1 / 25

Blootstellingslimieten: wetenschap of gevoel?

Blootstellingslimieten: wetenschap of gevoel?. Eric van Rongen Gezondheidsraad, Den Haag. Elektromagnetisch spectrum. energie inhoud. frequentie. 0 Hz. 300 MHz. 300 kHz. 300 Hz. 3 PHz. 300 GHz. extreem lage frequenties. optische straling. ioniserende straling. radiofrequenties.

eurydice-charis
Download Presentation

Blootstellingslimieten: wetenschap of gevoel?

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Blootstellingslimieten: wetenschap of gevoel? Eric van Rongen Gezondheidsraad, Den Haag

  2. Elektromagnetisch spectrum energieinhoud frequentie 0 Hz 300 MHz 300 kHz 300 Hz 3 PHz 300 GHz extreem lage frequenties optische straling ioniserende straling radiofrequenties 100 nm 1 mm 1 m 1000 km golflengte

  3. Betekenis effecten • niet elk biologisch effect is schadelijk voor de gezondheid ! • voorbeeld: lichtstraling op netvlies leidt via biologische effecten tot zien

  4. Blootstellingslimieten • Gezondheidsraad 1997, 2000 • International Commission of Nonionizing Radiation Protection (ICNIRP) 1998 • overgenomen door Europese Commissie en door Nederland • gebaseerd op alle beschikbare wetenschappelijk informatie

  5. Wetenschap als basis • vaststellen gezondheidseffecten niet op grond van case reports, maar aan de hand van gedegen wetenschappelijk onderzoek • geen vermoedens, maar feiten

  6. Oorzaak en gevolg • onderzoek van goede kwaliteit: • gepubliceerd in peer-reviewed tijdschrift • reproduceerbaar • significantie (statistische zekerheid) • dosis-effect relatie • biologisch mechanisme

  7. Onderzoek • al langer dan een halve eeuw onderzoek • WO II: thermische effecten • begin jaren tachtig: elektriciteitslijnen en leukemie • in jaren negentig diverse nationale en internationale onderzoeksprogramma’s

  8. Extrapolatie • veel gegevens uit proefdieronderzoek • bij extrapolatie van experimentele gegevens naar de mens onzekerheden: • inconsistentie • omstandigheden • verschillen dier/mens • kortdurend vs langdurig • geen dosis-effect relaties • daarom:toepassing veiligheidsfactoren

  9. algemene bevolking: factor 50 X x V = L Veiligheidsfactoren • beroepsbevolking: factor

  10. Statische velden • Statische elektrische velden • geen gezondheidseffecten, alleen hinder door ontladingen • Statische magnetische velden • beweging door veld veroorzaakt elektrische stroompjes • biologische en gezondheidseffecten mogelijk • geen biologische effecten < 2 T

  11. Laagfrequente velden • opwekking elektrische stroompjes • beïnvloeding zenuwen en spieren • ongecontroleerde bewegingen • opwekken fosfenen • lichtflitsen

  12. Laagfrequente velden: limieten • ICNIRP: stimulering zenuwen bij stroomdichtheid > 100 mA/m2 • limiet • beroepsbevolking: 10 mA/m2 • algemene bevolking: 2 mA/m2

  13. Hoogfrequente velden • alleen opwekking warmte aangetoond • experimenteel: wel biologische effecten, geen gevolgen voor gezondheid • geen relatie met aspecifieke klachten

  14. Hoogfrequente velden: limieten • uitgangspunt: opwarming lichaam < 1 °C, daarvoor:energie-opname < 4 W/kg • limiet • beroepsbevolking: 0,4 W/kg • algemene bevolking: 0,08 W/kg

  15. Andere effecten? • limieten gebaseerd op wetenschappelijk vastgestelde effecten • dit zijn korte-termijneffecten • vraag: zijn lange-termijneffecten mogelijk? • bijvoorbeeld effecten op kanker • hersenfuncties

  16. Veel onderzoek • lage frequenties: vooral naar kanker (leukemie bij kinderen) – Pruppers • hoge frequenties: kanker en effecten op hersenen - Zwamborn

  17. Effecten op hersenfuncties • waarnemen elektromagnetisch veld • onder gecontroleerde omstandigheden niet aangetoond • invloed op hersengolven tijdens slaap • veldsterkte > 100 x hoger dan onder GSM-antennes • niet reproduceerbaar • geen invloed op uitgerust zijn en gezondheid

  18. Zaktelefoons en hersentumoren • proefdier onderzoek: • geen invloed GSM-velden op groei of ontwikkeling hersentumoren • bevolkingsonderzoek • recente onderzoeken in Zweden,VS en Denemarken: geen relatie tussen gebruik mobiele telefoon en voorkomen hersentumoren

  19. RTV zenders en kanker • onderzoeken Australië, Engeland: meer leukemie rond radio/tv zenders ? • aanvankelijk lijkt positief verband aanwezig • nader onderzoek: geen verband

  20. RF velden: lange termijn • langdurige blootstelling aan lage veldsterktes: • geen relatie met kanker aangetoond • geen relatie met andere ziektes of klachten • nooit 100% uit te sluiten • meer onderzoek

  21. Voorzorg? • moeten op grond van de kennis over niet wetenschappelijk bewezen effecten of niet-gezondheidsschadelijke biologische effecten voorzorgsmaatregelen genomen worden?

  22. Mogelijkheden voorzorg • nemen van voorzorgsmaatregelen of toepassen voorzorgsbeginsel wordt doorgaans gelijkgesteld met verlagen van blootstellingslimieten • maar: onder de vlag van voorzorg zijn vele maatregelen mogelijk

  23. Voorzorgsmaatregelen • volgen wetenschappelijke ontwikkelingen (“vinger aan de pols”) • geven voorlichting • uitvoeren nader onderzoek • laagdrempelige (vrijwillige) maatregelen • bv vergroten afstand tot bron in nieuwe situaties • verlagen blootstellingslimieten

  24. Wetenschap of gevoel? • vaststellen blootstellingslimieten:wetenschap • nemen (voorzorgs)maatregelen: wetenschap EN gevoel

More Related