Osady piaszczyste strefy brzegowej Jez. Necko

21. Formy rzeźby terenu – równina biogeniczna • Stanowisko 4 – strefa brzegowa Jez. Necko

22. Formy rzeźby terenu – równina Biogeniczna Stanowisko 4 - strefa brzegowa Jez. Necko

23. Formy rzeźby terenu - sandr • Stanowisko 5 - sandr

24. Formy rzeźby terenu – sandr Stanowisko 5 – sandr augustowski na S od Jez. Białego Powierzchnia sandru Piaski - osady wód roztopowych

25. Wiercenia W PIASKACH W TORFIE

26. Zbiorowiska leśne Łęgi nad Kanałem Bystrym w Augustowie

27. Zbiorowiska leśne Olsy nad Jez. Białym bór sosnowy

28. Zbiorowiska leśne Bór sosnowy w okolicy Jez. Białego

29. Rynny polodowcowe Strome zbocze rynny Jez. Necko

30. Klif jeziorny, Strefa brzegowa jez. białego Riplemarki falowe

31. Charakterystyka hydrologiczna Punkt pomiaru temperatury wody – rzeka Klonowica

32. Podatność jeziora białego na degradację Źródło: materiały instytutu rybactwa śródlądowego

33. Zmienność temperatury w profilu pionowym jeziora białego epilimnion metalimnion hypolimnion Źródło: Marszalewski W., 2005, Zmiany warunków abiotycznych w jeziorach Polski północno- wschodniej. Wyd. UMK

34. Podatność jeziora białego na degradację Jez. Białe: II kategoria podatności na degradację antropogeniczną Kudelska D., Cydzik D., Soszka H., 1994, Wytyczne monitoringu podstawowego jezior. Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, Warszawa.

35. Dziękujemy za uwagę