UNIVERZITET CRNE GORE PRAVNI FAKULTET PORESKI SISTEM CRNE GORE doc.dr Zoran Todorovic Podgorica, 15.04.2010. godine

1. 1 UNIVERZITET CRNE GOREPRAVNI FAKULTETPORESKI SISTEM CRNE GOREdoc.dr Zoran TodorovicPodgorica, 15.04.2010. godine

2. 2 PORESKI SISTEM Poreski sistem Crne Gore obuhvata sledece poreze: porez na dobit porez na dohodak porez na dodatu vrednost posebni porezi - akcize (za naftu i naftne derivate, duvanske preradevine, alkohol, bezalkoholna pica, pivo, kafu, automobile i ostala motorna vozila, brodove i avione, luksuzne proizvode), porez na premije osiguranja od automobilske odgovornosti i na premije kasko osiguranja putnickih vozila porez na promet nekretnina porez na igre na srecu naknade za organizovanje igara na srecu op�tinski/gradski porez kao prihodi lokalne i oblasne samouprave

3. 3 Zakon o poreskoj administraciji Poreski postupak ureden je Zakonom o poreskoj administraciji (�Slu�beni list RCG�, broj 65/01, 80/04 i 29/05) i podzakonskim aktima done�enim za sprovodenje tog zakona. Zakon o poreskoj administraciji predstvalja kodifikaciju pravnih normi (procedura) kojima je ureden postupak utvrdivanja, kontrole i naplate poreza i drugih dad�bina zavisno od vrste poreza kao i druga pitanja koja su usljed svoje posebnosti trebala da budu uredena na drugaciji nacin nego �to su uredena op�tim propisom

4. 4 Zakon o poreskoj administraciji Samooporezivanje u poreskom sistemu � Samooporezivanje je dobrovoljno uce�ce poreskog obveznika u poreskim dogadajima u skladu sa poreskim zakonima. Za ostvarivanje sistema samooporezivanja neophopdno je: da se izvr�i registracija poreskog obaveznika kod nadle�nog poreskog organa i da mu se dodijeli poreski identifikacioni broj (PIB), da se poreskim identifikacionim brojem koristi poreski obaveznik, poreski organ i svi posrednici u poreskim dogadajima, tako �to se PIB unosi na sva dokumenta i postaje osnovna veza u svim transakcijama poreskog obaveznika. Nadle�nost poreskog organa � Poslove utvrdivanja, naplate i kontrole poreza koje uvodi Republika, vr�i nadle�ni republicki organ uprave � Poreska uprava, a poslove utvrdivanja, naplate i kontrole poreza koje uvodi jedinica lokalne samouprave, vr�i nadle�ni organ lokalne uprave.

5. 5 Zakon o poreskoj administraciji Ovla�cenje poreskog organa � Poreski organ, u ostvarivanju nadle�nosti utvrdenih zakonom ima ovla�cenje da obavlja inspekcijski nadzor, preduzima mjere naplate, druge radnje i aktivnosti za koje je nadle�an po zakonima. Da rje�ava o pravima poreskih obveznika, vr�i registraciju poreskih obveznika i vodi poreski registar. Da vr�i utvrdivanje poreza, na nacin i po postupku utvrdenom zakonom. Da zahtijeva od poreskih obveznika i drugih pravnih lica da podnesu dokumentaciju i pru�e druge informacije neophodne za utvrdivanje poreske obaveze.

6. 6 Zakon o poreskoj administraciji Prava poreskog obveznika � Poreski obveznik ima pravo da bude tacno i blagovremeno informisan o svim pitanjima koja mu omogucavaju da prijavi i plati poreske obaveze. Da tra�i od poreskog organa da prikupljene podatke o utvrdivanju poreske obaveze cuva kao poresku tajnu i da ih koristi, odnosno povjeri samo institucijama i organima, na nacin i po postupku propisanim ovim zakonom. Obaveze poreskog obveznika � Poreski obveznik je du�an da podnese prijavu radi registracije nadle�nom poreskom organu, da tacno obracuna porez i podnese poresku prijavu poreskom organu u roku i na nacin utvrden poreskim propisima. Da prijavi nadle�nom poreskom organu svaku promjenu glavnog mjesta poslovanja, prebivali�ta, odnosno boravi�ta, te drugih podataka iz registra poreskog obveznika.

7. 7 Zakon o poreskoj administraciji Registracija poreskih obveznika � Registracija poreskih obveznika vr�i se upisom u registar poreskih obveznika koji vodi nadle�ni poreski organ. Registracija se vr�i na osnovu registracione prijave koju na obrascu PR-1 i PR-2 podnosi poreski obveznik. Fizicka lica prijavu za registraciju podnose poreskom organu prema mjestu prebivali�ta, odnosno boravi�ta tih lica u roku od pet radnih dana, od dana ostvarivanja oporezivog prihoda, upisa u odgovarajuci registar, odnosno sticanja imovine koja podlije�e oporezivanju. Pravna lica � veliki poreski obveznici svrstani prema kriterijumima za odredivanje velikih poreskih obveznika, prijavu za registraciju podnose u sjedi�tu poreskog organa.

8. 8 Zakon o poreskoj administraciji Utvrdivanje poreske obaveze putem poreske prijave (samooporezivanje) - Poreski postupak pokrece se podno�enjem poreske prijave, na nacin i u rokovima propisanim zakonom kojim su uredene pojedine vrste poreza. Poresku prijavu podnosi poreski obveznik poreskom organu kod kojeg je upisan u registar poreskih obveznika. Ako poresku prijavu poreski obveznik nije podnio u propisanom roku, podnijece je poreski organ u roku od tri dana od dana saznanja da prijava nije podnesena. Poreski organ je ovla�cen da za poreskog obveznika dopuni nepotpunu i ispravi pogre�no popunjenu poresku prijavu, odmah po saznanju o propustima i gre�kama u podnijetoj prijavi i o tome da obavijesti poreskog obveznika.

9. 9 Zakon o poreskoj administraciji Utvrdivanje poreske obaveze od strane poreskog organa � Poreski organ poresku obavezu utvrduje ako poreski obveznik nije podnio poresku prijavu ili je podnesena poreska prijava netacna i nepotpuna, a u zakonskom roku gre�ka nije otklonjena ili nova prijava nije podnesena, ako u postupku inspekcijskog nadzora, na osnovu novih cinjenica i okolnosti utvrdi, da poreski obveznik nije pravilno porez utvrdio, ako je poreskim zakonom propisano (razrezni porez). Utvrdivanje poreske obaveze od strane isplatioca � Utvrdivanje (obracun, obustavu i uplatu) poreza po odbitku vr�i poreski isplatilac, odnosno posrednik, putem poreske prijave (izvje�taja) koji dostavlja poreskom organu i to zbirnu poresku prijavu istog dana kada je izvr�ena isplata prihoda, a pojedinacnu poresku prijavu najkasnije do 31. januara tekuce godine za prethodnu godinu

10. 10 Zakon o poreskoj administraciji Placanje poreske obaveze � Poresku obavezu placa poreski obveznik u rokovima propisanim zakonom kojim se ureduje pojedina vrsta poreza. Placanje poreske obaveze izvr�ava se, po pravilu, preko nosioca platnog prometa, uplatom na odgovarajuce uplatne racune. Dan placanja poreske obaveze smatra se dan, kada je uplata poreske obaveze primljena na odgovarajuci uplatni racun. Poreska obaveza utvrdena u postupku samooporezivanja placa se istovremeno sa podno�enjem poreske prijave. Poreska obaveza utvrdena poreskim rje�enjem, placa se u roku od 10 dana od dana dostavljanja rje�enja ukoliko poreskim zakonom nije drugacije propisano.

11. 11 Zakon o poreskoj administraciji Prinudna naplata poreza � Ako poreski obveznik poresku obavezu ne plati prilikom podno�enja poreske prijave, odnosno kada je poresko rje�enje postalo izvr�no, poreski organ preduzima postupak prinudne naplate. Postupak prinudne naplate se pokrece zakljuckom o prinudnoj naplati poreske obaveze. Predmet prinudne naplate � Predmet prinudne naplate mogu biti novcana sredstva poreskog obveznika, novcana potra�ivanja poreskog obveznika i imovina (pokretna i nepokretna) poreskog obveznika.

12. 12 Zakon o poreskoj administraciji Zaloga odnosno hipoteka � Radi obezbjedenja poreskog potra�ivanja, na imovinu poreskog obveznika, u postupku prinudne naplate mo�e se zasnovati zalo�no pravo, odnosno staviti hipoteka. Zasnivanje zalo�nog prava, odnosno stavljanja hipoteke vr�i se na nacin propisan Zakonom o zalogi, odnosno Zakonom o hipoteci, a sada Zakona o svojinsko pravnim odnosima. Prinudna naplata iz novcanih sredstava � Prinudna naplata iz novcanih sredstava poreskog obveznika, vr�i se prenosom sredstava sa racuna poreskog obveznika na racun u ciju korist se vr�i uplata poreske obaveze. Prinudna naplata iz novcanih potra�ivanja poreskog obveznika vr�i se na nacin i po postupku propisanom Zakonom o izvr�nom postupku. Zakljucak o prinudnoj naplati izvr�ava Centralna banka Crne Gore.

13. 13 Zakon o poreskoj administraciji Naplata poreske obaveze iz imovine � Prinudna naplata poreske obaveze iz imovine poreskog obveznika sastoji se od plenidbe i prodaje imovine (pokretne i nepokretne) i kori�cenje sredstava dobijenih prodajom ili drugim postupkom za naplatu poreske obaveze. Plenidba imovine � Plenidba se sastoji od popisa i procjene imovine. Plenidbu vr�i ovla�ceni slu�benik poreskog organa u prisustvu dva svjedoka. Postupak plenidbe traje dok se ne izmiri poreska obaveza, ili obustavi postupak prinudne naplate. O provedenom postupku plenidbe, ovala�ceni slu�benik sastavlja zapisnik

14. 14 Zakon o poreskoj administraciji Prodaja zaplijenjene imovine � Prodaju zaplijenjene imovine vr�i poreski organ, putem oglasa o prodaji imovine koji objavljuje u sredstvima javnog informisanja i na oglasnoj tabli poreskog organa u roku od pet dana od dana plenidbe. Na oglas za javno nadmetanje ne mogu ucestvovati direktno ili indirektno slu�benici poreskog organa, bracni drug, preci i potomci slu�benika, te preci i potomci njegovog bracnog druga. Inspekcijski nadzor � Inspekcijski nadzor obuhvata postupak provjere cinjenica i podataka bitnih za oporezivanje poreskih obveznika i drugih lica i preduzimanje mjera u skladu sa zakonom. Inspekcijski nadzor vr�i poreski organ putem poreskih inspektora.

15. 15 Zakon o poreskoj administraciji Mjere inspekcijskog nadzora � Poreski inspektor u toku inspekcijskog nadzora ima obavezu i ovla�cenje da naredi preduzimanje mjera i to dostavu potrebne dokumentacije i podataka, privremeno oduzimanje dokumentacije, opreme i sredstava rada, prinudno otvaranje ili zatvaranje objekata radi vr�enja inspekcijskog nadzora, zabranu raspolaganja sredstvima na racunu, zabranu obavljanja djelatnosti, odnosno obavljanje pojedinih poslova za odredeno vrijeme, privremeno oduzimanje nezakonito ostvarene imovinske koristi itd. Zastarjelost � Pravo na utvrdivanje poreske obaveze zastarijeva u roku od pet godina od isteka godine u kojoj je tu obavezu trebalo utvrditi. Pravo na naplatu poreske obaveze zastarijeva u roku od tri godine od isteka godine u kojoj je porez utvrden

16. 16 Zakon o porezu na dohodak fizickih lica Obaveza placanja poreza na dohodak fizickih lica uredena je Zakonom o porezu na dohodak fizickih lica (�Slu�beni list RCG�, broj 65/01, 34/04, 78/06 i 4/07 i �Slu�beni list CG�, broj 86/09) i podzakonskim aktima za sprovodenje ovog zakona. Obveznik poreza na dohodak fizickih lica Obveznik poreza na dohodak fizickih lica je rezidentno, odnosno nerezidentno fizicko lice koje ostvari oporezivi dohodak na teritoriji Crne Gore. Rezidentnim fizickim lice se smatra fizicko lice koje na teritoriji Crne Gore ima prebivali�te ili centar poslovnih i �ivotnih interesa, ili boravi na teritoriji CG vi�e od 183 dana u poreskoj godini. Rezidentom se smatra i fizicko lice koje je upuceno izvan CG radi obavljanja posla za fizicko ili pravno lice rezidenta CG, ili za medunarodnu organizaciju.

17. 17 Zakon o porezu na dohodak fizickih lica Lica izuzeta od placanja poreza na dohodak fizickih lica � Porez na dohodak fizickih lica ne placaju: clanovi stranih diplomatskih misija u Crnoj Gori i clanovi njihovih domacinstava, ako nijesu dr�avljani Crne Gore; clanovi konzularnih predstavni�atava kao i clanovi njihovih domacinstava, ako nijesu dr�avljani Crne Gore; funkcioneri i strucnjaci programa za tehnicku pomoc Organizacije Ujedinjenih Nacija i njenih specijalizovanih agencija itd. Prihodi koji podlije�u placanju poreza na dohodak fizickih lica � Porezu na dohodak podlije�u prihodi ostvareni po osnovu: licnih primanja, samostalne djelatnosti, imovine i imovinskih prava, kapitala. Prihodi od kapitalnih dobitaka su izuzeti od oporezivanja.

18. 18 Zakon o porezu na dohodak fizickih lica Poreska osnovica za utvrdivanje godi�njeg poreza na dohodak fizickih lica � Osnovicu za placanje godi�njeg poreza na dohodak fizickih lica, cini oporezivi dohodak, umanjen za iznos prenesenog gubitka i licnog odbitka (840 � godi�nje). Oporezivi dohodak predstavlja razliku izmedu dohotka i priznatih rashoda (tro�kova) koje je poreski obveznik imao pri njegovom ostvarivanju i ocuvanju. U 2010. godini ukinut licni odbitak od 840 �. Poreska stopa � Primjenjuje se jedinstvena (ravnomjerna) poreska stopa. Stopa poreza na dohodak fizickih lica, za 2007. i 2008. godinu iznosi 15%, za 2009. godinu 12%, a za 2010. godinu i nadalje 9%.

19. 19 Zakon o porezu na dohodak fizickih lica Oporezivanje prihoda od licnih primanja � Licnim primanjima smatraju se: zarade, odnosno naknade zarada ostvarene u skladu sa propisima kojima se ureduje radni odnos, primanja na osnovu naknada i druga primanja koja poslodavac pored zarade isplacuje zaposlenom, iznad iznosa utvrdenog ovim zakonom; primanja clanova predstavnickih i izvr�nih tijela dr�ave odnosno lokalne vlasti itd. Oporezivanje prihoda od samostalne djelatnosti � Prihodom od samostalne djelatnosti smatra se prihod ostvaren od: privredne djelatnosti, slobodnih zanimanja, profesionalnih i intelektualnih usluga i drugih samostalnih djelatnosti koje nijesu osnovan djelatnost poreskog obveznika, a povremeno se obavljaju radi ostvarivanja prihoda.

20. 20 Zakon o porezu na dohodak fizickih lica Poreske olak�ice za fizicka lica koja obavljaju samostalnu djelatnost (preduzetnici) � Preduzetnici koji izvr�e ulaganja u osnovna sredstva za sopstvenu djelatnost, imaju pravo da obracunati porez umanje u visini od 50% tih ulaganja, a najvi�e do 70% ukupne poreske obaveze za odredeni poreski period. Pau�alno oporezivanje prihoda od samostalne djelatnosti � Poreskom obvezniku, ciji je ukupan promet (prihod) u godini koja prethodi godini za koju se utvrduje porez (odnosno ciji je planirani promet kada pocinje da obavlja djelatnost) manji od 18.000 �. Poreska uprava mo�e odobriti da poresku oabvezu placa u godi�njem pau�alnom iznosu.

21. 21 Zakon o porezu na dohodak fizickih lica Oporezivanje prihoda od imovine i imovinskih prava � Prihodom od imovine i imovinskih prava smatraju se: prihodi ostvareni od izdavanja u zakup pokretne i nepokretne imovine i prihodi od vremenski ogranicenog ustupanja autorskih prava, prava industrijske svojine i drugih imovinskih prava. Poresku osnovicu (oporezivi prihod) za placanje poreza na dohodak na priohode od imovine i imovinskih prava cini razlika izmedu ukupnog prihoda ostvarenog od izdavanja u zakup navedene imovine i ukupnih tro�kova nastalih u vezi ostvarivanja tih prihoda, u istom poreskom periodu. Oporezivanje prihoda od kapitala � Prihodom od kapitala smatraju se: prihodi od kamata, udjeli u dobiti koje ostavre clanovi uprave i zaposleni u novcu ili akcijama i prihodi od kori�cenja imovine i usluga od strane vlasnika i suvlasnika kapitala za njihove privatne potrebe.

22. 22 Zakon o porezu na dohodak fizickih lica Godi�nja poreska prijava � Obveznik poreza na dohodak fizickih lica du�an je da, po isteku fiskalne godine, nadle�nom poreskom organu (prema mjestu prebivali�ta) podnese godi�nju poresku prijavu za obracunavanje i placanje poreza na dohodak fizickih lica. Godi�nja prijava se podnosi na Obrascu GPP-FL do kraja aprila tekuce godine za prethodnu godinu. Otklanjanje dvostrukog oporezivanja � Rezidentnom poreskom obvezniku koji ostvari dohodak izvan Crne Gore i koji placa porez na dohodak drugoj dr�avi odobrava se poreski kredit u visini poreza na dohodak placenog u toj dr�avi.

23. 23 Zakon o porezu na dobit pravnih lica Obaveza placanja poreza na dobit pravnih lica uvedena je Zakonom o porezu na dobit pravnih lica (�Slu�beni list RCG�, broj 65/01, i 80/04 i �Slu�beni list CG�, broj 40/08, i 86/09) i podzakonskim aktima za sprovodenje tog zakona. Poreski obveznik - Obveznik poreza na dobit je rezidentno, odnosno nerezidentno pravno lice koje obavlja djelatnost radi sticanja dobiti kao i komanditno dru�tvo. Predmet oporezivanja � Predmet oporezivanja rezidentnog pravnog lica je dobit koju to lice ostvari u Crnoj Gori ili izvan Crne Gore. Predmet oporezivanja nerezidentnog pravnog lica je dobit koju to lice ostvari u Crnoj Gori.

24. 24 Zakon o porezu na dobit pravnih lica Izvori dobiti � Izvorima dobiti u Crnoj Gori smatraju se prihodi ostvareni od: prodaje dobara proizvedenih u Crnoj Gori; pru�anja usluga u Crnoj Gori; kamate ostvarene od rezidentnog poreskog obveznika i stalne poslovne jedinice nerezidentnog pravnog lica; dividende isplacene od strane rezidentnog pravnog lica; kori�cenja imovinskih prava u Crnoj Gori; eksploatacije prirodnih bogatstava; nepokretne i pokretne imovine koja se nalazi u Crnoj Gori; prodaje pokretne i nepokretne imovine ako se njen prodavac nalazi u Crnoj Gori; osiguranja i reosiguranja od rizika ostvarenih u Crnoj Gori; kao i drugi prihodi ukoliko su nastali po osnovu obavljanja djelatnosti u Crnoj Gori.

25. 25 Zakon o porezu na dobit pravnih lica Poreska izuzeca � Porez na dobit pravnih lica ne placaju: Centralna banka Crne Gore, i Javni fondovi i javne ustanove ciji je osnivac Crna Gora ili jednica lokalne samouprave, osim za dobit koju ostvaruju prodajom proizvoda i usluga na tr�i�tu. Poreska osnovica � Osnovicu poreza na dobit pravnih lica predstavlja oporeziva dobit poreskog obveznika. Oporeziva dobit se utvrduje uskladivanjem dobiti poreskog obveznika iskazane u bilansu uspjeha prema racunovodstvenim propisima, korigovane na nacin predviden poreskim zakonom. Uskladivanje dobiti vr�i se putem uskladivanja prihoda i rashoda. Amortizacija stalnih osnovnih sredstava priznaje se kao rashod u iznosu utvrdenom na nacin predviden ovim zakonom. Stalna osnovna sredstva su materijalna i nematerijalna sredstva, ciji je vijek trajanja du�i od jedne godine i cija vrijednost prelazi 300 �.

26. 26 Zakon o porezu na dobit pravnih lica Poreska stopa � Stopa poreza na dobit je proporcionalna i iznosi 9% od poreske osnovice. Stopa poreza na dobit po odbitku (na dividende i udjele u dobiti u pravnom licu, autorske naknade, kamata, kapitalnih dobitaka i naknada po osnovu zakupnine nepokretnosti koje se isplacuju nerezidentnom pravnom licu) iznosi 9%, osim za kamate za koje stopa iznosi 5%. Porez po odbitku ne placa se na dividende i udjele u dobiti koje su iskori�cene za uvecanje osnovnog kapitala poreskog obveznika.

27. 27 Zakon o porezu na dobit pravnih lica Poreska oslobadanja i olak�ice � Od placanja poreza na dobit oslobadaju se: novoosnovano pravno lice u privredno nedovoljno razvijenim op�tinama koje obavlja proizvodnu djelatnost, za prve tri godine od pocetka obavljanja djelatnosti, na dobit ostvarenu obavljanjem djelatnosti u nedovoljno razvijenoj op�tini; novoosnovana poslovna jedinica u privredno nedovoljno razvijenim op�tinama koja obavlja proizvodnu djelatnost, za prve tri godine od pocetka obavljanja djelatnosti, srazmjerno uce�cu tako ostvarene dobiti u ukupnoj dobiti.

28. 28 Zakon o porezu na dobit pravnih lica Oporezivanje kapitalnih dobitaka � Kapitalni dobitak je prihod koji poreski obveznik ostvari prodajom ili drugim prenosom uz naknadu zemlji�ta, gradevinskih objekata, imovinskih prava, udjela u kapitalu i hartija od vrijednosti. Ukupan iznos kapitalnog dobitka ukljucuje se u poresku osnovicu za poresku godinu za koju je ostvaren prilikom izrade godi�njeg poreskog bilansa. Poreski tretman poreskih gubitaka � Gubici nastali iz poslovnih odnosa, izuzev onih iz kojih proizilaze kapitalni dobici i gubici, mogu se prenositi na racun dobiti iz buducih obracunskih perioda, ali ne du�e od 5 godina. Ove poreske pogodnosti primjenjuju se u slucaju statusnih promjena. U slucaju statusnih promjena, navedene poreske pogodnosti srazmjerno se dijele prema vrijednosti imovine, o cemu se obavje�tava nadle�ni poreski organ.

29. 29 Zakon o porezu na dobit pravnih lica Izbjegavanje dvostrukog oporezivanja dobiti � Rezidentnom poreskom obvezniku koji ostvari dobit izvan Crne Gore i koji placa porez na tu dobit u drugoj dr�avi, odobrava se poreski kredit u visini poreza na dobit placenog u toj dr�avi. Poreski kredit ne mo�e biti veci od iznosa koji bi se dobi primjenom va�ece poreske stope koja se primjenjuje u Crnoj Gori.

30. 30 Zakon o porezu na dobit pravnih lica Grupno oporezivanje i transferne cijene � Maticna i zavisna preduzeca cine grupu povezanih preduzeca ako maticno preduzece ima neposrednu ili posrednu kontrolu nad najmanje 75% akcija ili udjela zavisnog preduzeca. Obracunavanje i placanje poreza � Poreski period za koji se obracunava porez na dobit je finansijska, odnosno kalendarska godina, osim u slucaju likvidacije ili otpocinjanja obavljanja djelatnosti u toku godine. Porez na dobit se obracunava nakon isteka finansijske godine ili drugog perioda utvrdivanja poreza, prema poreskoj osnovici ostvarenoj u tom periodu.

31. 31 Zakon o porezu na dodatu vrijednost Sistem PDV-a je ureden Zakonom o porezu na dodatu vrijednost (�Slu�beni list RCG�, broj 65/01, 12/02, 21/03, 76/05 i 4/06 i �Slu�beni list CG�, broj 16/07) i podzakonskim aktima za sprovodenje tog zakona. Osnovne karakteristike PDV � Porez na dodatu vrijednost kao op�ti porez na potro�nju obracunava se i placa u svim fazama prometa, s tim �to pogada samo onu vrijednost koja je u toj fazi dodata od strane poreskog obveznika. Dodatna vrijednost u su�tini predstavlja onu vrijednost koju proizvodac ili lice koje obavlja trgovinu na veliko, na malo ili vr�i usluge, dodaje sirovinama ili drugim nabavljenim inputima prije nego �to proda proizvod ili izvr�i uslugu. Dakle, dodatna vrijednost predstavlja razliku izmedu vrijednosti ouputa i vrijednosti inputa.

32. 32 Zakon o porezu na dodatu vrijednost Zakon o PDV se zasniva na smjernicama �este Direktive Evropske unije. Oporezivanje prometa proizvoda i usluga vr�i se prema mjestu potro�nje, primjenom principa odredi�ta, odnosno destinacije. Izvoz proizvoda je osloboden placanja PDV (primjenjuje se nulta stopa), a uvoz proizvoda je oporezovan i ima isti tretman kao domaci proizvodi na domacem tr�i�tu. Predmet oporezivanja � Porez na dodatu vrijednost se obracunava i placa na: isporuke proizvoda i usluga koje poreski obveznik u okviru obavljanja svoje djelatnosti vr�i uz naknadu; uvoz proizvoda.

33. 33 Zakon o porezu na dodatu vrijednost Poreski obveznik � Zakon o porezu na dodatu vrijednost poznaje dvije kategorije lica koja su obavezna da placaju PDV i to: poreskog du�nika i poreskog obveznika. Poreski du�nik PDV-a je: poreski obveznik koji izvr�i promet proizvoda odnosno usluga na koje se obracunava i placa PDV, poreski zastupnik koga imenuje poreski obveznik, koji nema sjedi�te u Crnoj Gori, ako izvr�i promet proizvoda odnosno usluga u Crnoj Gori, primalac proizvoda odnosno usluga ako ne imenuje poreskog zastupnika, i svako lice koje na racunu ili drugom dokumentu iska�e PDV koji po ovom zakonu nije smjelo iskazati.

34. 34 Zakon o porezu na dodatu vrijednost Poreski obveznik PDV-a je: svako lice, pravno ili fizicko, koje nezavisno obavlja djelatnost bez obzira da li je tu djelatnost registrovalo ili ne. Poreski obveznik je i lice koje za svoj racun izvr�i uvoz proizvoda, odnosno primi proizvod iz inostranstva, kao i lice za ciji se racun proizvod uvozi. Dr�avni organi, organizacije i jedinice lokalne samouprave i druga javna pravna tijela obveznicu su PDV samo ukoliko vr�e promet proizvoda, odnosno usluga koji je prema zakonu oporeziv kod drugih poreskih obveznika.

35. 35 Zakon o porezu na dodatu vrijednost Mjesto oporezivanja � Mjesto oporezivanja (mjesto obracuna i placanja) PDV je mjesto gdje je obavljen promet proizvoda odnosno usluga, ili koje se smatra da je taj promet obavljen. U pogledu mjesta isporuke proizvoda, odnosno obavljanja usluga teritorija Crne Gore smatra se jednim mjestom. Vrijeme oporezivanja � Momenat obracunavanja PDV nastaje u trenutku isporuke proizvoda odnosno u trenutku izvr�enja usluga. Smatra se da je proizvod isporucen odnosno usluga izvr�ena u trenutku izdavanja racuna. Ako racun nije izdat PDV se obracunava u roku od osam dana od dana isporuke proizvoda, odnosno izvr�enja usluga. Ako je placanje djelimicno ili u cjelosti izvr�eno prije izdavanja racuna ili obavljenog prometa proizvoda ili usluga, PDV se obracunava na dan prijema naknade na placeni iznos.

36. 36 Zakon o porezu na dodatu vrijednost Poreska osnovica � Poreska osnovica PDV je sve �to predstavlcja placanje (u novcu, stvarima ili uslugama) koje je poreski obveznik primio ili ce primiti od kupca, narucioca ili treceg lica za izvr�eni promet proizvoda ili usluga, ukljucujuci i subvencije koje su neposredno povezane sa cijenom tog prometa, osim PDV. Pored naprijed navedenog u poresku osnovicu ukljucuju se i: akcize i drugi porezi, takse, uvozne i druge da�bine, osim PDV; posredni tro�kovi, kao �to su provizije, tro�kovi ambala�ivanja, prevoza, osiguranja koje je isporucilac zaracunao kupcu, odnosno naruciocu posla; iznosi koji se zaracunavaju na povratnu ambala�u i zaracunate kaucije.

37. 37 Zakon o porezu na dodatu vrijednost Poreske stope � U primjeni su dvije pozitivne poreske stope: standardna stopa od 17% i sni�ena stopa od 7%. Nulta stopa se primjenjuje za: izvozne transakcije i isporuke ljekova i medicinskih sredstava koji se finansiraju iz sredstava Fonda za zdravstveno osiguranje. Proizvodi i usluge koji se oporezuju po sni�enoj stopi � Po sni�enoj stopi od 7% oporezuju se: osnovni proizvodi za ljudsku ishranu (mlijeko, hljeb, mast, ulje i �ecer); ljekovi, ukljucujuci i ljekove za upotrebu u veterini; knjige; voda za pice; dnevna i periodicna �tampa; usluge javnog prevoza putnika; usluge javne higijene i drugo.

38. 38 Zakon o porezu na dodatu vrijednost Poreska osobadanja � Zakonom je predvideno vi�e vrsta oslobadanja od placanja PDV i ista se odnose na usluge od javnog interesa, uvoz proizvoda, kao i odredena specificna oslobadanja. Poreski period � Period za koji se obracunava i placa PDV je kalendarski mjesec. Poreski obveznik je du�an da poresku obavezu iska�e u mjesecnoj prijavi za obracun PDV-a. Ova prijava se podnosi do 15. u mjesecu za prethodni mjesec, kada se i placa poreska obaveza. PDV kod uvoza se placa istovremeno kada se placa i carina (PDV cini dio carinskog duga).

39. 39 Zakon o porezu na dodatu vrijednost Izdavanje racuna i placanje PDV � Zakonom je propisano da je poreski obveznik du�an za svaki promet proizvoda ili usluga izdati racun, a jednu kopiju zadr�ati za sebe. Ako je izvr�en promet proizvoda za koji je propisano oslobadanje, poreski obveznik je du�an na racunu napisati da porez nije obracunat. Poreski obveznik je du�an u racunu koji izdaje licima koja nijesu obvazenici, iskazati prodajnu vrijednost proizvoda ili usluga sa uracunatim PDV i iznos uracunatog poreza. Kada se vr�i povracaj �vi�ka� PDV-a � Poreskom obvezniku kome je izlazni PDV manji od ulaznog, �vi�ak� PDV-a se vraca u roku od 60 dana od dana podno�enja prijave za obracun PDV.

40. 40 Zakon o porezu na dodatu vrijednost Posebni postupci oporezivanja PDV � Zakonom su predvideni posebni postupci za utvrdivanje PDV, za: male preduzetnike, poljoprivrednike, putnicke agencije i posrednike u prodaju upotrebljenih proizvoda, umjetnickih predmeta, kolekcija i antikviteta.

41. 41 Zakon o porezu na dodatu vrijednost Vodenje knjigovodstva � Poreski obveznik je du�an da u svom knjigovodstvu obezbijedi sve podatke potrebne za pravilno i blagovremeno obracunavanje i placanje PDV, a narocito o: ukupnoj vrijednosti obavljenog prometa proizvoda, odnosno usluga, vrijednosti prometa proizvoda, odnosno usluga po osnovnoj i povla�cenoj stopi, vrijednosti obavljenog prometa za koji je propisana nulta stopa i vrijednosti obavljenog prometa, odnosno usluga za koje je propisano oslobodenje od PDV, obracun poreza po izdatim racunima, ukupnoj vrijednosti nabavljenih proizvoda, odnosno usluga i to sa zaracunatim PDV po osnovnoj i povla�cenoj stopi, po nultoj stopi, odnosno oslobo�enih od PDV, obracunatim porezom na racunima za primljene proizvode i usluge, obavezi placanja i o placenom PDV, potra�ivanja po osnovu povracaja ulaznog PDV i njegovoj isplati, odnosno prenosu za placanje u naredni poreski period.

42. 42 Zakon o porezu na dodatu vrijednost Registracija poreskih obveznika � Poreski obveznik je du�an da obavijesti poreski organ o pocetku, izmjeni i prestanku obavljanja djelatnosti za koju je obavezan da obracunava i placa PDV. Dakle, poreski obveznik je du�an da se registruje za placanje PDV. Registar obveznika PDV vodi poreski organ, a upis u registar poreski organ vr�i na osnovu prijave za registraciju.

43. 43 Zakon o akcizama Akcizni sistem je ureden Zakonom o akcizama (�Slu�beni list RCG�, broj 65/01, 12/02 i 76/05 i �Slu�beni list CG�, broj 76/08, 50/09) kao i podzakonskim aktima donesenim za sprovodenje ovog zakona. Akcizni proizvodi � Akciza se placa na sljedece proizvode: alkohol i alkoholna pica (pivo, vino i ostala fermentisana pica, srednja alkoholna pica i etil alkohol), duvanske proizvode (cigarete, cigare, cigarilose, fino rezani duvan za pu�enje � za cigare za savijanje i drugi duvan za pu�enje), mineralna ulja, njihove derivate i substitue (benzin i ostala laka ulja, kerozin, gasna ulja, lo�iva ulja, naftni gasovi i ostali gasoviti ugljovodonici).

44. 44 Zakon o akcizama Nastanak akcizne obaveze � Akcizna obaveza nastaje u momentu kada su akcizni proizvodi proizvedeni u Crnoj Gori i kada su akcizni proizvodi uvezeni u Crnu Goru. Obveznik placanja akcize je proizvodac, odnosno uvoznik akciznih proizvoda.

45. 45 Zakon o akcizama Obveznici placanja akcize � Obveznik placanja akcize je proizvodac, odnosno uvoznik akciznih proizvoda. Obveznik akcize je i: fizicko lice � proizvodac alkoholnih pica iznad kolicina dozvoljenih za sopstvenu upotrebu, ukoliko prodaje ta alkoholna pica oslobodeni korisnik akciznih proizvoda iz clana 13 stav 3 zakona kupac, primalac akciznih proizvoda iz clana 15 tacke 1 i 2 zakona povjerilac iz clana 15 tacke 3 i 4 zakona i lice koje proizvodi, uvozi, prevozi ili na drugi nacin stavi u promet akcizne proizvode suprotno odredbama Zakona o akcizama.

46. 46 Zakon o akcizama Odlo�eno placanje akcize � Placanje akcize mo�e se odlo�iti ako: se proizvodnja i skladi�tenje akciznih proizvoda vr�i u akciznom skladi�tu; su akcizni proizvodi uskladi�teni u pogonu oslobodenog korisnika akciznog proizvoda; i ako se akcizni proizvodi prevoze pod posebnim uslovima Imalac akcizne dozvole i oslobodeni korisnik akciznih proizvoda koji primaju akcizne proizvode moraju potvrditi prijem po�iljke licu koje im je po�iljku otpremilo i najkasnije u roku od 15 dana vratiti taj dokument njenom po�iljaocu.

47. 47 Zakon o akcizama Nastanak obaveze obracunavanja i placanja akcize � Obaveza obracunavanja akcize nastaje u momentu stavljanja akciznih proizvoda u slobodan promet (otprema akciznih proizvoda iz akciznog skladi�ta, iz proizvodnog pogona koji nije imalac akcizne dozvole i dr). Nastanak obaveze placanja akcize kod uvoza akciznih proizvoda nastaje u momentu placanja uvoznih da�bina, osim u slucajevima kada je placanje akcize odlo�eno. Obracunavanje i placanje akcize � Obveznik akcize za domace proizvode sam obracunava akcizu. Akciza se obracunava za kalendarski mjesec, iskazuje u mjesecnom obracunu akcize i podnosi poreskom organu do 15-og u mjesecu za prethodni mjesec. Obeznik akcize du�an je podnijeti obralun akcize, nezavisno od toga da li je u propisanom periodu bio du�an placati akcizu ili ne.

48. 48 Zakon o akcizama Oslobadanje od placanja akcize � Najznacajnija oslobadanja od placanja akcize odnose se na proizvode: koji se koriste za slu�bene potrebe diplomatskih i konzularnih predstavni�tava i medunarodnih organizacija akreditovanih u Crnoj Gori, kao i za licne potrebe stranog osoblja odnosno clanove njihovih porodica; koji se koriste za prodaju na brodovima i avionima na linijama medunarodnog saobracaja; koje putnik donese sa sobom u svom licnom prtljagu iz inostranstva; koji se iz carinskog skladi�ta otpremaju u slobodne carinske prodavnice otvorene na medunarodnim granicnim prelazima na kojima je obezbijedena carinska i paso�ka kontrola, radi prodaje putnicima, u skladu sa carinskim propisima.

49. 49 Zakon o akcizama Akcizna dozvola, akcizno skladi�te i oslobodeni korisnik akcize Akcizna dozvola je dokument koji izdaje poreski organ pravnom, odnosno fizickom licu da mo�e u okviru obavljanja svoje djelatnosti u akciznom skladi�tu proizvoditi, primati ili otpremati akcizne proizvode pod re�imom odlo�enog placanja akcize. Akcizno skladi�te je jedna ili vi�e medusobno povezanih ogradenih povr�ina ili prostora koji sacinjavaju tehnolo�ku cjelinu, gdje imalac akcizne dozvole proizvodi, uskladi�tava, prima ili otprema proizvode pod re�imom odlo�enog placanja akcize i koja mora biti vidljivo oznacena i fizicki odvojena od preostalih povr�ina ili prostora.

50. 50 Zakon o akcizama Akcizna dozvola, akcizno skladi�te i oslobodeni korisnik akcize Proizvodnja ili skladi�tenje akciznih proizvoda pod re�imom odlo�enog placanja akcize mo�e se obavljati samo u akciznim skladi�tima za koju je poreski organ izdao dozvolu. Oslobodeni korisnik akciznih proizvoda je fizicko, odnosno pravno lice koje pod propisanim uslovima, dobije akciznu dozvolu poreskog oragna da mo�e u okviru svoje djelatnosti (za namjene utvrdene zakonom) nabavljati akcizne proizvode bez placanja akcize.

51. 51 Zakon o akcizama Obelje�avanje akciznih proizvoda � Akcizni proizvodi obilje�avaju se akciznim markicama. Kontrola obracuna i placanja akcize � Kontrolu obracuna i placanja akcize vr�i poreski organ u skladu sa Zakonom o akcizama i Zakonom o poreskoj administraciji, a kod uvoza carinski organ u skladu sa Carinskim zakonom i Zakonom o akcizama

52. 52 Zakon o porezu na nepokretnosti Oporezivanje nepokretnosti uredeno je Zakonom o porezu na nepokretnost (�Slu�beni list RCG�, broj 65/01 i 69/03) i Uredbom o bli�im kriterijumima i metodologiji za odredivanje tr�i�ne vrijednosti nepokretnosti (�Slu�beni list RCG�, broj 22/03, 26/04 i 31/05). Ovim zakonom uvodi se porez na nepokretnosti: zemlji�te, zgrade, stambene i poslovne jedinice zgrada i druge gradevinske objekte, koji se nalaze na teritoriji Crne Gore, a koje nijesu ovim Zakonom izuzete od oporezivanja.

53. 53 Zakon o porezu na nepokretnosti Obveznik poreza na nepokretnosti je svako lice (pravno i fizicko) koje je vlasnik nepokretnosti na dan 1.januara godine za koju se porez utvrduje. Porez na nepokretnosti uvodi jedinica lokalne samouprave svojim propisom, i prihodi od poreza na nepokretnosti pripadaju jedinici lokalne uprave na cijoj teritoriji se nalazi nepokretnost. Osnovica poreza na nepokretnosti je tr�i�na vrijednost nepokretnosti na dan 1.januara godine za koju se utvrduje poreska obaveza.

54. 54 Zakon o porezu na nepokretnosti Osnovni kriterijumi za utvrdivanje tr�i�ne vrijednosti nepokretnosti utvrdeni su Zakonom i to: namjena nepokretnosti velicina nepokretnosti mjesto gdje se nepokretnost nalazi kvalitet nepokretnosti i drugi elementi koji mogu imati uticaj na tr�i�nu vrijednost nepokretnosti.

55. 55 Zakon o porezu na nepokretnosti Podno�enje poreske prijave Poreska obaveza po osnovu poreza na nepokretnost nastaje 1.januara godine za koju se porez utvrduje, i utvrduje se rje�enjem nadle�nog organa jedinice lokalne samouprave do 31.maja tekuce godine. Placanje poreza na nepokretnosti vr�i se u dvije jednake rate, od kojih prva dospijeva 30.juna, a druga 30.novembra godine za koju se porez utvrduje. Stopa poreza na nepokretnosti je proporcionalna i mo�e iznositi 0,08% do 0,80% od tr�i�ne vrijednosti. Stopu poreza utvrduje jedinica lokalne samouprave zavisno od vrste nepokretnosti, a za poljoprivredno zemlji�te koje se ne obraduje, stopa poreza se mo�e povecati i do 50% u odnosu na stopu poljoprivrednog zemlji�ta koje se obraduje.

56. 56 Zakon o porezu na nepokretnosti Poreska oslobadanja propisana zakonom uglavnom se odnose na kori�cenje dr�avne iomovine i objekata od javnog interesa (putevi, parkovi, ulice, �eljeznicke pruge, aerodromi, za�tite �ume i nacionalne parkove i drugo). Porez se ne placa ni na nepokretnosti poreskog obveznika cija tr�i�na vrijednost ne prelazi iznos od 5.000 � i ukoliko se ne koriste za sticanje prihoda.

57. 57 Zakon o porezu na promet nepokretnosti Zakonom o porezu na promet nepokretnosti (�Slu�beni list RCG�, broj 69/03 i �Slu�beni list CG�, broj 17/07) uredena su pitanja obaveze placanja poreza na promet nepokretnosti na podrucju Crne Gore. Predmet oporezivanja � Predmet oporezivanja je promet nepokretnosti. Prometom nepokretnosti smatra se svako sticanje nepokretnosti u Crnoj Gori, a nepokretnostima se smatraju zemlji�ta i gradevinski objekti. Prometom nepokretnosti ne smatra se sticanje novoizgradenih gradevinskih objekata koji se oporezuju po Zakonu o porezu na dodatu vrijednost. Stopa poreza � Stopa poreza na promet nepokretnosti je 3% od poreske osnovice koja predstavlja tr�i�nu vrijednost nepokretnosti u trenutku njenog sticanja

58. 58 Zakon o porezu na upotrebu putnickih motornih vozila, plovnih objekata, vazduhoplova i letilica Zakonom o porezu na upotrebu motornih vozila, plovnih objekata, vazduhoplova i letilica (�Slu�beni list RCG�, broj 28/04, 37/04 i �Slu�beni list CG�, broj 86/09) regulisano je placanje poreza na upotrebu putnickih motornih vozila, plovnih objekata, vazduhoplova i letilica. Ovaj porez su du�na da placaju sva pravna i fizicka lica koja su vlasnici registrovanih putnickih automobila, plovnih objekata, vazduhoplova i letilica. Ovaj porez obracunava vlasnik motornog vozila i placa godi�nje, prilikom registracije motornog vozila, jer registracija vozila se mo�e izvr�iti samo uz dokaz o placenom porezu.

59. 59 Zakon o porezu na promet upotrebljavanih motornih vozila, plovnih objekata, vazduhoplova i letilica Zakonom o porezu na promet upotrebljavanih motornih vozila, plovnih objekata, vazduhoplova i letilica (�Slu�beni list RCG�, broj 55/03) se ureduje placanje poreza na promet putnickih i ostalih upotrebljavanih motornih vozila, plovnih objekata, vazduhoplova i letilica koja kupuju ili sticu pravna ili fizicka lica ako se taj promet ili sticanje ne oporezuje porezom na dodatu vrijednost.

60. 60 Zakon o porezu na promet upotrebljavanih motornih vozila, plovnih objekata, vazduhoplova i letilica Osnovica za oporezivanje � Osnovica za oporezivanje je tr�i�na vrijednost, koja se utvrduje na osnovu isprava o sticanju, s tim da je poreski organ ovla�cen da provjerava tr�i�nu vrijednost, i ako utvrdi da nije realno iskazana, utvrdice osnovicu na osnovu procjene. Poreska stopa je 5% od poreske osnovice.

61. 61 Zakon o porezu na premije osiguranja Zakonom o porezu na premije osiguranja (�Slu�beni list RCG�, broj 24/04 i 37/04) uvodi se obaveza obracunavanja i placanja poreza na premije obaveznog osiguranja od autoodgovornosti i poreza na premije kasko osiguranja motornih vozila (porez na premije osiguranja) na podrucju Crne Gore. Poreski obveznici � Poreski obveznici su dru�tva osiguranja koja sa pravnim i fizickim licima sklapaju ugovore i naplacuju premije osiguranja direktno ili indirektno, preko posrednika ili zastupnika. Poreska osnovica � Poreska osnovica je bruto premija osiguranja, a stopa iznosi 6% na premije od autoodgovornosti, a 3% na premije kasko osiguranja motornih vozila. Poreska obaveza se placa do 15 u mjesecu za prethodni mjesec.

62. 62 NVO - OP�TE NAPOMENE NVO-neprofitna pravna lica; obavljaju djelatnost pod uslovom da se dobit upotrebi na podrucju CG za obavljanje osnovnih djelatnosti; NVO je u obavezi da se registruje u CRPS za obavljanje privredne djelatnosti; ukoliko taj prihod prelazi iznos od 4.000� u prethodnoj godini; ili ukoliko taj prihod prelazi iznos od 20% od ukupnog godi�njeg prihoda u prethodnoj godini. ta djelatnost se odreduje u statutu;

63. 63 PORESKA REGISTRACIJA kod podrucnog poreskog organa podnese prijavu za registraciju (obrazac PR-1). prijava se podnosi u roku od 5 radnih dana od dana upisa u registar ministarstva, odnosno pocetka obavljanja djelatnosti; uz prijavu za registraciju podnosi se i akt o registraciji kod ministarstva (MUP i Javne uprvae); poreski organ NVO izdaje rje�enje o registraciji i dodjeljuje PIB; sve promjene se prijavljuju u roku od 15 dana, a o promjeni sjedi�ta u roku od 5 dana.

64. 64 POREZ NA DOBIT Obveznici su NVO koje ostvaruju prihod po osnovu vr�enja privredne djelatnosti; predmet oporezivanja rezidenta je dobit koju ostvari u i izvan Crne Gore; kod nerezidenta oporezuje se samo dobit ostvarena u Crnoj Gori; osnovica je oporeziva dobit koja se utvrduje uskladivanjem dobiti u bilansu uspjeha; stopa je proporcionalna i iznosi 9%; osnovica se umanjuje za 4.000� pod uslovom da tu dobit upotrijebi za ostvarivanje ciljeva zbog kojih je ostvarena; porez na dobit ne placaju NVO koje su osnovane samo za obavljanje nedobitne djelatnosti;

65. 65 to su one NVO koje se izdr�avaju iskljucivo od donacija, sponzorstva i clanarine; poreski period-finansijska godina koja odgovara kalendarskoj godini; prijava (obrazac PD) podnosi se podrucnom poreskom organu najkasnije do 31.marta tekuce godine za prethodnu godinu. uz prijavu se dostavljaju bilans stanja i bilans uspjeha ; tokom godine-mjesecne akontacije za 2009. god. (1/12 poreske obaveze za prethodnu godinu); placanje akontacije-do kraja tekuceg mjeseca za prethodni mjesec (ukinuto za 2010. godinu).

66. 66 placena akontacija smatra se kreditom u odnosu na obavezu po poreskoj prijavi(ukinuto za 2010. godinu); obveznik koji u toku godine otpocne sa obavljanjem privredne djelatnosti du�an je da podnese prijavu za placanje akontacije (ukinuto za 2010. godinu); akontativna prijava se podnosi u roku od 15 dana od dana upisa u sudski registar (ukinuto za 2010. godinu); porez po odbitku po stopi od 9% na isplate izvr�ene nerezidentnom pravnom licu po osnovu autorskih naknada, kapitalnih dobitaka, zakupnine, konsalting usluga...; poslovanje preko racuna kod poslovnih banaka; vode poslovne knjige po principu dvojnog knjigovodstva; zavr�ni racun dostavljaju CRPS do 28. februara.

67. 67 POREZ NA DOHODAK FIZICKIH LICA ZARADE ZAPOSLENIH-obracunavaju se porez, prirez i doprinosi kao i kod bilo kojeg drugog poslodavca; izvje�taji-za sada OPD1, OPD2, OPD3; zamijenice ih obrazac IOPD; UGOVOR O DJELU, AUTORSKI UGOVOR I DRUGI UGOVORI; obracunava se porez, prirez i doprinos za PIO; osnovice i stope kao i kod drugih narucilaca posla; izvje�taji-za sada IPPO1 i IPPO2; i njih ce zamijeniti IOPD; ZAKUP OD FIZICKOG LICA; porez i prirez; stopa i osnovica-kao i za ostale zakupe; izvje�taji-za sada IPPO1 i IPPO2; bice zamijenjeni sa IOPD

68. 68 2009.godina; porez na dohodak po stopi od 12% kod zarade, ugovorenih poslova, zakupa; doprinos za PIO-na teret poslodavca 8,5%, a na teret zaposlenog 12%; doprinos za zdravstveno osiguranje-na teret poslodavca 5,5%, a na teret zaposlenog 5%; dopr. za osig.od nezaposlenosti: 0,5% i 0,5%; ugovor o djelu-doprinos za PIO po stopi 20,5% na teret izvr�ioca i eventualno doprinos za zdravstvo po stopi od 10,5%.

69. 69 PDV NVO je obveznik PDV ako; obavlja oporezivu djelatnost; i promet prelazi 18.000� za poslednjih 12 mjeseci prijava za registraciju (obrazac PR PDV-1); podnosi se do 20. u mjesecu koji slijedi nakon ispunjenja uslova; rje�enje o registraciji poreski organ izdaje u roku od 15 dana; svojstvo obveznika PDV se stice danom koji poreski organ utvrdi u rje�enju;

70. 70 knjiga ulaznih i knjiga izlaznih racuna; mjesecna prijava za obracun i placanje PDV (obrazac PR PDV-2); prijava se dostavlja do 15. u tekucem mjesecu za prethodni mjesec; nije bitno da li je bilo poslovnih transakcija; PDV racuni sacinjeni u skladu sa clanom 32; naplata u gotovini-promet se evidentira preko poreske registar kase; ako NVO nije PDV obveznik-promet se evidentira preko kase ili posebnih racuna; imaju pravo odbitka ulaznog PDV pod uslovom da su te nabavke izvr�ene u svrhu obavljanja oporezive djel.

71. 71 oslobodenje od PDV medunarodnih donatora ; izdaje potvrdu resorni organ ; potvrda za oslobodenje mora sadr�ati: naziv medunarodnog sporazuma, odnosno ugovora; broj ugovora evidentiran kod MIP-a; odredbu kojom je predvideno oslobodenje; vrijednost projekta po ugovoru; specifikaciju proizvoda koji se uvoze, odnosno nabavljaju u zemlji; datum izdavanja potvrde; pecat i potpis ovla�cenog lica izdavaoca potvrde.

72. 72 POREZ NA PROMET NEPOKRETNOSTI porez ne placaju NVO za nepokretnosti koje im slu�e za obavljanje aktivnosti za koje su osnovane; ako se kupljene, odnosno poklonjene nepokretnosti koriste za obavljanje privredne djelatnosti, rentiranje, stanovanje i dr. u tim slucajevima NVO placa porez na promet nepokretnosti; kod razmjene-obveznik je svaki ucesnik u razmjeni; stopa je 3%; osnovica-tr�i�na vrijednost nepokretnosti u trenutku njenog sticanja; kod prometa novoizgradenih objekata obracunava se PDV po stopi od 17%; izuzetak-

73. 73 POREZ NA NEPOKRETNOSTI ne placa se na nepokretnosti u vlasni�tvu NVO ako se koriste za funkcije za koje su osnovane; u suprotnom placa se porez po stopi od 0,08% do 0,80%; stope se utvrduju odlukom JLS; mo�e biti jedinstvena stopa ili po vrstama nepokretnosti; osnovica je tr�i�na vrijednost nepokretnosti; poreski period je kalendarska godina; rje�enje se donosi do 31.maja tekuce godine; placanje u dvije rate.

74. 74 POREZ NA PROMET MOTORNIH VOZILA prodavac novog vozila zaracunava PDV po stopi od 17%; PDV se zaracunava i prilikom prodaje upotrebljavanih vozila ako je prodavac koristio pravo na odbitak PDV; porez na promet upotrebljavanih motornih vozila; obveznik je sticalac motornog vozila; stopa je 5%; osnovica je tr�i�na vrijednost vozila; utvrduje se na osnovu isprava o sticanju ili na osnovu procjene;

75. 75 porez se obracunava i naplacuje prema sjedi�tu ili prebivali�tu poreskog obveznika; bez dokaza o placenom porezu ne mo�e se izvr�iti registracija upotrebljavanih motornih vozila.

76. 76 H V A L A