Źródła finansowania biznesu w kontekście współpracy z Polską

1. Źródła finansowania biznesu w kontekście współpracy z Polską Agata Gemzik - Salwach

2. Plan prezentacji: • Generalne tendencje finansowania nowego biznesu w skali światowej. • Dotacje na start i rozwój biznesu. • Fundusz wysokiego ryzyka tzw. Seed capital/venture capital. • Aniołowie biznesu (business angels). • Kredyt bankowy. • Fundusze pożyczkowe i fundusze poręczeń kredytowych. • Sprawozdania finansowe (rachunek zysków i strat,  bilans, przepływy pieniężne). • Podstawowa analiza wskaźnikowa. 

3. 1. Generalne tendencje finansowania nowego biznesu w skali światowej • Inicjatorzy nowych biznesów znajdują się w znacznie trudniejszej sytuacji niż właściciele firm już istniejących. • Większość źródeł finansowania nowego biznesu na świecie pochodzi ze środków własnych. • Trudności w pozyskiwaniu kapitały zewnętrznego na stworzenie nowego przedsiębiorstwa maja charakter powszechny. • Klasyczną i najbardziej powszechną metodą finansowania rozwoju firmy jest kredyt bankowy.

6. Taktyka „stania na własnych nogach” • Maksymalna koncentracja na zgromadzeniu jak największej ilości środków własnych. • Dostosowanie modelu biznesu tak, aby mógł on funkcjonować w pierwszej fazie przy niewielkim zaangażowaniu kapitału. • Polityka maksymalizacji wpływów i minimalizacji wydatków.

7. A jeżeli firma nie może skorzystać z wymienionych źródeł finansowania działalności …

8. Cenną i poszukiwaną umiejętnością jest: • ubieganie się o finansowanie projektów ze środków publicznych. • negocjowanie z bankami i potencjalnymi inwestorami. • budowanie wiarygodności finansowej.

9. 2. Dotacje na start i rozwój biznesu. • Program operacyjny Kapitał Ludzki • Działanie 6.2. Wsparcie oraz promocja przedsiębiorczości i samozatrudnienia • Poddziałanie 8.2.1. Wsparcie dla współpracy sfery nauki i przedsiębiorstw stymulujące rozwój przedsiębiorczości akademickiej • Działanie 8.1. Wspieranie działalności gospodarczej w dziedzinie gospodarki elektronicznej • Regionalne Programy Operacyjne

10. 3. Fundusz wysokiego ryzyka tzw. Seed capital/venture capital. • Fundusz angażuje środki finansowe poprzez objęcie części udziałów lub akcji. • W przeciwieństwie do kredytu bankowego nie ma tu żadnych form zabezpieczenia czy gwarancji. • Fundusz staje się wspólnikiem proporcjonalnie do zaangażowanego kapitału i bierze na siebie ryzyko powodzenia danego przedsięwzięcia. • Fundusz nie angażuje się na ogół w bieżące prowadzenie firmy, stara się wywierać wpływ na określenie strategii jej rozwoju, a także ściśle kontroluje jej realizację. • Fundusz wprowadza swoich przedstawicieli do rady nadzorczej i/lub zarządu firmy.

11. Najważniejsze kryteria selekcji: • wysoka stopa zwrotu z inwestycji rzędu 50% rocznie, możliwa • do osiągnięcia w perspektywie kilku lat, • silny zespół kierowniczy , • konkurencyjny produkt, przewaga technologiczna • preferowane są firmy funkcjonujące w dynamicznych sektorach i branżach, które jednocześnie charakteryzują się wyższą niż przeciętna w branży dynamiką wzrostu

12. Inwestycje venture capital w 2012 r. w wybranych krajach w procentach PKB

13. Liczba powstających przedsiębiorstw start-up w wybranych krajach w latach 2007-2013 (Rok 2007=100)

14. Liczba podmiotów nowych oraz wyrejestrowywanych w Polsce 2003-2012

15. 4. Aniołowie biznesu (business angels) • Inwestorzy prywatni, którzy zazwyczaj osiągnęli już znaczący • sukces finansowy w działalności gospodarczej jako prywatni przedsiębiorący bądź członkowie kadry kierowniczej wielkich korporacji. • Własne zasoby finansowe i doświadczenie biznesowe chcieliby zaangażować we wsparcie nowych interesujących przedsięwzięć, licząc na godziwą stopę zwrotu w perspektywie kilku lat. • Współpraca z nimi jest znacznie mniej sformalizowana niż z przedstawicielami venture capital.

16. Najwięksi aniołowie biznesu w Polsce • Polska Sieć Aniołów Biznesu • Lewiatan Business Angel

17. 5. Kredyt bankowy

18. Rodzaje kredytów • Kredyt obrotowy • Kredyt inwestycyjny • Kredyt dyskontowy • Kredyt lombardowy • Kredyt kart kredytowych • Kredyt hipoteczny

19. Rodzaje kredytów

20. Umowa kredytowa musi zawierać: • Strony umowy, • Kwotę i walutę kredytu, • Cel, na jaki został udzielony kredyt, • Zasady i termin spłaty kredytu, • Wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany, • Sposób zabezpieczenia spłaty kredytu, • Zakres uprawnień banku związanych z kontrolą wykorzystania i spłaty kredytu, • Terminy i sposób przedstawienia do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych, • Wysokość prowizji, jeśli umowa ją przewiduje, • Warunki dokonania zmian i rozwiązania umowy.

21. Spłaty kredytu mogą następować: • W formie regularnych, periodycznych (miesięcznych, kwartalnych) spłat rat kredytu wraz z należnymi odsetkami, • W postaci jednorazowego uiszczenia kwoty kredytu i odsetek w ostatnim dniu obowiązywania umowy, • Automatycznie, wraz z wpływami na rachunek bankowy kredytobiorcy.

23. Kredyt obrotowy • Na mocy umowy kredytu do dyspozycji kredytobiorcy stawiana jest określona kwota środków pieniężnych w postaci bezgotówkowego pieniądza bankowego. • Wykorzystanie kredytu musi nastąpić na warunkach i zasadach określonych w umowie kredytowej. • Kredyt obrotowy jest kredytem krótkoterminowym. • Bank ma prawo ustanowić zabezpieczenie udzielonego kredytu. • Umowa kredytowa musi być zawsze pisemna.

24. Kredyt jest celowy, przeznaczony na konkretny cel ustalony w umowie kredytowej – w przypadku kredytu obrotowego celem jest finansowanie bieżącej działalności firmy.

25. Przeznaczenie kredytu obrotowego • uregulowanie zobowiązań wobec ZUS i Urzędu Skarbowego • zaopatrzenie • sprzedaż • świadczenie usług • wypłata wynagrodzeń • rozliczenia z kontrahentem

27. Podział kredytów obrotowych według sposobu postawienia kredytu do dyspozycji klienta.

28. Kredyt na rachunku bieżącym (overdraft, kredyt płatniczy, kasowy, przejściowy) • Przyznawany jest przez bank do określonej wysokości • Kredytobiorca może go wykorzystywać w zmiennej wielkości i czasie • Wpływy na rachunek bieżący zmniejszają zadłużenie kredytobiorcy • Formalnie jest on krótkoterminowy, w rzeczywistości ma charakter długoterminowy • Zabezpieczenie jest często tylko tzw. Deklaracja negatywna, czyli, że kredytobiorca nie będzie korzystał z kredytów w innych bankach.

29. Dopuszczalne saldo debetowe • Jego ustanowienie jest możliwe już przy otwarciu rachunku bieżącego. Limit jest ustalany indywidualnie. • W miarę upływu czasu, można ubiegać o podwyższenie dopuszczalnego salda. • Wysokość zależy od zdolności kredytowej klienta, obrotów na rachunku bieżącym. Przeciętny okres spłaty wynosi 30 dni.

30. Warunki ustalane w umowie o kredyt na rachunku bieżącym • Wysokość procentu, np. WIBOR + marża • Prowizja od przekroczenia limitu zadłużenia • Prowizja od maksymalnego zadłużenia w miesiącu • Prowizja od przyznanego limitu • Prowizja od niewykorzystanego limitu • Prowizja od obrotu Zwykle warunki kredytu na rachunku są indywidualnie ustalane dla różnych klientów.

31. Kredyt w rachunku obrotowym • Bank uruchamia specjalny rachunek, zwany rachunkiem kredytowym, w którym stawia do dyspozycji kredytobiorcy środki finansowe przewidziane umowa kredytową. • Korzystanie z kredytu odbywa się poprzez wydawanie bankowi dyspozycji wypłaty lub przelewu części lub całej kwoty kredytu. • Udzielany jest na podobne cele, jak kredyt na rachunku bieżącym, ale jego przeznaczeniem bywa zakup towarów, surowców, materiałów i usług, niezbędnych w bieżącej działalności.

32. Rodzaje kredytów w rachunku kredytowym

33. Zabezpieczenia zwrotu kredytu

34. Zabezpieczenia zwrotu kredytu

35. Formy zabezpieczeń osobistych • Cesja wierzytelności • Gwarancja bankowa • Poręczenie według prawa cywilnego • Poręczenie wekslowe • Przystąpienie do długu • Ubezpieczenie • Weksel własny in blanco

36. Formy zabezpieczeń rzeczowych • Blokada środków pieniężnych na rachunku bankowym, • Przewłaszczenie na zabezpieczenie • Zastaw według prawa cywilnego • Zastaw rejestrowy, • Kaucja, • hipoteka.

37. Czynniki, od których banki uzależniają wybór formy zabezpieczenia • Historia współpracy przedsiębiorstwa z bankiem • Sytuacja ekonomiczna przedsiębiorstwa • Płynność zabezpieczeń, które klient może zaoferować bankowi.

38. Dobrym klientom proponuje się zwykle jedna formę zabezpieczenia, która nie musi koniecznie pokrywać całości kredytu.

39. Kredyt kupiecki (handlowy, towarowy) • Gdy przedsiębiorstwo otrzymuje odroczony termin płatności przy zakupie towarów (produktów lub usług) • Z jednej strony firmy zaciągają kredyty kupieckie u swoich dostawców, a drugiej równocześnie udzielają kredytu kupieckiego swoim odbiorcom. • Zapłatą za kredyt kupiecki jest wyższa cena, (brak upustu „za płatność”)

40. Przykład • Firma „Perfekt” jest producentem artykułów spożywczych. Hurtownia „Makaron” jest jej kontrahentem. W dniu 10 lipca 2008 r. „Perfekt” sprzedała hurtowni „Makaron” słodycze za kwotę 40 000 zł. • W momencie sprzedaży wystawiła fakturę na kwotę 40 000 zł z terminem płatności, który upływa 9 sierpnia 2008 r. Płatnikiem jest firma „Makaron”. Oryginał faktury otrzymuje hurtownia „Makaron”, a kopię firma „Perfekt”.

41. Firma „Perfekt” udziela hurtowni „Makaron” miesięcznego kredytu kupieckiego Sprzedaż słodyczy – 40 000 zł 10.07.2008 Zapłata za słodycze– 40 000 zł 9.08.2008 Hurtownia „Makaron” NABYWCA Firma „Perfekt” DOSTAWCA

42. Kredyt kupiecki w formie weksla handlowego własnego lub trasowanego • Prosta procedura i niski koszt emisji • Posiadacz weksla może wykorzystać go do uregulowania swojego długu – przenosząc wierzytelność wekslową na inny podmiot (indosowanie weksla lub cesja wierzytelności) – funkcja płatnicza

43. Weksel można również wykorzystać: • Do uzyskania kredytu dyskontowego (funkcja refinansowa), • W operacjach forfaitingowych (funkcja refinansowa), • W akredytywie w formie listu kredytowego (jako akcept bankowy pełni funkcje kredytową lub gwarancyjną), • Do zabezpieczenia różnych przyszłych zobowiązać (jako weksel in blanco pełni funkcję gwarancyjną)

44. Kredyt dyskontowy • Związany z wekslem • Kredyt dyskontowy to zakup weksli przed upływem ich płatności z potrąceniem procentu (dyskonta) przez bank. • Sprzedawcą weksla i kredytobiorcą jest na ogół dostawca, który prolonguję zapłatę odbiorcy towaru lub usługi, ale są należność każe sobie potwierdzić wekslem.

45. Wady i zalety kredytu

46. Wady i zalety kredytu kupieckiego

47. Wady i zalety dyskonta weksli

48. 6. Fundusze pożyczkowe i fundusze poręczeń kredytowych. • Fundusze pożyczkowe są wyspecjalizowane w finansowaniu małych (w tym mikroprzedsiębiorstw) i średnich firm we wczesnej fazie rozwoju. • Procedury związane z uzyskaniem pożyczki są uproszczone i dostosowane do sytuacji podmiotów mniejszych, rozpoczynających działalność. • Warunki finansowania (oprocentowanie, prowizje, opłaty bankowe) pożyczek z funduszy pożyczkowych są z reguły niższe od warunków uzyskania kredytu, stosowanych przez banki wobec klientów o podwyższonym ryzyku.

49. Fundusze poręczeń kredytowych • Ścisła współpraca funduszy z bankami udzielającymi kredyt • Poręczenie ułatwia uzyskanie kredytu • Poręczenie ułatwia znalezienie zabezpieczenia na pozostałą część zaciągniętego kredytu. • Przy poręczeniu bank może oferować korzystniejsze warunki oprocentowania kredytu.

50. 7. Planowanie nakładów, kosztów i przychodów planowanego przedsięwzięcia .