Dylematy w pracy socjalnej z osobami z zaburzeniami psychicznymi

1. W ramach Specjalistycznego Zespołu Pracy Socjalnej w Miejskim Ośrodku Pomocy Rodzinie w Poznaniu Dylematy w pracy socjalnej z osobami z zaburzeniami psychicznymi

2. Misja Zespołu • Pracownicy Specjalistycznego Zespołu Pracy Socjalnej z • Osobami Wymagającymi Wsparcia Psychicznego w • nawiązaniu do misji Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie • kierując się zrozumieniem niestandardowych zachowań • występujących u osób chorujących psychicznie, empatią, • znajomością istoty choroby, a także określonymi • przepisami prawnymi, dążą do osiągnięcia zaufania i • zadowolenia Klientów udzielając Im wsparcia w trudnych • sytuacjach życiowych związanych z występowaniem • choroby psychicznej.

3. Cel główny Zespołu • Organizowanie oparcia społecznego dla • osób, które z powodu choroby psychicznej • mają poważne trudności w życiu • codziennym, polegające na kształtowaniu • ich stosunków z otoczeniem, oraz udzielanie • pomocy w zakresie edukacji, zatrudnienia i • innych aspektów funkcjonowania w • społeczeństwie.

4. Praca socjalna • Wg Komitetu Rady Europejskiej: • „Praca socjalna jest specyficzną działalnością • zawodową, mającą na celu lepszą adaptację • wzajemną osób, rodzin, grup i środowiska • społecznego, w jakim żyją, oraz rozwijanie • poczucia godności osobistej i odpowiedzialności • jednostek na drodze odwoływania się do • potencjalnych możliwości poszczególnych osób, • do powiązań międzyprofesjonalnych, a także sił i • środków społecznych.”

5. Zasady pracy • * świadczenie tylko pracy socjalnej bez postępowań administracyjnych • * rozmowa • * AKCEPTACJA • * budowanie zaufania • * zrozumienie • * cierpliwość • * szacunek

6. Współpraca z rodziną • * Rodzina zaangażowana / wspierająca • * Rodzina „uciekająca” • * Rodzina odrzucająca osobę chorą i jej problem

7. Partnerzy w pomocy • * Poradnie Zdrowia Psychicznego • * Sądy Rejonowe (wydziały rodzinne) • * Policja • * Szpitale • * Środowiskowe Domy Samopomocy, Dzienne Oddziały Pobytu • * Specjalistyczne opiekunki środowiskowe • * Organizacje pozarządowe wspierające osoby chore, m. in. na rynku pracy

8. Zagrożenie PORADNICTWO!przygotowanie do terapii terapia ?

9. Dylematy etyczne w pracy z osobą chorującą psychicznie * Wszystkie związane są z konstytucyjnym prawem człowieka do wolności * Wolnośćrozumiana jako brak zewnętrznego przymusu, gdy człowiek może dokonywać wyborów kierując się tylko własną wolą *Samostanowienierozumiane jako samodzielne decydowanie o sobie

10. Dylematy etyczne w pracy z osobą chorującą psychicznie • Art. 31 Konstytucji RP 1. Wolność człowieka podlega ochronie prawnej. 2. Każdy jest obowiązany szanować wolności i prawa innych. Nikogo nie wolno zmuszać do czynienia tego, czego prawo mu nie nakazuje. 3. Ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw

11. Dylematy etyczne w pracy z osobą chorującą psychicznie • Prawo samostanowienia a prawo do leczenia • * chęć leczenia • * wybór lekarza, poradni, szpitala

12. Prawo samostanowienia a prawo do leczenia- według ustawy o ochronie zdrowia psychicznego (Dz.Ust. Nr 231z 2011r., poz. 1375) • Zgoda wg art. 3 pkt 4- oznacza swobodnie wyrażoną zgodę osoby z zaburzeniami psychicznymi, która- niezależnie od stanu zdrowia psychicznego- jest rzeczywiście zdolna do zrozumienia przekazywanej w dostępny sposób informacji o celu przyjęcia do szpitala psychiatrycznego, jej stanu zdrowia, proponowanych czynnościach diagnostycznych i leczniczych oraz o dających się przewidzieć skutkach tych działań lub ich zaniechania

13. Prawo samostanowienia a prawo do leczenia- według ustawy o ochronie zdrowia psychicznego • Prawo do opieki zdrowotnej dla osób z zaburzeniami psychicznymi (art. 5), do usług opiekuńczych (art. 9), do bezpłatnego leczenia psychiatrycznego (art. 10) • Wymagana zgoda: na leczenie w szpitalu psychiatrycznym (art. 22), na skierowanie do DPS (art. 38) • Możliwość wnioskowania o zmianę orzeczenia sądu (art. 41)

14. Prawo samostanowienia a prawo do leczenia- według ustawy o ochronie zdrowia psychicznego Działania wbrew woli: • Badanie psychiatryczne Art. 21. 1. Osoba, której zachowanie wskazuje na to, że z powodu zaburzeń psychicznych może zagrażać bezpośrednio własnemu życiu albo życiu lub zdrowiu innych osób, bądź nie jest zdolna do zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych, może być poddana badaniu psychiatrycznemu również bez jej zgody, a osoba małoletnia lub ubezwłasnowolniona całkowicie - także bez zgody jej przedstawiciela ustawowego.

15. Prawo samostanowienia a prawo do leczenia- według ustawy o ochronie zdrowia psychicznego Działania wbrew woli: • Leczenie szpitalne Art. 23. 1. Osoba chora psychicznie może być przyjęta do szpitala psychiatrycznego bez zgody wymaganej w art. 22 tylko wtedy, gdy jej dotychczasowe zachowanie wskazuje na to, że z powodu tej choroby zagraża bezpośrednio własnemu życiu albo życiu lub zdrowiu innych osób. Art. 29. 1. Do szpitala psychiatrycznego może być również przyjęta, bez zgody wymaganej w art. 22, osoba chora psychicznie: 1) której dotychczasowe zachowanie wskazuje na to, że nieprzyjęcie do szpitala spowoduje znaczne pogorszenie stanu jej zdrowia psychicznego,bądź 2) która jest niezdolna do samodzielnego zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych, a uzasadnione jest przewidywanie, że leczenie w szpitalu psychiatrycznym przyniesie poprawę jej stanu zdrowia.

16. Dylematy etyczne w pracy z osobą chorującą psychicznie • Prawo samostanowienia a wyższa konieczność • * instytucja ubezwłasnowolnienia • * pomoc społeczna udzielana z urzędu

17. Dylematy etyczne w pracy z osobą chorującą psychicznie Prawo do prywatności a wyższa konieczność * zbieranie informacji „drażliwych” * kontakt z rodziną/ sąsiadami/ znajomymi * nienaruszalność mieszkaniowa

18. Dylematy etyczne w pracy z osobą chorującą psychicznie • Prawo do wolności a prawo do życia • * zagrożenie samobójstwem

19. Problemy w pracy z osobami z zaburzeniami psychicznymi • * nierealistyczne wyobrażenia • o możliwościach pracowników pomocy społecznej • * wysokie oczekiwania społeczne

20. Dziękuję za uwagę Ewa Wachowska Kierownik Specjalistycznego Zespołu Pracy Socjalnej z Osobami Wymagającymi Wsparcia Psychicznego